قرآن و ظهور حضرت مهدی علیه‌السلام: تفاوت میان نسخه‌ها

    از ویکی‌نور
    جز (جایگزینی متن - 'فخر رازى' به 'فخر رازى')
    جز (+ ناو)
     
    (۳۹ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد)
    خط ۱: خط ۱:
    <div class='wikiInfo'>
    {{جعبه اطلاعات کتاب
    [[پرونده:NUR13579J1.jpg|بندانگشتی|قرآن و ظهور حضرت مهدی (علیه السلام)]]
    | تصویر =NUR13579J1.jpg
    {| class="wikitable aboutBookTable" style="text-align:Right"
    | عنوان =قرآن و ظهور حضرت مهدی علیه‌السلام
    |+ |
    | عنوان‌های دیگر =
    |-
    | پدیدآوران =  
    ! نام کتاب!! data-type='bookName'|قرآن و ظهور حضرت مهدی (علیه السلام)
    [[رضوانی، علی‌اصغر]] (نویسنده)
    |-
    | زبان =فارسی
    |نام های دیگر کتاب
    | کد کنگره =‏BP‎‏ ‎‏104‎‏ ‎‏/‎‏م‎‏9‎‏ر‎‏6‎‏ ‎‏1386‎‏ب
    |data-type='otherBookNames'|
    | موضوع =
    |-
    محمد بن حسن(عج)، امام دوازدهم، 255ق. - جنبه‌های قرآنی
    |پدیدآورندگان
    |data-type='authors'|[[رضوانی، علی‌اصغر]] (نويسنده)
    |-
    |زبان  
    |data-type='language'|فارسی
    |-
    |کد کنگره  
    |data-type='congeressCode' style='direction:ltr'|‏BP‎‏ ‎‏104‎‏ ‎‏/‎‏م‎‏9‎‏ر‎‏6‎‏ ‎‏1386‎‏ب
    |-
    |موضوع  
    |data-type='subject'|محمد بن حسن (عج)، امام دوازدهم، 255ق. - جنبه‎های قرآنی


    مهدویت - جنبه‏های قرآنی
    مهدویت - جنبه‏‌های قرآنی
    |-
    | ناشر =
    |ناشر  
    مسجد مقدس جمکران
    |data-type='publisher'|مسجد مقدس جمکران
    | مکان نشر =قم - ایران
    |-
    | سال نشر = 1386 ش  
    |مکان نشر  
    |data-type='publishPlace'|قم - ایران
    |-
    |سال نشر  
    |data-type='publishYear'| 1386 هـ.ش  
    |-class='articleCode'
    |کد اتوماسیون
    |data-type='automationCode'|AUTOMATIONCODE13579AUTOMATIONCODE
    |}
    </div>


    | کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE13579AUTOMATIONCODE
    | چاپ =3
    | شابک =978-964-973-0301
    | تعداد جلد =1
    | کتابخانۀ دیجیتال نور =13579
    | کتابخوان همراه نور =13579
    | کد پدیدآور =
    | پس از =
    | پیش از =
    }}


    == معرفى اجمالى ==
    '''قرآن و ظهور حضرت مهدى(عج)''' اثر [[رضوانی، علی‌اصغر|علی‌اصغر رضوانی]] مى‌باشد.


    با مراجعه به قرآن كريم آيات بسيارى برخورد مى‌نماييم كه به موضوع مهدویت و ظهور منجى در آخرالزمان اشاره كرده است و از طرف ديگر وجود روايات تاويلى در حديث شيعه است كه آيات بسيارى به حضرت مهدى(ع)، ولادت، غيبت، ظهور و حكومت آن حضرت تأويل شده است. نویسنده نخست اين آيات را استخراج و به شرح و تفسير آن‌ها پرداخته است. و سپس در صدد اثبات اين نكته برآمده است كه آيات قرآن داراى تاويل نيز هستند و تأويل حقيقى آن‌ها مهدویت است.


    قرآن و ظهور حضرت مهدى(عج) اثر على‌اصغر رضوانى مى‌باشد.
    ناشر در مقدمه، هدف از چاپ اين اثر را اين گونه توضيح مى‌دهد: «در عصر كنونى كه دشمنان بشريت، افكار و عقايد انحرافى را در جامعه ترويج مى‌كنند و منجى موعود واقعى را براى حيات و قدرت پوشالى خود خطرناك مى‌دانند، درصدد ايجاد انحرافى فرهنگى برآمده و با پوچ‌گرايى، جامعه بشرى و اخلاق و رفتار نيكو را مورد تعرض قرار داده‌اند، بر آن شديم تا حقيقت مهدویت را با سلسله مباحث مختصر منجى موعود براى مشتاقان علم و فضيلت عرضه نماييم».


