تاریخ امیرالمؤمنین علیه‌السلام: تفاوت میان نسخه‌ها

جز (جایگزینی متن - ' (ع)' به '(ع)')
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
جز (جایگزینی متن - 'علیه السلام' به 'علیه‌السلام')
 
(۳ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{جعبه اطلاعات کتاب
{{جعبه اطلاعات کتاب
| تصویر =NUR16015J1.jpg
| تصویر =NUR16015J1.jpg
| عنوان = تاریخ امیر المومنین علیه السلام
| عنوان = تاریخ امیر المومنین علیه‌السلام
| عنوان‌های دیگر = تاریخ امیر المومنین علیه السلام ** زندگی امام علی(ع) در زمان خلفاء
| عنوان‌های دیگر = تاریخ امیر المومنین علیه‌السلام ** زندگی امام علی(ع) در زمان خلفاء
| پدیدآورندگان
| پدیدآورندگان
| پدیدآوران =  
| پدیدآوران =  
خط ۱۰: خط ۱۰:
| زبان = فارسی
| زبان = فارسی
| کد کنگره =  ‎‏/‎‏ص‎‏7‎‏ت‎‏2 37/35 BP  
| کد کنگره =  ‎‏/‎‏ص‎‏7‎‏ت‎‏2 37/35 BP  
| موضوع =اسلام - تاریخ - از آغاز تا 41ق. - علی بن ابی طالب(ع)، امام اول، 23 قبل از هجرت - 40ق. - اثبات خلافت - علی بن ابی طالب(ع)، امام اول، 23 قبل از هجرت - 40ق. - سرگذشت نامه
| موضوع =اسلام - تاریخ - از آغاز تا 41ق. - علی بن ابی طالب(ع)، امام اول، 23 قبل از هجرت - 40ق. - اثبات خلافت - علی بن ابی طالب(ع)، امام اول، 23 قبل از هجرت - 40ق. - سرگذشت‌نامه
|ناشر  
|ناشر  
| ناشر = مسجد مقدس جمکران
| ناشر = مسجد مقدس جمکران
خط ۳۸: خط ۳۸:
# تحلیلی و تبیینی: نویسنده صرفاً به نقل وقایع نمی‌پردازد، بلکه به تحلیل عمیق رویدادها، تبیین علل و معلول‌ها، و روشنگری درباره انگیزه‌ها و پیامدهای آن‌ها می‌کوشد<ref>متن کتاب، ج1، ص209-212</ref>.
# تحلیلی و تبیینی: نویسنده صرفاً به نقل وقایع نمی‌پردازد، بلکه به تحلیل عمیق رویدادها، تبیین علل و معلول‌ها، و روشنگری درباره انگیزه‌ها و پیامدهای آن‌ها می‌کوشد<ref>متن کتاب، ج1، ص209-212</ref>.
# انتقادی نسبت به روایات رایج: کتاب رویکردی انتقادی نسبت به برخی از روایات و دیدگاه‌های سنتی، به‌ویژه در مورد عدالت همه صحابه و نحوه جانشینی پیامبر(ص)، اتخاذ می‌کند<ref>ر.ک: به عنوان پیشگفتار، ج1، ص21- 26</ref>.
# انتقادی نسبت به روایات رایج: کتاب رویکردی انتقادی نسبت به برخی از روایات و دیدگاه‌های سنتی، به‌ویژه در مورد عدالت همه صحابه و نحوه جانشینی پیامبر(ص)، اتخاذ می‌کند<ref>ر.ک: به عنوان پیشگفتار، ج1، ص21- 26</ref>.
# مستندسازی جامع: نویسنده برای اثبات مدعاهای خود به منابع گسترده‌ای از هر دو جریان اصلی اسلامی(شیعه و سنی) استناد می‌کند؛ از جمله "نهج‌البلاغه"، "صحیح بخاری"، "صحیح مسلم"، و آثار ابن ابی‌الحدید<ref>همان، ج1، ص17</ref>.
# مستندسازی جامع: نویسنده برای اثبات مدعاهای خود به منابع گسترده‌ای از هر دو جریان اصلی اسلامی(شیعه و سنی) استناد می‌کند؛ از جمله "[[نهج‌‌البلاغة (صبحی صالح)|نهج‌البلاغه]]"، "[[صحيح البخاري|صحیح بخاری]]"، "[[صحيح مسلم|صحیح مسلم]]"، و آثار ابن ابی‌الحدید<ref>همان، ج1، ص17</ref>.
• رویکرد الهیاتی و اعتقادی: بحث‌ها در چارچوب یک بینش اعتقادی و الهیاتی، با تأکید بر جایگاه امامت و اهمیت حفظ دین، صورت می‌گیرد که تفسیر حوادث تاریخی را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد<ref>متن کتاب، ج1، ص169- 176</ref>.
• رویکرد الهیاتی و اعتقادی: بحث‌ها در چارچوب یک بینش اعتقادی و الهیاتی، با تأکید بر جایگاه امامت و اهمیت حفظ دین، صورت می‌گیرد که تفسیر حوادث تاریخی را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد<ref>متن کتاب، ج1، ص169- 176</ref>.


