التصديق بالنظر إلی الله تعالی في الآخرة: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'التصديق بالنظر إلي الله تعالي في الآخرة' به 'التصديق بالنظر إلی الله تعالی في الآخرة')
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۳۶: خط ۳۶:


==گزارش محتوا==
==گزارش محتوا==
محقق اثر در ابتدای کتاب پس از ذکر اهمیت موضوع اثر، به ذکر پیشینه نگارش آثار در این زمینه پرداخته و آثاری چون «الرد علی الجهمية و الزنادقة» [[ابن حنبل، احمد بن محمد|احمد بن حنبل]] (متوفی 241ق)، «كتاب السنة» احمد بن محمد بغدادی و «[[الأسماء و الصفات]]» [[بیهقی، احمد بن حسین|ابوبکر بیهقی]] (متوفی 458ق) را از جمله این آثار دانسته است. سپس با اشاره به نام و مؤلف اثر مورد بحث تأکید کرده است: نسخه خطی این کتاب را با وجود حجم کوچک بسیار مفید دیدم؛ چراکه مشتمل بر حکمت بالغه و معلومات فراوان و مثال‎های فراوان و بحث‎‎ و مذاکرات آرام پیرامون قضیه «رؤیت خداوند» است. سپس به مطالعه سیره نویسنده پرداخته و او را نزد محققین علم حدیث و رجال موثق یافته است.<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ص7-6 </ref>‎.  
محقق اثر در ابتدای کتاب پس از ذکر اهمیت موضوع اثر، به ذکر پیشینه نگارش آثار در این زمینه پرداخته و آثاری چون «الرد علی الجهمية و الزنادقة» [[ابن حنبل، احمد بن محمد|احمد بن حنبل]] (متوفی 241ق)، «كتاب السنة» احمد بن محمد بغدادی و «[[الأسماء و الصفات]]» [[بیهقی، احمد بن حسین|ابوبکر بیهقی]] (متوفی 458ق) را از جمله این آثار دانسته است. سپس با اشاره به نام و مؤلف اثر مورد بحث تأکید کرده است: نسخه خطی این کتاب را با وجود حجم کوچک بسیار مفید دیدم؛ چراکه مشتمل بر حکمت بالغه و معلومات فراوان و مثال‎های فراوان و بحث‎‎ و مذاکرات آرام پیرامون قضیه «رؤیت خداوند» است. سپس به مطالعه سیره نویسنده پرداخته و او را نزد محققین علم حدیث و رجال موثق یافته است.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/29074/1/6 ر.ک: مقدمه محقق، ص7-6] </ref>‎.  


[[جنباز، محمد غياث|محمد غیاث جنباز]] در ابتدای اثر، به معرفی نویسنده اثر و ذکر شرح حال او پرداخته است. همچنین اساتید، شاگردان، تألیفات، نسخه‎های خطی و کتاب مورد بحث را معرفی کرده است.<ref>ر.ک: همان، ص30-10 </ref>‎.
[[جنباز، محمد غياث|محمد غیاث جنباز]] در ابتدای اثر، به معرفی نویسنده اثر و ذکر شرح حال او پرداخته است. همچنین اساتید، شاگردان، تألیفات، نسخه‎های خطی و کتاب مورد بحث را معرفی کرده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/29074/1/10 ر.ک: همان، ص30-10] </ref>‎.


گروهی این کتاب را بابی از ابواب کتاب «الشريعة» دانسته‎اند. آنچه این مطلب را تأکید می‎کند این است که کتاب برحسب تجزیه نویسنده، به اجزائی تقسیم می‎شود و این کتاب در جزء هفتم آن جای می‎گیرد و سپس باب «التحذير من مذاهب الحلولية» پس از آن به‎عنوان جزء هشتم می‎آید<ref>ر.ک: همان، ص30</ref>‎.  
گروهی این کتاب را بابی از ابواب کتاب «الشريعة» دانسته‎اند. آنچه این مطلب را تأکید می‎کند این است که کتاب برحسب تجزیه نویسنده، به اجزائی تقسیم می‎شود و این کتاب در جزء هفتم آن جای می‎گیرد و سپس باب «التحذير من مذاهب الحلولية» پس از آن به‎عنوان جزء هشتم می‎آید<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/29074/1/30 ر.ک: همان، ص30]</ref>‎.  


نویسنده در ابتدای بخش سماعات کتاب، از جهمیه تعبیر به گمراه و بازیچه شیطان کرده است.<ref>ر.ک: متن کتاب، ص35</ref>‎. مؤسس‎ جهمیه را جهم بن صفوان ترمذی می‎دانند. وی قدرتی برای بندگان‎ قائل‎ نیست‎. بـه‎جز فـرقه جـهمیه، عده دیگری از متکلمان بااینکه قدرت را برای بندگان‎ ثابت‎ می‎دانند‎، ولی تأثیر آن را در کـارهای بـندگان منکرند. این نظریه هرچند به شدت نظریه‎ جهم‎ نیست، ولی جبر بشمار می‎آید که گاهی از آن به جـبریه مـتوسط‎ در‎ مقابل‎ جبر جهمیه تعبیر می‎کنند که جبریه خالص است.<ref>ر.ک: ایزدی‎تبار، محمد، ص90</ref>‎.
نویسنده در ابتدای بخش سماعات کتاب، از جهمیه تعبیر به گمراه و بازیچه شیطان کرده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/29074/1/35 ر.ک: متن کتاب، ص35]</ref>‎. مؤسس‎ جهمیه را جهم بن صفوان ترمذی می‎دانند. وی قدرتی برای بندگان‎ قائل‎ نیست‎. بـه‎جز فـرقه جـهمیه، عده دیگری از متکلمان بااینکه قدرت را برای بندگان‎ ثابت‎ می‎دانند‎، ولی تأثیر آن را در کـارهای بـندگان منکرند. این نظریه هرچند به شدت نظریه‎ جهم‎ نیست، ولی جبر بشمار می‎آید که گاهی از آن به جـبریه مـتوسط‎ در‎ مقابل‎ جبر جهمیه تعبیر می‎کنند که جبریه خالص است.<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/23797/90 ر.ک: ایزدی‎تبار، محمد، ص90]</ref>‎.


