التصديق بالنظر إلی الله تعالی في الآخرة: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (جایگزینی متن - 'التصديق بالنظر إلي الله تعالي في الآخرة' به 'التصديق بالنظر إلی الله تعالی في الآخرة') |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۳۶: | خط ۳۶: | ||
==گزارش محتوا== | ==گزارش محتوا== | ||
محقق اثر در ابتدای کتاب پس از ذکر اهمیت موضوع اثر، به ذکر پیشینه نگارش آثار در این زمینه پرداخته و آثاری چون «الرد علی الجهمية و الزنادقة» [[ابن حنبل، احمد بن محمد|احمد بن حنبل]] (متوفی 241ق)، «كتاب السنة» احمد بن محمد بغدادی و «[[الأسماء و الصفات]]» [[بیهقی، احمد بن حسین|ابوبکر بیهقی]] (متوفی 458ق) را از جمله این آثار دانسته است. سپس با اشاره به نام و مؤلف اثر مورد بحث تأکید کرده است: نسخه خطی این کتاب را با وجود حجم کوچک بسیار مفید دیدم؛ چراکه مشتمل بر حکمت بالغه و معلومات فراوان و مثالهای فراوان و بحث و مذاکرات آرام پیرامون قضیه «رؤیت خداوند» است. سپس به مطالعه سیره نویسنده پرداخته و او را نزد محققین علم حدیث و رجال موثق یافته است.<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ص7-6 </ref>. | محقق اثر در ابتدای کتاب پس از ذکر اهمیت موضوع اثر، به ذکر پیشینه نگارش آثار در این زمینه پرداخته و آثاری چون «الرد علی الجهمية و الزنادقة» [[ابن حنبل، احمد بن محمد|احمد بن حنبل]] (متوفی 241ق)، «كتاب السنة» احمد بن محمد بغدادی و «[[الأسماء و الصفات]]» [[بیهقی، احمد بن حسین|ابوبکر بیهقی]] (متوفی 458ق) را از جمله این آثار دانسته است. سپس با اشاره به نام و مؤلف اثر مورد بحث تأکید کرده است: نسخه خطی این کتاب را با وجود حجم کوچک بسیار مفید دیدم؛ چراکه مشتمل بر حکمت بالغه و معلومات فراوان و مثالهای فراوان و بحث و مذاکرات آرام پیرامون قضیه «رؤیت خداوند» است. سپس به مطالعه سیره نویسنده پرداخته و او را نزد محققین علم حدیث و رجال موثق یافته است.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/29074/1/6 ر.ک: مقدمه محقق، ص7-6] </ref>. | ||
[[جنباز، محمد غياث|محمد غیاث جنباز]] در ابتدای اثر، به معرفی نویسنده اثر و ذکر شرح حال او پرداخته است. همچنین اساتید، شاگردان، تألیفات، نسخههای خطی و کتاب مورد بحث را معرفی کرده است.<ref>ر.ک: همان، ص30-10 </ref>. | [[جنباز، محمد غياث|محمد غیاث جنباز]] در ابتدای اثر، به معرفی نویسنده اثر و ذکر شرح حال او پرداخته است. همچنین اساتید، شاگردان، تألیفات، نسخههای خطی و کتاب مورد بحث را معرفی کرده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/29074/1/10 ر.ک: همان، ص30-10] </ref>. | ||
گروهی این کتاب را بابی از ابواب کتاب «الشريعة» دانستهاند. آنچه این مطلب را تأکید میکند این است که کتاب برحسب تجزیه نویسنده، به اجزائی تقسیم میشود و این کتاب در جزء هفتم آن جای میگیرد و سپس باب «التحذير من مذاهب الحلولية» پس از آن بهعنوان جزء هشتم میآید<ref>ر.ک: همان، ص30</ref>. | گروهی این کتاب را بابی از ابواب کتاب «الشريعة» دانستهاند. آنچه این مطلب را تأکید میکند این است که کتاب برحسب تجزیه نویسنده، به اجزائی تقسیم میشود و این کتاب در جزء هفتم آن جای میگیرد و سپس باب «التحذير من مذاهب الحلولية» پس از آن بهعنوان جزء هشتم میآید<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/29074/1/30 ر.ک: همان، ص30]</ref>. | ||
نویسنده در ابتدای بخش سماعات کتاب، از جهمیه تعبیر به گمراه و بازیچه شیطان کرده است.<ref>ر.ک: متن کتاب، ص35</ref>. مؤسس جهمیه را جهم بن صفوان ترمذی میدانند. وی قدرتی برای بندگان قائل نیست. بـهجز فـرقه جـهمیه، عده دیگری از متکلمان بااینکه قدرت را برای بندگان ثابت میدانند، ولی تأثیر آن را در کـارهای بـندگان منکرند. این نظریه هرچند به شدت نظریه جهم نیست، ولی جبر بشمار میآید که گاهی از آن به جـبریه مـتوسط در مقابل جبر جهمیه تعبیر میکنند که جبریه خالص است.<ref>ر.ک: ایزدیتبار، محمد، ص90</ref>. | نویسنده در ابتدای بخش سماعات کتاب، از جهمیه تعبیر به گمراه و بازیچه شیطان کرده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/29074/1/35 ر.ک: متن کتاب، ص35]</ref>. مؤسس جهمیه را جهم بن صفوان ترمذی میدانند. وی قدرتی برای بندگان قائل نیست. بـهجز فـرقه جـهمیه، عده دیگری از متکلمان بااینکه قدرت را برای بندگان ثابت میدانند، ولی تأثیر آن را در کـارهای بـندگان منکرند. این نظریه هرچند به شدت نظریه جهم نیست، ولی جبر بشمار میآید که گاهی از آن به جـبریه مـتوسط در مقابل جبر جهمیه تعبیر میکنند که جبریه خالص است.<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/23797/90 ر.ک: ایزدیتبار، محمد، ص90]</ref>. | ||
