آیین نگارش تاریخ

آیین نگارش تاریخ تألیف رشید یاسمی (غلامرضا یاسمی)؛ این کتاب راهنمای جامعی برای تاریخ‌پژوهان است که گام به گام روش تحقیق و تألیف در حوزۀ تاریخ را آموزش می‌دهد و اصول و مبانی نگارش تاریخ را به صورت نظام‌مند ارائه می‌کند.

آیین نگارش تاریخ
پدیدآوران	رشید یاسمی، غلامرضا (نویسنده)
ناشر	اساطیر
مکان نشر	تهران
سال نشر	1392
شابک	‎978-964-331-279-4
موضوع	تاریخ‌نویسی - روش‌شناسی
زبان	فارسی
تعداد جلد	1
کد کنگره	D ۱۳/ر۵آ۹ ۱۳۱۶

ساختار

این کتاب در یک جلد و 184 صفحه و در پنج فصل اصلی سازماندهی شده است.

گزارش کتاب

کتاب «آیین نگارش تاریخ» اثر رشید یاسمی، راهنمای روش‌مند و جامعی برای پژوهشگران و مؤلفان حوزۀ تاریخ است. این اثر با رویکردی آموزشی، اصول و مبانی تحقیق تاریخی و شیوه‌های صحیح نگارش تاریخ را به تفصیل شرح می‌دهد.

در فصل اول با عنوان «کلیات»، مؤلف به شرح الفاظ و اصطلاحات تخصصی و مبانی اصولی تحقیق تاریخی می‌پردازد. هدف این فصل تعیین روش مناسب پژوهش‌های تاریخی و تمایز آن از روش علوم تجربی است. مطالب این فصل به ترتیبی منطقی و گام به گام ارائه شده است.

فصل دوم با عنوان «انتقاد تاریخی» به بررسی قواعد سنجش صحت و سقم اخبار و اسناد تاریخی اختصاص دارد. در این فصل، انتقاد تاریخی به دو قسم ظاهری و باطنی تقسیم می‌شود. انتقاد ظاهری شامل بررسی خود اسناد از نظر زمان تألیف، هویت مؤلف، کشف ناهمخوانی‌های زمانی، شناخت سبک و تمیز سهم اقتباسی و اصیل است. همچنین در این فصل به روش‌های تنظیم اسناد شامل اعتماد به حافظه، یادداشت دیمی، یادداشت منتظم، فیش‌نویسی و طبقه‌بندی فیش‌ها پرداخته شده است.

انتقاد باطنی که همان نقد محتوای سند و وقایع مستنبط از آن است، به تحلیل مندرجات سند و سنجش مواد سندآفرین می‌پردازد. در این بخش از فقه اللغه و هرمنوتیک برای تحلیل متون استفاده می‌شود.

فصل سوم با عنوان «تدوین تاریخ» به تفاوت مواد تاریخی با مواد علوم تجربی و تأثیر این تفاوت بر اسلوب تدوین می‌پردازد. مؤلف مراحل تدوین تاریخ را شامل استخراج مواد، تنظیم مواد، ایجاد مواد با قیاس و استدلال، استخراج کلیات و بیان فصیح معرفی می‌کند.

در فصل چهارم با عنوان «ساختمان تاریخ»، بر اهمیت تعادل بین ایجاز و دقت در نگارش تاریخ تأکید شده است. مؤلف بر این باور است که جمع این دو ویژگی در تاریخ‌نویسی کاری دشوار و ظریف است.

فصل پنجم با عنوان «مؤثرات تاریخی» به بررسی علل و عوامل حوادث تاریخی می‌پردازد. مؤلف اسباب حوادث تاریخی را به امور مادی (اقلیم، اقتصاد، نژاد، رجال) و امور معنوی (مذاهب، صور مفارق، نفس کلی) تقسیم کرده و به تحلیل هر یک می‌پردازد.

منابع مقاله

پایگاه کتابخانه تخصصی ادبیات