    با مراجعه به قرآن كريم آيات بسيارى برخورد مى‌نماييم كه به موضوع مهدويت و ظهور منجى در آخرالزمان اشاره كرده است و از طرف ديگر وجود روايات تاويلى در حديث شيعه است كه آيات بسيارى به حضرت مهدى(ع)، ولادت، غيبت، ظهور و حكومت آن حضرت تأويل شده است. نويسنده نخست اين آيات را استخراج و به شرح و تفسير آن‌ها پرداخته است. و سپس در صدد اثبات اين نكته برآمده است كه آيات قرآن داراى تاويل نيز هستند و تأويل حقيقى آن‌ها مهدويت است.
    == ساختار  ==


    ناشر در مقدمه، هدف از چاپ اين اثر را اين گونه توضيح مى‌دهد: «در عصر كنونى كه دشمنان بشريت، افكار و عقايد انحرافى را در جامعه ترويج مى‌كنند و منجى موعود واقعى را براى حيات و قدرت پوشالى خود خطرناك مى‌دانند، درصدد ايجاد انحرافى فرهنگى برآمده و با پوچ‌گرايى، جامعه بشرى و اخلاق و رفتار نيكو را مورد تعرض قرار داده‌اند، بر آن شديم تا حقيقت مهدويت را با سلسله مباحث مختصر منجى موعود براى مشتاقان علم و فضيلت عرضه نماييم».
    اثر از مقدمه ناشر و دو بخش با عناوين قرآن و ظهور حضرت مهدى(ع) و بررسى آيات تاويلى مهدویت تشكيل يافته است.  


    == ساختار عناوين و گزارش محتوا ==
    == گزارش محتوا ==
    مؤلف در بخش اول، ده آيه از قرآن كريم كه به موضوع مهدویت اشاره دارد، استخراج و سپس به شرح و تفسير آن‌ها مى‌پردازد. منابعى كه مؤلف از آن‌ها در شرح و تفسير اين آيات از آن‌ها سود جسته مى‌توان از: مفردات قرآن [[راغب اصفهانی، حسین بن محمد|راغب اصفهانى]] و التحقيق فى كلمات القرآن الكريم مصطفوى براى شرح لغات و تفسير كبير [[فخر رازی، محمد بن عمر|فخر رازى]]، تفسير ماوردى، تفسير [[بغوی، حسین بن مسعود|بغوى]]، تفسير كشّاف [[زمخشری، محمود بن عمر|زمخشرى]]، تفسير قرطبى، تفسير ابن كثير، تفسير الدقائق، [[تفسير القرآن العظيم (ابن أبي‌حاتم)|تفسير]] [[ابن ابی‌حاتم، عبدالرحمن بن محمد|ابن ابى حاتم]]، تفسير ثعلبى، تفسير درالمنثور سيوطى، اساس فى التفسير حوّى، تفسير روح المعانى [[آلوسی، محمود بن عبدالله|آلوسى]] و شواهد التنزيل از تفاسير اهل سنت و [[صحيح بخارى]]، صواعق المحرقه از منابع حديثى اهل سنت و [[الميزان في تفسير القرآن|تفسير الميزان]] [[طباطبایی، سید محمدحسین|علامه طباطبايى]] و تفسير صافى، [[مجمع البيان في تفسير القرآن|مجمع البيان]] و تفسير برهان از تفاسير شيعه نام برد.


