القاموس الفقهي: تفاوت میان نسخه‌ها

    از ویکی‌نور
    (صفحه ای تازه حاوی «<div class='wikiInfo'> [[پرونده:NUR12680J1.jpg|بندانگش» ایجاد کرد.)
     
    جز (جایگزینی متن - 'قاموس (ابهام زدایی)' به 'قاموس (ابهام‌زدایی)')
     
    (۶۱ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۶ کاربر نشان داده نشد)
    خط ۱: خط ۱:
    <div class='wikiInfo'>
    {{جعبه اطلاعات کتاب
    [[پرونده:NUR12680J1.jpg|بندانگشتی|القاموس الفقهی]]
    | تصویر =NUR12680J1.jpg
    {| class="wikitable aboutBookTable" style="text-align:Right"
    | عنوان =القاموس الفقهی
    |+ |
    | عنوان‌های دیگر =
    |-
    | پدیدآوران =  
    ! نام کتاب!! data-type='bookName'|القاموس الفقهی
    [[مرعی، حسین عبدالله]] (نویسنده)
    |-
    | زبان =عربی
    |نام های دیگر کتاب
    | کد کنگره =‏BP‎‏ ‎‏147‎‏/‎‏2‎‏ ‎‏/‎‏م‎‏4‎‏ق‎‏2
    |data-type='otherBookNames'|
    | موضوع =
    |-
    زبان عربی - اصطلاح‌ها و تعبیرها
    |پدیدآورندگان
    |data-type='authors'|[[مرعی، حسین عبدالله]] (نويسنده)
    |-
    |زبان  
    |data-type='language'|عربی
    |-
    |کد کنگره  
    |data-type='congeressCode' style='direction:ltr'|‏BP‎‏ ‎‏147‎‏/‎‏2‎‏ ‎‏/‎‏م‎‏4‎‏ق‎‏2
    |-
    |موضوع  
    |data-type='subject'|زبان عربی - اصطلاحها و تعبیرها


    زبان عربی - واژه نامه‎ها
    زبان عربی - واژه‌نامه‌ها


    فقه - اصطلاحها و تعبیرها
    فقه - اصطلاح‌ها و تعبیرها


    فقه - واژه ‌نامه‌ها
    فقه - واژه ‌نامه‌ها
    |-
    | ناشر =
    |ناشر  
    دار المجتبی
    |data-type='publisher'|دار المجتبی
    | مکان نشر =بیروت - لبنان
    |-
    | سال نشر = 1413 ق
    |مکان نشر  
    |data-type='publishPlace'|بیروت - لبنان
    |-
    |سال نشر  
    |data-type='publishYear'|
    |-class='articleCode'
    |کد اتوماسیون
    |data-type='automationCode'|12680
    |}
    </div>


    | کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE12680AUTOMATIONCODE
    | چاپ =1
    | تعداد جلد =1
    | کتابخانۀ دیجیتال نور =12680
    | کتابخوان همراه نور =12680
    | کد پدیدآور =
    | پس از =
    | پیش از =
    }}
    {{کاربردهای دیگر|قاموس (ابهام‌زدایی)}}
    '''القاموس الفقهي'''، اثر [[مرعی، حسین عبدالله|حسین عبدالله مرعى]] است كه در آن، نویسنده واژه‌هاى مشكل و اصطلاحات رايج در منابع فقهى را بر طبق حروف الفباى فارسی از نظر لغوى و اصطلاح علم فقه با استفاده از منابع متعدد فقهى و لغوى و... توضيح داده است، ولى به‌صورت مستند و همراه با ذكر منابع هر مطلب به‌طور جداگانه نيست و ارجاعات و استناداتش اندك است.


