دائرةالمعارف الحسینیة؛ المدخل إلی الشعر الأردوي: تفاوت میان نسخهها
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - ' ]]' به ']]') |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (Hbaghizadeh صفحهٔ المدخل إلی الشعر الأردوي را بدون برجایگذاشتن تغییرمسیر به دائرةالمعارف الحسینیة؛ المدخل إلی الشعر الأردوي منتقل کرد) |
||
| (۷ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات کتاب | {{جعبه اطلاعات کتاب | ||
| تصویر =NUR50355J1.jpg | | تصویر =NUR50355J1.jpg | ||
| عنوان = | | عنوان = دائرةالمعارف الحسینیة | ||
| عنوانهای دیگر = المدخل إلی الشعر الأردوي | | عنوانهای دیگر = المدخل إلی الشعر الأردوي | ||
| پدیدآورندگان | | پدیدآورندگان | ||
| پدیدآوران = | | پدیدآوران = | ||
[[کرباسی، | [[کرباسی، محمدصادق]] (نويسنده) | ||
|زبان | |زبان | ||
| زبان = عربی | | زبان = عربی | ||
| خط ۲۴: | خط ۲۴: | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}} | }} | ||
'''المدخل إلی الشعر الأردوي'''، کتابی است از مجموعه «دائرةالمعارف الحسينية»، تألیف محمدصادق محمد الکرباسی (متولد 1366ق، در کربلا)، پژوهشگر و نویسنده برجسته در مطالعات اسلامی. این کتاب، مقدمهای بر شعر اردوست که به ریشهها، تاریخ، تحول، واژگان دخیل و انواع ادبیات اردو میپردازد و بر ارتباط آن با موضوع امام حسین(ع) تمرکز دارد. | '''دائرةالمعارف الحسینیة؛ المدخل إلی الشعر الأردوي'''، کتابی است از مجموعه «دائرةالمعارف الحسينية»، تألیف [[کرباسی، محمدصادق|محمدصادق محمد الکرباسی]] (متولد 1366ق، در کربلا)، پژوهشگر و نویسنده برجسته در مطالعات اسلامی. این کتاب، مقدمهای بر شعر اردوست که به ریشهها، تاریخ، تحول، واژگان دخیل و انواع ادبیات اردو میپردازد و بر ارتباط آن با موضوع [[امام حسین(ع)]] تمرکز دارد. | ||
==انگیزه نگارش== | ==انگیزه نگارش== | ||
| خط ۳۰: | خط ۳۰: | ||
==اهمیت کتاب== | ==اهمیت کتاب== | ||
این کتاب نقش محوری آرمان حسینی و روایت امام حسین(ع) را در شکلگیری ادبیات اردو، بهخصوص در فرمهایی مانند «مرثیه»، برجسته ساخته و به تحلیل دقیق و عمیق زبان اردو، شامل ریشههای زبانی (عربی، فارسی، هندوستانی و سایر زبانها)، توسعه تاریخی و بحور عروضی (وزنهای شعری ویژه) آن میپردازد<ref>ر.ک: همان</ref>. | این کتاب نقش محوری آرمان حسینی و روایت [[امام حسین علیهالسلام|امام حسین(ع)]] را در شکلگیری ادبیات اردو، بهخصوص در فرمهایی مانند «مرثیه»، برجسته ساخته و به تحلیل دقیق و عمیق زبان اردو، شامل ریشههای زبانی (عربی، فارسی، هندوستانی و سایر زبانها)، توسعه تاریخی و بحور عروضی (وزنهای شعری ویژه) آن میپردازد<ref>ر.ک: همان</ref>. | ||
==ساختار== | ==ساختار== | ||
| خط ۳۶: | خط ۳۶: | ||
==گزارش محتوا== | ==گزارش محتوا== | ||
در مقدمه ناشر، بر تمرکز مطالب کتاب بر ارتباط شعر اردو با امام حسین(ع) و رویکرد جامع و آکادمیک به تاریخ، اشکال و اوزان زبان تأکید شده است<ref>ر.ک: همان</ref>. | در مقدمه ناشر، بر تمرکز مطالب کتاب بر ارتباط شعر اردو با [[امام حسین علیهالسلام|امام حسین(ع)]] و رویکرد جامع و آکادمیک به تاریخ، اشکال و اوزان زبان تأکید شده است<ref>ر.ک: همان</ref>. | ||
