دیوان غالب دهلوی مشتمل بر غزلیات و رباعیات فارسی: تفاوت میان نسخه‌ها
(لینک درون متنی) |
|||
| خط ۲۸: | خط ۲۸: | ||
}} | }} | ||
'''دیوان غالب دهلوی مشتمل بر غزلیات و رباعیات فارسی'''، سروده میرزا اسدالله خان غالب دهلوی است. آنچه در این کتاب گردآوری شده مجموعه غزلهای فارسی و رباعیهای غالب دهلوی در موضوعات گوناگون اجتماعی و اخلاقی و... است که به اهتمام محمدحسن حائری تصحیح و تحقیق شده است. | '''دیوان غالب دهلوی مشتمل بر غزلیات و رباعیات فارسی'''، سروده [[غالب دهلوي، اسدالله بن عبدالله|میرزا اسدالله خان غالب دهلوی]] است. آنچه در این کتاب گردآوری شده مجموعه غزلهای فارسی و رباعیهای غالب دهلوی در موضوعات گوناگون اجتماعی و اخلاقی و... است که به اهتمام محمدحسن حائری تصحیح و تحقیق شده است. | ||
==ساختار== | ==ساختار== | ||
| خط ۳۴: | خط ۳۴: | ||
==گزارش محتوا== | ==گزارش محتوا== | ||
محقق در دیباچه چاپ دوم در مورد ویژگیهای شعر غالب دهلوی بیان میدارد که: جایگاه شعر غالب در سیر تخیل ادبی تا بدان پایه است که برای بررسی سیر طبیعی خیال و پژوهش در شعر و ادب فارسی از اشارت بدان گریزی نیست. هنگامی که شاعرانی چون مشتاق اصفهانی و شعله اصفهانی در مکتب اصفهان از سبک معروف دوران خویش روی برتافتند و به شیوههای پیشین بازگشتند، در آن سوی مرزهای سیاسی ایران همان روش، با نگرشی نو و طرزی تازه شکل میگرفت و سخنسنجان باریکبینی را به خیل خیالپردازان آن سامان به ارمغان میفرستاد که حاصل این رهآورد ادبی، شاعر اندیشمند و نویسنده دیدهور میرزا اسدالله خان غالب دهلوی بود. | محقق در دیباچه چاپ دوم در مورد ویژگیهای شعر [[غالب دهلوي، اسدالله بن عبدالله|غالب دهلوی]] بیان میدارد که: جایگاه شعر غالب در سیر تخیل ادبی تا بدان پایه است که برای بررسی سیر طبیعی خیال و پژوهش در شعر و ادب فارسی از اشارت بدان گریزی نیست. هنگامی که شاعرانی چون مشتاق اصفهانی و شعله اصفهانی در مکتب اصفهان از سبک معروف دوران خویش روی برتافتند و به شیوههای پیشین بازگشتند، در آن سوی مرزهای سیاسی ایران همان روش، با نگرشی نو و طرزی تازه شکل میگرفت و سخنسنجان باریکبینی را به خیل خیالپردازان آن سامان به ارمغان میفرستاد که حاصل این رهآورد ادبی، شاعر اندیشمند و نویسنده دیدهور [[غالب دهلوي، اسدالله بن عبدالله|میرزا اسدالله خان غالب دهلوی]] بود. | ||
غالب با قصیدههای صمیمی و غزلهای دلنشین و مثنویها و رباعیات دلپذیر خود در محفل خیالپروران و نازکاندیشان و آتشنفسان دوران خود بر صدر نشسته و قدر دیده است و این در حالی است که در درون مرزهای سیاسی ایران، آنسان که بایسته شناخته نیست. | |||
شیوه غالب در اشعارش همان روش و کیفیت سخن عرفی و کلیم و صائب است که به سبک خیالپروریهای سعدی و حافظ و مولوی رنگ و بوی یافته است. | [[غالب دهلوي، اسدالله بن عبدالله|غالب]] با قصیدههای صمیمی و غزلهای دلنشین و مثنویها و رباعیات دلپذیر خود در محفل خیالپروران و نازکاندیشان و آتشنفسان دوران خود بر صدر نشسته و قدر دیده است و این در حالی است که در درون مرزهای سیاسی ایران، آنسان که بایسته شناخته نیست. | ||
او در گونههای نظم و نثر فارسی قلم خویش را بر روش طرز خداداد جنبانده و به شیوههای گوناگون، طبع آزموده و با نقش طرحهای رنگارنگ، نگارخانهای خیالانگیز برپای داشته و در آن سوی مرزها بر مسند سخنوران گردنفرازی چون نظامی و خاقانی تکیه زده است: | |||
شیوه [[غالب دهلوي، اسدالله بن عبدالله|غالب]] در اشعارش همان روش و کیفیت سخن عرفی و کلیم و صائب است که به سبک خیالپروریهای [[سعدی، مصلح بن عبدالله|سعدی]] و [[حافظ، شمس‌الدین محمد|حافظ]] و [[مولوی، جلال‌الدین محمد|مولوی]] رنگ و بوی یافته است. | |||
او در گونههای نظم و نثر فارسی قلم خویش را بر روش طرز خداداد جنبانده و به شیوههای گوناگون، طبع آزموده و با نقش طرحهای رنگارنگ، نگارخانهای خیالانگیز برپای داشته و در آن سوی مرزها بر مسند سخنوران گردنفرازی چون [[نظامی گنجوی|نظامی]] و [[خاقانی، بدیل بن علی|خاقانی]] تکیه زده است: | |||
{{شعر}} | {{شعر}} | ||
{{ب|''امروز من نظامی و خاقانیم به دهر''|2=''دهلی ز من به گنجه و شروان برابر است''}} | {{ب|''امروز من نظامی و خاقانیم به دهر''|2=''دهلی ز من به گنجه و شروان برابر است''}} | ||
| خط ۱۲۶: | خط ۱۲۹: | ||
<ref>ر.ک: دیباچه، ص32-35</ref>. | <ref>ر.ک: دیباچه، ص32-35</ref>. | ||
حیدرستایی و حیدرپرستی و شیفتگی غالب به حضرت علی(ع) موجب شده است که وی «غالب» را تخلص خویش سازد تا به یاری نام خود که اسدالله است، با اسدالله غالب، یعنی علی بن ابیطالب(ع) همنامی کرده باشد. نام علی(ع) و یاد او همواره سخن غالب را رنگ و بوی بخشیده و کلام وی را وجد و حال داده است<ref>ر.ک: همان، ص38</ref>. | حیدرستایی و حیدرپرستی و شیفتگی غالب به [[امام على(ع)|حضرت علی(ع)]] موجب شده است که وی «غالب» را تخلص خویش سازد تا به یاری نام خود که اسدالله است، با اسدالله غالب، یعنی [[امام على(ع)|علی بن ابیطالب(ع)]] همنامی کرده باشد. نام [[امام على(ع)|علی(ع)]] و یاد او همواره سخن غالب را رنگ و بوی بخشیده و کلام وی را وجد و حال داده است<ref>ر.ک: همان، ص38</ref>. | ||
غزلها و رباعیهای این مجموعه با پنج نسخه برابر نهاده و تلاش شده که نزدیکترین واژهها وتعبیرها به زبان شاعر برگزیده شود و دیگر واژهها و تعبیرها به ذیل متن منتقل شده و نسخهبدل عنوان گیرد، بدین نشانی: | غزلها و رباعیهای این مجموعه با پنج نسخه برابر نهاده و تلاش شده که نزدیکترین واژهها وتعبیرها به زبان شاعر برگزیده شود و دیگر واژهها و تعبیرها به ذیل متن منتقل شده و نسخهبدل عنوان گیرد، بدین نشانی: | ||
| خط ۱۳۷: | خط ۱۴۰: | ||
==وضعیت کتاب== | ==وضعیت کتاب== | ||
فهرست مطالب در ابتدای کتاب ذکر گردیده است. | فهرست مطالب در ابتدای کتاب ذکر گردیده است. | ||
جدول برابری نسخه‌ها در پایان کتاب جایگاه هر غزل را در هر نسخه مشخص میکند و گزارش برخی واژهها، نامها، نشانها بیشتر شامل واژهها و اصطلاحاتی است که در ایران دیروز و یا هند و پاکستان امروز رواج داشته و یا دارد و امروز از زبان فارسی دور شده و یا مفهوم آن دگرگون گشته است. | جدول برابری نسخه‌ها در پایان کتاب جایگاه هر غزل را در هر نسخه مشخص میکند و گزارش برخی واژهها، نامها، نشانها بیشتر شامل واژهها و اصطلاحاتی است که در ایران دیروز و یا هند و پاکستان امروز رواج داشته و یا دارد و امروز از زبان فارسی دور شده و یا مفهوم آن دگرگون گشته است. | ||