    از آياتى كه مؤلف آن‌ها را مورد بررسى قرار داده، مى‌توان از ''' هُوَ ٱلَّذِيٓ أَرۡسَلَ رَسُولَهُۥ بِٱلۡهُدَىٰ وَدِينِ ٱلۡحَقِّ لِيُظۡهِرَهُۥ عَلَى ٱلدِّينِ كُلِّهِۦ وَلَوۡ كَرِهَ ٱلۡمُشۡرِكُونَ ''' (توبه33/)، ''' وَلَقَدۡ كَتَبۡنَا فِي ٱلزَّبُورِ مِنۢ بَعۡدِ ٱلذِّكۡرِ أَنَّ ٱلۡأَرۡضَ يَرِثُهَا عِبَادِيَ ٱلصَّـٰلِحُونَ '''(انبياء/ 39)''' وَنُرِيدُ أَن نَّمُنَّ عَلَى ٱلَّذِينَ ٱسۡتُضۡعِفُواْ فِي ٱلۡأَرۡضِ وَنَجۡعَلَهُمۡ أَئِمَّةٗ وَنَجۡعَلَهُمُ ٱلۡوَٰرِثِينَ '''(قصص/ 5)، ''' وَقَٰتِلُوهُمۡ حَتَّىٰ لَا تَكُونَ فِتۡنَةٞ وَيَكُونَ ٱلدِّينُ كُلُّهُۥ لِلَّهِۚ فَإِنِ ٱنتَهَوۡاْ فَإِنَّ ٱللَّهَ بِمَا يَعۡمَلُونَ بَصِيرٞ '''(انفال/ 39) ''' ٱلَّذِينَ إِن مَّكَّنَّـٰهُمۡ فِي ٱلۡأَرۡضِ أَقَامُواْ ٱلصَّلَوٰةَ وَءَاتَوُاْ ٱلزَّكَوٰةَ وَأَمَرُواْ بِٱلۡمَعۡرُوفِ وَنَهَوۡاْ عَنِ ٱلۡمُنكَرِۗ وَلِلَّهِ عَٰقِبَةُ ٱلۡأُمُورِ '''(حج/ 41) و آيات /55نور، /54مائده، /18محمد، /51سبأ و /61زخرف نام برد.


    اثر از مقدمه ناشر و دو بخش با عناوين قرآن و ظهور حضرت مهدى(ع) و بررسى آيات تاويلى مهدويت تشكيل يافته است. مؤلف در بخش اول، ده آيه از قرآن كريم كه به موضوع مهدويت اشاره دارد، استخراج و سپس به شرح و تفسير آن‌ها مى‌پردازد. منابعى كه مؤلف از آن‌ها در شرح و تفسير اين آيات از آن‌ها سود جسته مى‌توان از: مفردات قرآن [[راغب اصفهانی، حسین بن محمد|راغب اصفهانى]]  و التحقيق فى كلمات القرآن الكريم مصطفوى براى شرح لغات و تفسير كبير [[فخر رازی، محمد بن عمر|فخر رازى]]، تفسير ماوردى، تفسير [[بغوی، حسین بن مسعود|بغوى]] ، تفسير كشّاف [[زمخشری، محمود بن عمر|زمخشرى]]، تفسير قرطبى، تفسير ابن كثير، تفسير الدقائق، تفسير ابن ابى حاتم، تفسير ثعلبى، تفسير درالمنثور سيوطى، اساس فى التفسير حوّى، تفسير روح المعانى [[آلوسی، محمود بن عبدالله|آلوسى]] و شواهد التنزيل از تفاسير اهل سنت و [[صحيح بخارى]]، صواعق المحرقه از منابع حديثى اهل سنت و [[الميزان في تفسير القرآن|تفسير الميزان]]  [[طباطبایی، محمدحسین|علامه طباطبايى]] و تفسير صافى، مجمع البيان و تفسير برهان از تفاسير شيعه نام برد.
    يكى از اشكالاتى كه اهل سنت به شيعه داشته و دارد وجود روايات تاويلى در حديث شيعه است. آيات بسيارى به حضرت مهدى(عج)، ولادت، غيبت، ظهور و حكومت آن حضرت تاويل شده است، آياتى كه شان نزول خاص داشته و با ملاحظه ظاهر آن‌ها هيچ‌گونه تناسبى بين آن‌ها و مورد روايت ملاحظه نمى‌شود. اين‌ها چه نوع تفسيرى است كه در روايات آمده است؟ بخش دوم به بررسى اين آيه‌ها و پاسخ به اين تاويل‌ها مى‌پردازد. مؤلف ابتدا ليستى از اين آيات و تاويل آن‌ها ارائه مى‌دهد و سپس به تعريف تاويل در لغت و اصطلاح، تفاوت تفسير و تاويل، معناى بطن قرآن، ضابطه و ملاك تاويل، انواع نزول قرآن، ديدگاه [[طباطبایی، سید محمدحسین|علامه طباطبايى]] و [[ابن تیمیه، احمد بن عبدالحلیم|ابن تيميه]] درباره تاويل و نقد ديدگاه [[ابن تیمیه، احمد بن عبدالحلیم|ابن تيميه]] و عالمان به تاويل چه كسانى هستند؟ مى‌پردازد. حال در پايان نمونه‌هايى از تاويلاتى كه در اين بخش آمده، ذكر مى‌كنيم:


