اصفهان: تفاوت میان نسخه‌ها
(صفحه ای تازه حاوی «<div class='wikiInfo'>
[[پرونده:NUR10758J1.jpg|بندانگش» ایجاد کرد.) |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) |
||
| (۷۳ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۶ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات کتاب | |||
| تصویر =NUR10758J1.jpg | |||
| عنوان =اصفهان | |||
| | | عنوان‌های دیگر = | ||
| پدیدآوران = | |||
[[هنرفر، لطف‌الله]] (نویسنده) | |||
| | | زبان =فارسی | ||
| کد کنگره =DSR 2073 /ﻫ9الف6* | |||
| | | موضوع = | ||
اصفهان | |||
| ناشر = | |||
شرکت انتشارات علمی و فرهنگی | |||
| مکان نشر =تهران - ایران | |||
|زبان | | سال نشر = 1386 ش | ||
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE10758AUTOMATIONCODE | |||
| چاپ =4 | |||
|کد کنگره | | شابک =964-445-583-5 | ||
| تعداد جلد =1 | |||
| کتابخانۀ دیجیتال نور =10758 | |||
|موضوع | | کتابخوان همراه نور =10758 | ||
| کد پدیدآور = | |||
| پس از = | |||
|ناشر | | پیش از = | ||
}} | |||
|- | '''اصفهان'''، اثر [[هنرفر، لطف‌الله|لطف‌اللّه هنرفر]] کتابی است درباره تاريخ، جغرافيا، رجال، نويسندگان، شاعران، آثار تاريخى، مكان‌هاى مقدس و سنّت‌ها و آداب و رسوم و محلى اصفهان. | ||
| | |||
| | |||
|- | |||
| | |||
| | |||
| | |||
|کد | |||
| | |||
انگیزۀ مؤلف چنانكه در مقدمه نوشته «کتاب حاضر برای استفاده جوانان نوشته شده و تا حد امكان از تفصيل مطالب خوددارى شده است. آرزو دارم كه این کتاب راهنما و راهگشاى جوانان در جهت شناسايى اصفهان مى‌باشد». | |||
تاريخ نگارش پانزدهم آبان 1346 در مقدّمه رقم خورده است. | تاريخ نگارش پانزدهم آبان 1346 در مقدّمه رقم خورده است. | ||
== ساختار == | == ساختار== | ||
کتاب از مقدمه و پنج فصل تشكيل يافته است. فصل اوّل به موقعيّت طبيعى و جغرافيايى اصفهان مى‌پردازد. فصل دوم، نظرى به تحول نهاى تاريخى این شهر دارد. فصل سوم، سخن از آثار تاريخى مشهور اصفهان است. فصل چهارم، به معرفى اصفهان در دوره معاصر مى‌پردازد و آخرين فصل شرح حال مشاهير، حكما، فيلسوفان، عارفان، دانشمندان و مورخان این شهر آورده مى‌شود. | |||
== گزارش محتوا | == گزارش محتوا== | ||
مقدّمه، معرّفى اصفهان به صورت موجز و مختصر است و این طليعه‌اى است برای مطالبى كه در فصول بعدى از آنها صحبت خواهد شد و ديگر از انگیزه مؤلف برای تدوين در مقدمه سخن گفته شده است. | |||
فصل اوّل، به بررسى موقعيّت طبيعى و جغرافيايى اصفهان مى‌پردازد. اصفهان منطقه نسبتا كوهستانى و وسيعى است به مساحت 197/403 كيلومتر. حدود این شهر از شمال به شهرستان‌هاى اردستان، كاشان و از جنوب به شهر گلپايگان، از مشرق به شهرستان نائين و از مغرب به شهرستان فريدن محدود است. از نظر طول و عرض جغرافيايى، قدما اصفهان را بر حسب طول و عرض از اقليم سوم گرفته‌اند. ارتفاع از سطح دريا بين 1475 تا 1584 متر ضبط شده است. | |||
