الخراج: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (جایگزینی متن - ' ابو ' به ' ابو') |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - 'الخراج (ابهام زدایی)' به 'الخراج (ابهام‌زدایی)') |
||
| (۵۱ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۶ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات کتاب | |||
| تصویر =NUR10200J1.jpg | |||
| عنوان =الخراج | |||
| عنوان‌های دیگر =کتاب الخراج | |||
| | |||
| | |||
الاستخراج لاحکام الخراج | الاستخراج لاحکام الخراج | ||
| خط ۱۴: | خط ۹: | ||
موسوعة الخراج | موسوعة الخراج | ||
| | | پدیدآوران = | ||
[[صدیق، عبدالله محمد]] (مصحح) | |||
[[ابویوسف قاضی، یعقوب بن ابراهیم]] ( | [[ابویوسف قاضی، یعقوب بن ابراهیم]] (نویسنده) | ||
[[ | [[یحیی بن آدم]] (نویسنده) | ||
[[ابن رجب، عبدالرحمن بن احمد]] ( | [[ابن رجب، عبدالرحمن بن احمد]] (نویسنده) | ||
[[شاکر، احمد محمد]] (مصحح) | [[شاکر، احمد محمد]] (مصحح) | ||
| زبان =عربی | |||
|زبان | | کد کنگره =BP 196/3 /الف2ک2 1358ب | ||
| موضوع = | |||
احادیث اهل سنت - قرن 2ق. | |||
|کد کنگره | |||
|موضوع | |||
اموال غیر منقول - مالیات | اموال غیر منقول - مالیات | ||
| خط ۴۰: | خط ۲۹: | ||
مالیات اسلامی | مالیات اسلامی | ||
| ناشر = | |||
|ناشر | دار المعرفة | ||
| مکان نشر =بیروت - لبنان | |||
| سال نشر = 1399 ق یا 1979 م | |||
|مکان نشر | |||
|سال نشر | |||
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE10200AUTOMATIONCODE | |||
| چاپ =1 | |||
| تعداد جلد =1 | |||
| کتابخانۀ دیجیتال نور =10200 | |||
| کتابخوان همراه نور =10200 | |||
| کد پدیدآور = | |||
| پس از = | |||
| پیش از = | |||
}} | |||
{{کاربردهای دیگر|الخراج (ابهام‌زدایی)}} | |||
'''موسوعة الخراج'''، نام كتابى است به زبان عربى، مشتمل بر سه اثر به نام‌هاى: | '''موسوعة الخراج'''، نام كتابى است به زبان عربى، مشتمل بر سه اثر به نام‌هاى: | ||
# «كتاب الخراج»، نوشته [[ابویوسف قاضی، یعقوب بن ابراهیم|قاضى ابويوسف، يعقوب بن ابراهیم]]؛ | |||
# «كتاب الخراج»، نوشته [[یحیی بن آدم|یحیى بن آدم بن سليمان قرشی]]؛ | |||
# «الاستخراج لاحكام الخراج»، نوشته [[ابن رجب، عبدالرحمن بن احمد|ابن رجب حنبلى]]. | |||
== ساختار == | ==ساختار== | ||
در قسمت اول اين مجموعه، «كتاب الخراج» [[ابویوسف قاضی، یعقوب بن ابراهیم|قاضى ابويوسف]] ذكر شده كه داراى دو بخش است؛ در بخش اول آن، مطالب، در قالب يك باب، يك فصل و سه عنوان كلى مختلف بيان شده و در بخش دوم، مباحث، در ذيل 34 فصل و يك باب مطرح گرديده است. | |||
در قسمت اول اين مجموعه، «كتاب الخراج» قاضى ابويوسف ذكر شده كه داراى دو بخش است؛ در بخش اول آن، مطالب، در قالب يك باب، يك فصل و سه عنوان كلى مختلف بيان شده و در بخش دوم، مباحث، در ذيل 34 فصل و يك باب مطرح گرديده است. | |||
در قسمت بعد، «كتاب الخراج» يحيى بن آدم ذكر شده كه داراى چهار بخش است؛ مباحث، در بخش اول، در ذيل دو عنوان و در بخش دوم، در ذيل هفت عنوان و در بخش سوم، در ذيل نه باب و در بخش چهارم، در ذيل سيزده باب تنظيم شده است. | در قسمت بعد، «كتاب الخراج» يحيى بن آدم ذكر شده كه داراى چهار بخش است؛ مباحث، در بخش اول، در ذيل دو عنوان و در بخش دوم، در ذيل هفت عنوان و در بخش سوم، در ذيل نه باب و در بخش چهارم، در ذيل سيزده باب تنظيم شده است. | ||
