دائرةالمعارف الحسینیة؛ دیوان القرن الرابع: تفاوت میان نسخهها
A-esmaeili (بحث | مشارکتها) (صفحهای تازه حاوی «{{جعبه اطلاعات کتاب | تصویر =NUR50367J1.jpg | عنوان = دائرة المعارف الحسینیة | عنوانهای دیگر = دیوان القرن الرابع الهجری | پدیدآورندگان | پدیدآوران = کرباسی، محمد صادق (نويسنده) |زبان | زبان = عربی | کد کنگره = ش8 - 9 /ک4د2 ۴۱/۷۵ BP | موضوع = |ناشر | ناش...» ایجاد کرد) |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (۴ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۵: | خط ۵: | ||
| پدیدآورندگان | | پدیدآورندگان | ||
| پدیدآوران = | | پدیدآوران = | ||
[[کرباسی، | [[کرباسی، محمدصادق]] (نويسنده) | ||
|زبان | |زبان | ||
| زبان = عربی | | زبان = عربی | ||
| خط ۲۴: | خط ۲۴: | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}} | }} | ||
'''دیوان القرن الرابع''' کتابی است از مجموعه | '''دیوان القرن الرابع''' کتابی است از مجموعه «[[دائرةالمعارف الحسينية]]»، تألیف [[کرباسی، محمدصادق|محمدصادق محمد کرباسی]] (متولد 1366ق، در کربلا) فقیه، مفسر و مورخ معاصر عراقی مقیم لندن. نویسنده در این کتاب، مجموعهای از اشعار حسینی سروده شده در قرن چهارم هجری که به موضوع قیام [[امام حسین علیهالسلام|امام حسین(ع)]] و وقایع مرتبط با آن میپردازد را گردآوری کرده است. | ||
==انگیزه نگارش== | ==انگیزه نگارش== | ||
پس از چاپ و عرضه چهار جلد ابتدایی این دائرةالمعارف که دربردارنده دیوانهای قرن اول (دو جلد) و قرن دوم و سوم بود نوبت به نگارش این اثر، جهت روشن ساختن ابعاد گوناگون شعر حسینی در قرن چهارم هجری رسید، بررسی عوامل و شرایط شکلگیری آن و برجسته ساختن حرکت امام حسین(ع) بهعنوان قیامی برای اصلاح و مقابله با فساد و ستم که با هدف تحقق اراده الهی و سعادت بشر در دنیا و آخرت صورت گرفت. | پس از چاپ و عرضه چهار جلد ابتدایی این دائرةالمعارف که دربردارنده دیوانهای قرن اول (دو جلد) و قرن دوم و سوم بود نوبت به نگارش این اثر، جهت روشن ساختن ابعاد گوناگون شعر حسینی در قرن چهارم هجری رسید، بررسی عوامل و شرایط شکلگیری آن و برجسته ساختن حرکت [[امام حسین علیهالسلام|امام حسین(ع)]] بهعنوان قیامی برای اصلاح و مقابله با فساد و ستم که با هدف تحقق اراده الهی و سعادت بشر در دنیا و آخرت صورت گرفت. | ||
این کتاب به دنبال نشاندادن این است که چگونه شعر به ابزاری قدرتمند برای ترویج آرمانهای امام حسین (ع) تبدیل شد و چگونه این آرمانها، الهامبخش شاعران معاصر گشت<ref>ر.ک:مقدمه ناشر، ص7- 8، تمهید، ص13- 27</ref>. | این کتاب به دنبال نشاندادن این است که چگونه شعر به ابزاری قدرتمند برای ترویج آرمانهای [[امام حسین علیهالسلام|امام حسین(ع)]] تبدیل شد و چگونه این آرمانها، الهامبخش شاعران معاصر گشت<ref>ر.ک:مقدمه ناشر، ص7- 8، تمهید، ص13- 27</ref>. | ||
==اهمیت کتاب== | ==اهمیت کتاب== | ||
این کتاب به دلایل زیر از اهمیت بالایی برخوردار است: | این کتاب به دلایل زیر از اهمیت بالایی برخوردار است: | ||