از نظر پستى و بلندى اصفهان و در مركز ایران واقع شده و منطقه‌اى نسبتا كوهستانى است كه از سمت مغرب، در طول دره وسيعى كه بستر زاينده‌رود است، به وسيله كوه‌هاى مرتفع محصور است. ارتفاعات نزدیک شهر، دنباله ارتفاعات شاه كوه لنجان در جنوب اصفهان به دو رشته كوه كم ارتفاع صفّه و بابا سعيد متصل مى‌شود كه جهت آنها از جنوب به مشرق است. در 25 كيلومترى شمال غربى اصفهان، كوه‌هاى سيد محمد واقع شده است. ارتفاعات شمال اصفهان چاله سياه در 35 كيلومترى شمال غربى اصفهان ختم مى‌شوند. اندكى دورتر، شمال جلگه اصفهان را كوه‌هاى نطنز و قرود كاشان محدود مى‌كند و كوه معروف كوكس به ارتفاع 3350 متر در 50 كيلومترى شمال اصفهان واقع شده است. | |||
از گردنه‌هاى معروف اطراف، مى‌توان گردنه گاوميش، گردنه رخ و گردنه مورچه خورت و از تنگ مشهور، مى‌توان تنگ بيدكان (راه شوسه اصفهان به شهركرد از این تنگ مى‌گذرد)، تنگ لاشتر (راه شوسه اصفهان به شهرضا از این تنگ مى‌گذرد) و گردنه آب نيل بين اصفهان و قريه پير بكوان نام برد. از نظر فصل این شهر چهار فصل است، از نظر آب و هواى اصفهان بيشتر صاف و آفتابى است و پيوسته باد معتدل در آن در حال وزيدن است. طبيعت اصفهان در دو زمان جلوه خاص دارد:یکى در ماه ارديبهشت و ديگر در اواخر مهرماه، درجه حرارت، ميزان بارندگى، شهر سرمه و زعفران، زاينده‌رود و تقسيم آب آن طبق طومار معروف [[شیخ بهایی، محمد بن حسین|شيخ بهایى]]، پل‌هاى زاينده‌رود، محصولات كشاورزى و ميوه‌ها، انواع درخت‌ها، پرندگان، حيوانات وحشى و اهلى، مراتع و جنگل‌ها، معادن، و در آخر از ناحيه‌هاى (بلوك) اصفهان با اسامى قديمى و تاريخى آنها؛ مانند ناحيۀ چى، ناحيۀ، قهاب، ناحيۀ كوهپايه، ماربين و لنجان و در پایان از نجف‌آباد، چهارمحال، شهر منا (قمشۀ سابق) و اردستان و زوّاره صحبت مى‌شود. | |||
از | فصل سوم، آثار تاريخى اصفهان كه عبارت از مسجد جمعه اصفهان، ميدان تاريخى، نقش جهان، مسجد شيخ لطف‌اللّه، مسجد شاه، عمارت على‌قاپو، كاخ چهلستون و مدرسه چهار باغ است. مؤلف به توصيف و تاريخ آنها مى‌پردازد و از سبک هاى مختلف معمارى كه در ساختن آنها به كار رفته و انواع خطوط كوفى، ثلث و نستعليق كه در نوشتن كتيبه‌هاى مورد استفاده قرار گرفته صحبت مى‌شود. بعد از این آثار، پل‌هاى این شهر كه مجموعه‌اى جالب در آثار تاريخى اصفهان محسوب مى‌شود و در دوره‌هاى مختلف ساخته شده‌اند وسيله اياب و ذهاب ساكنان شرق و غرب بستر زاينده رود بوده، معرفى از محل و موقعيّت جغرافيايى آنها و تاريخ ساخت آن بحث مى‌شود. پل‌ها عبارت از پل شهرستان، پل اللّه‌وردى خان و پل خواجو. | ||