سپس استدلال بر رؤیت خداوند در روز قیامت را در قالب یک مناقشه مطرح کرده و قرآن، سنت، قول صحابه و علمای مسلمین را دلیل بر این موضوع دانسته و به آیه 23 سوره قیامت و دیگر آیات استناد کرده است.<ref>ر.ک: متن کتاب، ص36</ref>. | سپس استدلال بر رؤیت خداوند در روز قیامت را در قالب یک مناقشه مطرح کرده و قرآن، سنت، قول صحابه و علمای مسلمین را دلیل بر این موضوع دانسته و به آیه 23 سوره قیامت و دیگر آیات استناد کرده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/29074/1/36 ر.ک: متن کتاب، ص36]</ref>. | ||
در ادامه مباحث کتاب، تفسیر آیه مبارکه '''وُجُوهٌ يوْمَئِذٍ ناضِرَةٌ''' (القيامة: 22)، مورد بحث قرار گرفته و تفسیر آن از عطیه عوفی از ابن عباس ذکر شده است. محقق اثر در پاورقی با استناد به «[[الدر المنثور في التفسير بالمأثور|الدر المنثور]]» [[سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر|سیوطی]]، شبیه به آن را از [[ابن مردویه، احمد بن موسی|ابن مردویه]] از [[ابن عباس، عبدالله بن عباس|ابن عباس]] نقل کرده و منظور از آیه را نگاه به وجه پروردگار معنا کرده است.<ref>ر.ک: همان، ص50، پاورقی 4</ref>. | در ادامه مباحث کتاب، تفسیر آیه مبارکه '''وُجُوهٌ يوْمَئِذٍ ناضِرَةٌ''' (القيامة: 22)، مورد بحث قرار گرفته و تفسیر آن از عطیه عوفی از ابن عباس ذکر شده است. محقق اثر در پاورقی با استناد به «[[الدر المنثور في التفسير بالمأثور|الدر المنثور]]» [[سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر|سیوطی]]، شبیه به آن را از [[ابن مردویه، احمد بن موسی|ابن مردویه]] از [[ابن عباس، عبدالله بن عباس|ابن عباس]] نقل کرده و منظور از آیه را نگاه به وجه پروردگار معنا کرده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/29074/1/50 ر.ک: همان، ص50، پاورقی 4]</ref>. | ||
پس از آن اخبار مشابهی در رابطه با آیه ذکر شده است؛ بهعنوان مثال ابوبکر بن ابیداود با سندش از عکرمه چنین نقل کرده که از [[ابن عباس، عبدالله بن عباس|ابن عباس]] پرسیدند که هرکس که داخل بهشت شود، خداوند را مشاهده میکند؟ پاسخ داد: بله<ref>ر.ک: همان، ص53-52</ref>. | پس از آن اخبار مشابهی در رابطه با آیه ذکر شده است؛ بهعنوان مثال ابوبکر بن ابیداود با سندش از عکرمه چنین نقل کرده که از [[ابن عباس، عبدالله بن عباس|ابن عباس]] پرسیدند که هرکس که داخل بهشت شود، خداوند را مشاهده میکند؟ پاسخ داد: بله<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/29074/1/52 ر.ک: همان، ص53-52]</ref>. | ||
مشابه این اخبار در اثبات رؤیت خداوند به نقل از دیگر روات متعدد در منابع اهل سنت ذکر شده است. ابوهریره، ابوسعید خدری، عبدالله بن مسعود، انس بن مالک و جابر بن عبدالله از جمله این روات هستند؛ مثلاً در مورد 23 از جریر بن عبدالله بجلی صحابی رسول‌الله(ص) نقل شده که شب چهاردهم ماه نزد رسول‌الله(ص) نشسته بودیم. فرمود: شما بر پروردگارتان عرضه میشوید و خداوند را همانند این ماه که مشاهده میکنید، میبینید؛ بدون اینکه در مشاهده او خلل باشد<ref>ر.ک: همان، ص58-57</ref>. | مشابه این اخبار در اثبات رؤیت خداوند به نقل از دیگر روات متعدد در منابع اهل سنت ذکر شده است. ابوهریره، ابوسعید خدری، عبدالله بن مسعود، انس بن مالک و جابر بن عبدالله از جمله این روات هستند؛ مثلاً در مورد 23 از جریر بن عبدالله بجلی صحابی رسول‌الله(ص) نقل شده که شب چهاردهم ماه نزد رسول‌الله(ص) نشسته بودیم. فرمود: شما بر پروردگارتان عرضه میشوید و خداوند را همانند این ماه که مشاهده میکنید، میبینید؛ بدون اینکه در مشاهده او خلل باشد<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/29074/1/57 ر.ک: همان، ص58-57]</ref>. | ||
==وضعیت کتاب== | ==وضعیت کتاب== | ||
| خط ۷۹: | خط ۷۹: | ||
[[رده:سال97-25شهریور الی24 مهر]] | [[رده:سال97-25شهریور الی24 مهر]] | ||
[[رده:25 بهمن الی 24 اسفند(97)]] | |||