بهمنظور آشنایی بیشتر با کتاب، به محتوای برخی از مهمترین بخشهای آن، اشاره میشود: | بهمنظور آشنایی بیشتر با کتاب، به محتوای برخی از مهمترین بخشهای آن، اشاره میشود: | ||
| خط ۴۳: | خط ۴۳: | ||
خصوصيات الحروف الهجائية: در این بخش، یک جدول تفصیلی از الفبای اردو بههمراه توضیحات مربوط به هر حرف ارائه شده است. تفاوتها و شباهتهای این حروف با خط عربی و فارسی تشریح شده و ویژگیهای خاص حروف اردو و قواعد کاربرد آنها، از جمله تلفظ و موقعیت در کلمه، بیان گردیده است<ref>ر.ک: همان، ص41-50</ref>. | خصوصيات الحروف الهجائية: در این بخش، یک جدول تفصیلی از الفبای اردو بههمراه توضیحات مربوط به هر حرف ارائه شده است. تفاوتها و شباهتهای این حروف با خط عربی و فارسی تشریح شده و ویژگیهای خاص حروف اردو و قواعد کاربرد آنها، از جمله تلفظ و موقعیت در کلمه، بیان گردیده است<ref>ر.ک: همان، ص41-50</ref>. | ||
أدب الأردوي/ألوان من الأدب: این بخش، به معرفی و شرح انواع مختلف قالبهای شعری در ادبیات اردو میپردازد. قالبهایی چون «حمد»، «نعت»، «منقبت»، «مرثیه»، «نوحه»، «غزل»، «قصیده»، «مثنوی»، «رباعی»، «قطعه»، «مسدس»، «مخمس»، «هجو» و «نظم» توضیح داده شده است؛ بهویژه بر ارتباط عمیق «منقبت»، «سلام»، «نوحه» و «مرثیه» با آرمان حسینی تأکید شده است؛ بهطوریکه این قالبها بهصورت ویژه به امام حسین(ع) اختصاص یافته است<ref>ر.ک: همان، ص51-105</ref>. | أدب الأردوي/ألوان من الأدب: این بخش، به معرفی و شرح انواع مختلف قالبهای شعری در ادبیات اردو میپردازد. قالبهایی چون «حمد»، «نعت»، «منقبت»، «مرثیه»، «نوحه»، «غزل»، «قصیده»، «مثنوی»، «رباعی»، «قطعه»، «مسدس»، «مخمس»، «هجو» و «نظم» توضیح داده شده است؛ بهویژه بر ارتباط عمیق «منقبت»، «سلام»، «نوحه» و «مرثیه» با آرمان حسینی تأکید شده است؛ بهطوریکه این قالبها بهصورت ویژه به [[امام حسین علیهالسلام|امام حسین(ع)]] اختصاص یافته است<ref>ر.ک: همان، ص51-105</ref>. | ||
أدباء لهم دور في أدب الأردوي: در این قسمت، نویسندگانی که نقشی در ادبیات اردو دارند، در دوران قطبشاهیان، عادلشاهیان، مغول، پادشاهان اوده، دوران استعمار، دوران مدرن و دوران معاصر، معرفی شدهاند<ref>ر.ک: همان، ص107-133</ref>. | أدباء لهم دور في أدب الأردوي: در این قسمت، نویسندگانی که نقشی در ادبیات اردو دارند، در دوران قطبشاهیان، عادلشاهیان، مغول، پادشاهان اوده، دوران استعمار، دوران مدرن و دوران معاصر، معرفی شدهاند<ref>ر.ک: همان، ص107-133</ref>. | ||
الأدب الأردوي والحسيني: این قسمت، به بررسی دقیق نقش واقعه کربلا و شخصیت امام حسین(ع) در ادبیات اردو میپردازد. این بخش، توضیح میدهد که چگونه «مرثیه» بهعنوان یک ژانر و گونه شعری بنیادی در اردو، برای بیان عمیقترین احساسات و آرمانهای مرتبط با نهضت حسینی شکل گرفته و تکامل یافته است. این نوع و گونه، به کانون اصلی شعر اردو برای تجلیل از امام حسین(ع) و یارانش تبدیل شده است<ref>ر.