أصول و قواعد التفسير الموضوعي للقرآن: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (جایگزینی متن - 'وي' به 'وی') |
جز (جایگزینی متن - 'است<ref>' به 'است.<ref>') |
||
| خط ۲۴: | خط ۲۴: | ||
===انگیزه نگارش=== | ===انگیزه نگارش=== | ||
نویسنده سبب انتخاب این بحث و نگارش کتاب پیرامون آن را، شناخت اهمیت این نوع از تفسیر قرآن کریم، عنوان نموده است<ref>ر.ک: مقدمه، ص9</ref>. | نویسنده سبب انتخاب این بحث و نگارش کتاب پیرامون آن را، شناخت اهمیت این نوع از تفسیر قرآن کریم، عنوان نموده است.<ref>ر.ک: مقدمه، ص9</ref>. | ||
اهدافی که نویسنده از نگارش این کتاب دنبال کرده است، عبارتند از: | اهدافی که نویسنده از نگارش این کتاب دنبال کرده است، عبارتند از: | ||
| خط ۳۲: | خط ۳۲: | ||
===اهمیت کتاب=== | ===اهمیت کتاب=== | ||
تفسیر موضوعی، بحثی جدید در میان سایر روش‌های تفسیری است و لذا از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است<ref>ر.ک: همان، ص10</ref>. | تفسیر موضوعی، بحثی جدید در میان سایر روش‌های تفسیری است و لذا از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.<ref>ر.ک: همان، ص10</ref>. | ||
==ساختار== | ==ساختار== | ||
| خط ۴۵: | خط ۴۵: | ||
فصل اول، در چهار مبحث زیر، به کلیات اختصاص یافته است: | فصل اول، در چهار مبحث زیر، به کلیات اختصاص یافته است: | ||
در مبحث اول، به تعریف و تشریح مفردات بحث، از جمله واژه تفسیر، تأویل، اصل، قاعده، روش‌های تفسیر و اسباب تعدد آن، اسلوب، موضوع و تفسیر موضوعی، پرداخته شده است<ref>متن کتاب، ص18- 45</ref>. | در مبحث اول، به تعریف و تشریح مفردات بحث، از جمله واژه تفسیر، تأویل، اصل، قاعده، روش‌های تفسیر و اسباب تعدد آن، اسلوب، موضوع و تفسیر موضوعی، پرداخته شده است.<ref>متن کتاب، ص18- 45</ref>. | ||
در مبحث دوم، به‌منظور تشریح تاریخ تفسیر موضوعی، به بررسی اقسام و اشکال تفسیر موضوعی پرداخته شده است<ref>همان، ص55- 65</ref>. | در مبحث دوم، به‌منظور تشریح تاریخ تفسیر موضوعی، به بررسی اقسام و اشکال تفسیر موضوعی پرداخته شده است.<ref>همان، ص55- 65</ref>. | ||
در مبحث سوم، اهمیت تفسیر موضوعی مورد مطالعه قرار گرفته<ref>همان، ص67</ref> و در مبحث چهارم به منظور تشریح تفاوت میان تفسیر موضوعی و تفسیر ترتیبی، ابتدا وجوه اختلاف میان این دو تفسیر بیان گردیده و سپس، تقدم تفسیر ترتیبی بر تفسیر موضوعی، مورد بررسی قرار گرفته است<ref>همان، ص70- 77</ref>. | در مبحث سوم، اهمیت تفسیر موضوعی مورد مطالعه قرار گرفته<ref>همان، ص67</ref> و در مبحث چهارم به منظور تشریح تفاوت میان تفسیر موضوعی و تفسیر ترتیبی، ابتدا وجوه اختلاف میان این دو تفسیر بیان گردیده و سپس، تقدم تفسیر ترتیبی بر تفسیر موضوعی، مورد بررسی قرار گرفته است.<ref>همان، ص70- 77</ref>. | ||
در فصل دوم، در چهار مبحث زیر طرق بحث در قرآن کریم، مورد بررسی قرار گرفته است: | در فصل دوم، در چهار مبحث زیر طرق بحث در قرآن کریم، مورد بررسی قرار گرفته است: | ||
| خط ۶۷: | خط ۶۷: | ||
# تفسیر مقارن بین قرآن کریم و سایر علوم<ref>همان، ص97-122</ref>. | # تفسیر مقارن بین قرآن کریم و سایر علوم<ref>همان، ص97-122</ref>. | ||
در مبحث سوم، مراحل تحقیق در تفسیر موضوعی از حیث صور جمع آیات قرآن و چهارچوب و محدوده موضوع در تفسیر موضوعی<ref>همان، ص131- 154</ref> و در مبحث چهارم، مشکلات موجود در روش موضوعی در تفسیر قرآن، توضیح داده شده است<ref>همان، ص159</ref>. | در مبحث سوم، مراحل تحقیق در تفسیر موضوعی از حیث صور جمع آیات قرآن و چهارچوب و محدوده موضوع در تفسیر موضوعی<ref>همان، ص131- 154</ref> و در مبحث چهارم، مشکلات موجود در روش موضوعی در تفسیر قرآن، توضیح داده شده است.<ref>همان، ص159</ref>. | ||
نویسنده در فصل سوم، ابتدا در تمهیدی، ماهیت عمل در تفسیر موضوعی و ارتباط این تفسیر با هرمنوتیک را توضیح داده و سپس، در چهار مبحث زیر، اصول تفسیر موضوعی را مورد مطالعه و تحقیق، قرار داده است: | نویسنده در فصل سوم، ابتدا در تمهیدی، ماهیت عمل در تفسیر موضوعی و ارتباط این تفسیر با هرمنوتیک را توضیح داده و سپس، در چهار مبحث زیر، اصول تفسیر موضوعی را مورد مطالعه و تحقیق، قرار داده است: | ||