    از آياتى كه مؤلف آن‌ها را مورد بررسى قرار داده، مى‌توان از ''' هوالذى ارسل رسوله بالمهدى و دين الحقّ ليظهره على الدين كله و لوكره المشركون ''' (توبه33/)، ''' و لقد كتبنا فى الزبور من بعد الذكر انّ الارض يرثها عبادى الصالحون '''(انبياء/ 39)''' و نريد ان نمّن على الذين استضعفوا فى الارض و نجعلهمم ائمة و نجعلهم الوارثين '''(قصص/ 5)، ''' و قتلوهم حتى لاتكون فتنة و يكون الدين كلّه لله فان انتهوا فان الله بما يعملون بصير '''(انفال/ 39) ''' الذين ان مكّنّاهم فى الارض اقاموا الصلوة و آتو الزكوة و امرو بالمعروف و نهوا عن المنكر و لله عاقبة الامور '''(حج/ 41) و آيات /55نور، /54مائده، /18محمد، /51سبأ و /61زخرف نام برد.
    آيه دوم و سوم سوره بقره ''' ذَٰلِكَ ٱلۡكِتَٰبُ لَا رَيۡبَۛ فِيهِۛ هُدٗى لِّلۡمُتَّقِينَ ٱلَّذِينَ يُؤۡمِنُونَ بِٱلۡغَيۡبِ''' كه از [[امام جعفر صادق(ع)|امام صادق(ع)]] نقل شده: متقين شیعیان على(ع) و مقصود از غيب حجت (غائب) است.


    يكى از اشكالاتى كه اهل سنت به شيعه داشته و دارد وجود روايات تاويلى در حديث شيعه است. آيات بسيارى به حضرت مهدى(عج)، ولادت، غيبت، ظهور و حكومت آن حضرت تاويل شده است، آياتى كه شان نزول خاص داشته و با ملاحظه ظاهر آن‌ها هيچ‌گونه تناسبى بين آن‌ها و مورد روايت ملاحظه نمى‌شود. اين‌ها چه نوع تفسيرى است كه در روايات آمده است؟ بخش دوم به بررسى اين آيه‌ها و پاسخ به اين تاويل‌ها مى‌پردازد. مؤلف ابتدا ليستى از اين آيات و تاويل آن‌ها ارائه مى‌دهد و سپس به تعريف تاويل در لغت و اصطلاح، تفاوت تفسير و تاويل، معناى بطن قرآن، ضابطه و ملاك تاويل، انواع نزول قرآن، ديدگاه [[طباطبایی، محمدحسین|علامه طباطبايى]] و [[ابن تیمیه، احمد بن عبدالحلیم|ابن تيميه]]  درباره تاويل و نقد ديدگاه [[ابن تیمیه، احمد بن عبدالحلیم|ابن تيميه]]  و عالمان به تاويل چه كسانى هستند؟ مى‌پردازد. حال در پايان نمونه‌هايى از تاويلاتى كه در اين بخش آمده، ذكر مى‌كنيم:
    آيه ''' فَٱسۡتَبِقُواْ ٱلۡخَيۡرَٰتِۚ أَيۡنَ مَا تَكُونُواْ يَأۡتِ بِكُمُ ٱللَّهُ جَمِيعًاۚ ''' (بقره148/) كه از [[امام جعفر صادق(ع)|امام صادق(ع)]] نقل شده كه فرمودند: مقصود به خيرات، ولايت است.


    آيه دوم و سوم سوره بقره ''' ذلك الكتاب لاريب فيه هدى للمتقين الذين يومنون بالغيب''' كه از [[امام جعفر صادق (ع)|امام صادق (ع)]] نقل شده: متقين شيعيان على(ع) و مقصود از غيب حجت (غائب) است.
    '''وَلَئِنۡ أَخَّرۡنَا عَنۡهُمُ ٱلۡعَذَابَ إِلَىٰٓ أُمَّةٖ مَّعۡدُودَةٖ '''(هود8/) از [[امام جعفر صادق(ع)|امام صادق(ع)]] نقل شده كه فرمودند: عذاب، خروج قائم است و مقصود از «امة معدودة» اهل بدر و اصحاب آن است.


