ترجمه اصول فقه: تفاوت میان نسخه‌ها

    از ویکی‌نور
    (صفحه ای تازه حاوی «<div class='wikiInfo'> [[پرونده:NUR12682J1.jpg|بندانگش» ایجاد کرد.)
     
    جز (جایگزینی متن - '=پانویس=↵<references/>' به '==پانویس == <references/>')
     
    (۸۵ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۵ کاربر نشان داده نشد)
    خط ۱: خط ۱:
    <div class='wikiInfo'>
    {{جعبه اطلاعات کتاب
    [[پرونده:NUR12682J1.jpg|بندانگشتی|ترجمه اصول فقه ]]
    | تصویر =NUR12682J1.jpg
    {| class="wikitable aboutBookTable" style="text-align:Right"
    | عنوان =ترجمه اصول فقه
    |+ |
    | عنوان‌های دیگر =اصول الفقه. فارسی - عربی
    |-
    | پدیدآوران =
    ! نام کتاب!! data-type='bookName'|ترجمه اصول فقه
    [[غرویان، محسن]] (مترجم)
    |-
    |نام های دیگر کتاب
    |data-type='otherBookNames'|اصول الفقه. فارسی - عربی
    |-
    |پدیدآورندگان
    |data-type='authors'|[[غرویان، محسن]] (مترجم)


    [[مظفر، محمدرضا]] (نويسنده)
    [[مظفر، محمدرضا]] (نویسنده)


    [[شیروانی، علی]] (مترجم)
    [[شیروانی، علی]] (مترجم)
    |-
    | زبان =فارسی
    |زبان
    | کد کنگره =‏BP‎‏ ‎‏159‎‏/‎‏8‎‏ ‎‏/‎‏م‎‏6‎‏ ‎‏الف‎‏6041
    |data-type='language'|فارسی
    | موضوع =
    اصول فقه شیعه - قرن 14
    | ناشر =
    دار الفکر
    | مکان نشر =قم - ایران
    | سال نشر = 1388 ش


    عربی
    | کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE12682AUTOMATIONCODE
    |-
    | چاپ =8
    |کد کنگره
    | تعداد جلد =2
    |data-type='congeressCode' style='direction:ltr'|‏BP‎‏ ‎‏159‎‏/‎‏8‎‏ ‎‏/‎‏م‎‏6‎‏ ‎‏الف‎‏6041
    | کتابخانۀ دیجیتال نور =12682
    |-
    | کتابخوان همراه نور =12682
    |موضوع
    | کد پدیدآور =
    |data-type='subject'|اصول فقه شیعه - قرن 14
    | پس از =
    |-
    | پیش از =
    |ناشر
    }}
    |data-type='publisher'|دار الفکر
    |-
    |مکان نشر
    |data-type='publishPlace'|قم - ایران
    |-
    |سال نشر
    |data-type='publishYear'| 1388 هـ.ش
    |-class='articleCode'
    |کد اتوماسیون
    |data-type='automationCode'|12682
    |}
    </div>


    '''ترجمه اصول فقه'''، متن و ترجمه فارسی [[اصول الفقه]] [[مظفر، محمدرضا|شيخ محمدرضا بن محمد بن عبداللّه آل مظفر نجفى]](متوفاى 1383ق) به قلم [[محسن غرویان]]، و [[شیروانی، علی|علی شیروانی]] است.


    == معرفى اجمالى ==
    این ترجمه، در دو جلد انتشار يافته است و جلد اول، از دو قسمت تشكيل شده كه در قسمت اول، مدخل، مقدمه و مقصد اول(مباحث الفاظ) آورده شده و قسمت دوم، شامل مقصد دوم(مباحث عقليّه) مى‌باشد.
     
     
    كتاب«اصول الفقه(للمظفر)»، به زبان عربى، تأليف شيخ محمد رضا بن محمد بن عبد اللّه آل مظفر نجفى(متوفاى 1383ق)، است.
     
    نام اين كتاب، در«الذريعة» و«أعيان الشيعة» ديده نمى‌شود و فقط آقا بزرگ تهرانى در«نقباء البشر»، جلد 2، صفحه 772، از آن به‌عنوان يكى از تأليفات مرحوم مظفر ياد كرده است.
     
    از تاريخ دقيق تأليف و انتشار كتاب، اطلاع دقيقى در دست نيست، ولى با توجه به حاشيه صفحه 7 كه در مورد شيخ محمد حسين اصفهانى(متوفاى 1361ق)، با عبارت«قدس سرّه» تعبير آورده، به نظر مى‌رسد بين سال‌هاى 1361ق تا 1383 كه زمان وفات مرحوم مظفر است، تأليف شده باشد و با توجه به اينكه مؤلف، در كتاب، مباحثى را از«المنطق» نقل مى‌كند، معلوم مى‌شود ايشان، «اصول الفقه» را بعد از«المنطق» نگاشته است.
     