در قسمت آخر، | در قسمت آخر، كتاب «الاستخراج لاحكام الخراج» [[ابن رجب، عبدالرحمن بن احمد|ابن رجب حنبلى]] ذكر شده است كه داراى ده باب است و باب ششم آن، مشتمل بر يك فصل پنج قسمى و باب هفتم، داراى دو فصل و باب هشتم و نهم، هر كدام، شامل يك فصل مى‌باشد. | ||
== گزارش محتوا == | ==گزارش محتوا== | ||
پاره‌اى از مطالبى كه در «كتاب الخراج» [[ابویوسف قاضی، یعقوب بن ابراهیم|قاضى ابويوسف]] مطرح شده، عبارت است از: | |||
خطاب مؤلف به هارون الرشيد در باب اهميت و حساسيت مقام و جايگاه وى و عرضه نمودن نصيحت‌هایى ارزنده با اتكا به قرآن بر او(نصيحت‌هایى از قبيل«اياك و الامر بالهوى و الاخذ بالغضب»، «فاحذر ان تضيع رعيتك فيستوفى ربها حقها منك» و...) و ذكر احاديثى براى ترغيب وى به عمل كردن به آن نصايح و پرهيز از ناديده گرفتن آنها؛ | |||
کیفیت تقسيم غنايم؛ | |||
فىء و خراج؛ | فىء و خراج؛ | ||
| خط ۸۷: | خط ۷۰: | ||
ذكر قطايع؛ | ذكر قطايع؛ | ||
کیفیتى كه ابوبكر و عمر در تقسيم اموال عمومى بين اصحاب اتخاذ نمودند؛ | |||
وضعيت و حكم | وضعيت و حكم سرزمين‌هایى كه به زور فتح شده‌اند يا با مصالحه به دست آمده‌اند و اثر زراعت و بناء در آنها ديده نمى‌شود؛ | ||
و... | و... | ||
پاره‌اى از مطالبى كه | پاره‌اى از مطالبى كه در «كتاب الخراج» يحيى بن آدم عنوان شده است، چنين است: | ||
غنيمت و فىء(غنيمت آن است كه مسلمين با جنگ بدان دست يافته‌اند و آن را به زور گرفته‌اند و فىء چيزى است كه بر آن مصالحه شده باشد كه عبارت است از جزيه و خراج)؛ | غنيمت و فىء(غنيمت آن است كه مسلمين با جنگ بدان دست يافته‌اند و آن را به زور گرفته‌اند و فىء چيزى است كه بر آن مصالحه شده باشد كه عبارت است از جزيه و خراج)؛ | ||
| خط ۱۱۳: | خط ۹۶: | ||
حكم درخت‌كارى و ساختمان‌سازى در زمين ديگرى بدون اذن وى؛ | حكم درخت‌كارى و ساختمان‌سازى در زمين ديگرى بدون اذن وى؛ | ||
تفسير | تفسير آيه «و آتوا حقه يوم حصاده»؛ | ||
نهى از درو و چيدن ميوه در شب؛ | نهى از درو و چيدن ميوه در شب؛ | ||
| خط ۱۲۱: | خط ۱۰۴: | ||
و... | و... | ||
عناوين ابواب ده‌گانه | عناوين ابواب ده‌گانه كتاب «الاستخراج لاحكام الخراج» [[ابن رجب، عبدالرحمن بن احمد|ابن رجب حنبلى]] چنين است: | ||
معناى خراج؛ | معناى خراج؛ | ||
| خط ۱۲۹: | خط ۱۱۲: | ||
بيان اصل و منشأ وضع خراج؛ | بيان اصل و منشأ وضع خراج؛ | ||
زمين‌هایى كه خراج بر آنها نهاده مى‌شود؛ | |||
بيان اينكه خراج، اجرت است يا ثمن يا جزيه؛ | بيان اينكه خراج، اجرت است يا ثمن يا جزيه؛ | ||
زمين‌هایى كه عمر بر آنها خراج نهاد؛ | |||
مقدار خراج؛ | مقدار خراج؛ | ||
| خط ۱۴۴: | خط ۱۲۷: | ||
== وضعيت كتاب == | == وضعيت كتاب == | ||
كتاب [[ابویوسف قاضی، یعقوب بن ابراهیم|قاضى ابويوسف]] و كتاب يحيى بن آدم، توسط احمد محمد شاكر، تصحيح، شرح، داراى پاورقى و فهرست‌بندى شده است. وى، در پاورقى‌ها احاديث را از جهت ضعيف و صحيح بودن مورد تحقيق قرار داده و به ذكر منابع و مصادر احاديث پرداخته است. | |||
كتاب قاضى ابويوسف و كتاب يحيى بن آدم، توسط احمد محمد شاكر، تصحيح، شرح، داراى پاورقى و فهرست‌بندى شده است. وى، در پاورقى‌ها احاديث را از جهت ضعيف و صحيح بودن مورد تحقيق قرار داده و به ذكر منابع و مصادر احاديث پرداخته است. | |||