    آيه ''' فاستبقوا الخيرات اينما تكونوا يأت بكم الله جميعاً ''' (بقره148/) كه از [[امام جعفر صادق (ع)|امام صادق (ع)]] نقل شده كه فرمودند: مقصود به خيرات، ولايت است.
    ''' مَن كَانَ يُرِيدُ حَرۡثَ ٱلۡأٓخِرَةِ نَزِدۡ لَهُۥ فِي حَرۡثِهِۦۖ وَمَن كَانَ يُرِيدُ حَرۡثَ ٱلدُّنۡيَا نُؤۡتِهِۦ مِنۡهَا وَمَا لَهُۥ فِي ٱلۡأٓخِرَةِ مِن نَّصِيبٍ'''(شورى20/) از [[امام جعفر صادق(ع)|امام صادق(ع)]] نقل شده كه فرمودند: نيست براى او در دولت حق با قائم نصيبى.


    '''و لئن اخّرنا عنهم العذاب الى امّة معدودة '''(هود8/) از [[امام جعفر صادق (ع)|امام صادق (ع)]] نقل شده كه فرمودند: عذاب، خروج قائم است و مقصود از «امة معدودة» اهل بدر و اصحاب آن است.
    ''' وَلَقَدۡ ءَاتَيۡنَٰكَ سَبۡعٗا مِّنَ ٱلۡمَثَانِي وَٱلۡقُرۡءَانَ ٱلۡعَظِيمَ '''(حجر87/) از امام باقر(ع) نقل شده كه فرمودند: آن هفت نفر از ائمه و قائم(ع) است.
     
    ''' و من كان يريد حرث الدينا نؤته منها و ماله فى الاخرة من نصيب '''(شورى20/) از [[امام جعفر صادق (ع)|امام صادق (ع)]] نقل شده كه فرمودند: نيست براى او در دولت حق با قائم نصيبى.
     
    ''' ولقد آتيناك سبعاً من المثانى والقرآن العظيم '''(حجر87/) از امام باقر (ع) نقل شده كه فرمودند: آن هفت نفر از ائمه و قائم(ع) است.
     
    == گزارش وضعيت:==


    == وضعيت کتاب==


    در پاورقى‌ها، آدرس و ارجاعاتى كه در متن، مؤلف از آن منابع مطالب نقل نموده است، آمده است، فهرست مطالب در آغاز اثر گنجانده شده است.
    در پاورقى‌ها، آدرس و ارجاعاتى كه در متن، مؤلف از آن منابع مطالب نقل نموده است، آمده است، فهرست مطالب در آغاز اثر گنجانده شده است.


    == منبع ==
    {{مهدویت}}
     
    ==منابع مقاله==
     
    امام مهدى(ع) در آينه قلم، ج2
    امام مهدى(ع) در آينه قلم، ج2


    == پیوندها ==
    [http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Text/16270 مطالعه کتاب قرآن و ظهور حضرت مهدی (علیه السلام) در پایگاه کتابخانه دیجیتال نور]
    [[رده:کتاب‌شناسی]]
    [[رده:کتاب‌شناسی]]
    [[رده:اسلام، عرفان، غیره]]
    [[رده:اسلام، عرفان، غیره]]
    [[رده:تفسیر]]
    [[رده:تفسیر]]
    [[رده:قرآن و مباحث دیگر]]
    [[رده:قرآن و مباحث دیگر]]
    [[رده:امام مهدی(عج)]]

    نسخهٔ کنونی تا ‏۱۰ ژوئن ۲۰۲۲، ساعت ۰۹:۰۴

    قرآن و ظهور حضرت مهدی علیه‌السلام
    قرآن و ظهور حضرت مهدی علیه‌السلام
    پدیدآورانرضوانی، علی‌اصغر (نویسنده)
    ناشرمسجد مقدس جمکران
    مکان نشرقم - ایران
    سال نشر1386 ش
    چاپ3
    شابک978-964-973-0301
    موضوعمحمد بن حسن(عج)، امام دوازدهم، 255ق. - جنبه‌های قرآنی مهدویت - جنبه‏‌های قرآنی
    زبانفارسی
    تعداد جلد1
    کد کنگره
    ‏BP‎‏ ‎‏104‎‏ ‎‏/‎‏م‎‏9‎‏ر‎‏6‎‏ ‎‏1386‎‏ب
    نورلایبمطالعه و دانلود pdf

    قرآن و ظهور حضرت مهدى(عج) اثر علی‌اصغر رضوانی مى‌باشد.

