حاشية المختصر النافع: تفاوت میان نسخه‌ها

    از ویکی‌نور
    جز (جایگزینی متن - 'محقق حلى' به 'محقق حلى ')
    جز (جایگزینی متن - 'لـ' به 'ل')
    برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
     
    (۳۱ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد)
    خط ۱: خط ۱:
    <div class='wikiInfo'>
    {{جعبه اطلاعات کتاب
    [[پرونده:NUR00111J1.jpg|بندانگشتی|حاشیة المختصر النافع]]
    | تصویر =NUR00111J1.jpg
    {| class="wikitable aboutBookTable" style="text-align:Right"
    | عنوان =حاشیة المختصر النافع
    |+ |
    | عنوان‌های دیگر =المختصر النافع. شرح
    |-
    | پدیدآوران =
    ! نام کتاب!! data-type='bookName'|حاشیة المختصر النافع
    [[پژوهشگاه علوم وفرهنگ اسلامی(دفتر تبلیغات اسلامی)]] (محقق)
    |-
    |نام های دیگر کتاب
    |data-type='otherBookNames'|الـمختصر النافع. شرح
    |-
    |پدیدآورندگان
    |data-type='authors'|[[پژوهشگاه علوم وفرهنگ اسلامی(دفتر تبلیغات اسلامی)]] (محقق)


    [[شهید ثانی، زین‌‎الدین بن علی]] (نويسنده)
    [[شهید ثانی، زین‌‎الدین بن علی]] (نویسنده)
    |-
    | زبان =عربی
    |زبان  
    | کد کنگره =‏BP‎‏ ‎‏182‎‏ ‎‏/‎‏م‎‏3‎‏ ‎‏م‎‏3035
    |data-type='language'|عربی
    | موضوع =
    |-
    فقه جعفری - قرن 7ق.
    |کد کنگره  
    |data-type='congeressCode' style='direction:ltr'|‏BP‎‏ ‎‏182‎‏ ‎‏/‎‏م‎‏3‎‏ ‎‏م‎‏3035
    |-
    |موضوع  
    |data-type='subject'|فقه جعفری - قرن 7ق.


    محقق حلی، جعفر بن حسن، 602 - 676ق. مختصر النافع فی فقه الامامیه - نقد و تفسیر
    حلی، جعفر بن حسن، 602 - 676ق. مختصر النافع فی فقه الامامیه - نقد و تفسیر
    |-
    | ناشر =
    |ناشر  
    [[دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم]]، مرکز انتشارات
    |data-type='publisher'|دفتر تبليغات اسلامی حوزه علميه قم، مرکز انتشارات
    | مکان نشر =قم - ایران
    |-
    | سال نشر = 1380 ش یا 1422 ق  
    |مکان نشر  
    |data-type='publishPlace'|قم - ایران
    |-
    |سال نشر  
    |data-type='publishYear'| 1380 هـ.ش یا 1422 هـ.ق  
    |-class='articleCode'
    |کد اتوماسیون
    |data-type='automationCode'|AUTOMATIONCODE111AUTOMATIONCODE
    |}
    </div>


    | کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE00111AUTOMATIONCODE
    | چاپ =1
    | شابک =964-424-891-0
    | تعداد جلد =1
    | کتابخانۀ دیجیتال نور =00111
    | کتابخوان همراه نور =00111
    | کد پدیدآور =
    | پس از =
    | پیش از =
    }}


    ==مؤلف==
    '''حاشية المختصر النافع'''، شرح کتاب «المختصر النافع» [[حلی، جعفر بن حسن|جعفر بن حسن حلی]](602-676ق) معروف به [[محقق حلی، جعفر بن حسن|محقق حلی]] است. این شرح توسط [[شهید ثانی، زین‌الدین بن علی|زین‌الدین بن علی عاملی]](911-966ق) معروف به شهید ثانی صورت گرفته و پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی آن را مورد تحقیق قرار داده و منتشر نموده است.




    [[شهيد ثانى]] زين الدين بن على العاملى(ش 966 ق)
    [[حلی، جعفر بن حسن|محقق حلى]] (602 - 676 ق) پس از نگارش كتاب [[شرائع الإسلام فی مسائل الحلال و الحرام|شرائع الإسلام]]، تلخيص آن را با نام «[[المختصر النافع في فقه الإمامية|المختصر النافع]]» يا «النافع في مختصر الشرائع» به رشته‌ى تحرير درآورد. المختصر النافع با وجود حجم اندك از مهم‌ترين كتب فقهى اماميه شمرده مى‌شود و به همين سبب شروح و حواشى متعددى بر آن نوشته شده است که حاشیة المختصر النافع یکی از آنهاست.