وى، در صورتى كه حديثى از طريق ديگر غير از آنچه مؤلف آورده، نيز نقل شده، آن طريق را ذكر كرده و در صورتى كه در سندى، راوى اشتباهاً ذكر شده، نام صحيح راوى را آورده است. هم‌چنين تلفظ صحيح بعضى از كلماتى را كه در متن آمده، بيان نموده است. | وى، در صورتى كه حديثى از طريق ديگر غير از آنچه مؤلف آورده، نيز نقل شده، آن طريق را ذكر كرده و در صورتى كه در سندى، راوى اشتباهاً ذكر شده، نام صحيح راوى را آورده است. هم‌چنين تلفظ صحيح بعضى از كلماتى را كه در متن آمده، بيان نموده است. | ||
فهرست‌هایى كه توسط مصحح به آخر كتاب [[ابویوسف قاضی، یعقوب بن ابراهیم|قاضى ابويوسف]] ملحق شده، عبارت است از: | |||
# فهرست محتويات؛ | |||
# فهرست شيوخ مؤلف؛ | |||
# فهرست اعلام تاريخى؛ | |||
# فهرست اعلام جغرافى. | |||
فهرست‌هاى الحاقى مصحح به آخر كتاب يحيى بن آدم، چنين است: | فهرست‌هاى الحاقى مصحح به آخر كتاب يحيى بن آدم، چنين است: | ||
# فهرست ابواب كتاب؛ | |||
# فهرست رجال كتاب؛ | |||
# فهرست شيوخ مؤلف؛ | |||
# فهرست قبايل و امت‌ها؛ | |||
# فهرست اماكن؛ | |||
# فهرست مراجع. | |||
كتاب [[ابن رجب، عبدالرحمن بن احمد|ابن رجب حنبلى]]، توسط استاد سيد عبدالله صديق، تصحيح، داراى پاورقى و فهرست‌بندى (فهرست ابواب) شده است. | |||
==منابع مقاله== | |||
مقدمه و متن كتاب. | |||
==وابسته‌ها== | |||
{{وابسته‌ها}} | |||
== | |||
[[الخراج (ابویوسف قاضی)]] | |||
[[الخراج و صناعة الكتابة]] | |||
[[الخراج]] | |||
[[رده:کتاب‌شناسی]] | [[رده:کتاب‌شناسی]] | ||
[[رده:اسلام، عرفان، غیره]] | [[رده:اسلام، عرفان، غیره]] | ||
[[رده:فقه و اصول]] | [[رده: فقه و اصول]] | ||
[[رده:مباحث خاص فقه]] | [[رده: مباحث خاص فقه]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۲۷ اوت ۲۰۲۴، ساعت ۱۳:۱۷
| الخراج | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | صدیق، عبدالله محمد (مصحح)
ابویوسف قاضی، یعقوب بن ابراهیم (نویسنده) یحیی بن آدم (نویسنده) ابن رجب، عبدالرحمن بن احمد (نویسنده) شاکر، احمد محمد (مصحح) |
| عنوان‌های دیگر | کتاب الخراج
الاستخراج لاحکام الخراج کتاب الخراج موسوعة الخراج |
| ناشر | دار المعرفة |
| مکان نشر | بیروت - لبنان |
| سال نشر | 1399 ق یا 1979 م |
| چاپ | 1 |
| موضوع | احادیث اهل سنت - قرن 2ق.
اموال غیر منقول - مالیات خراج مالیات اسلامی |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | BP 196/3 /الف2ک2 1358ب |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
موسوعة الخراج، نام كتابى است به زبان عربى، مشتمل بر سه اثر به نام‌هاى:
- «كتاب الخراج»، نوشته قاضى ابويوسف، يعقوب بن ابراهیم؛
- «كتاب الخراج»، نوشته یحیى بن آدم بن سليمان قرشی؛
- «الاستخراج لاحكام الخراج»، نوشته ابن رجب حنبلى.
ساختار
در قسمت اول اين مجموعه، «كتاب الخراج» قاضى ابويوسف ذكر شده كه داراى دو بخش است؛ در بخش اول آن، مطالب، در قالب يك باب، يك فصل و سه عنوان كلى مختلف بيان شده و در بخش دوم، مباحث، در ذيل 34 فصل و يك باب مطرح گرديده است.
در قسمت بعد، «كتاب الخراج» يحيى بن آدم ذكر شده كه داراى چهار بخش است؛ مباحث، در بخش اول، در ذيل دو عنوان و در بخش دوم، در ذيل هفت عنوان و در بخش سوم، در ذيل نه باب و در بخش چهارم، در ذيل سيزده باب تنظيم شده است.