# جامعیت در مستندسازی: این اثربخشی از یک دانشنامه بزرگتر با عنوان «دائرة المعارف الحسینیة» است که قصد دارد شعر حسینی را در طول پانزده قرن، مستند کند که خود یک پروژه علمی و فرهنگی عظیم محسوب میشود<ref>مقدمه ناشر، ص7- 8</ref>. | # جامعیت در مستندسازی: این اثربخشی از یک دانشنامه بزرگتر با عنوان «دائرة المعارف الحسینیة» است که قصد دارد شعر حسینی را در طول پانزده قرن، مستند کند که خود یک پروژه علمی و فرهنگی عظیم محسوب میشود<ref>مقدمه ناشر، ص7- 8</ref>. | ||
# پیوند با بستر تاریخی: این کتاب اشعار را به حوادث تاریخی و سیاسی، بهویژه قیام امام حسین (ع) و شکوفایی تفکر شیعی در قرن چهارم هجری پیوند میدهد و بدین ترتیب، بستر تاریخی و فرهنگی شعر را برجسته میکند<ref>تمهید، ص13- 27</ref>. | # پیوند با بستر تاریخی: این کتاب اشعار را به حوادث تاریخی و سیاسی، بهویژه قیام [[امام حسین علیهالسلام|امام حسین(ع)]] و شکوفایی تفکر شیعی در قرن چهارم هجری پیوند میدهد و بدین ترتیب، بستر تاریخی و فرهنگی شعر را برجسته میکند<ref>تمهید، ص13- 27</ref>. | ||
# ساختار پژوهشی دقیق: این مجموعه دارای فهرستهای مفصل (۳۲ فهرست برای هر دیوان)، شمارهگذاری دقیق قطعات و ابیات و بخشهای مجزا برای زندگینامه شاعران است. همچنین، مؤلف دو بخش اختصاصی از این دانشنامه را به مطالعات تحلیلی و تطبیقی شعر و شاعران حسینی اختصاص داده است<ref>مقدمه ناشر، ص7- 8</ref>. | # ساختار پژوهشی دقیق: این مجموعه دارای فهرستهای مفصل (۳۲ فهرست برای هر دیوان)، شمارهگذاری دقیق قطعات و ابیات و بخشهای مجزا برای زندگینامه شاعران است. همچنین، مؤلف دو بخش اختصاصی از این دانشنامه را به مطالعات تحلیلی و تطبیقی شعر و شاعران حسینی اختصاص داده است<ref>مقدمه ناشر، ص7- 8</ref>. | ||
| خط ۴۲: | خط ۴۲: | ||
==سبک نگارش== | ==سبک نگارش== | ||
# دانشنامهای و تدوینی: هدف اصلی این اثر، گردآوری و سازماندهی اشعار حسینی است. | # دانشنامهای و تدوینی: هدف اصلی این اثر، گردآوری و سازماندهی اشعار حسینی است. | ||
# مقدمه تحلیلی: مقدمات کتاب، تحلیلهای تاریخی و ادبی از اشعار و بافت آنها را ارائه میدهند، بهویژه در ارتباط با جنبش امام حسین(ع). | # مقدمه تحلیلی: مقدمات کتاب، تحلیلهای تاریخی و ادبی از اشعار و بافت آنها را ارائه میدهند، بهویژه در ارتباط با جنبش [[امام حسین علیهالسلام|امام حسین(ع)]]. | ||
# فهرستبندی و ارجاعدهی دقیق: دیوانها بهصورت دقیق بر اساس شمارهگذاری قطعات و ابیات فهرستبندی شدهاند، با بخشهای اختصاصی برای زندگینامهها و پاورقیهایی برای توضیح اصطلاحات و ارجاع به منابع. | # فهرستبندی و ارجاعدهی دقیق: دیوانها بهصورت دقیق بر اساس شمارهگذاری قطعات و ابیات فهرستبندی شدهاند، با بخشهای اختصاصی برای زندگینامهها و پاورقیهایی برای توضیح اصطلاحات و ارجاع به منابع. | ||
# تمرکز بر شعر حسینی: این اثر به طور خاص بر اشعار مرتبط با امام حسین(ع)، انقلاب ایشان و اهلبیت وی تمرکز دارد<ref>رک: مقدمه، ص7- 8 و تمهید، ص13- 27</ref>. | # تمرکز بر شعر حسینی: این اثر به طور خاص بر اشعار مرتبط با [[امام حسین علیهالسلام|امام حسین(ع)]]، انقلاب ایشان و اهلبیت وی تمرکز دارد<ref>رک: مقدمه، ص7- 8 و تمهید، ص13- 27</ref>. | ||
==گزارش محتوا== | ==گزارش محتوا== | ||
در مقدمه ناشر، به معرفی مختصر کتاب پرداخته شده است<ref>مقدمه، ص7- 8</ref>. | در مقدمه ناشر، به معرفی مختصر کتاب پرداخته شده است<ref>مقدمه، ص7- 8</ref>. | ||