ک: همان، ص165-166</ref>. | الأدب الأردوي والحسيني: این قسمت، به بررسی دقیق نقش واقعه کربلا و شخصیت [[امام حسین علیهالسلام|امام حسین(ع)]] در ادبیات اردو میپردازد. این بخش، توضیح میدهد که چگونه «مرثیه» بهعنوان یک ژانر و گونه شعری بنیادی در اردو، برای بیان عمیقترین احساسات و آرمانهای مرتبط با نهضت حسینی شکل گرفته و تکامل یافته است. این نوع و گونه، به کانون اصلی شعر اردو برای تجلیل از [[امام حسین علیهالسلام|امام حسین(ع)]] و یارانش تبدیل شده است<ref>ر.ک: همان، ص165-166</ref>. | ||
البحور في الشعر الأردوي: این بخش، به نظام عروضی شعر اردو اختصاص دارد و آن را با اوزان شعر عربی و فارسی مقایسه میکند. انواع "تفعیلات" (پایههای عروضی) و ترکیب آنها که "بحور" (وزنهای شعری) مختلف را تشکیل میدهند، با ارائه مثالها و قواعد کاربردی آنها، بهتفصیل شرح داده شده است<ref>ر.ک: همان، ص167</ref>. | البحور في الشعر الأردوي: این بخش، به نظام عروضی شعر اردو اختصاص دارد و آن را با اوزان شعر عربی و فارسی مقایسه میکند. انواع "تفعیلات" (پایههای عروضی) و ترکیب آنها که "بحور" (وزنهای شعری) مختلف را تشکیل میدهند، با ارائه مثالها و قواعد کاربردی آنها، بهتفصیل شرح داده شده است<ref>ر.ک: همان، ص167</ref>. | ||
| خط ۶۲: | خط ۶۲: | ||
[[رده:کتابشناسی]] | [[رده:کتابشناسی]] | ||
[[رده:اسلام، عرفان، غیره]] | |||
[[رده:مقالات بازبینی | [[رده:سرگذشتنامهها]] | ||
[[رده:سرگذشتنامههای فردی]] | |||
[[رده:ائمه اثنی عشر (دوازده امام)]] | |||
[[رده:حالات فردی]] | |||
[[رده:امام حسین(ع)]] | |||
[[رده:مقالات بازبینی شده2 مرداد 1404]] | |||
[[رده:مقاله نوشته شده در تاریخ مرداد 1404 توسط عباس مکرمی]] | [[رده:مقاله نوشته شده در تاریخ مرداد 1404 توسط عباس مکرمی]] | ||
[[رده:مقاله بازبینی شده در تاریخ مرداد 1404 توسط محسن عزیزی]] | [[رده:مقاله بازبینی شده در تاریخ مرداد 1404 توسط محسن عزیزی]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۳۱ اوت ۲۰۲۵، ساعت ۰۲:۱۵
دائرةالمعارف الحسینیة؛ المدخل إلی الشعر الأردوي، کتابی است از مجموعه «دائرةالمعارف الحسينية»، تألیف محمدصادق محمد الکرباسی (متولد 1366ق، در کربلا)، پژوهشگر و نویسنده برجسته در مطالعات اسلامی. این کتاب، مقدمهای بر شعر اردوست که به ریشهها، تاریخ، تحول، واژگان دخیل و انواع ادبیات اردو میپردازد و بر ارتباط آن با موضوع امام حسین(ع) تمرکز دارد.
| دائرةالمعارف الحسینیة | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | کرباسی، محمدصادق (نويسنده) |
| عنوانهای دیگر | المدخل إلی الشعر الأردوي |
| ناشر | المرکز الحسيني للدراسات |
| مکان نشر | انگلیس - لندن |
| سال نشر | 1430ق |
| چاپ | 1 |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | ش.123 /ک4د2 ۴۱/۷۵ BP |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
انگیزه نگارش
نویسنده در این اثر، قصد دارد به پرسشهای اساسی درباره خود شعر اردو، از جمله منشأ، ویژگیها، وزنها و ارتباط آن با شعر عربی و فارسی پاسخ دهد. تألیف این اثر، بخشی از یک پروژه علمی گسترده و مهم است که نویسنده با جدیت به آن اهتمام ورزیده است[۱].