    ==درباره كتاب==
    ==روش شارح==
    حاشيه‌ [[شهيد ثانى]] از كوتاه‌ترين حواشى كتاب المختصر النافع است كه محشى به توضیح نكات مبهم كتاب پرداخته است. شهيد در اين حاشيه قسمت‌هايى را از عبارات محقق كه نياز به توضيح داشته‌اند مورد توجه قرار داده و توضيحاتى از قبيل بيان معناى لغات، شرح مطلقات، مبهمات و مجملات؛ و توضیح ادله‌ برخى احكام ارائه نموده و در مواردى نظر ماتن را تأييد يا رد كرده است.<ref>مقدمه تحقیق، ص7</ref>.




    [[محقق حلی، جعفر بن حسن|محقق حلى]]  (602 - 676 ق) پس از نگارش كتاب شرائع الاسلام، تلخيص آن را با نام «المختصر النافع» يا «النافع في مختصر الشرائع» به رشته‌ى تحرير درآورد.


    المختصر النافع با وجود حجم اندك از مهم‌ترين كتب فقهى اماميه شمرده مى‌شود و به همين سبب شروح و حواشى متعددى بر آن نوشته شده است كه مهم‌ترين آن‌ها عبارت‌اند از:
    روش شهید ثانی در این کتاب چنین است او ذیل هر عنوان، ابتدا بخشی از متن کتاب مختصر النافع را در گیومه با لفظ قوله آورده سپس توضیحات یا فتوای خود را ارائه می‌کند.


    ==شروح:==
    ایشان در ذیل عنوان احکام احتضار می‌نویسد:


    قوله: «استقبال الميت بالقبلة علی الأحوط قولین» الوجوب قوی.


    1 - المعتبر في شرح المختصر كه توسط خود مؤلف ([[محقق حلی، جعفر بن حسن|محقق حلى]] ) تحرير شده است.
    قوله: «و باطن رجلیه اليها» بحیث لو جلس کان وجهه اليها<ref>متن کتاب، ص19</ref>.


    2 - التنقيح الرائع تأليف [[فاضل مقداد، مقداد بن عبدالله|فاضل مقداد]] (م 826)
    شارح در متن اول، نظر فتوایی خود را در مورد محتضر بیان نموده و گفته است که واجب است میت را روبه‌قبله بخوابانند. در این مورد، هرچند محقق حلی دو نظریه را مطرح نموده، ولی شارح نظریه وجوب را انتخاب و در قالب فتوا ارائه داده است.


    3 - المهذب البارع تأليف ابن فهد حلى(م 841)
    شارح در متن دوم، کیفیت خوابیدن محتضر را بعد از «و باطن رجلیه اليها» توضیح داده است.


    4 - إيضاح النافع تأليف شيخ ابراهيم قطيفى (م 945)
    ==وضعیت کتاب==
    اين كتاب توسط مركز انتشارات دفتر تبليغات اسلامى حوزه‌ى علميه‌ى قم در سال 1380 هجرى شمسى به چاپ رسيده است. اساس اين چاپ نسخه‌ى خطى موجود در كتابخانه‌ى دانشگاه تهران بوده و در مواردى كه اين نسخه اشكالى داشته از نسخه‌هاى خطى موجود در كتابخانه‌ى آيت‌الله گلپايگانى و كتابخانه‌ى مدرسه‌ى فيضيه استفاده شده است.<ref>همان، ص7-8</ref>.


    ==حواشى==


    ==پانویس==
    <references/>


    1 - حاشيه‌ى شيخ ابراهيم قطيفى صاحب إيضاح النافع
    ==منابع مقاله==
    مقدمه و متن کتاب


    2 - حاشيه‌ى شيخ احمد بن على العاملى


    3 - حاشيه‌ى شيخ عبدالعالى فرزند [[محقق کرکی، علی بن حسین|محقق كركى]]  (م 993)


    4 - حاشيه‌ى‌[[شهيد ثانى]] (م 966)
    (الذريعه جلد 6 ص 193 تا 194 و جلد 14 ص 57 تا 61)
    حاشيه‌ى [[شهيد ثانى]] از كوتاه‌ترين حواشى كتاب المختصر النافع است كه محشى فقط به نكات مهم كتاب پرداخته است. شهيد در اين حاشيه قسمت‌هايى را از عبارات محقق كه نياز به توضيح داشته‌اند مورد توجه قرار داده و توضيحاتى از قبيل بيان معناى لغات، شرح مطلقات و مبهمات و اشاره به ادله‌ى برخى احكام ارائه نموده و در مواردى نظر ماتن را تأييد يا رد كرده است.
    اين كتاب توسط مركز انتشارات دفتر تبليغات اسلامى حوزه‌ى علميه‌ى قم در سال 1380 هجرى شمسى به چاپ رسيده است. اساس اين چاپ نسخه‌ى خطى موجود در كتابخانه‌ى دانشگاه تهران بوده و در مواردى كه اين نسخه اشكالى داشته از نسخه‌هاى خطى موجود در كتابخانه‌ى آيت‌الله گلپايگانى و كتابخانه‌ى مدرسه‌ى فيضيه استفاده شده است.
    == پیوندها ==
    [http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Text/492 مطالعه کتاب حاشیة المختصر النافع در پایگاه کتابخانه دیجیتال نور]
    [[رده:کتاب‌شناسی]]
    [[رده:کتاب‌شناسی]]
    [[رده:اسلام، عرفان، غیره]]
    [[رده:اسلام، عرفان، غیره]]
    [[رده:فقه و اصول]]
    [[رده: فقه و اصول]]
    [[رده:فقه مذاهب]]
    [[رده: فقه مذاهب]]
    [[رده:فقه شیعه]]
    [[رده: فقه شیعه]]