در مبحث نخست، مفهوم اصول تفسیر موضوعی و جایگاه مفهوم، در امکان و اعمال این روش از تفسیر، مورد بررسی قرار گرفته<ref>همان، ص187- 191</ref> و در مبحث دوم، اقسام اصول تفسیر عام و تفسیر موضوعی، معرفی شده است<ref>همان، ص194-198</ref>. | در مبحث نخست، مفهوم اصول تفسیر موضوعی و جایگاه مفهوم، در امکان و اعمال این روش از تفسیر، مورد بررسی قرار گرفته<ref>همان، ص187- 191</ref> و در مبحث دوم، اقسام اصول تفسیر عام و تفسیر موضوعی، معرفی شده است.<ref>همان، ص194-198</ref>. | ||
مبحث سوم، به تشریح اصول عمومی تفسیر موضوعی، اختصاص یافته است. این اصول، عبارتند از: | مبحث سوم، به تشریح اصول عمومی تفسیر موضوعی، اختصاص یافته است. این اصول، عبارتند از: | ||
| خط ۹۱: | خط ۹۱: | ||
در فصل چهارم، در ضمن چهار مبحث زیر، به مطالعه و تشریح قواعد تفسیر موضوعی، پرداخته شده است: | در فصل چهارم، در ضمن چهار مبحث زیر، به مطالعه و تشریح قواعد تفسیر موضوعی، پرداخته شده است: | ||
در مبحث نخست، ابتدا به تعریف قواعد تفسیر موضوعی پرداخته شده و سپس، ضمن بیان فرق میان قاعده و ضابطه، به بیان تفاوت میان قواعد تفسیر موضوعی و خود تفسیر موضوعی، پرداخته شده و پس‌ازآن، اهمیت بحث پیرامون این قواعد، تشریح شده است<ref>همان، ص251- 264</ref>. | در مبحث نخست، ابتدا به تعریف قواعد تفسیر موضوعی پرداخته شده و سپس، ضمن بیان فرق میان قاعده و ضابطه، به بیان تفاوت میان قواعد تفسیر موضوعی و خود تفسیر موضوعی، پرداخته شده و پس‌ازآن، اهمیت بحث پیرامون این قواعد، تشریح شده است.<ref>همان، ص251- 264</ref>. | ||
در مبحث دوم، اقسام قواعد تفسیر موضوعی تبیین گردیده<ref>همان، ص267</ref> و در مبحث سوم، قواعد عمومی تفسیر موضوعی، معرفی شده است که عبارتند از: | در مبحث دوم، اقسام قواعد تفسیر موضوعی تبیین گردیده<ref>همان، ص267</ref> و در مبحث سوم، قواعد عمومی تفسیر موضوعی، معرفی شده است که عبارتند از: | ||
| خط ۱۰۹: | خط ۱۰۹: | ||
آخرین فصل، به نمونه‌هایی از تفسیر موضوعی، اختصاص یافته است. موضوعات مورد بحث در این فصل، به ترتیب عبارتند از: اهداف ارسال رسل در قرآن کریم؛ عناصر جامعه در قرآن کریم؛ تعیین مصداق «من عنده علم الکتاب» در [[التبيان في تفسير القرآن|تفسیر طوسی]] و [[التفسير الكبير (فخر رازی)|فخر رازی]]؛ منظور از «جریان الشمس» در آیه شریفه «وَ الشَّمْسُ تَجْرِی لِمُسْتَقَرٍّ لَها ذلِکَ تَقْدِیرُ الْعَزِیزِ الْعَلِیمِ» (یس: 8)<ref>همان337- 422</ref>. | آخرین فصل، به نمونه‌هایی از تفسیر موضوعی، اختصاص یافته است. موضوعات مورد بحث در این فصل، به ترتیب عبارتند از: اهداف ارسال رسل در قرآن کریم؛ عناصر جامعه در قرآن کریم؛ تعیین مصداق «من عنده علم الکتاب» در [[التبيان في تفسير القرآن|تفسیر طوسی]] و [[التفسير الكبير (فخر رازی)|فخر رازی]]؛ منظور از «جریان الشمس» در آیه شریفه «وَ الشَّمْسُ تَجْرِی لِمُسْتَقَرٍّ لَها ذلِکَ تَقْدِیرُ الْعَزِیزِ الْعَلِیمِ» (یس: 8)<ref>همان337- 422</ref>. | ||
در خاتمه کتاب، به نتیجه‌گیری و بیان خلاصه‌ای از مطالب مطرح شده، پرداخته شده است<ref>همان، ص425</ref>. | در خاتمه کتاب، به نتیجه‌گیری و بیان خلاصه‌ای از مطالب مطرح شده، پرداخته شده است.<ref>همان، ص425</ref>. | ||
==وضعیت کتاب== | ==وضعیت کتاب== | ||
فهرست مطالب، به همراه فهرست منابع مورد استفاده نویسنده، در انتهای کتاب آمده است. | فهرست مطالب، به همراه فهرست منابع مورد استفاده نویسنده، در انتهای کتاب آمده است. | ||
در پاورقی‌ها، علاوه بر ذکر منابع، به توضیح برخی از مطالب متن، پرداخته شده است<ref>ر.ک: پاورقی، ص99</ref>. | در پاورقی‌ها، علاوه بر ذکر منابع، به توضیح برخی از مطالب متن، پرداخته شده است.<ref>ر.ک: پاورقی، ص99</ref>. | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||