نویسنده در تمهید، بهتفصیل، به شرایط تاریخی و سیاسی مؤثر بر شعر، بهویژه در قرن چهارم و ارتباط با حرکت امام حسین(ع) برای اصلاح و مبارزه با فساد و ستم پرداخته و تأکید میکند که قیام امام حسین(ع) عملی مهم برای تحقق اراده الهی و تضمین سعادت انسان در هر دو جهان بوده است<ref>تمهید، ص13- 27</ref>. | نویسنده در تمهید، بهتفصیل، به شرایط تاریخی و سیاسی مؤثر بر شعر، بهویژه در قرن چهارم و ارتباط با حرکت [[امام حسین علیهالسلام|امام حسین(ع)]] برای اصلاح و مبارزه با فساد و ستم پرداخته و تأکید میکند که قیام [[امام حسین علیهالسلام|امام حسین(ع)]] عملی مهم برای تحقق اراده الهی و تضمین سعادت انسان در هر دو جهان بوده است<ref>تمهید، ص13- 27</ref>. | ||
بدنه اصلی کتاب شامل مجموعهای از اشعار حسینی سروده شده در قرن چهارم هجری است. این اشعار تحت عناوین قافیهای یا ساختاری، مانند «الهمزة المکسورة» | بدنه اصلی کتاب شامل مجموعهای از اشعار حسینی سروده شده در قرن چهارم هجری است. این اشعار تحت عناوین قافیهای یا ساختاری، مانند «الهمزة المکسورة» | ||
| خط ۶۴: | خط ۶۴: | ||
[[رده:کتابشناسی]] | [[رده:کتابشناسی]] | ||
[[رده:اسلام، عرفان، غیره]] | |||
[[رده:مقالات بازبینی | [[رده:سرگذشتنامهها]] | ||
[[رده:سرگذشتنامههای فردی]] | |||
[[رده:ائمه اثنی عشر (دوازده امام)]] | |||
[[رده:حالات فردی]] | |||
[[رده:امام حسین(ع)]] | |||
[[رده:مقالات بازبینی شده2 آذر 1404]] | |||
[[رده:مقاله نوشته شده در تاریخ آبان 1404 توسط عباس مکرمی]] | [[رده:مقاله نوشته شده در تاریخ آبان 1404 توسط عباس مکرمی]] | ||
[[رده:مقاله بازبینی شده در تاریخ آبان 1404 توسط فریدون سبحانی]] | [[رده:مقاله بازبینی شده در تاریخ آبان 1404 توسط فریدون سبحانی]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۲۸ نوامبر ۲۰۲۵، ساعت ۱۶:۰۵
| دائرة المعارف الحسینیة | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | کرباسی، محمدصادق (نويسنده) |
| عنوانهای دیگر | دیوان القرن الرابع الهجری |
| ناشر | المرکز الحسيني للدراسات |
| مکان نشر | انگلیس - لندن |
| سال نشر | 1418ق |
| چاپ | 1 |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 2 |
| کد کنگره | ش8 - 9 /ک4د2 ۴۱/۷۵ BP |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
دیوان القرن الرابع کتابی است از مجموعه «دائرةالمعارف الحسينية»، تألیف محمدصادق محمد کرباسی (متولد 1366ق، در کربلا) فقیه، مفسر و مورخ معاصر عراقی مقیم لندن. نویسنده در این کتاب، مجموعهای از اشعار حسینی سروده شده در قرن چهارم هجری که به موضوع قیام امام حسین(ع) و وقایع مرتبط با آن میپردازد را گردآوری کرده است.
انگیزه نگارش
پس از چاپ و عرضه چهار جلد ابتدایی این دائرةالمعارف که دربردارنده دیوانهای قرن اول (دو جلد) و قرن دوم و سوم بود نوبت به نگارش این اثر، جهت روشن ساختن ابعاد گوناگون شعر حسینی در قرن چهارم هجری رسید، بررسی عوامل و شرایط شکلگیری آن و برجسته ساختن حرکت امام حسین(ع) بهعنوان قیامی برای اصلاح و مقابله با فساد و ستم که با هدف تحقق اراده الهی و سعادت بشر در دنیا و آخرت صورت گرفت. این کتاب به دنبال نشاندادن این است که چگونه شعر به ابزاری قدرتمند برای ترویج آرمانهای امام حسین(ع) تبدیل شد و چگونه این آرمانها، الهامبخش شاعران معاصر گشت[۱].