# تمرکز بر فضائل و حقوق امام علی(ع): در سراسر کتاب، بر فضائل بی‌شمار امام علی(ع)، علم ایشان، و حقانیت ایشان در خلافت تأکید شده و تناقض آن با عملکرد مخالفان موردبررسی قرار می‌گیرد<ref>همان، ص177- 185</ref>.
# تمرکز بر فضائل و حقوق [[امام علی علیه‌السلام|امام علی(ع)]]: در سراسر کتاب، بر فضائل بی‌شمار امام علی(ع)، علم ایشان، و حقانیت ایشان در خلافت تأکید شده و تناقض آن با عملکرد مخالفان موردبررسی قرار می‌گیرد<ref>همان، ص177- 185</ref>.


==گزارش محتوا==
==گزارش محتوا==
مقدمه اول: این بخش با طرح پرسش اساسی درباره عدالت تمامی اصحاب پیامبر(ص) آغاز می‌شود و با استناد به آیات قرآن و سنت نبوی، به بررسی این موضوع می‌پردازد. سپس به مسائل تاریخی مانند اعتراضات اصحاب بر پیامبر(ص)، انکار سهم "ذوی‌القربی" توسط ابوبکر و همچنین دلایل نهفته در خطبه حضرت فاطمه(س) می‌پردازد<ref>همان، ص21- 132</ref>.
مقدمه اول: این بخش با طرح پرسش اساسی درباره عدالت تمامی اصحاب پیامبر(ص) آغاز می‌شود و با استناد به آیات قرآن و سنت نبوی، به بررسی این موضوع می‌پردازد. سپس به مسائل تاریخی مانند اعتراضات اصحاب بر پیامبر(ص)، انکار سهم "ذوی‌القربی" توسط ابوبکر و همچنین دلایل نهفته در خطبه حضرت فاطمه(س) می‌پردازد<ref>همان، ص21- 132</ref>.


مقدمه دوم: این بخش به‌تفصیل درباره موضوع امامت و احتجاج امت بر امام(ع) بحث می‌کند. داستان "و انذر عشیرتک الاقربین"(خویشان نزدیکت را بیم ده) و عقیده شیعه درباره تعیین پیامبر(ص) برای امامت موردبررسی قرار می‌گیرد. همچنین، موقعیت امام علی(ع) در دوران خلفا و لزوم معرفت امام و تعداد آن‌ها تشریح شده و به رویدادهایی مانند فرستادن لشکر اسامه، نمازخواندن ابوبکر، محاصره پیامبر(ص)، و قصه صحیفه و دوات پرداخته می‌شود. این بخش همچنین وصایت حضرت علی(ع)، بحث درباره محل فوت پیامبر(ص)، و نامه‌های محمد بن ابی‌بکر به معاویه، لزوم معرفت امام و تعیین حضرت علی(ع) را در بر می‌گیرد<ref>همان، ص133- 185</ref>.
مقدمه دوم: این بخش به‌تفصیل درباره موضوع امامت و احتجاج امت بر امام(ع) بحث می‌کند. داستان "و انذر عشیرتک الاقربین"(خویشان نزدیکت را بیم ده) و عقیده شیعه درباره تعیین پیامبر(ص) برای امامت موردبررسی قرار می‌گیرد. همچنین، موقعیت [[امام علی علیه‌السلام|امام علی(ع)]] در دوران خلفا و لزوم معرفت امام و تعداد آن‌ها تشریح شده و به رویدادهایی مانند فرستادن لشکر اسامه، نمازخواندن ابوبکر، محاصره پیامبر(ص)، و قصه صحیفه و دوات پرداخته می‌شود. این بخش همچنین وصایت حضرت علی(ع)، بحث درباره محل فوت پیامبر(ص)، و نامه‌های محمد بن ابی‌بکر به معاویه، لزوم معرفت امام و تعیین حضرت علی(ع) را در بر می‌گیرد<ref>همان، ص133- 185</ref>.


