مسند علي بن إبراهیم القمي

مسند علي بن إبراهیم القمي، از آثار نویسنده و فقیه شیعه ایرانی، آیت‌الله دکتر احمد عابدى (متولد نجف آباد 1339ش)، اثری ارزشمند به زبان عربی است که به جمع‌آوری روایات مفسر قرآن، راوی موثق و فقیه شيعه در قرن سوم هجرى قمری، على بن ابراهيم قمى (زنده تا سال 307ق) می‌پردازد تا دریچه‌ای به سوی شناخت اندیشه‌های این عالم بزرگ گشوده شود.

مسند علي بن إبراهیم القمي
پدیدآوران	عابدی، احمد (نويسنده) بابانیا، محمدباقر (نویسنده) محمدبیگی، الیاس (نویسنده)
ناشر	آستان مقدس حضرت فاطمه معصومه سلام الله عليها. انتشارات زائر
مکان نشر	ایران - قم
سال نشر	1389ش
چاپ	1
شابک	‎978-964-180-158-0
موضوع	قمی، علی بن ابراهیم، قرن 3ق. - کنگره‌‏ها - محدثان شیعه
زبان	عربی
تعداد جلد	8
کد کنگره	ش.23-16 /ق8م3 116 BP
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

اسم کتاب

1. مسند در عنوان این کتاب، به معنای «مسند در برابر مرسل و منقطع» نیست و همچنین به معنای «حدیثی که سندی دارد چه متّصل باشد چه منقطع» نیز نیست؛ بلکه «مسند علي بن إبراهيم القمي» یعنی کتابی که تمامی احادیث یک راوی خاص (على بن ابراهيم قمى) را شامل می‌شود؛ چه این احادیث از پیامبر(ص) و چه از ائمه معصومین(ع) روایت شده باشند، و چه سند آنها متصل باشد و چه منقطع.

هدف و روش

• نویسنده، که «کلمة المؤتمر» نیز به قلم اوست، تأکید کرده است که:

1. هدف اصلی از نگارش این اثر، گردآوری و تصحیح آثار على بن ابراهيم قمى است تا زمینه برای شناخت آراء فقهی، کلامی، تفسیری و اخلاقی او فراهم شود.
2. روش تدوین «مسند علي بن إبراهيم القمي»:
   1. روایات این مسند از کتب حدیثی شیعه: «الکافی»، «کامل الزیارات»، «من لا یحضره الفقیه»، «التهذیبین»، «علل الشرائع»، «کمال‌الدین»، «معانی الأخبار»، «التوحید»، «عیون أخبار الرضا»، «الخصال»، «ثواب الأعمال و عقاب الأعمال»، «کتاب النبوة»، «الأمالی» (صدوق و طوسی) و «الاختصاص» جمع‌آوری شده‌اند.
   2. ولیکن احادیث تفسير القمي را در این مجموعه نیاوردیم زیرا احادیثش فراوان است بلکه همه‌اش حدیث است و در مجموعه آثار این همایش نیز منتشر شده است و نیز به خاطر علتی دیگر که کارشناسان می‌دانند.
   3. این کتاب بر اساس ابواب و عناوین الکافي تنظیم شده، روایات، تصحیح و موارد تکراری، حذف و منابع اصلی روایات نیز در پاورقی‌ها ذکر شده‌اند.

ساختار و محتوا

• این اثر تعداد 9735 روایت دارد و از 8 جلد به ترتیب ذیل تشکیل شده است:

1. از کتاب عقل و جهل تا ابواب تاریخ
2. از کتاب ایمان و کفر تا عشرت
3. از کتاب طهارت تا زکات
4. از ادامه کتاب زکات تا زیارات
5. از کتاب جهاد تا نکاح
6. از کتاب عقیقه تا دواجن
7. از وصایا تا ایمان، نذور و کفارات
8. کتاب روضه.

نمونه مباحث

• [18] ۱ - محمد بن يعقوب عن علي بن إبراهيم عن محمد بن سنان عن عمر بن عميرة عن أبي حمزة عن أبي‌جعفر عليه‌السلام قال: «عَالِمٌ يُنْتَفَعُ بِعِلْمِهِ أَفْضَلُ مِنْ سَبْعِينَ عَابِدًا». این روایت در کتاب کافی، بخش فضیلت علم، موضوع صفت علم، ج 1 ص 33 حدیث 8 آمده است.

منابع مقاله

• مقدمه و متن کتاب.