    == معرفى اجمالى ==
    «القاموس الفقهي»، اثر حسين عبدالله مرعى است كه در آن، نويسنده واژه‌هاى مشكل و اصطلاحات رايج در منابع فقهى را بر طبق حروف الفباى فارسى از نظر لغوى و اصطلاح علم فقه با استفاده از منابع متعدد فقهى و لغوى و... توضيح داده است، ولى به‌صورت مستند و همراه با ذكر منابع هر مطلب به‌طور جداگانه نيست و ارجاعات و استناداتش اندك است.
    == ساختار ==
    كتاب حاضر از مقدمه نويسنده و متن فرهنگ‌نامه تشكيل شده است. نويسنده از شيوه الفبايى براى سامان دادن به كتابش استفاده كرده و هدفش آشناكردن پژوهشگران با اصطلاحات فقهى بوده است. زبان و ادبيات اين اثر، رسا و شيواست. نويسنده از منابع متعددى (31 منبع به زبان عربى) از آثار علمى انديشمندان قديم و جديد براى توليد اثر حاضر بهره برده است.
    == گزارش محتوا ==


    ==ساختار==
    كتاب حاضر از مقدمه نویسنده و متن فرهنگ‌نامه تشكيل شده است. نویسنده از شيوه الفبايى براى سامان دادن به كتابش استفاده كرده و هدفش آشناكردن پژوهشگران با اصطلاحات فقهى بوده است. زبان و ادبيات اين اثر، رسا و شيواست. نویسنده از منابع متعددى (31 منبع به زبان عربى) از آثار علمى انديشمندان قديم و جديد براى تولید اثر حاضر بهره برده است.


    ==گزارش محتوا==
    درباره محتواى اين اثر چند نكته گفتنى است:
    درباره محتواى اين اثر چند نكته گفتنى است:


    1. در مقدمه نويسنده - كه آن را در روز جمعه 15 صفر 1413ق نوشته - بر چند نكته تأكيد شده است:
    #در مقدمه نویسنده - كه آن را در روز جمعه 15 صفر 1413ق نوشته - بر چند نكته تأكيد شده است:
     
    #:يك- اين كتاب در صدد است كه كلمات مشكل و اصطلاحات رايج در فقه اسلامى را شرح دهد و راهنمايى باشد براى فهم سخنان فقها و مسائل آنان.
    يك- اين كتاب در صدد است كه كلمات مشكل و اصطلاحات رايج در فقه اسلامى را شرح دهد و راهنمايى باشد براى فهم سخنان فقها و مسائل آنان.
    #:دو- در اين اثر بيشتر كلمات بغرنج كه در كتاب‌هاى فقهى قديمى و جديدى پراكنده شده، جمع و توضيح داده شده است.
     
    #:سه- نخست اصطلاحات را بر حسب حروف الفبا تنظيم و اصل اشتقاق هركدام را بيان كرده و معناى لغوى‌اش را آورديم و بعد معناى اصطلاحى متداول در علم فقه را توضيح داديم و در بيشتر اوقات به ارتباط بين معناى لغوى و معناى اصطلاحى و سبب تسميه اشاره كرديم. همچنين در اين اثر به حكم شرعى كلى اشاره شده و حركات صرفى و اعرابى در صورت نياز مشخص شده تا الفاظى كه به‌صورت اشتباه مشهور شده معلوم گردد.<ref>[https://noorlib.ir/book/view/12680/%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%A7%D9%85%D9%88%D8%B3-%D8%A7%D9%84%D9%81%D9%82%D9%87%D9%8A?pageNumber=5&viewType=pdf ر.ک: مقدمه كتاب، ص5]</ref>
    دو- در اين اثر بيشتر كلمات بغرنج كه در كتاب‌هاى فقهى قديمى و جديدى پراكنده شده، جمع و توضيح داده شده است.
    #نویسنده، فرهنگ الفبايى اصطلاحات را با «آبق» شروع كرده.<ref>[https://noorlib.ir/book/view/12680/%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%A7%D9%85%D9%88%D8%B3-%D8%A7%D9%84%D9%81%D9%82%D9%87%D9%8A?pageNumber=7&viewType=pdf متن كتاب، ص7]</ref>و... و با واژگان ديگرى چون «جائر».<ref>[https://noorlib.ir/book/view/12680/%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%A7%D9%85%D9%88%D8%B3-%D8%A7%D9%84%D9%81%D9%82%D9%87%D9%8A?pageNumber=61&viewType=pdf همان، ص61]</ref>و... و «ضائع».<ref>[https://noorlib.ir/book/view/12680/%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%A7%D9%85%D9%88%D8%B3-%D8%A7%D9%84%D9%81%D9%82%D9%87%D9%8A?pageNumber=129&viewType=pdf همان، ص129]</ref>و... و «لازم».<ref>[https://noorlib.ir/book/view/12680/%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%A7%D9%85%D9%88%D8%B3-%D8%A7%D9%84%D9%81%D9%82%D9%87%D9%8A?pageNumber=175&viewType=pdf همان، ص175]</ref>و... ادامه داده و با «يمين برائة».<ref>[https://noorlib.ir/book/view/12680/%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%A7%D9%85%D9%88%D8%B3-%D8%A7%D9%84%D9%81%D9%82%D9%87%D9%8A?pageNumber=227&viewType=pdf همان، ص227]</ref>پایان داده است.
     