مقدمه سوم: در این بخش، مطالبی تکمیل‌کننده از مباحث پیشین ارائه می‌شود. ادامه مبحث اعزام لشکر اسامه، قضیه صحیفه و دوات، و بررسی حدیث ساختگی عایشه درباره خلافت ابوبکر و انکار عایشه نسبت به وصایت امیرالمؤمنین(ع) از جمله مهم‌ترین مطالب این قسمت است<ref>همان، ص187- 207</ref>.
مقدمه سوم: در این بخش، مطالبی تکمیل‌کننده از مباحث پیشین ارائه می‌شود. ادامه مبحث اعزام لشکر اسامه، قضیه صحیفه و دوات، و بررسی حدیث ساختگی عایشه درباره خلافت ابوبکر و انکار عایشه نسبت به وصایت [[امام علی علیه‌السلام|امیرالمؤمنین(ع)]] از جمله مهم‌ترین مطالب این قسمت است<ref>همان، ص187- 207</ref>.


مقصد اول: این مقصد به حوادث پس از رحلت پیامبر اکرم(ص) اختصاص دارد. در این بخش، تجهیز پیغمبر(ص) به‌وسیله علی(ع)، وقایع اجتماع مهاجرین و انصار در سقیفه، انکار عمر نسبت به مرگ پیامبر(ص) و بیعت ناگهانی با ابوبکر بررسی می‌شود. همچنین، حمله‌ی عمر به خانه حضرت فاطمه(س)، ناله حضرت زهرا(س)، احتجاج امام علی(ع) با ابوبکر و بحث‌های مربوط به فدک و ارث حضرت زهرا(س)، سخنان ابن ابی‌الحدید در مورد خلافت و رضایت حضرت علی(ع) از خلفا و پاسخ به آنها به‌تفصیل آمده است<ref>همان، ص207- 368</ref>.
مقصد اول: این مقصد به حوادث پس از رحلت پیامبر اکرم(ص) اختصاص دارد. در این بخش، تجهیز پیغمبر(ص) به‌وسیله [[امام علی علیه‌السلام|علی(ع)]]، وقایع اجتماع مهاجرین و انصار در سقیفه، انکار عمر نسبت به مرگ پیامبر(ص) و بیعت ناگهانی با ابوبکر بررسی می‌شود. همچنین، حمله‌ی عمر به خانه حضرت فاطمه(س)، ناله حضرت زهرا(س)، احتجاج [[امام علی علیه‌السلام|امام علی(ع)]] با ابوبکر و بحث‌های مربوط به فدک و ارث حضرت زهرا(س)، سخنان ابن ابی‌الحدید در مورد خلافت و رضایت [[امام علی علیه‌السلام|حضرت علی(ع)]] از خلفا و پاسخ به آنها به‌تفصیل آمده است<ref>همان، ص207- 368</ref>.


مقصد دوم: این بخش به موضوع "شورا" و نقش آن در تعیین امیرالمؤمنین می‌پردازد. نحوه شکل‌گیری شورا در زمان عمر، چگونگی بیعت با عثمان و حدود اختیارات عبدالرحمن بن عوف در این فرایند موردبررسی قرار می‌گیرد<ref>همان، ص369- 463</ref>.
مقصد دوم: این بخش به موضوع "شورا" و نقش آن در تعیین امیرالمؤمنین می‌پردازد. نحوه شکل‌گیری شورا در زمان عمر، چگونگی بیعت با عثمان و حدود اختیارات عبدالرحمن بن عوف در این فرایند موردبررسی قرار می‌گیرد<ref>همان، ص369- 463</ref>.
خط ۷۴: خط ۷۴:
[[رده:سرگذشت‌‌نامه‌های فردی]]
[[رده:سرگذشت‌‌نامه‌های فردی]]
[[رده:امام علی(ع)]]
[[رده:امام علی(ع)]]
 
[[رده:مقالات بازبینی شده2 آذر 1404]]
[[رده:مقالات بازبینی نشده2]]
[[رده:مقاله نوشته شده در تاریخ آبان 1404 توسط عباس مکرمی]]
[[رده:مقاله نوشته شده در تاریخ آبان 1404 توسط عباس مکرمی]]
[[رده:مقاله بازبینی شده در تاریخ آبان 1404 توسط فریدون سبحانی]]
[[رده:مقاله بازبینی شده در تاریخ آبان 1404 توسط فریدون سبحانی]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۶ دسامبر ۲۰۲۵، ساعت ۱۵:۰۹

تاریخ امام امیرالمؤمنین(ع)، اثر آیت‌الله شیخ عباس صفایی حائری(متولد 1322ق) فقیه و عالم دینی که به بررسی زندگی امام علی(ع) در دوران خلفا و حوادث تاریخی پس از رحلت پیامبر اکرم(ص) می‌پردازد و جایگاه و مواضع ایشان را در آن دوره تبیین می‌کند.