در قسمت آخر، كتاب «الاستخراج لاحكام الخراج» ابن رجب حنبلى ذكر شده است كه داراى ده باب است و باب ششم آن، مشتمل بر يك فصل پنج قسمى و باب هفتم، داراى دو فصل و باب هشتم و نهم، هر كدام، شامل يك فصل مى‌باشد.
گزارش محتوا
پاره‌اى از مطالبى كه در «كتاب الخراج» قاضى ابويوسف مطرح شده، عبارت است از:
خطاب مؤلف به هارون الرشيد در باب اهميت و حساسيت مقام و جايگاه وى و عرضه نمودن نصيحت‌هایى ارزنده با اتكا به قرآن بر او(نصيحت‌هایى از قبيل«اياك و الامر بالهوى و الاخذ بالغضب»، «فاحذر ان تضيع رعيتك فيستوفى ربها حقها منك» و...) و ذكر احاديثى براى ترغيب وى به عمل كردن به آن نصايح و پرهيز از ناديده گرفتن آنها؛
کیفیت تقسيم غنايم؛
فىء و خراج؛
ذكر قطايع؛
کیفیتى كه ابوبكر و عمر در تقسيم اموال عمومى بين اصحاب اتخاذ نمودند؛
وضعيت و حكم سرزمين‌هایى كه به زور فتح شده‌اند يا با مصالحه به دست آمده‌اند و اثر زراعت و بناء در آنها ديده نمى‌شود؛
و...
پاره‌اى از مطالبى كه در «كتاب الخراج» يحيى بن آدم عنوان شده است، چنين است:
غنيمت و فىء(غنيمت آن است كه مسلمين با جنگ بدان دست يافته‌اند و آن را به زور گرفته‌اند و فىء چيزى است كه بر آن مصالحه شده باشد كه عبارت است از جزيه و خراج)؛
ارض عشر و ارض خراج(مؤلف، تقسيمات و احكام اين‌گونه اراضى را طى رواياتى بيان كرده است)؛
تقسيم فىء؛
حكم خريدارى زمين اهل ذمه؛
حكم اصلاح زمينى كه به حال خود رها شده است؛
جزيه و خراج؛
قطايع؛
احياء زمين موات؛
حكم درخت‌كارى و ساختمان‌سازى در زمين ديگرى بدون اذن وى؛
تفسير آيه «و آتوا حقه يوم حصاده»؛
نهى از درو و چيدن ميوه در شب؛
مقدار صاع؛
و...
عناوين ابواب ده‌گانه كتاب «الاستخراج لاحكام الخراج» ابن رجب حنبلى چنين است:
معناى خراج؛
مواردى از ذكر خراج كه در سنت وارد شده است؛
بيان اصل و منشأ وضع خراج؛
زمين‌هایى كه خراج بر آنها نهاده مى‌شود؛
بيان اينكه خراج، اجرت است يا ثمن يا جزيه؛
زمين‌هایى كه عمر بر آنها خراج نهاد؛
مقدار خراج؛
حكم تصرفات صاحبان زمين‌هاى خراجى در آنها؛
حكم تصرفات امام در زمينى كه به زور فتح شده است؛
حكم مال خراج و مصارف آن.
وضعيت كتاب
كتاب قاضى ابويوسف و كتاب يحيى بن آدم، توسط احمد محمد شاكر، تصحيح، شرح، داراى پاورقى و فهرست‌بندى شده است. وى، در پاورقى‌ها احاديث را از جهت ضعيف و صحيح بودن مورد تحقيق قرار داده و به ذكر منابع و مصادر احاديث پرداخته است.
وى، در صورتى كه حديثى از طريق ديگر غير از آنچه مؤلف آورده، نيز نقل شده، آن طريق را ذكر كرده و در صورتى كه در سندى، راوى اشتباهاً ذكر شده، نام صحيح راوى را آورده است. هم‌چنين تلفظ صحيح بعضى از كلماتى را كه در متن آمده، بيان نموده است.
فهرست‌هایى كه توسط مصحح به آخر كتاب قاضى ابويوسف ملحق شده، عبارت است از:
- فهرست محتويات؛
- فهرست شيوخ مؤلف؛
- فهرست اعلام تاريخى؛
- فهرست اعلام جغرافى.
فهرست‌هاى الحاقى مصحح به آخر كتاب يحيى بن آدم، چنين است:
- فهرست ابواب كتاب؛
- فهرست رجال كتاب؛
- فهرست شيوخ مؤلف؛
- فهرست قبايل و امت‌ها؛
- فهرست اماكن؛
- فهرست مراجع.
كتاب ابن رجب حنبلى، توسط استاد سيد عبدالله صديق، تصحيح، داراى پاورقى و فهرست‌بندى (فهرست ابواب) شده است.
منابع مقاله
مقدمه و متن كتاب.