از | یکى ديگر از آثار و بناهاى تاريخى این شهر، گردشگاه چهار باغ است. از سال 1006 هجرى كه اصفهان به عنوان پايتخت شاه عباس اوّل انتخاب تا 1025 كه شاه عباس آن طور كه مى‌خواست، گردشگاه چهار باغ آراسته شد، فعاليّت‌هاى قابل ملاحظه‌اى در این خصوص صورت گرفت. در آن سال دستور داده شد، از محل دروازه دولت(مقابل كاخ فعلى شهردارى) تا دامنه كوه صفّه (دروازه شيراز) خيابان طويل و عريضى مشجّر شود. در حقيقت چهار باغ به جاى این كه باغ باشد، خيابان شد و از حيث هئيت و تركيب طورى است كه بيشتر برای محل گردش و تفرّج بود تا برای رفت و آمد. «پيتر ودولاواله»، سياح معروف ايتاليايى مى‌نويسد: «طول این خيابان سه ميل و پهناى آن دو برابر خيابان رم است. علاوه بر اين‌ها، گوشه به گوشه در فاصله‌هاى معين» مقابل بناهاى بسيار زيبا در وسط خيابان، حوض‌هاى بزرگ، آب با تناسب صحيح و اشكال مختلف بدون لبه ديده مى‌شود.» از آخرين آثارى كه از آن صحبت مى‌شود، جلفاى اصفهان است. ارامنه مقيم اصفهان در ساحل جنوبى زآينده‌رود، از فرزندان ارامنه‌اى به شمار مى‌روند كه در دورۀ پادشاهى شاه عباس اوّل به فرمان او از مسكن اصلى خود جلفا در كنار نهر ارس به پايتخت او كوچ داده شدند. از آنجا كه این ارامنه بر اثر كار و تجارت در این شهر ثروتمند شدند، به ساختن خانه‌ها و كاروانسراها و كليساهاى بزرگ همّت گماشتند.كليساى معتبر وانك داراى موزه‌اى است كه جنب كليسا و در شمال آن واقع شده و داراى سالن‌هاى متعدد رايشاء و آثار تاريخى است، قبرستان ارامنه در جنوب جلفا و در دامنه كوه صفّه قرار دارد. در پایان «منارجنبان» كه یکى از بناهاى تاريخى جالب اصفهان و در فاصله شش كيلومترى مغرب این شهر واقع شده است، معرّفى و تاريخ آن مورد بررسى قرار مى‌گیرد. مشخصات آثار تاريخى موجود و مشهور اصفهان به اجمال در جدولى به آخر این فصل ضميمه شده است. | ||
فصل | فصل چهارم، اصفهان دوره معاصر را مورد كنكاش قرار مى‌دهد. این شهر كه در اواخر دوره صفويه به اوج وسعت و زيبايى رسيده بود، پس از انقراض سلطنت شاه سلطان حسین و تسلط افغان‌ها در محرم 1135 دوره سقوط و انحطاط این شهر شروع شد. «پيرلوئى» سياح و نویسنده فرانسوى كه در سال 1321 به اصفهان مسافرت نموده مى‌نويسد: «اصفهان پس از تحمل بار محنت این حمله كه سكنه آن هفتصد هزار به شصت هزار تقليل داده، ديگر عظمت خود را از سرنگرفته است.» | ||
از ديگر عواملى كه موجب از بين رفتن اهميت و اعتبار این شهر شد، انتقال پايتخت به شيراز و تهران در دوره حكومت زنديه و قاجار بود و این وضع تا عصر پهلوى بدل منوال بود. اما در این دوره اصفهان از هر طرف توسعه يافت و خيابان‌ها و ميدان‌هاى جديد در آن به وجود آمد. مخصوصاً این توسعه و گسترش از مشرق به مغرب اصفهان امروز را از حدود اصفهان (جى) دورتر نموده، به طرف مغرب ناحيه (ماربين) را فراگرفته است. اصفهان دورۀ معاصر با توسعه و گسترش از چهار جهت توانست، اقبال خود را كه در آخر دوره صفويه افول نموده بود، دوباره بدست آورد و مقام شايسته خود را در بين شهرهاى ديگر ایران و ساير ممالك باز