اهمیت کتاب
این کتاب نقش محوری آرمان حسینی و روایت امام حسین(ع) را در شکلگیری ادبیات اردو، بهخصوص در فرمهایی مانند «مرثیه»، برجسته ساخته و به تحلیل دقیق و عمیق زبان اردو، شامل ریشههای زبانی (عربی، فارسی، هندوستانی و سایر زبانها)، توسعه تاریخی و بحور عروضی (وزنهای شعری ویژه) آن میپردازد[۲].
ساختار
کتاب با مقدمه کوتاهی از ناشر آغاز شده و مطالب، دارای بخشهای اصلی متعددی از جمله «ریشه زبان اردو»، «تاریخ و تحول آن»، «اصول زبان اردو»، «خصوصیات حروف هجایی»، «واژگان دخیل»، «انواع ادبی» و «بحور شعری اردو» است که هریک به جنبهای خاص از زبان و ادبیات اردو میپردازد.
گزارش محتوا
در مقدمه ناشر، بر تمرکز مطالب کتاب بر ارتباط شعر اردو با امام حسین(ع) و رویکرد جامع و آکادمیک به تاریخ، اشکال و اوزان زبان تأکید شده است[۳].
بهمنظور آشنایی بیشتر با کتاب، به محتوای برخی از مهمترین بخشهای آن، اشاره میشود: أصول اللغة الأردوية: این قسمت، ریشههای زبانی متنوع اردو را مورد تحلیل قرار میدهد و توضیح میدهد که این زبان از عناصر زبانهای هندی (مانند هندی و هندوستانی)، ترکی، عربی، فارسی و سانسکریت تشکیل شده است. همچنین، تأثیرات فرهنگ اسلامی، بودایی و هندو بر ساختار و واژگان آن نیز برجسته شده است[۴].
خصوصيات الحروف الهجائية: در این بخش، یک جدول تفصیلی از الفبای اردو بههمراه توضیحات مربوط به هر حرف ارائه شده است. تفاوتها و شباهتهای این حروف با خط عربی و فارسی تشریح شده و ویژگیهای خاص حروف اردو و قواعد کاربرد آنها، از جمله تلفظ و موقعیت در کلمه، بیان گردیده است[۵].
أدب الأردوي/ألوان من الأدب: این بخش، به معرفی و شرح انواع مختلف قالبهای شعری در ادبیات اردو میپردازد. قالبهایی چون «حمد»، «نعت»، «منقبت»، «مرثیه»، «نوحه»، «غزل»، «قصیده»، «مثنوی»، «رباعی»، «قطعه»، «مسدس»، «مخمس»، «هجو» و «نظم» توضیح داده شده است؛ بهویژه بر ارتباط عمیق «منقبت»، «سلام»، «نوحه» و «مرثیه» با آرمان حسینی تأکید شده است؛ بهطوریکه این قالبها بهصورت ویژه به امام حسین(ع) اختصاص یافته است[۶].
أدباء لهم دور في أدب الأردوي: در این قسمت، نویسندگانی که نقشی در ادبیات اردو دارند، در دوران قطبشاهیان، عادلشاهیان، مغول، پادشاهان اوده، دوران استعمار، دوران مدرن و دوران معاصر، معرفی شدهاند[۷].
الأدب الأردوي والحسيني: این قسمت، به بررسی دقیق نقش واقعه کربلا و شخصیت امام حسین(ع) در ادبیات اردو میپردازد. این بخش، توضیح میدهد که چگونه «مرثیه» بهعنوان یک ژانر و گونه شعری بنیادی در اردو، برای بیان عمیقترین احساسات و آرمانهای مرتبط با نهضت حسینی شکل گرفته و تکامل یافته است. این نوع و گونه، به کانون اصلی شعر اردو برای تجلیل از امام حسین(ع) و یارانش تبدیل شده است[۸].
البحور في الشعر الأردوي: این بخش، به نظام عروضی شعر اردو اختصاص دارد و آن را با اوزان شعر عربی و فارسی مقایسه میکند. انواع "تفعیلات" (پایههای عروضی) و ترکیب آنها که "بحور" (وزنهای شعری) مختلف را تشکیل میدهند، با ارائه مثالها و قواعد کاربردی آنها، بهتفصیل شرح داده شده است[۹].
پانویس
منابع مقاله
مقدمه و متن کتاب.