أصول الإيمان: تفاوت میان نسخهها
جز (جایگزینی متن - ' ' به ' ') |
جز (جایگزینی متن - ' فى ' به ' في ') |
||
خط ۴۸: | خط ۴۸: | ||
کتاب شامل؛ معرفى مؤلف، مقدمه و 15 اصل كه هر اصلى را مؤلف در 15 فصل يا مسئله بيان مىكند. | کتاب شامل؛ معرفى مؤلف، مقدمه و 15 اصل كه هر اصلى را مؤلف در 15 فصل يا مسئله بيان مىكند. | ||
الاصل الاول | الاصل الاول في بيان الحقائق و العلوم: مؤلف در اين اصل علم را تعريف كرده، آن را اثبات و اقسامش را بيان مىكند. در ادامه علوم نظريه را اثبات و طرق حصول علم را بيان مىكند و در همين راستا پس از توضيح اخبار متواتر و اخبار آحاد، شروط الزامى اخبار را جهت حصول علم متذكر مىشود. همچنين از قياس سخن گفته و به ادلۀ مخالفين قياس جواب مىدهد. | ||
الاصل الثانى | الاصل الثانى في بيان حدوث العالم: مؤلف در اين اصل براى اثبات حدوث عالم از مقدماتى نظير معنى عالم و اجزاء عالم؛ همچون اعراض، اجسام و هيولى زمين و آسمانها، نهايت عالم و جائز بودن فناء عالم سخن مىگويد. | ||
الاصل الثالث | الاصل الثالث في معرفة الصانع: در اين اصل در ابتدا با برهان حدوث وجود صانع را اثبات كرده و بعد به اثبات بعضى از صفات او مىپردازد. او اثبات مىكند كه صانع قديم است، غنى است، حد و نهايت ندارد، مكان ندارد، متصف به رنگ و طعم و رائحه نمىشود و ازلى است. | ||
الاصل الرابع | الاصل الرابع في بيان الصفات القائمة بالإله: مؤلف در اين اصل قدماء ثمانيه را اثبات مىكند. او ابتدا در تعداد اين قدماء و سپس از تك تك آنها كه عبارتند از؛ قدرت، علم، سمع، رؤيت، اراده، حيات، كلام و بقاء بحث مىكند. | ||
در ادامه، وجه، عين، يد و استواء را تأويل مىكند. | در ادامه، وجه، عين، يد و استواء را تأويل مىكند. | ||
الاصل الخامس | الاصل الخامس في بيان اسماء الله و اوصافه: مؤلف در اين اصل، اسم را تعريف كرده و حقيقت آن را شرح مىدهد. او پس از بيان تعداد اسماء و اثبات توفيقى بودنشان، آنها را به حسب معنى به اسماء ذات، اسماء صفات و اسماء افعال تقسيم و هر يك را توضيح مىدهد. | ||
الاصل السادس | الاصل السادس في بيان عدل الصانع و حكمته: مسألۀ اول از اين اصل در تعريف عدل و ظلم است. سپس خلق و كسب را تعريف كرده و اثبات مىكند كه خداوند خالق، أكساب بندگان مىباشد. او قول به تولد را باطل دانسته و قائل شده است كه هدايت و ضلالت بندگان از جانب خداست. در ادامه بحث مىكند از آجال، ارزاق، تكليف و اينكه رعايت مصلحت بر خداوند واجب نيست. | ||
الاصل السابع | الاصل السابع في معرفة الانبياء(ع): مؤلف در اين بخش به ترتيب به بيان مباحثى نظير: تعريف نبوت و رسالت، اثبات جواز آن، تعداد انبياء، اثبات رسالت بعضى از آنها؛ مانند عيسى(ع)، موسى(ع) و پيامبر اكرم(ص)، خاتميت، افضليت و عصمت رسول اللّه(ص) مىپردازد. | ||
الاصل الثامن | الاصل الثامن في المعجزات و الكرامات: مؤلف معنى و اقسام معجزه و كرامت را بيان كرده و فرق آنها را توضيح مىدهد. او از علت و دلالت معجزه و كيفيت علم به معجزه بحث مىكند. همچنين بعضى از معجزات موسى(ع)، عيسى(ع) و پيامبر خاتم(ص) را ذكر كرده و وجه اعجاز قرآن را بيان مىكند. | ||