كند. امتياز این شهر نسبت به شهرهاى ديگر ایران از جهات آب و هوا، آثار تاريخى و صنايع محلى (صنايع دستى قديم و امروز) قابل توجه است. از تاسيساتى كه در دوره معاصر در این شهر احداث شده، مى‌توان از تونل و سد كوهرنگ نام برد كه آب كوهرنگ را به زاينده رود متصل نموده است(1332). در فصل پنج شرح حال مشاهير، حكما، فيلسوفان، عارفان و فقهاء و دانشمندان این شهر آورده مى‌شود؛ از جمله على بن سهل ازهر اصفهانى (متوفاى 280 هجرى قمرى)، [[ابوالفرج اصفهانی، علی بن حسین|ابوالفرج اصفهانى]] (356 تا 360) حمزۀ اصفهانى، [[مسکویه، احمد بن محمد|ابوعلى مسكويه]] (420)، حافظ [[ابونعیم، احمد بن عبدالله|ابونعيم]](430)، اسماعيل بن عباد(385)، [[راغب اصفهانی، حسین بن محمد|راغب اصفهانى]] (565)، يا بابا ركن‌الدين (1270)، ميرفندرسكى (1050)، حزين (1127)، ملا محراب(1217)، محمد على فروغى (ذكاء الملك)، هاتف(1198) و نشاط(1224). | |||
از فقهاى نامدار و مشهور این شهر مى‌توان به، ملا [[مجلسی، محمدتقی|محمدتقى مجلسى]] (1031)، آقا حسین خونسارى (1090) [[فاضل هندی، محمد بن حسن|فاضل هندى]](1137) و [[مجلسی، محمدباقر بن محمدتقی|محمدباقر مجلسى]] (1110) و ديگران كه شرح حال آنها در اثر درج شده است. | |||
== گزارش وضعيّت== | |||
پاورقى‌هاى این اثر، شامل معرفى بعضى از اعلام كه در متن ذكر شده است، مى‌باشد.همچنين در متن سرشمارهایى آمده كه آدرس آنها در پاورقى درج شده و بعضى از مصادرى كه در متن مطالب از آنها اخذ شده است، در پاورقى آدرس ذكر شده است. | |||
در اثر تصاويرى از بناها و آثار تاريخى و صنايع همچنين جداول از كارخانه‌هایى كه در این شهر احداث و مشغول فعّاليت هستند، جمع‌آورى شده است. در اوّل کتاب فهرست موضوعات درج شده است. | |||
==وابسته‌ها== | |||
{{وابسته‌ها}} | |||
[[رده:کتاب‌شناسی]] | [[رده:کتاب‌شناسی]] | ||
[[رده:تاریخ]] | |||
[[رده:تاریخ آسیا]] | |||
[[رده:تاریخ ایران]] | |||
نسخهٔ کنونی تا ۳ سپتامبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۶:۲۵
| اصفهان | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | هنرفر، لطف‌الله (نویسنده) |
| ناشر | شرکت انتشارات علمی و فرهنگی |
| مکان نشر | تهران - ایران |
| سال نشر | 1386 ش |
| چاپ | 4 |
| شابک | 964-445-583-5 |
| موضوع | اصفهان |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | DSR 2073 /ﻫ9الف6* |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
اصفهان، اثر لطف‌اللّه هنرفر کتابی است درباره تاريخ، جغرافيا، رجال، نويسندگان، شاعران، آثار تاريخى، مكان‌هاى مقدس و سنّت‌ها و آداب و رسوم و محلى اصفهان.
انگیزۀ مؤلف چنانكه در مقدمه نوشته «کتاب حاضر برای استفاده جوانان نوشته شده و تا حد امكان از تفصيل مطالب خوددارى شده است. آرزو دارم كه این کتاب راهنما و راهگشاى جوانان در جهت شناسايى اصفهان مى‌باشد».
