رویکردهای معناشناختی در مطالعات قرآنی: تفاوت میان نسخهها
A-esmaeili (بحث | مشارکتها) (صفحهای تازه حاوی «{{جعبه اطلاعات کتاب | تصویر =NUR96492J1.jpg | عنوان = رویکردهای معناشناختی در مطالعات قرآنی | عنوانهای دیگر = | پدیدآورندگان | پدیدآوران = پاکتچی، احمد (نويسنده) افراشی، آزیتا (نویسنده) |زبان | زبان = فارسی | کد کنگره = | موضوع =قرآن - و...» ایجاد کرد) |
|||
| (۴ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۹: | خط ۹: | ||
|زبان | |زبان | ||
| زبان = فارسی | | زبان = فارسی | ||
| کد کنگره = | | کد کنگره =BP ۸۲/۲/ر۷پ۲ ۱۳۹۹ | ||
| موضوع =قرآن - واژه شناسی - Quran - Lexicology - قرآن - بررسی و شناخت - Quran – Surveys | | موضوع =قرآن - واژه شناسی - Quran - Lexicology - قرآن - بررسی و شناخت - Quran – Surveys | ||
|ناشر | |ناشر | ||
| خط ۲۵: | خط ۲۵: | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}} | }} | ||
'''رویکردهای معناشناختی در مطالعات قرآنی'''، تألیف [[احمد پاکتچی]] ( | '''رویکردهای معناشناختی در مطالعات قرآنی'''، تألیف [[پاکتچی، احمد|احمد پاکتچی]] (متولد ۱۳۴۲ش) متخصص قرآن، مدیر قرآن دائرةالمعارف اسلامی متخصص علوم قرآن و حدیث و [[افراشی، آزیتا|آزیتا افراشی]] (معاصر) عضو هیات علمی پژوهشکده دانشنامهنگاری، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی و سرپرست پژوهشکده دانشنامهنگاری است. این کتاب به بررسی رویکردهای مختلف معناشناختی در مطالعات قرآنی میپردازد. | ||
==اهمیت کتاب== | ==اهمیت کتاب== | ||
| خط ۳۶: | خط ۳۶: | ||
==سبک نگارش== | ==سبک نگارش== | ||
# پژوهشی و تحلیلی: سبک نگارش کتاب کاملاً پژوهشی و تحلیلی است و مفاهیم را بهصورت دقیق و عمیق بررسی میکند ر.ک: متن کتاب، ص70- 62</ref>. | # پژوهشی و تحلیلی: سبک نگارش کتاب کاملاً پژوهشی و تحلیلی است و مفاهیم را بهصورت دقیق و عمیق بررسی میکند<ref>ر.ک: متن کتاب، ص70- 62</ref>. | ||
# روشمند و نظاممند: ارائه مطالب با یک ساختار منطقی و روشمند صورتگرفته است، بهطوری که هر بخش بر پایه مبانی علمی استوار است<ref>ر.ک: متن کتاب، ص182- 157</ref>. | |||
# روشمند و نظاممند: ارائه مطالب با یک ساختار منطقی و روشمند صورتگرفته است، بهطوری که هر بخش بر پایه مبانی علمی استوار است ر.ک: متن کتاب، ص182- 157</ref>. | # استنادی گسترده: نویسندگان برای اثبات دیدگاهها و ارائه توضیحات، به منابع متعدد و معتبر علمی ارجاع دادهاند که نشاندهنده عمق تحقیق و اعتبار علمی اثر است<ref>ر.ک: متن کتاب، ص48- 45، 158</ref>. | ||
# کاربردی: تلاش بر این است که رویکردهای معناشناختی با مثالهای قرآنی و نحوه کاربرد آنها در مطالعات قرآنی توضیح داده شود<ref>ر.ک: متن کتاب، ص80- 76 </ref>. | |||
# استنادی گسترده: نویسندگان برای اثبات دیدگاهها و ارائه توضیحات، به منابع متعدد و معتبر علمی ارجاع دادهاند که نشاندهنده عمق تحقیق و اعتبار علمی اثر است ر.ک: متن کتاب، ص48- 45، 158</ref>. | |||
# کاربردی: تلاش بر این است که رویکردهای معناشناختی با مثالهای قرآنی و نحوه کاربرد آنها در مطالعات قرآنی توضیح داده شود ر.ک: متن کتاب، ص80- 76 </ref>. | |||
# جامع و توضیحی: مفاهیم پیچیده معناشناختی با توضیحات روشن و جزئیات کافی ارائه شدهاند تا فهم مطالب برای مخاطبان تسهیل شود<ref>ر.ک: متن کتاب، ص57- 48، 9</ref>. | # جامع و توضیحی: مفاهیم پیچیده معناشناختی با توضیحات روشن و جزئیات کافی ارائه شدهاند تا فهم مطالب برای مخاطبان تسهیل شود<ref>ر.ک: متن کتاب، ص57- 48، 9</ref>. | ||
| خط ۷۰: | خط ۶۶: | ||