    == ساختار ==
     
     
    كتاب، در دو جلد انتشار يافته است و جلد اول، از دو قسمت تشكيل شده كه در قسمت اول، مدخل، مقدمه و مقصد اول(مباحث الفاظ) آورده شده و قسمت دوم، شامل مقصد دوم(مباحث عقليّه) مى‌باشد.


    جلد دوم نيز از دو قسمت تشكيل شده كه شامل مقصد سوم(مباحث حجت) و مقصد چهارم(اصول عمليّه) مى‌باشد.
    جلد دوم نيز از دو قسمت تشكيل شده كه شامل مقصد سوم(مباحث حجت) و مقصد چهارم(اصول عمليّه) مى‌باشد.


    == گزارش محتوا ==
    == مقدمات مترجمین ==
     
    محسن غرویان در مقدمه جلد اول، چند پیشنهاد جهت تحول دروس حوزه‌های علمیه ارائه داده است. درج مباحث هرمنوتیک در ابتدای کتب اصولی؛ گنجاندن درس «نظام و فلسفه سیاسی اسلام» برای تمام پایه‌های مقدمات و سطح حوزه‌های علمیه؛ وجوب فراگیری حداقل یک‌زبان خارجی (غیر از عربی) برای طلاب؛ تحصیل، تحقیق و پژوهش فلسفه علوم انسانی در حوزه‌های علمیه از طرح‌هایی است که ایشان ارائه داده است.<ref>مقدمه کتاب، ج1، ص13</ref>.
     
    قبل از بيان مباحث موجود در كتاب، لازم است به اين نكته اشاره شود كه مؤلف، در تقسيم مباحث اصولى به مقاصد چهارگانه، از استاد خويش، شيخ محمد حسين اصفهانى، پيروى كرده است.
     
    مدخل كتاب، شامل مباحث تعريف علم اصول، حكم واقعى و ظاهرى و موضوع علم اصول مى‌باشد.
     
    در مقدمه، مباحثى نظير وضع، اقسام وضع، استعمال حقيقى و مجازى، لفظ مشترك، حقيقت شرعى و صحيح و اعم مطرح شده است.
     
    در مباحث الفاظ، از معانى الفاظ و ظواهر، به‌صورت عام و در مباحث عقلى، از لوازم احكام فى نفسه(اگر چه مدلول لفظ نباشد) و در مباحث حجت، از حجيت و دليل بودن و در مباحث اصول عمليّه، از مرجع و منبع مجتهد هنگامى كه دليل اجتهادى وجود نداشته باشد، بحث مى‌شود.
     
    مقصد اول كه مربوط به مباحث الفاظ مى‌باشد، داراى 7 باب است كه عبارتند از:
     
    1. مشتق؛ 2. اوامر؛ 3. نواهى؛ 4. مفاهيم؛ 5. عام و خاص؛ 6. مطلق و مقيد؛ 7. مجمل و مبين.
     
    در بحث اوامر، اقسام واجب(مطلق و مشروط، عينى و كفايى، تعيينى و تخييرى، نفسى و غيرى، تعبدى و توصلى، معلق و منجز) مطرح مى‌شود.
     
    در بحث مفاهيم، مفهوم شرط، وصف، غايت، حصر، عدد و لقب مطرح مى‌گردد.


    قسمت دوم از جلد اول، مبحث ملازمات عقليّه است و شامل مقدمه و دو باب مى‌باشد و باب اول، خود، شامل سه مبحث است:
    علی شیروانی در ابتدای جلد دوم، مقدمه‌ای با عنوان سخنی با خوانندگان آورده است. ایشان در ابتدا به جایگاه علم اصول فقه می‌پردازد و به دنبال آن از اهمیت فراگیری آن سخن به میان می‌آورد و در پایان مطالبی درباره اصول الفقه بیان می‌کند<ref>ر.ک: همان، ج2، ص11-12</ref>.


    1. حسن و قبح عقلى؛ 2. ادراك عقلى حسن و قبح؛ 3. ثبوت ملازمه بين حكم عقل و حكم شرع.
    == ویژگی ترجمه ==
    محسن غرویان و علی شیروانی، صفحات زوج کتاب را به متن عربی، و صفحات فرد را به ترجمه آن اختصاص داده‌اند. آنان حواشی و تعلیقاتی به کتاب افزوده‌اند که با حرف (غ) از حواشی و تعلیقات مرحوم مظفر تمیز داده شده است.<ref>ر.ک: همان، ج1، ص13</ref>.