    نسخهٔ کنونی تا ‏۲۰ ژانویهٔ ۲۰۲۲، ساعت ۰۰:۰۴

    حاشیة المختصر النافع
    حاشية المختصر النافع
    پدیدآورانپژوهشگاه علوم وفرهنگ اسلامی(دفتر تبلیغات اسلامی) (محقق) شهید ثانی، زین‌‎الدین بن علی (نویسنده)
    عنوان‌های دیگرالمختصر النافع. شرح
    ناشردفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، مرکز انتشارات
    مکان نشرقم - ایران
    سال نشر1380 ش یا 1422 ق
    چاپ1
    شابک964-424-891-0
    موضوعفقه جعفری - قرن 7ق. حلی، جعفر بن حسن، 602 - 676ق. مختصر النافع فی فقه الامامیه - نقد و تفسیر
    زبانعربی
    تعداد جلد1
    کد کنگره
    ‏BP‎‏ ‎‏182‎‏ ‎‏/‎‏م‎‏3‎‏ ‎‏م‎‏3035
    نورلایبمطالعه و دانلود pdf

    حاشية المختصر النافع، شرح کتاب «المختصر النافع» جعفر بن حسن حلی(602-676ق) معروف به محقق حلی است. این شرح توسط زین‌الدین بن علی عاملی(911-966ق) معروف به شهید ثانی صورت گرفته و پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی آن را مورد تحقیق قرار داده و منتشر نموده است.


    محقق حلى (602 - 676 ق) پس از نگارش كتاب شرائع الإسلام، تلخيص آن را با نام «المختصر النافع» يا «النافع في مختصر الشرائع» به رشته‌ى تحرير درآورد. المختصر النافع با وجود حجم اندك از مهم‌ترين كتب فقهى اماميه شمرده مى‌شود و به همين سبب شروح و حواشى متعددى بر آن نوشته شده است که حاشیة المختصر النافع یکی از آنهاست.

    روش شارح

    حاشيه‌ شهيد ثانى از كوتاه‌ترين حواشى كتاب المختصر النافع است كه محشى به توضیح نكات مبهم كتاب پرداخته است. شهيد در اين حاشيه قسمت‌هايى را از عبارات محقق كه نياز به توضيح داشته‌اند مورد توجه قرار داده و توضيحاتى از قبيل بيان معناى لغات، شرح مطلقات، مبهمات و مجملات؛ و توضیح ادله‌ برخى احكام ارائه نموده و در مواردى نظر ماتن را تأييد يا رد كرده است.[۱].


    روش شهید ثانی در این کتاب چنین است او ذیل هر عنوان، ابتدا بخشی از متن کتاب مختصر النافع را در گیومه با لفظ قوله آورده سپس توضیحات یا فتوای خود را ارائه می‌کند.

    ایشان در ذیل عنوان احکام احتضار می‌نویسد:

    قوله: «استقبال الميت بالقبلة علی الأحوط قولین» الوجوب قوی.

    قوله: «و باطن رجلیه اليها» بحیث لو جلس کان وجهه اليها[۲].

    شارح در متن اول، نظر فتوایی خود را در مورد محتضر بیان نموده و گفته است که واجب است میت را روبه‌قبله بخوابانند. در این مورد، هرچند محقق حلی دو نظریه را مطرح نموده، ولی شارح نظریه وجوب را انتخاب و در قالب فتوا ارائه داده است.

    شارح در متن دوم، کیفیت خوابیدن محتضر را بعد از «و باطن رجلیه اليها» توضیح داده است.

    وضعیت کتاب

    اين كتاب توسط مركز انتشارات دفتر تبليغات اسلامى حوزه‌ى علميه‌ى قم در سال 1380 هجرى شمسى به چاپ رسيده است. اساس اين چاپ نسخه‌ى خطى موجود در كتابخانه‌ى دانشگاه تهران بوده و در مواردى كه اين نسخه اشكالى داشته از نسخه‌هاى خطى موجود در كتابخانه‌ى آيت‌الله گلپايگانى و كتابخانه‌ى مدرسه‌ى فيضيه استفاده شده است.[۳].


    پانویس

    1. مقدمه تحقیق، ص7
    2. متن کتاب، ص19
    3. همان، ص7-8

    منابع مقاله

    مقدمه و متن کتاب