تاريخ نگارش پانزدهم آبان 1346 در مقدّمه رقم خورده است.
ساختار
کتاب از مقدمه و پنج فصل تشكيل يافته است. فصل اوّل به موقعيّت طبيعى و جغرافيايى اصفهان مى‌پردازد. فصل دوم، نظرى به تحول نهاى تاريخى این شهر دارد. فصل سوم، سخن از آثار تاريخى مشهور اصفهان است. فصل چهارم، به معرفى اصفهان در دوره معاصر مى‌پردازد و آخرين فصل شرح حال مشاهير، حكما، فيلسوفان، عارفان، دانشمندان و مورخان این شهر آورده مى‌شود.
گزارش محتوا
مقدّمه، معرّفى اصفهان به صورت موجز و مختصر است و این طليعه‌اى است برای مطالبى كه در فصول بعدى از آنها صحبت خواهد شد و ديگر از انگیزه مؤلف برای تدوين در مقدمه سخن گفته شده است.
فصل اوّل، به بررسى موقعيّت طبيعى و جغرافيايى اصفهان مى‌پردازد. اصفهان منطقه نسبتا كوهستانى و وسيعى است به مساحت 197/403 كيلومتر. حدود این شهر از شمال به شهرستان‌هاى اردستان، كاشان و از جنوب به شهر گلپايگان، از مشرق به شهرستان نائين و از مغرب به شهرستان فريدن محدود است. از نظر طول و عرض جغرافيايى، قدما اصفهان را بر حسب طول و عرض از اقليم سوم گرفته‌اند. ارتفاع از سطح دريا بين 1475 تا 1584 متر ضبط شده است.
از نظر پستى و بلندى اصفهان و در مركز ایران واقع شده و منطقه‌اى نسبتا كوهستانى است كه از سمت مغرب، در طول دره وسيعى كه بستر زاينده‌رود است، به وسيله كوه‌هاى مرتفع محصور است. ارتفاعات نزدیک شهر، دنباله ارتفاعات شاه كوه لنجان در جنوب اصفهان به دو رشته كوه كم ارتفاع صفّه و بابا سعيد متصل مى‌شود كه جهت آنها از جنوب به مشرق است. در 25 كيلومترى شمال غربى اصفهان، كوه‌هاى سيد محمد واقع شده است. ارتفاعات شمال اصفهان چاله سياه در 35 كيلومترى شمال غربى اصفهان ختم مى‌شوند. اندكى دورتر، شمال جلگه اصفهان را كوه‌هاى نطنز و قرود كاشان محدود مى‌كند و كوه معروف كوكس به ارتفاع 3350 متر در 50 كيلومترى شمال اصفهان واقع شده است.
از گردنه‌هاى معروف اطراف، مى‌توان گردنه گاوميش، گردنه رخ و گردنه مورچه خورت و از تنگ مشهور، مى‌توان تنگ بيدكان (راه شوسه اصفهان به شهركرد از این تنگ مى‌گذرد)، تنگ لاشتر (راه شوسه اصفهان به شهرضا از این تنگ مى‌گذرد) و گردنه آب نيل بين اصفهان و قريه پير بكوان نام برد. از نظر فصل این شهر چهار فصل است، از نظر آب و هواى اصفهان بيشتر صاف و آفتابى است و پيوسته باد معتدل در آن در حال وزيدن است. طبيعت اصفهان در دو زمان جلوه خاص دارد:یکى در ماه ارديبهشت و ديگر در اواخر مهرماه، درجه حرارت، ميزان بارندگى، شهر سرمه و زعفران، زاينده‌رود و تقسيم آب آن طبق طومار معروف شيخ بهایى، پل‌هاى زاينده‌رود، محصولات كشاورزى و ميوه‌ها، انواع درخت‌ها، پرندگان، حيوانات وحشى و اهلى، مراتع و جنگل‌ها، معادن، و در آخر از ناحيه‌هاى (بلوك) اصفهان با اسامى قديمى و تاريخى آنها؛ مانند ناحيۀ چى، ناحيۀ، قهاب، ناحيۀ كوهپايه، ماربين و لنجان و در پایان از نجف‌آباد، چهارمحال، شهر منا (قمشۀ سابق) و اردستان و زوّاره صحبت مى‌شود.