    #نویسنده در مورد «التسامح في أدلة السنن» چنين نوشته است: تسامح در ادله سنن، قاعده‌اى فقهى است كه از نصوص روايى اقتباس شده است و مفادش اين است كه اگر حديثى وارد شود در مورد مستحبى و مكلف به آن عمل كند، پس به‌تحقيق عملى مستحبى به‌جا آورده است و براى او همان ثواب مذكور هست؛ حتى اگر آن حديث صحيح نباشد، بلكه حتى اگر معلوم شود كه آن عمل در واقع مستحب نيست. كسى كه اين قاعده برایش ثابت شده و همچنين مقلدان وى مى‌توانند هر امر مشکوک الاستحباب را به نيت استحباب به‌جا آورند، ولى كسى كه براى وى ثابت نشده و نيز مقلدان او نمى‌توانند به نيت استحباب به‌جا آوررند، بلكه بايد به نيت رجاء و اميد به مشروعيت و مطلوبيت به‌جا آورند.<ref>[https://noorlib.ir/book/view/12680/%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%A7%D9%85%D9%88%D8%B3-%D8%A7%D9%84%D9%81%D9%82%D9%87%D9%8A?pageNumber=45&viewType=pdf همان، ص45]</ref>
    سه- نخست اصطلاحات را بر حسب حروف الفبا تنظيم و اصل اشتقاق هركدام را بيان كرده و معناى لغوى‌اش را آورديم و بعد معناى اصطلاحى متداول در علم فقه را توضيح داديم و در بيشتر اوقات به ارتباط بين معناى لغوى و معناى اصطلاحى و سبب تسميه اشاره كرديم. همچنين در اين اثر به حكم شرعى كلى اشاره شده و حركات صرفى و اعرابى در صورت نياز مشخص شده تا الفاظى كه به‌صورت اشتباه مشهور شده معلوم گردد (ر.ك: مقدمه كتاب، ص5).
    #نویسنده در مورد «قنوت» چنين نوشته است: قنوت در لغت به معناى خضوع براى خدا و اطاعت از اوست و در اصطلاح عبارت است از دعایى كه در ركعت دوم نماز بعد از قرائت خوانده مى‌شود و در برخى نمازها در مواضع ديگرى به‌جا آورده مى‌شود. قنوت، مستحب است.<ref>[https://noorlib.ir/book/view/12680/%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%A7%D9%85%D9%88%D8%B3-%D8%A7%D9%84%D9%81%D9%82%D9%87%D9%8A?pageNumber=166&viewType=pdf همان، ص166]</ref>
     
    #نویسنده در مورد «وتر» چنين نوشته است: در لغت به معنى فرد است و در اصطلاح، نماز وتر همان نمازى است كه يك ركعت دارد و مستحب است كه بعد از نافله‌هاى شب و بعد از دو ركعت نماز شفع به‌جا آورده شود و آن تنها نافله يك ركعتى است، برخلاف نافله‌هاى ديگر كه اصل در آن دو ركعتى بودن است و آن از مهم‌ترين نمازها است و بر پيامبر(ص) واجب بود.<ref>[https://noorlib.ir/book/view/12680/%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%A7%D9%85%D9%88%D8%B3-%D8%A7%D9%84%D9%81%D9%82%D9%87%D9%8A?pageNumber=219&viewType=pdf همان، ص219-220]</ref>
    2. نويسنده، فرهنگ الفبايى اصطلاحات را با «آبق» شروع كرده (متن كتاب، ص7) و... و با واژگان ديگرى چون «جائر» (همان، ص61) و... و «ضائع» (همان، ص129) و... و «لازم» (همان، ص175) و... ادامه داده و با «يمين برائة» (همان، ص227) پايان داده است.
     