    با مراجعه به قرآن كريم آيات بسيارى برخورد مى‌نماييم كه به موضوع مهدویت و ظهور منجى در آخرالزمان اشاره كرده است و از طرف ديگر وجود روايات تاويلى در حديث شيعه است كه آيات بسيارى به حضرت مهدى(ع)، ولادت، غيبت، ظهور و حكومت آن حضرت تأويل شده است. نویسنده نخست اين آيات را استخراج و به شرح و تفسير آن‌ها پرداخته است. و سپس در صدد اثبات اين نكته برآمده است كه آيات قرآن داراى تاويل نيز هستند و تأويل حقيقى آن‌ها مهدویت است.

    ناشر در مقدمه، هدف از چاپ اين اثر را اين گونه توضيح مى‌دهد: «در عصر كنونى كه دشمنان بشريت، افكار و عقايد انحرافى را در جامعه ترويج مى‌كنند و منجى موعود واقعى را براى حيات و قدرت پوشالى خود خطرناك مى‌دانند، درصدد ايجاد انحرافى فرهنگى برآمده و با پوچ‌گرايى، جامعه بشرى و اخلاق و رفتار نيكو را مورد تعرض قرار داده‌اند، بر آن شديم تا حقيقت مهدویت را با سلسله مباحث مختصر منجى موعود براى مشتاقان علم و فضيلت عرضه نماييم».

    ساختار

    اثر از مقدمه ناشر و دو بخش با عناوين قرآن و ظهور حضرت مهدى(ع) و بررسى آيات تاويلى مهدویت تشكيل يافته است.

    گزارش محتوا

    مؤلف در بخش اول، ده آيه از قرآن كريم كه به موضوع مهدویت اشاره دارد، استخراج و سپس به شرح و تفسير آن‌ها مى‌پردازد. منابعى كه مؤلف از آن‌ها در شرح و تفسير اين آيات از آن‌ها سود جسته مى‌توان از: مفردات قرآن راغب اصفهانى و التحقيق فى كلمات القرآن الكريم مصطفوى براى شرح لغات و تفسير كبير فخر رازى، تفسير ماوردى، تفسير بغوى، تفسير كشّاف زمخشرى، تفسير قرطبى، تفسير ابن كثير، تفسير الدقائق، تفسير ابن ابى حاتم، تفسير ثعلبى، تفسير درالمنثور سيوطى، اساس فى التفسير حوّى، تفسير روح المعانى آلوسى و شواهد التنزيل از تفاسير اهل سنت و صحيح بخارى، صواعق المحرقه از منابع حديثى اهل سنت و تفسير الميزان علامه طباطبايى و تفسير صافى، مجمع البيان و تفسير برهان از تفاسير شيعه نام برد.

    از آياتى كه مؤلف آن‌ها را مورد بررسى قرار داده، مى‌توان از هُوَ ٱلَّذِيٓ أَرۡسَلَ رَسُولَهُۥ بِٱلۡهُدَىٰ وَدِينِ ٱلۡحَقِّ لِيُظۡهِرَهُۥ عَلَى ٱلدِّينِ كُلِّهِۦ وَلَوۡ كَرِهَ ٱلۡمُشۡرِكُونَ (توبه33/)، وَلَقَدۡ كَتَبۡنَا فِي ٱلزَّبُورِ مِنۢ بَعۡدِ ٱلذِّكۡرِ أَنَّ ٱلۡأَرۡضَ يَرِثُهَا عِبَادِيَ ٱلصَّـٰلِحُونَ (انبياء/ 39) وَنُرِيدُ أَن نَّمُنَّ عَلَى ٱلَّذِينَ ٱسۡتُضۡعِفُواْ فِي ٱلۡأَرۡضِ وَنَجۡعَلَهُمۡ أَئِمَّةٗ وَنَجۡعَلَهُمُ ٱلۡوَٰرِثِينَ (قصص/ 5)، وَقَٰتِلُوهُمۡ حَتَّىٰ لَا تَكُونَ فِتۡنَةٞ وَيَكُونَ ٱلدِّينُ كُلُّهُۥ لِلَّهِۚ فَإِنِ ٱنتَهَوۡاْ فَإِنَّ ٱللَّهَ بِمَا يَعۡمَلُونَ بَصِيرٞ (انفال/ 39) ٱلَّذِينَ إِن مَّكَّنَّـٰهُمۡ فِي ٱلۡأَرۡضِ أَقَامُواْ ٱلصَّلَوٰةَ وَءَاتَوُاْ ٱلزَّكَوٰةَ وَأَمَرُواْ بِٱلۡمَعۡرُوفِ وَنَهَوۡاْ عَنِ ٱلۡمُنكَرِۗ وَلِلَّهِ عَٰقِبَةُ ٱلۡأُمُورِ (حج/ 41) و آيات /55نور، /54مائده، /18محمد، /51سبأ و /61زخرف نام برد.