تاریخ امیر المومنین علیه‌السلام
تاریخ امیرالمؤمنین علیه‌السلام
پدیدآورانصفایی حائری، عباس (نويسنده) واحد تحقیقات مسجد مقدس جمکران (محقق)
عنوان‌های دیگرتاریخ امیر المومنین علیه‌السلام ** زندگی امام علی(ع) در زمان خلفاء
ناشرمسجد مقدس جمکران
مکان نشرایران - قم
سال نشر1386ش
چاپ7
شابک-
موضوعاسلام - تاریخ - از آغاز تا 41ق. - علی بن ابی طالب(ع)، امام اول، 23 قبل از هجرت - 40ق. - اثبات خلافت - علی بن ابی طالب(ع)، امام اول، 23 قبل از هجرت - 40ق. - سرگذشت‌نامه
زبانفارسی
تعداد جلد2
کد کنگره
‎‏/‎‏ص‎‏7‎‏ت‎‏2 37/35 BP
نورلایبمطالعه و دانلود pdf

انگیزه نگارش

انگیزه اصلی نویسنده از تألیف این اثر، پرداختن به "قصه پرغصه مظلومیت مولا علی(ع)" و تشریح موضوع "خانه‌نشینی" ایشان و "غربت ایمان و قرآن" پس از رحلت پیامبر اکرم(ص) است. نویسنده قصد دارد به این ابهام تاریخی پاسخ دهد که چرا امام علی(ع) از حق خود صرف‌نظر کرد و چرا خداوند برای رفع این "مظلومیت" دخالت نکرد. هدف دیگر این کتاب، روشن ساختن این نکته است که تمام اصحاب پیامبر(ص) عادل نبودند و عملکرد برخی از آنان در مسئله خلافت ابوبکر قابل‌توجیه نیست. همچنین، نویسنده تلاش می‌کند تلاش‌های صورت‌گرفته برای پنهان‌کردن فضائل امام علی(ع) و تحریف تاریخ را آشکار سازد[۱].


ساختار

مطالب کتاب در دو جلد ارائه شده است. جلد اول، به یک مقدمه کلی و سه "مقدمه" تفصیلی تقسیم شده است که شامل مقدمه اول، مقدمه دوم، و مقدمه سوم می‌شود و سپس محتوای اصلی در سه "مقصد"(مقصد اول، مقصد دوم، مقصد سوم) ارائه شده که هر مقصد نیز دارای زیربخش‌های متعددی است.

سبک نگارش

ویژگی‌های اصلی شیوه نگارش کتاب عبارت‌اند از:

  1. تحلیلی و تبیینی: نویسنده صرفاً به نقل وقایع نمی‌پردازد، بلکه به تحلیل عمیق رویدادها، تبیین علل و معلول‌ها، و روشنگری درباره انگیزه‌ها و پیامدهای آن‌ها می‌کوشد[۲].
  2. انتقادی نسبت به روایات رایج: کتاب رویکردی انتقادی نسبت به برخی از روایات و دیدگاه‌های سنتی، به‌ویژه در مورد عدالت همه صحابه و نحوه جانشینی پیامبر(ص)، اتخاذ می‌کند[۳].
  3. مستندسازی جامع: نویسنده برای اثبات مدعاهای خود به منابع گسترده‌ای از هر دو جریان اصلی اسلامی(شیعه و سنی) استناد می‌کند؛ از جمله "نهج‌البلاغه"، "صحیح بخاری"، "صحیح مسلم"، و آثار ابن ابی‌الحدید[۴].

• رویکرد الهیاتی و اعتقادی: بحث‌ها در چارچوب یک بینش اعتقادی و الهیاتی، با تأکید بر جایگاه امامت و اهمیت حفظ دین، صورت می‌گیرد که تفسیر حوادث تاریخی را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد[۵].

  1. تمرکز بر فضائل و حقوق امام علی(ع): در سراسر کتاب، بر فضائل بی‌شمار امام علی(ع)، علم ایشان، و حقانیت ایشان در خلافت تأکید شده و تناقض آن با عملکرد مخالفان موردبررسی قرار می‌گیرد[۶].