فصل سوم، آثار تاريخى اصفهان كه عبارت از مسجد جمعه اصفهان، ميدان تاريخى، نقش جهان، مسجد شيخ لطف‌اللّه، مسجد شاه، عمارت على‌قاپو، كاخ چهلستون و مدرسه چهار باغ است. مؤلف به توصيف و تاريخ آنها مى‌پردازد و از سبک هاى مختلف معمارى كه در ساختن آنها به كار رفته و انواع خطوط كوفى، ثلث و نستعليق كه در نوشتن كتيبه‌هاى مورد استفاده قرار گرفته صحبت مى‌شود. بعد از این آثار، پل‌هاى این شهر كه مجموعه‌اى جالب در آثار تاريخى اصفهان محسوب مى‌شود و در دوره‌هاى مختلف ساخته شده‌اند وسيله اياب و ذهاب ساكنان شرق و غرب بستر زاينده رود بوده، معرفى از محل و موقعيّت جغرافيايى آنها و تاريخ ساخت آن بحث مى‌شود. پل‌ها عبارت از پل شهرستان، پل اللّه‌وردى خان و پل خواجو.
یکى ديگر از آثار و بناهاى تاريخى این شهر، گردشگاه چهار باغ است. از سال 1006 هجرى كه اصفهان به عنوان پايتخت شاه عباس اوّل انتخاب تا 1025 كه شاه عباس آن طور كه مى‌خواست، گردشگاه چهار باغ آراسته شد، فعاليّت‌هاى قابل ملاحظه‌اى در این خصوص صورت گرفت. در آن سال دستور داده شد، از محل دروازه دولت(مقابل كاخ فعلى شهردارى) تا دامنه كوه صفّه (دروازه شيراز) خيابان طويل و عريضى مشجّر شود. در حقيقت چهار باغ به جاى این كه باغ باشد، خيابان شد و از حيث هئيت و تركيب طورى است كه بيشتر برای محل گردش و تفرّج بود تا برای رفت و آمد. «پيتر ودولاواله»، سياح معروف ايتاليايى مى‌نويسد: «طول این خيابان سه ميل و پهناى آن دو برابر خيابان رم است. علاوه بر اين‌ها، گوشه به گوشه در فاصله‌هاى معين» مقابل بناهاى بسيار زيبا در وسط خيابان، حوض‌هاى بزرگ، آب با تناسب صحيح و اشكال مختلف بدون لبه ديده مى‌شود.» از آخرين آثارى كه از آن صحبت مى‌شود، جلفاى اصفهان است. ارامنه مقيم اصفهان در ساحل جنوبى زآينده‌رود، از فرزندان ارامنه‌اى به شمار مى‌روند كه در دورۀ پادشاهى شاه عباس اوّل به فرمان او از مسكن اصلى خود جلفا در كنار نهر ارس به پايتخت او كوچ داده شدند. از آنجا كه این ارامنه بر اثر كار و تجارت در این شهر ثروتمند شدند، به ساختن خانه‌ها و كاروانسراها و كليساهاى بزرگ همّت گماشتند.كليساى معتبر وانك داراى موزه‌اى است كه جنب كليسا و در شمال آن واقع شده و داراى سالن‌هاى متعدد رايشاء و آثار تاريخى است، قبرستان ارامنه در جنوب جلفا و در دامنه كوه صفّه قرار دارد. در پایان «منارجنبان» كه یکى از بناهاى تاريخى جالب اصفهان و در فاصله شش كيلومترى مغرب این شهر واقع شده است، معرّفى و تاريخ آن مورد بررسى قرار مى‌گیرد. مشخصات آثار تاريخى موجود و مشهور اصفهان به اجمال در جدولى به آخر این فصل ضميمه شده است.