    در باب دوم، بحث غير مستقلات عقلى كه شامل 5 مسئله است، آورده شده كه مسئله اول، إجزاء، مسئله دوم، مقدمه واجب، مسئله سوم، بحث ضد، مسئله چهارم، اجتماع امر و نهى و مسئله پنجم، دلالت نهى بر فساد مى‌باشد.
    با نگاه اجمالی به این اثر می‌توان پی برد که مترجمان، ترجمه‌ای معنوی ارائه داده‌اند؛ به‌گونه‌ای که کلمات در جای درست و با توجه به نکات نگارشی زبان مقصد (که همان زبان فارسی است) صورت گرفته است؛ بنابراین خواننده با ترجمه‌ای روان و سلیس روبروست.


    مقصد سوم(مباحث حجت)، شامل 9 باب مى‌باشد:
    مرحوم مظفر در فایده علم اصول می‌گوید: ان کل متشرع یعلم انه ما من فعل من أفعال الانسان الاختیاریة الاوله حکم فی الشریعة الاسلامية المقدسة من وجوب أو حرمة أو نحوهما من الأحکام الخمسة. و یعلم ایضا ان تلک الأحکام لیست کلها معلومة لکل أحد بالعلم الضروری، بل یحتاج أکثرها لاثباتها إلی إعمال النظر و اقامة الدلیل، أی انها من المعلوم النظریة<ref>متن کتاب، ج1، ص18</ref>.


    1. كتاب عزيز؛ 2. سنت؛ 3. اجماع؛ 4. دليل عقلى؛ 5. حجيت ظواهر؛ 6. شهرت؛ 7. سيره؛ 8. قياس؛ 9. تعادل و تراجيح.
    ترجمه آن چنین ارائه شده است:


    در مقصد چهارم، مبحث استصحاب آمده است.
    هر متشرعی می‌داند که هیچ فعلی از افعال اختیاری انسان نیست، مگر اینکه برای آن در شریعت مقدسه اسلامی حکمی وجود دارد و این حکم یا وجوب است یا حرمت و یا امثال این دو از احکام پنج‌گانه[: وجوب، حرمت، استحباب، کراهت، اباحه] و نیز هر متشرعی می‌داند که همه این احکام برای کسی با علم بدیهی، معلوم نیست، بلکه اثبات اکثر این احکام احتیاج به اعمال‌نظر و اقامه دلیل دارد، یعنی علم به آن‌ها، از علوم نظری است.<ref>همان، ص19</ref>.


    مؤلف، بر خلاف كتاب‌هاى اصولى ديگر، بحث تعادل و تراجيح را در مباحث حجت مطرح كرده است. هم‌چنين در مسئله إجزاء، اقتضا را به معناى عليت و تأثير دانسته و سپس نتيجه گرفته كه اين مبحث، از مباحث الفاظ نيست، بلكه از مباحث ملازمات عقلى مى‌باشد.
    فهرست محتویات در ابتدای هر دو جلد آمده است.


    ==ويژگى‌هاى كتاب:==


    ==پانویس ==
    <references/>


    1. از مهم‌ترين ويژگى‌هاى كتاب، اين است كه حلقه واسطه بين كتاب«معالم الدين» و«كفاية الأصول» مى‌باشد و براى طلاب مبتدى و جوان نوشته شده است.
    == منابع مقاله ==
    مقدمات و متن کتاب.


    2. مؤلف، با توجه به تسلطى كه بر علم منطق داشته‌اند، بعضى از مباحث منطقى را در متن كتاب مورد استفاده قرار داده و تفصيل بعضى از مباحث منطقى را در مباحثى نظير مجمل و مبين و مقدمه واجب و غير آن، به كتاب«المنطق» ارجاع مى‌دهند.
    ==وابسته‌ها==
    {{وابسته‌ها}}


    3. بيان تاريخچه بعضى از مباحث اصولى كه در تبيين مباحث اصولى مفيد واقع مى‌شود؛ مثلا در بحث وجوب مقدمه واجب، تاريخچه اين نظريه، در حاشيه كتاب بيان شده است.(ج 1 صفحه 292 كتاب).
    [[أصول الفقه (مظفر) همراه با شرح فارسی]]


    يا بحث ترتب كه در ابتدا به وسيله محقق ثانى مطرح شد و توسط ميرزاى شيرازى مستدل و مستحكم گرديد و به وسيله محقق نايينى يا ديگر شاگردان ميرزاى شيرازى تنقيح و تبيين شد، در جلد اول صفحه 309 كتاب آمده است.
    [[أصول الفقه (تحقیق زارعی سبزواری)]]
     
    هم‌چنين در بحث اينكه آيا اطلاق، به دليل وضع است يا به سبب مقدمات حكمت، تاريخچه بحث و نظر سلطان العلما، صاحب حاشيه بر معالم را به خوبى مطرح مى‌نمايند.(ج 1 صفحه 174 كتاب).
     