گزارش محتوا

مقدمه اول: این بخش با طرح پرسش اساسی درباره عدالت تمامی اصحاب پیامبر(ص) آغاز می‌شود و با استناد به آیات قرآن و سنت نبوی، به بررسی این موضوع می‌پردازد. سپس به مسائل تاریخی مانند اعتراضات اصحاب بر پیامبر(ص)، انکار سهم "ذوی‌القربی" توسط ابوبکر و همچنین دلایل نهفته در خطبه حضرت فاطمه(س) می‌پردازد[۷].

مقدمه دوم: این بخش به‌تفصیل درباره موضوع امامت و احتجاج امت بر امام(ع) بحث می‌کند. داستان "و انذر عشیرتک الاقربین"(خویشان نزدیکت را بیم ده) و عقیده شیعه درباره تعیین پیامبر(ص) برای امامت موردبررسی قرار می‌گیرد. همچنین، موقعیت امام علی(ع) در دوران خلفا و لزوم معرفت امام و تعداد آن‌ها تشریح شده و به رویدادهایی مانند فرستادن لشکر اسامه، نمازخواندن ابوبکر، محاصره پیامبر(ص)، و قصه صحیفه و دوات پرداخته می‌شود. این بخش همچنین وصایت حضرت علی(ع)، بحث درباره محل فوت پیامبر(ص)، و نامه‌های محمد بن ابی‌بکر به معاویه، لزوم معرفت امام و تعیین حضرت علی(ع) را در بر می‌گیرد[۸].

مقدمه سوم: در این بخش، مطالبی تکمیل‌کننده از مباحث پیشین ارائه می‌شود. ادامه مبحث اعزام لشکر اسامه، قضیه صحیفه و دوات، و بررسی حدیث ساختگی عایشه درباره خلافت ابوبکر و انکار عایشه نسبت به وصایت امیرالمؤمنین(ع) از جمله مهم‌ترین مطالب این قسمت است[۹].

مقصد اول: این مقصد به حوادث پس از رحلت پیامبر اکرم(ص) اختصاص دارد. در این بخش، تجهیز پیغمبر(ص) به‌وسیله علی(ع)، وقایع اجتماع مهاجرین و انصار در سقیفه، انکار عمر نسبت به مرگ پیامبر(ص) و بیعت ناگهانی با ابوبکر بررسی می‌شود. همچنین، حمله‌ی عمر به خانه حضرت فاطمه(س)، ناله حضرت زهرا(س)، احتجاج امام علی(ع) با ابوبکر و بحث‌های مربوط به فدک و ارث حضرت زهرا(س)، سخنان ابن ابی‌الحدید در مورد خلافت و رضایت حضرت علی(ع) از خلفا و پاسخ به آنها به‌تفصیل آمده است[۱۰].

مقصد دوم: این بخش به موضوع "شورا" و نقش آن در تعیین امیرالمؤمنین می‌پردازد. نحوه شکل‌گیری شورا در زمان عمر، چگونگی بیعت با عثمان و حدود اختیارات عبدالرحمن بن عوف در این فرایند موردبررسی قرار می‌گیرد[۱۱].

مقصد سوم: این بخش به رویدادهای پس از بیعت با عثمان می‌پردازد. وضعیت عمومی در دوران خلافت عثمان، علل شورش علیه وی و چگونگی محاصره و کشته‌شدن او تشریح می‌شود. مطاعن عثمان، بازگشت ابوذر و مقایسه بین ابوبکر و عمر و عثمان نیز در این قسمت بررسی شده و دلایل عدم دفاع عثمان از خود و عدم یاری معاویه به او تحلیل می‌گردد[۱۲].

مطالب جلد دوم، در دو بخش ارائه شده است. در بخش اول، به وقایع مربوط به جنگ جمل پرداخته شده است [۱۳] و بخش دوم، به حوادث و موضوعات مربوط به جنگ صفین، اختصاص‌یافته است[۱۴].

پانویس

  1. ر.ک: به عنوان پیشگفتار، ج1، ص11- 14
  2. متن کتاب، ج1، ص209-212
  3. ر.ک: به عنوان پیشگفتار، ج1، ص21- 26
  4. همان، ج1، ص17
  5. متن کتاب، ج1، ص169- 176
  6. همان، ص177- 185
  7. همان، ص21- 132
  8. همان، ص133- 185
  9. همان، ص187- 207
  10. همان، ص207- 368
  11. همان، ص369- 463
  12. همان، ص465- 624
  13. همان، ج2، ص11- 192
  14. همان، ص203- 454

منابع مقاله

مقدمه و متن کتاب.


وابسته‌ها