الاصل التاسع | الاصل التاسع في بيان معرفة اركان الاسلام: مؤلف در اين اصل، عقائد اشعرىها را در مورد احكام شريعت بيان مىكند. او ابتدا از اركان خمسه (شهادة، صلاة، صوم، زكاة و حج) بحث مىكند و در ادامه به موضوعات جهاد، معاملات، فروج، حدود، محرمات و مباحات و مسائل مربوط به اموات مىپردازد. | ||
الاصل العاشر | الاصل العاشر في معرفة احكام التكليف و الامر: در اين اصل به بيان تعريف، اقسام، شروط و ترتيب تكليف مىپردازد و از اوصاف مكلّف و مكلّف، اقسام خطاب، اقسام و احكام اخبار و نسخ و شرائط آن بحث مىكند. | ||
الاصل الحادى عشر | الاصل الحادى عشر في معرفة العباد في المعاد: در اين اصل، مؤلف از معاد و كيفيت آن بحث مىكند و از معاد اجسام، ارواح و حيوانات، وجوب معاد، بهشت و دوزخ و اهل آنها سخن مىگويد. او در نهايت، شفاعت، حوض، صراط، ميزان و...را اثبات مىكند. | ||
الاصل الثانى عشر | الاصل الثانى عشر في بيان اصول الايمان: در اين اصل از حقيقت ايمان و كفر، حقيقت طاعت و معصيت، احكام ايمان، ايمان اطفال، افعال داله بر كفر و اقسام طاعت و معصيت بحث شده است. | ||
الاصل الثالث عشر | الاصل الثالث عشر في بيان احكام الامامة و شروط الزعامة: مؤلف در اين اصل به بيان مباحثى نظير: وجوب امامت، نصب امام، تعداد ائمه شروط امامت، عصمت امام. | ||
امورى كه امامت به وسيلۀ آنها ثابت مىشود، امامت عمر و عثمان و [[امام على(ع)|امیرالمؤمنین(ع)]] و جنگهايى كه در زمان امامت [[امام على(ع)|امیرالمؤمنین(ع)]] اتفاق افتاده مىپردازد. | امورى كه امامت به وسيلۀ آنها ثابت مىشود، امامت عمر و عثمان و [[امام على(ع)|امیرالمؤمنین(ع)]] و جنگهايى كه در زمان امامت [[امام على(ع)|امیرالمؤمنین(ع)]] اتفاق افتاده مىپردازد. | ||
الاصل الرابع عشر | الاصل الرابع عشر في بيان احكام العلماء و الائمة: در اين اصل كه ظاهرا خيلى به مباحث كلامى ارتباطى ندارد، مؤلف از تفاضل بين انبياء، تفضيل آنها بر ملائكة، مراتب صحابه، تابعين و نساء سخن مىگويد و همچنين از ترتيب علماى كلام، فقه، حديث، تصوف و نحو بحث مىكند. | ||
الاصل الخامس عشر | الاصل الخامس عشر في بيان احكام الكفر و اهل الاهواء و البدع: مؤلف در اين اصل احكام اهل جزيه و مرتدين و همچنين منحرفين از دين؛ همچون باطنية، غلات، خوارج، جهميه، نجارية، معتزله، مجسمه و... را بيان مىكند. | ||
مؤلف به اعتقاد خويش اين کتاب را در اثبات عقائد فرقۀ ناجيه كه همان اشعرى و پيروان سنت نبوى(ص) مىباشند، نوشته است. او عقائد اشعرىها را در 15 اصل ارائه مىكند و قائل است كه عدد 15 از منزلت خاصى در شريعت برخوردار است و براى تأييد سخنش استشهاداتى مىآورد. تاريخ و محل نگارش کتاب مشخص نيست. | مؤلف به اعتقاد خويش اين کتاب را در اثبات عقائد فرقۀ ناجيه كه همان اشعرى و پيروان سنت نبوى(ص) مىباشند، نوشته است. او عقائد اشعرىها را در 15 اصل ارائه مىكند و قائل است كه عدد 15 از منزلت خاصى در شريعت برخوردار است و براى تأييد سخنش استشهاداتى مىآورد. تاريخ و محل نگارش کتاب مشخص نيست. |