اهمیت کتاب
این کتاب به دلایل زیر از اهمیت بالایی برخوردار است:
- جامعیت در مستندسازی: این اثربخشی از یک دانشنامه بزرگتر با عنوان «دائرة المعارف الحسینیة» است که قصد دارد شعر حسینی را در طول پانزده قرن، مستند کند که خود یک پروژه علمی و فرهنگی عظیم محسوب میشود[۲].
- پیوند با بستر تاریخی: این کتاب اشعار را به حوادث تاریخی و سیاسی، بهویژه قیام امام حسین(ع) و شکوفایی تفکر شیعی در قرن چهارم هجری پیوند میدهد و بدین ترتیب، بستر تاریخی و فرهنگی شعر را برجسته میکند[۳].
- ساختار پژوهشی دقیق: این مجموعه دارای فهرستهای مفصل (۳۲ فهرست برای هر دیوان)، شمارهگذاری دقیق قطعات و ابیات و بخشهای مجزا برای زندگینامه شاعران است. همچنین، مؤلف دو بخش اختصاصی از این دانشنامه را به مطالعات تحلیلی و تطبیقی شعر و شاعران حسینی اختصاص داده است[۴].
ساختار
کتاب با دو مقدمه از ناشر و نویسنده (تمهید) آغاز شده و اشعار، بر اساس قافیه تنظیم شده است که از قافیه الف مقصوره شروع شده و شامل بخشهایی چون قافیه باء مضمومه، باء مکسوره، تاء مکسوره و غیره هست. جلد یک تا پایان سین مکسوره است و جلد دوم از شین مفتوحه آغاز میشود.
سبک نگارش
- دانشنامهای و تدوینی: هدف اصلی این اثر، گردآوری و سازماندهی اشعار حسینی است.
- مقدمه تحلیلی: مقدمات کتاب، تحلیلهای تاریخی و ادبی از اشعار و بافت آنها را ارائه میدهند، بهویژه در ارتباط با جنبش امام حسین(ع).
- فهرستبندی و ارجاعدهی دقیق: دیوانها بهصورت دقیق بر اساس شمارهگذاری قطعات و ابیات فهرستبندی شدهاند، با بخشهای اختصاصی برای زندگینامهها و پاورقیهایی برای توضیح اصطلاحات و ارجاع به منابع.
- تمرکز بر شعر حسینی: این اثر به طور خاص بر اشعار مرتبط با امام حسین(ع)، انقلاب ایشان و اهلبیت وی تمرکز دارد[۵].
گزارش محتوا
در مقدمه ناشر، به معرفی مختصر کتاب پرداخته شده است[۶]. نویسنده در تمهید، بهتفصیل، به شرایط تاریخی و سیاسی مؤثر بر شعر، بهویژه در قرن چهارم و ارتباط با حرکت امام حسین(ع) برای اصلاح و مبارزه با فساد و ستم پرداخته و تأکید میکند که قیام امام حسین(ع) عملی مهم برای تحقق اراده الهی و تضمین سعادت انسان در هر دو جهان بوده است[۷].
بدنه اصلی کتاب شامل مجموعهای از اشعار حسینی سروده شده در قرن چهارم هجری است. این اشعار تحت عناوین قافیهای یا ساختاری، مانند «الهمزة المکسورة» [۸]، «الباء المفتوحة»[۹]، «الحاء المکسورة»[۱۰]، «الدال المفتوحة»[۱۱] و غیره، گروهبندی شدهاند. هر قطعه شعری با پاورقیهایی همراه است که واژگان دشوار را توضیح میدهند، بستر زبانی و تاریخی را فراهم میآورند و منابع اصلی را که اشعار از آنها استخراج شدهاند، ذکر میکنند[۱۲]. این پاورقیها اغلب به متون تاریخی، ادبی و زندگینامهای متعدد ارجاع میدهند که نشاندهنده یک رویکرد علمی دقیق در گردآوری و حاشیهنویسی است.
پانویس
منابع مقاله
مقدمه و متن کتاب.