الرحلة الآنورية إلی الأصقاع الحجازية و الشامية: تفاوت میان نسخه‌ها

    جز (جایگزینی متن - 'نويسنده' به 'نویسنده')
    جز (جایگزینی متن - 'ايران' به 'ایران')
    برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
    خط ۳۱: خط ۳۱:
    امپراتورى عثمانى كه به دست تركانِ رانده شده، در پى هجوم مغول، در آسياى صغير تأسيس شد، وسيع‌ترين حكومت ادوار متأخر تاريخ اسلام بود كه سلطان در رأس آن قرار داشت. پاشا (باشا در متون عربى) بالاترين عنوان يا لقب افتخارى در تشكيلات عثمانى بود كه سلطان به برخى از صاحب منصبان عالى رتبه كشورى، لشكرى و نيز دربارى اعطا مى‌كرد. دراوايل حكومت عثمانى (تا 923ق)، شمار پاشاها بسيار نبود و تنها به مقام‌هاى صدراعظم و اميرالامراهاى ايالات روم ايلى و آناتولى اعطا مى‌شد. در دوران سلطان محمد فاتح كه قسطنطنيه (بعدها استانبول) فتح شد، در نتيجه گسترش قلمرو عثمانى و تكامل سازمان ادارى آن، مقام وزارت اهميت فزاينده يافت. سلطان محمد براى مراقبت و محدود كردن صدر اعظم، وزيرانى با لقب پاشا منصوب كرد؛ ولى از آن جا كه قدرت و نفوذ آنها عملاً به اندازه قدرت و نفوذ زياد صدراعظم نبود، بيشترشان به تدريج در چرخه توطئه و رشوه‌خوارى تحليل مى‌رفتند.
    امپراتورى عثمانى كه به دست تركانِ رانده شده، در پى هجوم مغول، در آسياى صغير تأسيس شد، وسيع‌ترين حكومت ادوار متأخر تاريخ اسلام بود كه سلطان در رأس آن قرار داشت. پاشا (باشا در متون عربى) بالاترين عنوان يا لقب افتخارى در تشكيلات عثمانى بود كه سلطان به برخى از صاحب منصبان عالى رتبه كشورى، لشكرى و نيز دربارى اعطا مى‌كرد. دراوايل حكومت عثمانى (تا 923ق)، شمار پاشاها بسيار نبود و تنها به مقام‌هاى صدراعظم و اميرالامراهاى ايالات روم ايلى و آناتولى اعطا مى‌شد. در دوران سلطان محمد فاتح كه قسطنطنيه (بعدها استانبول) فتح شد، در نتيجه گسترش قلمرو عثمانى و تكامل سازمان ادارى آن، مقام وزارت اهميت فزاينده يافت. سلطان محمد براى مراقبت و محدود كردن صدر اعظم، وزيرانى با لقب پاشا منصوب كرد؛ ولى از آن جا كه قدرت و نفوذ آنها عملاً به اندازه قدرت و نفوذ زياد صدراعظم نبود، بيشترشان به تدريج در چرخه توطئه و رشوه‌خوارى تحليل مى‌رفتند.


    در قرن دهم، كه عصر طلايى عثمانيان بود، شمار پاشاها بيشتر شد و عنوان پاشا به عموم وزرا (مانند وزير دوم و وزير سوم)، واليان جديدتر و امرا نيز اعطا مى‌شد؛ چنانكه همه صاحب منصبان عالى رتبه سلطان سليم اوّل در جنگ معروف چالداران، عنوان پاشا داشتند و همچنين در همين دوران بود كه عثمانى‌ها پس از پيروزى چالداران و آسوده شدن از جانب پادشاهى شيعه ايران، افريقاى شمالى را تصرف كردند و واليانى با عنوان پاشا در مصر، سوريه، طرابلس (ليبى)، تونس والجزاير منصوب نمودند. بعضى از اين پاشاها با گذشت زمان، اقتدار فزاينده يافتند و در سده‌هاى بعد، عملاً به صورت حكمرانان مستقل در آمدند؛ مانند محمدعلى پاشا حاكم مصر و از مهم‌ترين شخصيت‌هاى متأخر تاريخ اسلام، كه سلطنت او در آن ديار موروثى شد.
    در قرن دهم، كه عصر طلايى عثمانيان بود، شمار پاشاها بيشتر شد و عنوان پاشا به عموم وزرا (مانند وزير دوم و وزير سوم)، واليان جديدتر و امرا نيز اعطا مى‌شد؛ چنانكه همه صاحب منصبان عالى رتبه سلطان سليم اوّل در جنگ معروف چالداران، عنوان پاشا داشتند و همچنين در همين دوران بود كه عثمانى‌ها پس از پيروزى چالداران و آسوده شدن از جانب پادشاهى شيعه ایران، افريقاى شمالى را تصرف كردند و واليانى با عنوان پاشا در مصر، سوريه، طرابلس (ليبى)، تونس والجزاير منصوب نمودند. بعضى از اين پاشاها با گذشت زمان، اقتدار فزاينده يافتند و در سده‌هاى بعد، عملاً به صورت حكمرانان مستقل در آمدند؛ مانند محمدعلى پاشا حاكم مصر و از مهم‌ترين شخصيت‌هاى متأخر تاريخ اسلام، كه سلطنت او در آن ديار موروثى شد.


    در دوران پس از نهضت مشروطه 1326ق1908/، پاشاها به بيشترين شمار خود رسيدند و در سرزمين‌هاى امپراتورى رو به زوال عثمانى، حدود ششصد پاشا مى‌زيستند.
    در دوران پس از نهضت مشروطه 1326ق1908/، پاشاها به بيشترين شمار خود رسيدند و در سرزمين‌هاى امپراتورى رو به زوال عثمانى، حدود ششصد پاشا مى‌زيستند.