    3. نويسنده در مورد «التسامح في أدلة السنن» چنين نوشته است: تسامح در ادله سنن، قاعده‌اى فقهى است كه از نصوص روايى اقتباس شده است و مفادش اين است كه اگر حديثى وارد شود در مورد مستحبى و مكلف به آن عمل كند، پس به‌تحقيق عملى مستحبى به‌جا آورده است و براى او همان ثواب مذكور هست؛ حتى اگر آن حديث صحيح نباشد، بلكه حتى اگر معلوم شود كه آن عمل در واقع مستحب نيست. كسى كه اين قاعده برايش ثابت شده و همچنين مقلدان وى مى‌توانند هر امر مشكوك الاستحباب را به نيت استحباب به‌جا آورند، ولى كسى كه براى وى ثابت نشده و نيز مقلدان او نمى‌توانند به نيت استحباب به‌جا آوررند، بلكه بايد به نيت رجاء و اميد به مشروعيت و مطلوبيت به‌جا آورند (همان، ص45).
     
    4. نويسنده در مورد «قنوت» چنين نوشته است: قنوت در لغت به معناى خضوع براى خدا و اطاعت از اوست و در اصطلاح عبارت است از دعايى كه در ركعت دوم نماز بعد از قرائت خوانده مى‌شود و در برخى نمازها در مواضع ديگرى به‌جا آورده مى‌شود. قنوت، مستحب است (همان، ص166).
     
    5. نويسنده در مورد «وتر» چنين نوشته است: در لغت به معنى فرد است و در اصطلاح، نماز وتر همان نمازى است كه يك ركعت دارد و مستحب است كه بعد از نافله‌هاى شب و بعد از دو ركعت نماز شفع به‌جا آورده شود و آن تنها نافله يك ركعتى است، برخلاف نافله‌هاى ديگر كه اصل در آن دو ركعتى بودن است و آن از مهم‌ترين نمازها است و بر پيامبر(ص) واجب بود... (همان، ص219-220).


    == وضعيت كتاب ==
    == وضعيت كتاب ==
    براى كتاب حاضر، فقط فهرست منابع.<ref>[https://noorlib.ir/book/view/12680/%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%A7%D9%85%D9%88%D8%B3-%D8%A7%D9%84%D9%81%D9%82%D9%87%D9%8A?pageNumber=229&viewType=pdf متن كتاب، ص229-230]</ref>و فهرست اجمالى مطالب.<ref>[https://noorlib.ir/book/view/12680/%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%A7%D9%85%D9%88%D8%B3-%D8%A7%D9%84%D9%81%D9%82%D9%87%D9%8A?pageNumber=231&viewType=pdf همان، ص231-232]</ref>تنظيم شده و فهرست‌هاى فنى ديگر نيامده است.