    نمونه ديگرى از بيان تاريخچه مباحث اصولى، بحث دليل عقلى است كه مؤلف، از شيخ مفيد، شروع و سپس از شيخ طوسى و بعد از آن، از ابن ادريس، محقق حلى، شهيد اول و... ياد كرده و به‌صورت مبسوطى اين مسئله را مطرح نموده است.(صفحه 122 - 124 ج 2).
     
    4. بناى مؤلف، بر طرح مختصر مباحث مى‌باشد و مكررا در كتاب، اين چنين ديده مى‌شود كه در اين مجال، امكان طرح وسيع اين مبحث وجود ندارد؛ حتى گاهى مؤلف، مناقشاتى در نظريات بزرگانى همچون مرحوم نايينى دارد، اما به دليل مبناى فوق، متعرض آن نمى‌شود.
     
    5. آدرس دقيق مطالب ذكر شده در همين كتاب و يا كتاب‌هاى ديگر، در متن كتاب و يا حاشيه نوشته شده است و حتى گاهى نام مقرر را نيز نقل مى‌كند.(ص 92 ج 2)
     
    6. احاطه مؤلف به آراى اصولى‌هاى شيعه و اهل تسنن.
     
    7. قلم روان و ساده براى طرح مباحث پيچيده علم اصول.
     
    == نوآورى‌ها و ابتكارات ==
     
     
    از مباحثى كه مؤلف، به‌طور مستقل و مفيد مطرح نموده و از ابتكارات ايشان است، بحث مستقلات عقليّه و غير مستقلات عقليّه مى‌باشد.(ج 1 ص 205 - 210)
     
    از ديگر ابتكارات مؤلف، طرح وسيع و مبسوط حسن و قبح عقلى مى‌باشد. وى، در اين قسمت، براى حسن و قبح، سه معناى كمال و نقص، ملايمت و منافرت و مدح و ذم را ذكر كرده و از ميان اين معانى سه‌گانه محل نزاع را مشخص مى‌كند.
     
    يكى ديگر از نوآورى‌هاى مفيد كتاب بحث دلالت اقتضاء و دلالت تنبيه و دلالت اشاره است كه به‌صورت بحث مستقلى مطرح شده است و همان‌طور كه مؤلف متذكر شده، در كتاب‌هاى اصولى متعارف، اين بحث مطرح نشده است.(ج 1 ص 131 تا 135)
     
    و...
     
    ويژگى‌هاى نسخه موجود در برنامه:
     
    ناشر: انتشارات اسماعيليان.
     
    نوبت چاپ: پنجم.
     
    قطع: وزيرى.
     
    تعداد جلد: دو جلد.
     
    تعداد صفحات متن: 692 صفحه.
     
    تعداد صفحات فهرست: 11 صفحه.
     
     
    == پیوندها ==


    [[رده:کتاب‌شناسی]]
    [[رده:کتاب‌شناسی]]
    [[رده:اسلام، عرفان، غیره]]
    [[رده:اسلام، عرفان، غیره]]
    [[رده:فقه و اصول]]
    [[رده: فقه و اصول]]
    [[رده:اصول فقه (آثارکلی)]]
    [[رده:اصول فقه (آثارکلی)]]
    [[رده:اصول فقه شیعه]]
    [[رده:اصول فقه شیعه]]

    نسخهٔ کنونی تا ‏۲۸ دسامبر ۲۰۲۲، ساعت ۲۱:۳۲

    ترجمه اصول فقه
    ترجمه اصول فقه
    پدیدآورانغرویان، محسن (مترجم)

    مظفر، محمدرضا (نویسنده)

    شیروانی، علی (مترجم)
    عنوان‌های دیگراصول الفقه. فارسی - عربی
    ناشردار الفکر
    مکان نشرقم - ایران
    سال نشر1388 ش
    چاپ8
    موضوعاصول فقه شیعه - قرن 14
    زبانفارسی
    تعداد جلد2
    کد کنگره
    ‏BP‎‏ ‎‏159‎‏/‎‏8‎‏ ‎‏/‎‏م‎‏6‎‏ ‎‏الف‎‏6041
    نورلایبمطالعه و دانلود pdf

    ترجمه اصول فقه، متن و ترجمه فارسی اصول الفقه شيخ محمدرضا بن محمد بن عبداللّه آل مظفر نجفى(متوفاى 1383ق) به قلم محسن غرویان، و علی شیروانی است.