[[رده:کتابشناسی]] | [[رده:کتابشناسی]] | ||
[[رده:اسلام، عرفان، غیره]] | |||
[[رده:مقالات بازبینی | [[رده:قرآن و علوم قرآنی]] | ||
[[رده:علوم قرآنی]] | |||
[[رده:مباحث ادبی و بلاغی قرآن]] | |||
[[رده:مقالات بازبینی شده2 شهریور 1404]] | |||
[[رده:مقاله نوشته شده در تاریخ شهریور 1404 توسط عباس مکرمی]] | [[رده:مقاله نوشته شده در تاریخ شهریور 1404 توسط عباس مکرمی]] | ||
[[رده:مقاله بازبینی شده در تاریخ شهریور 1404 توسط فریدون سبحانی]] | [[رده:مقاله بازبینی شده در تاریخ شهریور 1404 توسط فریدون سبحانی]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۹ سپتامبر ۲۰۲۵، ساعت ۰۹:۰۹
| رویکردهای معناشناختی در مطالعات قرآنی | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | پاکتچی، احمد (نويسنده) افراشی، آزیتا (نویسنده) |
| ناشر | پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگى |
| مکان نشر | ایران - تهران |
| سال نشر | 1399ش |
| چاپ | 1 |
| موضوع | قرآن - واژه شناسی - Quran - Lexicology - قرآن - بررسی و شناخت - Quran – Surveys |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | BP ۸۲/۲/ر۷پ۲ ۱۳۹۹ |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
رویکردهای معناشناختی در مطالعات قرآنی، تألیف احمد پاکتچی (متولد ۱۳۴۲ش) متخصص قرآن، مدیر قرآن دائرةالمعارف اسلامی متخصص علوم قرآن و حدیث و آزیتا افراشی (معاصر) عضو هیات علمی پژوهشکده دانشنامهنگاری، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی و سرپرست پژوهشکده دانشنامهنگاری است. این کتاب به بررسی رویکردهای مختلف معناشناختی در مطالعات قرآنی میپردازد.
اهمیت کتاب
- پُر کردن خلأ مطالعاتی: این کتاب با معرفی رویکردهای معناشناختی نوین، به پُر کردن خلأ موجود در مطالعات قرآنی ایران کمک میکند، زیرا دانش معناشناسی نوین در این حوزه کمتر موردتوجه قرار گرفته است.
- ارائه ابزارهای نوین فهم قرآن: این اثر ابزارهای فکری و روشهای جدیدی را برای فهم عمیقتر و جامعتر معانی قرآن ارائه میدهد که برای پژوهشگران قرآنی بسیار مفید است.
- معرفی رویکردهای چندگانه: این کتاب رویکردهای مختلف معناشناختی شامل معناشناسی واژگانی، تاریخی، شناختی و فرهنگی را بهصورت یکپارچه و کاربردی در مطالعات قرآنی معرفی و تبیین میکند[۱].
ساختار
این کتاب شامل یک پیشگفتار، مقدمه، بخش کلیات و چهار فصل اصلی است که به ترتیب به معناشناسی واژگانی، معناشناسی تاریخی، معناشناسی شناختی و معناشناسی فرهنگی میپردازد و در انتها نیز شامل منابع و نمایه است.
سبک نگارش
- پژوهشی و تحلیلی: سبک نگارش کتاب کاملاً پژوهشی و تحلیلی است و مفاهیم را بهصورت دقیق و عمیق بررسی میکند[۲].
- روشمند و نظاممند: ارائه مطالب با یک ساختار منطقی و روشمند صورتگرفته است، بهطوری که هر بخش بر پایه مبانی علمی استوار است[۳].