فصل چهارم، اصفهان دوره معاصر را مورد كنكاش قرار مى‌دهد. این شهر كه در اواخر دوره صفويه به اوج وسعت و زيبايى رسيده بود، پس از انقراض سلطنت شاه سلطان حسین و تسلط افغان‌ها در محرم 1135 دوره سقوط و انحطاط این شهر شروع شد. «پيرلوئى» سياح و نویسنده فرانسوى كه در سال 1321 به اصفهان مسافرت نموده مى‌نويسد: «اصفهان پس از تحمل بار محنت این حمله كه سكنه آن هفتصد هزار به شصت هزار تقليل داده، ديگر عظمت خود را از سرنگرفته است.»
از ديگر عواملى كه موجب از بين رفتن اهميت و اعتبار این شهر شد، انتقال پايتخت به شيراز و تهران در دوره حكومت زنديه و قاجار بود و این وضع تا عصر پهلوى بدل منوال بود. اما در این دوره اصفهان از هر طرف توسعه يافت و خيابان‌ها و ميدان‌هاى جديد در آن به وجود آمد. مخصوصاً این توسعه و گسترش از مشرق به مغرب اصفهان امروز را از حدود اصفهان (جى) دورتر نموده، به طرف مغرب ناحيه (ماربين) را فراگرفته است. اصفهان دورۀ معاصر با توسعه و گسترش از چهار جهت توانست، اقبال خود را كه در آخر دوره صفويه افول نموده بود، دوباره بدست آورد و مقام شايسته خود را در بين شهرهاى ديگر ایران و ساير ممالك باز كند. امتياز این شهر نسبت به شهرهاى ديگر ایران از جهات آب و هوا، آثار تاريخى و صنايع محلى (صنايع دستى قديم و امروز) قابل توجه است. از تاسيساتى كه در دوره معاصر در این شهر احداث شده، مى‌توان از تونل و سد كوهرنگ نام برد كه آب كوهرنگ را به زاينده رود متصل نموده است(1332). در فصل پنج شرح حال مشاهير، حكما، فيلسوفان، عارفان و فقهاء و دانشمندان این شهر آورده مى‌شود؛ از جمله على بن سهل ازهر اصفهانى (متوفاى 280 هجرى قمرى)، ابوالفرج اصفهانى (356 تا 360) حمزۀ اصفهانى، ابوعلى مسكويه (420)، حافظ ابونعيم(430)، اسماعيل بن عباد(385)، راغب اصفهانى (565)، يا بابا ركن‌الدين (1270)، ميرفندرسكى (1050)، حزين (1127)، ملا محراب(1217)، محمد على فروغى (ذكاء الملك)، هاتف(1198) و نشاط(1224).
از فقهاى نامدار و مشهور این شهر مى‌توان به، ملا محمدتقى مجلسى (1031)، آقا حسین خونسارى (1090) فاضل هندى(1137) و محمدباقر مجلسى (1110) و ديگران كه شرح حال آنها در اثر درج شده است.
گزارش وضعيّت
پاورقى‌هاى این اثر، شامل معرفى بعضى از اعلام كه در متن ذكر شده است، مى‌باشد.همچنين در متن سرشمارهایى آمده كه آدرس آنها در پاورقى درج شده و بعضى از مصادرى كه در متن مطالب از آنها اخذ شده است، در پاورقى آدرس ذكر شده است.
در اثر تصاويرى از بناها و آثار تاريخى و صنايع همچنين جداول از كارخانه‌هایى كه در این شهر احداث و مشغول فعّاليت هستند، جمع‌آورى شده است. در اوّل کتاب فهرست موضوعات درج شده است.