    يكى از اشكالاتى كه اهل سنت به شيعه داشته و دارد وجود روايات تاويلى در حديث شيعه است. آيات بسيارى به حضرت مهدى(عج)، ولادت، غيبت، ظهور و حكومت آن حضرت تاويل شده است، آياتى كه شان نزول خاص داشته و با ملاحظه ظاهر آن‌ها هيچ‌گونه تناسبى بين آن‌ها و مورد روايت ملاحظه نمى‌شود. اين‌ها چه نوع تفسيرى است كه در روايات آمده است؟ بخش دوم به بررسى اين آيه‌ها و پاسخ به اين تاويل‌ها مى‌پردازد. مؤلف ابتدا ليستى از اين آيات و تاويل آن‌ها ارائه مى‌دهد و سپس به تعريف تاويل در لغت و اصطلاح، تفاوت تفسير و تاويل، معناى بطن قرآن، ضابطه و ملاك تاويل، انواع نزول قرآن، ديدگاه علامه طباطبايى و ابن تيميه درباره تاويل و نقد ديدگاه ابن تيميه و عالمان به تاويل چه كسانى هستند؟ مى‌پردازد. حال در پايان نمونه‌هايى از تاويلاتى كه در اين بخش آمده، ذكر مى‌كنيم:

    آيه دوم و سوم سوره بقره ذَٰلِكَ ٱلۡكِتَٰبُ لَا رَيۡبَۛ فِيهِۛ هُدٗى لِّلۡمُتَّقِينَ ٱلَّذِينَ يُؤۡمِنُونَ بِٱلۡغَيۡبِ كه از امام صادق(ع) نقل شده: متقين شیعیان على(ع) و مقصود از غيب حجت (غائب) است.

    آيه فَٱسۡتَبِقُواْ ٱلۡخَيۡرَٰتِۚ أَيۡنَ مَا تَكُونُواْ يَأۡتِ بِكُمُ ٱللَّهُ جَمِيعًاۚ (بقره148/) كه از امام صادق(ع) نقل شده كه فرمودند: مقصود به خيرات، ولايت است.

    وَلَئِنۡ أَخَّرۡنَا عَنۡهُمُ ٱلۡعَذَابَ إِلَىٰٓ أُمَّةٖ مَّعۡدُودَةٖ (هود8/) از امام صادق(ع) نقل شده كه فرمودند: عذاب، خروج قائم است و مقصود از «امة معدودة» اهل بدر و اصحاب آن است.

    مَن كَانَ يُرِيدُ حَرۡثَ ٱلۡأٓخِرَةِ نَزِدۡ لَهُۥ فِي حَرۡثِهِۦۖ وَمَن كَانَ يُرِيدُ حَرۡثَ ٱلدُّنۡيَا نُؤۡتِهِۦ مِنۡهَا وَمَا لَهُۥ فِي ٱلۡأٓخِرَةِ مِن نَّصِيبٍ(شورى20/) از امام صادق(ع) نقل شده كه فرمودند: نيست براى او در دولت حق با قائم نصيبى.

    وَلَقَدۡ ءَاتَيۡنَٰكَ سَبۡعٗا مِّنَ ٱلۡمَثَانِي وَٱلۡقُرۡءَانَ ٱلۡعَظِيمَ (حجر87/) از امام باقر(ع) نقل شده كه فرمودند: آن هفت نفر از ائمه و قائم(ع) است.

    وضعيت کتاب

    در پاورقى‌ها، آدرس و ارجاعاتى كه در متن، مؤلف از آن منابع مطالب نقل نموده است، آمده است، فهرست مطالب در آغاز اثر گنجانده شده است.

    منابع مقاله

    امام مهدى(ع) در آينه قلم، ج2