- استنادی گسترده: نویسندگان برای اثبات دیدگاهها و ارائه توضیحات، به منابع متعدد و معتبر علمی ارجاع دادهاند که نشاندهنده عمق تحقیق و اعتبار علمی اثر است[۴].
- کاربردی: تلاش بر این است که رویکردهای معناشناختی با مثالهای قرآنی و نحوه کاربرد آنها در مطالعات قرآنی توضیح داده شود[۵].
- جامع و توضیحی: مفاهیم پیچیده معناشناختی با توضیحات روشن و جزئیات کافی ارائه شدهاند تا فهم مطالب برای مخاطبان تسهیل شود[۶].
گزارش محتوا
پیشگفتار به ظهور دانش معناشناسی در عرصه علومانسانی و نیاز به روشهای نوین در مطالعات قرآنی اشاره میکند. نویسندگان تأکید میکنند که دانش معناشناختی در ایران طی دهههای متمادی دچار رکود بوده و این کتاب تلاشی برای رفع این خلأ و معرفی رویکردهای جدید معناشناختی به جامعه علمی است[۷].
مقدمه به بررسی سیر تحول مطالعات معناشناختی در جهان اسلام میپردازد و چالشهای موجود در فهم قرآن را مطرح میکند. این بخش ضرورت بهکارگیری رویکردهای نوین معناشناختی را برای رسیدن به فهم عمیقتر و دقیقتر معانی قرآنی توضیح میدهد و اهداف و ساختار کتاب را تشریح میکند. در قسمت کلیات، به تعریف مفاهیم بنیادین مرتبط با معناشناسی و مطالعات قرآنی میپردازد. مفاهیمی چون معنا، معناشناسی، مطالعات قرآنی و رویکردها، بهویژه در جغرافیای دانش معاصر، توضیح داده میشوند تا چارچوب مفهومی لازم برای درک مطالب فراهم آید[۸].
فصل اول: معناشناسی واژگانی: این فصل به بررسی مفاهیم و رویکردهای مرتبط با معناشناسی واژگان میپردازد. مباحثی چون دلالت زبانی، رابطه میان داده، دانش و بافت، اقسام معنا، تعریف معنا، مؤلفههای معنایی و خود واژه بهتفصیل شرح داده میشوند. همچنین، روابط واژگانی مانند همآوایی، چندمعنایی، همنامی، انواع تقابلها و نشانداری و نیز روابط جزءواژگی و کلواژگی موردبررسی قرار میگیرند و مثالهایی از قرآن کریم برای هر یک ارائه میشود[۹].
فصل دوم: معناشناسی تاریخی: این فصل به معناشناسی تاریخی اختصاص دارد و به مطالعه تحول زبان عربی و تاریخ معناشناسی میپردازد. دگرگونیهای لفظی معنا، شامل گسترش معنایی، تخصیص معنایی، انتقال معنایی و دگرگونی در بار ارتباطی، با ذکر نمونههایی از کاربردهای قرآنی، تحلیل میشوند. این بخش اهمیت درک تغییرات معنایی کلمات را در طول زمان برای فهم دقیق نصوص قرآنی نشان میدهد[۱۰].
فصل سوم: معناشناسی شناختی: این فصل رویکردهای معناشناسی شناختی را معرفی میکند که بر پایه سازوکارهای ذهنی و ادراکی انسان استوار است. مباحث کلیدی این فصل شامل مقولهبندی و طرحوارههای تصوری هستند که نحوه سازماندهی دانش و مفاهیم در ذهن انسان را توضیح میدهند. همچنین، استعاره مفهومی و استعاره مجازی بهعنوان ابزارهایی برای تحلیل معانی در قرآن کریم بررسی میشوند[۱۱].
فصل چهارم: معناشناسی فرهنگی است که روابط بین فرهنگ و معنا را مورد کاوش قرار میدهد. این بخش بر این ایده تأکید دارد که فهم معانی واژگان و نصوص، جدای از بافت فرهنگی ممکن نیست. مباحثی چون پیوندهای فرهنگی و طبقهبندیها، فرهنگ و ارزشگذاری و نقش کارکردهای اجتماعی در شکلگیری معنا موردبررسی قرار میگیرند و نمونههایی از قرآن برای روشنشدن این مفاهیم ارائه میشود[۱۲].
پانویس
منابع مقاله
مقدمه و متن کتاب.