    اين كتاب هيچ پى‌نوشت يا پاورقى ندارد، به‌جز چند مورد محدود كه نام و نشان و شماره سوره‌ها و آيه‌ها ذكر شده و يا به كتب روايى يا لغوى ارجاع داده شده است.<ref>[https://noorlib.ir/book/view/12680/%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%A7%D9%85%D9%88%D8%B3-%D8%A7%D9%84%D9%81%D9%82%D9%87%D9%8A?pageNumber=11&viewType=pdf ر.ک: همان، ص11]، [https://noorlib.ir/book/view/12680/%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%A7%D9%85%D9%88%D8%B3-%D8%A7%D9%84%D9%81%D9%82%D9%87%D9%8A?pageNumber=16&viewType=pdf 16]، [https://noorlib.ir/book/view/12680/%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%A7%D9%85%D9%88%D8%B3-%D8%A7%D9%84%D9%81%D9%82%D9%87%D9%8A?pageNumber=45&viewType=pdf 45]، [https://noorlib.ir/book/view/12680/%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%A7%D9%85%D9%88%D8%B3-%D8%A7%D9%84%D9%81%D9%82%D9%87%D9%8A?pageNumber=101&viewType=pdf 101]، [https://noorlib.ir/book/view/12680/%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%A7%D9%85%D9%88%D8%B3-%D8%A7%D9%84%D9%81%D9%82%D9%87%D9%8A?pageNumber=127&viewType=pdf 127]، [https://noorlib.ir/book/view/12680/%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%A7%D9%85%D9%88%D8%B3-%D8%A7%D9%84%D9%81%D9%82%D9%87%D9%8A?pageNumber=140&viewType=pdf 140]، [https://noorlib.ir/book/view/12680/%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%A7%D9%85%D9%88%D8%B3-%D8%A7%D9%84%D9%81%D9%82%D9%87%D9%8A?pageNumber=149&viewType=pdf 149]، [https://noorlib.ir/book/view/12680/%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%A7%D9%85%D9%88%D8%B3-%D8%A7%D9%84%D9%81%D9%82%D9%87%D9%8A?pageNumber=151&viewType=pdf 151]، [https://noorlib.ir/book/view/12680/%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%A7%D9%85%D9%88%D8%B3-%D8%A7%D9%84%D9%81%D9%82%D9%87%D9%8A?pageNumber=171&viewType=pdf 171]، [https://noorlib.ir/book/view/12680/%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%A7%D9%85%D9%88%D8%B3-%D8%A7%D9%84%D9%81%D9%82%D9%87%D9%8A?pageNumber=187&viewType=pdf 184]، [https://noorlib.ir/book/view/12680/%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%A7%D9%85%D9%88%D8%B3-%D8%A7%D9%84%D9%81%D9%82%D9%87%D9%8A?pageNumber=190&viewType=pdf 190]، [https://noorlib.ir/book/view/12680/%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%A7%D9%85%D9%88%D8%B3-%D8%A7%D9%84%D9%81%D9%82%D9%87%D9%8A?pageNumber=204&viewType=pdf 204]، [https://noorlib.ir/book/view/12680/%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%A7%D9%85%D9%88%D8%B3-%D8%A7%D9%84%D9%81%D9%82%D9%87%D9%8A?pageNumber=208&viewType=pdf 208]، [https://noorlib.ir/book/view/12680/%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%A7%D9%85%D9%88%D8%B3-%D8%A7%D9%84%D9%81%D9%82%D9%87%D9%8A?pageNumber=217&viewType=pdf 217] و [https://noorlib.ir/book/view/12680/%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%A7%D9%85%D9%88%D8%B3-%D8%A7%D9%84%D9%81%D9%82%D9%87%D9%8A?pageNumber=221&viewType=pdf 221]</ref>؛ درحالى‌كه بسيارى از مطالب كتاب نياز به ارجاع و استناد، به‌ويژه استناد به كتاب‌هاى فقهى دارد، ولى منبعش ذكر نشده است.


    براى كتاب حاضر، فقط فهرست منابع (متن كتاب، ص229-230) و فهرست اجمالى مطالب (همان، ص231-232) تنظيم شده و فهرست‌هاى فنى ديگر نيامده است.
    نویسنده متأسفانه در فهرست منابع به نام كتاب اكتفا كرده و حتى نام نویسنده را هم ذكر نكرده، جز در دو مورد: 1. مناسك الحج (للخوئي)؛ 2. قصص الأنبياء للجزائري.<ref>[https://noorlib.ir/book/view/12680/%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%A7%D9%85%D9%88%D8%B3-%D8%A7%D9%84%D9%81%D9%82%D9%87%D9%8A?pageNumber=229&viewType=pdf همان، ص229-230]</ref>
     
    اين كتاب هيچ پى‌نوشت يا پاورقى ندارد، به‌جز چند مورد محدود كه نام و نشان و شماره سوره‌ها و آيه‌ها ذكر شده و يا به كتب روايى يا لغوى ارجاع داده شده است (ر.ك: همان، ص11، 16، 45، 101، 127، 140، 149، 151، 171، 184، 190، 204، 208، 217 و 221)؛ درحالى‌كه بسيارى از مطالب كتاب نياز به ارجاع و استناد، به‌ويژه استناد به كتاب‌هاى فقهى دارد، ولى منبعش ذكر نشده است.


    نويسنده متأسفانه در فهرست منابع به نام كتاب اكتفا كرده و حتى نام نويسنده را هم ذكر نكرده، جز در دو مورد: 1. مناسك الحج (للخوئي)؛ 2. قصص الأنبياء للجزائري (همان، ص229-230).