سپس استدلال بر رؤیت خداوند در روز قیامت را در قالب یک مناقشه مطرح کرده و قرآن، سنت، قول صحابه و علمای مسلمین را دلیل بر این موضوع دانسته و به آیه 23 سوره قیامت و دیگر آیات استناد کرده است.<ref>ر.ک: متن کتاب، ص36</ref>‎.
سپس استدلال بر رؤیت خداوند در روز قیامت را در قالب یک مناقشه مطرح کرده و قرآن، سنت، قول صحابه و علمای مسلمین را دلیل بر این موضوع دانسته و به آیه 23 سوره قیامت و دیگر آیات استناد کرده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/29074/1/36 ر.ک: متن کتاب، ص36]</ref>‎.


در ادامه مباحث کتاب، تفسیر آیه مبارکه '''وُجُوهٌ يوْمَئِذٍ ناضِرَةٌ''' (القيامة: 22)، مورد بحث قرار گرفته و تفسیر آن از عطیه عوفی از ابن عباس ذکر شده است. محقق اثر در پاورقی با استناد به «[[الدر المنثور في التفسير بالمأثور|الدر المنثور]]» [[سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر|سیوطی]]، شبیه به آن را از [[ابن مردویه، احمد بن موسی|ابن مردویه]] از [[ابن عباس، عبدالله بن عباس|ابن عباس]] نقل کرده و منظور از آیه را نگاه به وجه پروردگار معنا کرده است.<ref>ر.ک: همان، ص50، پاورقی 4</ref>‎.
در ادامه مباحث کتاب، تفسیر آیه مبارکه '''وُجُوهٌ يوْمَئِذٍ ناضِرَةٌ''' (القيامة: 22)، مورد بحث قرار گرفته و تفسیر آن از عطیه عوفی از ابن عباس ذکر شده است. محقق اثر در پاورقی با استناد به «[[الدر المنثور في التفسير بالمأثور|الدر المنثور]]» [[سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر|سیوطی]]، شبیه به آن را از [[ابن مردویه، احمد بن موسی|ابن مردویه]] از [[ابن عباس، عبدالله بن عباس|ابن عباس]] نقل کرده و منظور از آیه را نگاه به وجه پروردگار معنا کرده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/29074/1/50 ر.ک: همان، ص50، پاورقی 4]</ref>‎.


پس از آن اخبار مشابهی در رابطه با آیه ذکر شده است؛ به‎عنوان مثال ابوبکر بن ابی‎داود با سندش از عکرمه چنین نقل کرده که از [[ابن عباس، عبدالله بن عباس|ابن عباس]] پرسیدند که هرکس که داخل بهشت شود، خداوند را مشاهده می‎کند؟ پاسخ داد: بله<ref>ر.ک: همان، ص53-52</ref>‎.
پس از آن اخبار مشابهی در رابطه با آیه ذکر شده است؛ به‎عنوان مثال ابوبکر بن ابی‎داود با سندش از عکرمه چنین نقل کرده که از [[ابن عباس، عبدالله بن عباس|ابن عباس]] پرسیدند که هرکس که داخل بهشت شود، خداوند را مشاهده می‎کند؟ پاسخ داد: بله<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/29074/1/52 ر.ک: همان، ص53-52]</ref>‎.


مشابه این اخبار در اثبات رؤیت خداوند به نقل از دیگر روات متعدد در منابع اهل سنت ذکر شده است. ابوهریره، ابوسعید خدری، عبدالله بن مسعود، انس بن مالک و جابر بن عبدالله از جمله این روات هستند؛ مثلاً در مورد 23 از جریر بن عبدالله بجلی صحابی رسول‌الله(ص) نقل شده که شب چهاردهم ماه نزد رسول‎الله(ص) نشسته بودیم. فرمود: شما بر پروردگارتان عرضه می‎شوید و خداوند را همانند این ماه که مشاهده می‎کنید، می‎بینید؛ بدون اینکه در مشاهده او خلل باشد<ref>ر.ک: همان، ص58-57</ref>‎.
مشابه این اخبار در اثبات رؤیت خداوند به نقل از دیگر روات متعدد در منابع اهل سنت ذکر شده است. ابوهریره، ابوسعید خدری، عبدالله بن مسعود، انس بن مالک و جابر بن عبدالله از جمله این روات هستند؛ مثلاً در مورد 23 از جریر بن عبدالله بجلی صحابی رسول‌الله(ص) نقل شده که شب چهاردهم ماه نزد رسول‎الله(ص) نشسته بودیم. فرمود: شما بر پروردگارتان عرضه می‎شوید و خداوند را همانند این ماه که مشاهده می‎کنید، می‎بینید؛ بدون اینکه در مشاهده او خلل باشد<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/29074/1/57 ر.ک: همان، ص58-57]</ref>‎.


==وضعیت کتاب==
==وضعیت کتاب==
خط ۷۹: خط ۷۹:


[[رده:سال97-25شهریور الی24 مهر]]
[[رده:سال97-25شهریور الی24 مهر]]
[[رده:25 بهمن الی 24 اسفند(97)]]
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش