ديوان أبيالعتاهية: تفاوت میان نسخهها
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (Hbaghizadeh صفحهٔ ديوان أبي العتاهية را بدون برجایگذاشتن تغییرمسیر به ديوان أبيالعتاهية منتقل کرد) |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (یک نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۲۴: | خط ۲۴: | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}} | }} | ||
'''ديوان أبيالعتاهية'''، مجموعه اشعار [[ | '''ديوان أبيالعتاهية'''، مجموعه اشعار [[ابو العتاهیه، اسماعیل بن قاسم|اسماعیل بن قاسم بن سوید بن کیسان]] (۱۳۰-۲۱۰ق/ ۷۴۸-۸۲۶م)، از ادیبان و شاعران و ملازم مهدی عباسی و هارونالرشید است، که سرانجام به پارسایی و زهد روی آورد. اشعار یادشده، عمدتاً بر مضامین زهد، حکمت، پند و اندرز، ناپایداری دنیا و یادآوری مرگ متمرکز است. | ||
==ساختار== | ==ساختار== | ||
| خط ۳۰: | خط ۳۰: | ||
== ویژگیهای ادبی کتاب== | == ویژگیهای ادبی کتاب== | ||
شعر ابو العتاهیه از ویژگیهای ادبی و بلاغی برخوردار است که او را بهعنوان شاعری نوآور و تأثیرگذار در ادبیات عرب مطرح میکند. این ویژگیها به شرح زیر است: | شعر [[ابو العتاهیه، اسماعیل بن قاسم|ابو العتاهیه]] از ویژگیهای ادبی و بلاغی برخوردار است که او را بهعنوان شاعری نوآور و تأثیرگذار در ادبیات عرب مطرح میکند. این ویژگیها به شرح زیر است: | ||
# شاعر خود را از قید و بندهای معانی، الفاظ و اوزان سنتی آزاد کرده و اوزان جدیدی را بهکار گرفته است که در علم عروض متداول نبوده است. این نوآوری او مرزهای شعر سنتی را گسترش داد<ref>ر.ک: مقدمه، ص10</ref>. | # شاعر خود را از قید و بندهای معانی، الفاظ و اوزان سنتی آزاد کرده و اوزان جدیدی را بهکار گرفته است که در علم عروض متداول نبوده است. این نوآوری او مرزهای شعر سنتی را گسترش داد<ref>ر.ک: مقدمه، ص10</ref>. | ||
# استفاده از واژگانی آسان و سبک و فاقد تکلف و تصنع در کلام<ref>ر.ک: همان، ص6</ref>؛ نمونه آن را در شعر «لا تعشق الدنيا» میتوان دید<ref>ر.ک: متن کتاب، ص12</ref>؛ دراین قطعه با کلماتی بسیار ساده و ساختاری روان، پیامی عمیق را منتقل میکند. همچنین، در شعر «الحياة أنفاس معدودة»، میگوید: | # استفاده از واژگانی آسان و سبک و فاقد تکلف و تصنع در کلام<ref>ر.ک: همان، ص6</ref>؛ نمونه آن را در شعر «لا تعشق الدنيا» میتوان دید<ref>ر.ک: متن کتاب، ص12</ref>؛ دراین قطعه با کلماتی بسیار ساده و ساختاری روان، پیامی عمیق را منتقل میکند. همچنین، در شعر «الحياة أنفاس معدودة»، میگوید: | ||
مضى نفس منها نقصت بها جزءا | {{شعر}} | ||
{{ب|''حياتك أنفاس تعد، فكلما''|2=''مضى نفس منها نقصت بها جزءا''<ref>ر.ک: همان، ص14</ref>}} | |||
{{پایان شعر}} | |||
(زندگی تو نفسهایی شمردهشده است، پس هر بار که نفسی از آن بگذرد، جزیی از آن کم میشود)، که نمونه بارزی از سادگی و وضوح است.''' | |||
# صراحت و وضوح در بیان مضامین پند و زهد: او نخستین کسی بود که باب پند و اندرز و بیم دادن از دنیا را در شعر گشود. اشعارش بهطور صریح و مستقیم به مضامین اخلاقی، زهد، یادآوری مرگ و فنا میپردازد<ref>ر.ک: مقدمه، ص10</ref>؛ برای مثال وی در شعری با عنوان «اتق الله تغنم»، بهصراحت توصیه به تقوای الهی میکند و آن را مایه غنیمت و رستگاری میداند<ref>ر.ک: متن کتاب، ص81</ref>. | # صراحت و وضوح در بیان مضامین پند و زهد: او نخستین کسی بود که باب پند و اندرز و بیم دادن از دنیا را در شعر گشود. اشعارش بهطور صریح و مستقیم به مضامین اخلاقی، زهد، یادآوری مرگ و فنا میپردازد<ref>ر.ک: مقدمه، ص10</ref>؛ برای مثال وی در شعری با عنوان «اتق الله تغنم»، بهصراحت توصیه به تقوای الهی میکند و آن را مایه غنیمت و رستگاری میداند<ref>ر.ک: متن کتاب، ص81</ref>. | ||
# عمق معنایی و فکری: باوجود سادگی در لفظ، اشعار او از معانی دقیق و ظریف برخوردار است؛ نمونه آن در شعر «أ نلهو و أيامنا تذهب» (آیا سرگرم بازی هستیم و روزگارمان میگذرد؟) است<ref>ر.ک: همان، ص51</ref>، که بهسادگی به ماهیت فانی بودن دنیا و ضرورت عبرت گرفتن از آن اشاره دارد. | # عمق معنایی و فکری: باوجود سادگی در لفظ، اشعار او از معانی دقیق و ظریف برخوردار است؛ نمونه آن در شعر «أ نلهو و أيامنا تذهب» (آیا سرگرم بازی هستیم و روزگارمان میگذرد؟) است<ref>ر.ک: همان، ص51</ref>، که بهسادگی به ماهیت فانی بودن دنیا و ضرورت عبرت گرفتن از آن اشاره دارد. | ||
| خط ۴۹: | خط ۵۳: | ||
[[رده:کتابشناسی]] | [[رده:کتابشناسی]] | ||
[[رده:زبانشناسی، زبان و ادبیات]] | |||
[[رده:مقالات بازبینی | [[رده:زبان و ادبیات شرقی]] | ||
[[رده:زبان و ادبیات عربی]] | |||
[[رده:مقالات بازبینی شده2 تیر 1404]] | |||
[[رده:مقاله نوشته شده در تاریخ خرداد 1404 توسط فاضل گرنه زاده]] | [[رده:مقاله نوشته شده در تاریخ خرداد 1404 توسط فاضل گرنه زاده]] | ||
[[رده:مقاله بازبینی شده در تاریخ خرداد 1404 توسط محسن عزیزی]] | [[رده:مقاله بازبینی شده در تاریخ خرداد 1404 توسط محسن عزیزی]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۲۱ ژوئن ۲۰۲۵، ساعت ۲۱:۳۷
ديوان أبيالعتاهية، مجموعه اشعار اسماعیل بن قاسم بن سوید بن کیسان (۱۳۰-۲۱۰ق/ ۷۴۸-۸۲۶م)، از ادیبان و شاعران و ملازم مهدی عباسی و هارونالرشید است، که سرانجام به پارسایی و زهد روی آورد. اشعار یادشده، عمدتاً بر مضامین زهد، حکمت، پند و اندرز، ناپایداری دنیا و یادآوری مرگ متمرکز است.
| ديوان أبي العتاهية | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | ابو العتاهیه، اسماعیل بن قاسم (نويسنده) |
| ناشر | دار بيروت |
| مکان نشر | لبنان - بیروت |
| سال نشر | 13سده |
| چاپ | 1 |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | /د9 3407 PJA |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
ساختار
کتاب، شامل مقدمهای درباره شاعر و اشعار دیوان است که بر اساس حروف الفبا مرتب شده است. هر قطعه از اشعار تحت عنوانی مشخص و با توجه به حرف رویّ (آخرین حرف اصلی از کلمات قافیه)، از حرف «همزه»[۱]، آغاز شده و با مجموعه اشعاری که حرف رویّ آنها «یا» است، پایان یافته است[۲].
ویژگیهای ادبی کتاب
شعر ابو العتاهیه از ویژگیهای ادبی و بلاغی برخوردار است که او را بهعنوان شاعری نوآور و تأثیرگذار در ادبیات عرب مطرح میکند. این ویژگیها به شرح زیر است:
- شاعر خود را از قید و بندهای معانی، الفاظ و اوزان سنتی آزاد کرده و اوزان جدیدی را بهکار گرفته است که در علم عروض متداول نبوده است. این نوآوری او مرزهای شعر سنتی را گسترش داد[۳].
- استفاده از واژگانی آسان و سبک و فاقد تکلف و تصنع در کلام[۴]؛ نمونه آن را در شعر «لا تعشق الدنيا» میتوان دید[۵]؛ دراین قطعه با کلماتی بسیار ساده و ساختاری روان، پیامی عمیق را منتقل میکند. همچنین، در شعر «الحياة أنفاس معدودة»، میگوید:
| حياتك أنفاس تعد، فكلما | مضى نفس منها نقصت بها جزءا[۶] |
(زندگی تو نفسهایی شمردهشده است، پس هر بار که نفسی از آن بگذرد، جزیی از آن کم میشود)، که نمونه بارزی از سادگی و وضوح است.
- صراحت و وضوح در بیان مضامین پند و زهد: او نخستین کسی بود که باب پند و اندرز و بیم دادن از دنیا را در شعر گشود. اشعارش بهطور صریح و مستقیم به مضامین اخلاقی، زهد، یادآوری مرگ و فنا میپردازد[۷]؛ برای مثال وی در شعری با عنوان «اتق الله تغنم»، بهصراحت توصیه به تقوای الهی میکند و آن را مایه غنیمت و رستگاری میداند[۸].
- عمق معنایی و فکری: باوجود سادگی در لفظ، اشعار او از معانی دقیق و ظریف برخوردار است؛ نمونه آن در شعر «أ نلهو و أيامنا تذهب» (آیا سرگرم بازی هستیم و روزگارمان میگذرد؟) است[۹]، که بهسادگی به ماهیت فانی بودن دنیا و ضرورت عبرت گرفتن از آن اشاره دارد.
پانویس
منابع مقاله
مقدمه و متن کتاب.