گویش تودشک

گویش تودشک تألیف همادخت همایون؛ این کتاب اولین پژوهش جامع درباره گویش تودشک از توابع شهرستان اصفهان است که به بررسی نظام‌مند ویژگی‌های آوایی، صرفی، نحوی و واژگانی این گویش می‌پردازد.

گویش تودشک
پدیدآوران	همایون، همادخت (نویسنده)
ناشر	پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی
مکان نشر	تهران
سال نشر	1396
چاپ	اول
شابک	‎978-964-426-910-3
موضوع	زبا‌ن‌ها‌ی ایرانی‌ -- گویش‌ها‌,تودشک‌(دهستا‌ن‌) جستجوی «زبانهای ایرانی گویشها تودشکدهستان» در موضوعات اسناد رده:
زبان	فارسی
تعداد جلد	1
کد کنگره	PIR ۳۲۷۶/ت۸۱ه۹ ۱۳۹۶

ساختار

این کتاب در چهار فصل اصلی به همراه پیشگفتار و کتابنامه سازماندهی شده است.

گزارش کتاب

این کتاب پژوهشی میدانی و توصیفی درباره یکی از گویش‌های کمترشناخته‌شدۀ منطقۀ اصفهان است. این کتاب که اولین تحقیق جامع درباره گویش روستای تودشک محسوب می‌شود، با روش‌شناسی علمی به ثبت و تحلیل این گویش پرداخته است.

فصل اول کتاب به بررسی «ساخت آوایی» گویش تودشک اختصاص دارد. نویسنده در این فصل با دقت تمام، واج‌های این گویش را معرفی کرده و نظام آوایی آن را تحلیل می‌کند. بررسی جایگاه واج‌ها در هجا، ویژگی‌های زبرزنجیری و فرایندهای آوایی از دیگر مباحث این فصل است. یکی از نکات جالب توجه در این بخش، تحلیل تبدیل /a/ پایانی به /e/ در مقایسه با فارسی معیار است.

فصل دوم با عنوان «ساخت واژه (صرف)» به بررسی نظام صرفی گویش تودشک می‌پردازد. در این بخش ساختار اسم و فعل در این گویش به تفصیل تحلیل شده است. نویسنده به ویژگی‌های منحصر به فرد این گویش مانند ساخت ارگتیو اشاره کرده و با مثال‌های متعدد، این ویژگی‌ها را توضیح داده است.

فصل سوم کتاب به تحلیل «نحو» گویش تودشک اختصاص دارد. در این بخش انواع جمله و گروه در این گویش بررسی شده است. نویسنده با ذکر مثال‌های متعدد از گفتار گویشوران، ساختارهای نحوی خاص این گویش را نشان داده است. در پایان این فصل نیز فهرستی از مصدرهای رایج به همراه ستاک حال و گذشته آنها و همچنین مجموعه‌ای از ضرب‌المثل‌های رایج در این گویش ارائه شده است.

فصل چهارم که بخش قابل توجهی از کتاب را تشکیل می‌دهد، شامل واژه‌نامه دوزبانه (گویش تودشک به فارسی و فارسی به گویش تودشک) است. این واژه‌نامه با آوانویسی دقیق علمی تنظیم شده و حتی‌الامکان تقطیع ساخت‌واژی شده است. نویسنده با دقت تمام، تغییرات آوایی را نسبت به فارسی معیار نشان داده و برای واژه‌های چندمعنایی یا مبهم، توضیحات اضافی ارائه کرده است.

این کتاب که حاصل پژوهش میدانی و مصاحبه با گویشوران بومی است، منبعی ارزشمند برای زبان‌شناسان، گویش‌شناسان و پژوهشگران زبان‌های ایرانی محسوب می‌شود. روش علمی نویسنده در گردآوری و تحلیل داده‌ها و همچنین ارائه نظام‌مند ویژگی‌های این گویش، الگویی مناسب برای پژوهش‌های مشابه است.

منابع مقاله

پایگاه کتابخانه تخصصی ادبیات