    == منابع مقاله ==
    ==پانويس ==
    <references />


    ==منابع مقاله==


    مقدمه و متن كتاب.
    مقدمه و متن كتاب.


    ==وابسته‌ها==
    {{وابسته‌ها}}


    == پیوندها ==


    [[رده:کتاب‌شناسی]]
    [[رده:کتاب‌شناسی]]
    [[رده:اسلام، عرفان، غیره]]
    [[رده:اسلام، عرفان، غیره]]
    [[رده:فقه و اصول]]
    [[رده: فقه و اصول]]
    [[رده:سازمان ها. انجمن ها، کنگره ها، دائرة المعارف ها. واژه نامه ها. مجموعه ها، مقاله ها. سخنرانی ها]]
    [[رده:سازمان‌ها، انجمن‌ها، کنگره‌ها، دائرة‌المعارف‌ها، واژه‌نامه‌ها، مجموعه‌ها، مقاله‌ها، سخنرانی‌ها]]
     
    [[رده:اردیبهشت (1401)]]
     

    نسخهٔ کنونی تا ‏۹ سپتامبر ۲۰۲۴، ساعت ۰۰:۲۴

    القاموس الفقهی
    القاموس الفقهي
    پدیدآورانمرعی، حسین عبدالله (نویسنده)
    ناشردار المجتبی
    مکان نشربیروت - لبنان
    سال نشر1413 ق
    چاپ1
    موضوعزبان عربی - اصطلاح‌ها و تعبیرها

    زبان عربی - واژه‌نامه‌ها

    فقه - اصطلاح‌ها و تعبیرها

    فقه - واژه ‌نامه‌ها
    زبانعربی
    تعداد جلد1
    کد کنگره
    ‏BP‎‏ ‎‏147‎‏/‎‏2‎‏ ‎‏/‎‏م‎‏4‎‏ق‎‏2
    نورلایبمطالعه و دانلود pdf
    برای دیگر کاربردها، قاموس (ابهام‌زدایی) را ببینید.

    القاموس الفقهي، اثر حسین عبدالله مرعى است كه در آن، نویسنده واژه‌هاى مشكل و اصطلاحات رايج در منابع فقهى را بر طبق حروف الفباى فارسی از نظر لغوى و اصطلاح علم فقه با استفاده از منابع متعدد فقهى و لغوى و... توضيح داده است، ولى به‌صورت مستند و همراه با ذكر منابع هر مطلب به‌طور جداگانه نيست و ارجاعات و استناداتش اندك است.


    ساختار

    كتاب حاضر از مقدمه نویسنده و متن فرهنگ‌نامه تشكيل شده است. نویسنده از شيوه الفبايى براى سامان دادن به كتابش استفاده كرده و هدفش آشناكردن پژوهشگران با اصطلاحات فقهى بوده است. زبان و ادبيات اين اثر، رسا و شيواست. نویسنده از منابع متعددى (31 منبع به زبان عربى) از آثار علمى انديشمندان قديم و جديد براى تولید اثر حاضر بهره برده است.

    گزارش محتوا

    درباره محتواى اين اثر چند نكته گفتنى است:

    1. در مقدمه نویسنده - كه آن را در روز جمعه 15 صفر 1413ق نوشته - بر چند نكته تأكيد شده است:
      يك- اين كتاب در صدد است كه كلمات مشكل و اصطلاحات رايج در فقه اسلامى را شرح دهد و راهنمايى باشد براى فهم سخنان فقها و مسائل آنان.
      دو- در اين اثر بيشتر كلمات بغرنج كه در كتاب‌هاى فقهى قديمى و جديدى پراكنده شده، جمع و توضيح داده شده است.
      سه- نخست اصطلاحات را بر حسب حروف الفبا تنظيم و اصل اشتقاق هركدام را بيان كرده و معناى لغوى‌اش را آورديم و بعد معناى اصطلاحى متداول در علم فقه را توضيح داديم و در بيشتر اوقات به ارتباط بين معناى لغوى و معناى اصطلاحى و سبب تسميه اشاره كرديم. همچنين در اين اثر به حكم شرعى كلى اشاره شده و حركات صرفى و اعرابى در صورت نياز مشخص شده تا الفاظى كه به‌صورت اشتباه مشهور شده معلوم گردد.[۱]
    2. نویسنده، فرهنگ الفبايى اصطلاحات را با «آبق» شروع كرده.[۲]و... و با واژگان ديگرى چون «جائر».[۳]و... و «ضائع».[۴]و... و «لازم».[۵]و... ادامه داده و با «يمين برائة».[۶]پایان داده است.
    3. نویسنده در مورد «التسامح في أدلة السنن» چنين نوشته است: تسامح در ادله سنن، قاعده‌اى فقهى است كه از نصوص روايى اقتباس شده است و مفادش اين است كه اگر حديثى وارد شود در مورد مستحبى و مكلف به آن عمل كند، پس به‌تحقيق عملى مستحبى به‌جا آورده است و براى او همان ثواب مذكور هست؛ حتى اگر آن حديث صحيح نباشد، بلكه حتى اگر معلوم شود كه آن عمل در واقع مستحب نيست. كسى كه اين قاعده برایش ثابت شده و همچنين مقلدان وى مى‌توانند هر امر مشکوک الاستحباب را به نيت استحباب به‌جا آورند، ولى كسى كه براى وى ثابت نشده و نيز مقلدان او نمى‌توانند به نيت استحباب به‌جا آوررند، بلكه بايد به نيت رجاء و اميد به مشروعيت و مطلوبيت به‌جا آورند.[۷]
    4. نویسنده در مورد «قنوت» چنين نوشته است: قنوت در لغت به معناى خضوع براى خدا و اطاعت از اوست و در اصطلاح عبارت است از دعایى كه در ركعت دوم نماز بعد از قرائت خوانده مى‌شود و در برخى نمازها در مواضع ديگرى به‌جا آورده مى‌شود. قنوت، مستحب است.[۸]
    5. نویسنده در مورد «وتر» چنين نوشته است: در لغت به معنى فرد است و در اصطلاح، نماز وتر همان نمازى است كه يك ركعت دارد و مستحب است كه بعد از نافله‌هاى شب و بعد از دو ركعت نماز شفع به‌جا آورده شود و آن تنها نافله يك ركعتى است، برخلاف نافله‌هاى ديگر كه اصل در آن دو ركعتى بودن است و آن از مهم‌ترين نمازها است و بر پيامبر(ص) واجب بود.[۹]

    وضعيت كتاب

    براى كتاب حاضر، فقط فهرست منابع.[۱۰]و فهرست اجمالى مطالب.[۱۱]تنظيم شده و فهرست‌هاى فنى ديگر نيامده است.

    اين كتاب هيچ پى‌نوشت يا پاورقى ندارد، به‌جز چند مورد محدود كه نام و نشان و شماره سوره‌ها و آيه‌ها ذكر شده و يا به كتب روايى يا لغوى ارجاع داده شده است.[۱۲]؛ درحالى‌كه بسيارى از مطالب كتاب نياز به ارجاع و استناد، به‌ويژه استناد به كتاب‌هاى فقهى دارد، ولى منبعش ذكر نشده است.

    نویسنده متأسفانه در فهرست منابع به نام كتاب اكتفا كرده و حتى نام نویسنده را هم ذكر نكرده، جز در دو مورد: 1. مناسك الحج (للخوئي)؛ 2. قصص الأنبياء للجزائري.[۱۳]


    پانويس

    1. ↑ ر.ک: مقدمه كتاب، ص5
    2. ↑ متن كتاب، ص7
    3. ↑ همان، ص61
    4. ↑ همان، ص129
    5. ↑ همان، ص175
    6. ↑ همان، ص227
    7. ↑ همان، ص45
    8. ↑ همان، ص166
    9. ↑ همان، ص219-220
    10. ↑ متن كتاب، ص229-230
    11. ↑ همان، ص231-232
    12. ↑ ر.ک: همان، ص11، 16، 45، 101، 127، 140، 149، 151، 171، 184، 190، 204، 208، 217 و 221
    13. ↑ همان، ص229-230

    منابع مقاله

    مقدمه و متن كتاب.

    وابسته‌ها

    برگرفته از «https://fa.wikinoor.ir/w/index.php?title=القاموس_الفقهي&oldid=754386»