    این ترجمه، در دو جلد انتشار يافته است و جلد اول، از دو قسمت تشكيل شده كه در قسمت اول، مدخل، مقدمه و مقصد اول(مباحث الفاظ) آورده شده و قسمت دوم، شامل مقصد دوم(مباحث عقليّه) مى‌باشد.

    جلد دوم نيز از دو قسمت تشكيل شده كه شامل مقصد سوم(مباحث حجت) و مقصد چهارم(اصول عمليّه) مى‌باشد.

    مقدمات مترجمین

    محسن غرویان در مقدمه جلد اول، چند پیشنهاد جهت تحول دروس حوزه‌های علمیه ارائه داده است. درج مباحث هرمنوتیک در ابتدای کتب اصولی؛ گنجاندن درس «نظام و فلسفه سیاسی اسلام» برای تمام پایه‌های مقدمات و سطح حوزه‌های علمیه؛ وجوب فراگیری حداقل یک‌زبان خارجی (غیر از عربی) برای طلاب؛ تحصیل، تحقیق و پژوهش فلسفه علوم انسانی در حوزه‌های علمیه از طرح‌هایی است که ایشان ارائه داده است.[۱].

    علی شیروانی در ابتدای جلد دوم، مقدمه‌ای با عنوان سخنی با خوانندگان آورده است. ایشان در ابتدا به جایگاه علم اصول فقه می‌پردازد و به دنبال آن از اهمیت فراگیری آن سخن به میان می‌آورد و در پایان مطالبی درباره اصول الفقه بیان می‌کند[۲].

    ویژگی ترجمه

    محسن غرویان و علی شیروانی، صفحات زوج کتاب را به متن عربی، و صفحات فرد را به ترجمه آن اختصاص داده‌اند. آنان حواشی و تعلیقاتی به کتاب افزوده‌اند که با حرف (غ) از حواشی و تعلیقات مرحوم مظفر تمیز داده شده است.[۳].

    با نگاه اجمالی به این اثر می‌توان پی برد که مترجمان، ترجمه‌ای معنوی ارائه داده‌اند؛ به‌گونه‌ای که کلمات در جای درست و با توجه به نکات نگارشی زبان مقصد (که همان زبان فارسی است) صورت گرفته است؛ بنابراین خواننده با ترجمه‌ای روان و سلیس روبروست.

    مرحوم مظفر در فایده علم اصول می‌گوید: ان کل متشرع یعلم انه ما من فعل من أفعال الانسان الاختیاریة الاوله حکم فی الشریعة الاسلامية المقدسة من وجوب أو حرمة أو نحوهما من الأحکام الخمسة. و یعلم ایضا ان تلک الأحکام لیست کلها معلومة لکل أحد بالعلم الضروری، بل یحتاج أکثرها لاثباتها إلی إعمال النظر و اقامة الدلیل، أی انها من المعلوم النظریة[۴].

    ترجمه آن چنین ارائه شده است:

    هر متشرعی می‌داند که هیچ فعلی از افعال اختیاری انسان نیست، مگر اینکه برای آن در شریعت مقدسه اسلامی حکمی وجود دارد و این حکم یا وجوب است یا حرمت و یا امثال این دو از احکام پنج‌گانه[: وجوب، حرمت، استحباب، کراهت، اباحه] و نیز هر متشرعی می‌داند که همه این احکام برای کسی با علم بدیهی، معلوم نیست، بلکه اثبات اکثر این احکام احتیاج به اعمال‌نظر و اقامه دلیل دارد، یعنی علم به آن‌ها، از علوم نظری است.[۵].

    فهرست محتویات در ابتدای هر دو جلد آمده است.


    پانویس

    1. ↑ مقدمه کتاب، ج1، ص13
    2. ↑ ر.ک: همان، ج2، ص11-12
    3. ↑ ر.ک: همان، ج1، ص13
    4. ↑ متن کتاب، ج1، ص18
    5. ↑ همان، ص19

    منابع مقاله

    مقدمات و متن کتاب.

    وابسته‌ها

    برگرفته از «https://fa.wikinoor.ir/w/index.php?title=ترجمه_اصول_فقه&oldid=628328»