الجهود النحوية لبدرالدين الزرکشي: تفاوت میان نسخهها
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - 'مناوی، محمد عبدالرئوف' به 'مناوی، محمد عبدالرؤوف بن علی') |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - ' ' به '') |
||
| (یک نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۳۲: | خط ۳۲: | ||
==ساختار و گزارش محتوا== | ==ساختار و گزارش محتوا== | ||
این کتاب از 3 فصل به ترتیب ذیل تشکیل شده است: | این کتاب از 3 فصل به ترتیب ذیل تشکیل شده است: | ||
#'''اصول نحو از دیدگاه زرکشی''': نویسنده در این فصل، ادله اجمالی نحوی | #'''اصول نحو از دیدگاه زرکشی''': نویسنده در این فصل، ادله اجمالی نحوی راکه زرکشی بر اساس آن استدلال کرده و ترجیح داده، شناسانده است.<ref>متن کتاب، ص51-105</ref> | ||
#'''مسائل نحوی''': در این فصل، قضیههای نحوی مانند: علل بنا، نواسخ، عطف، حذف و تأکید بر اساس بابهای کتاب الفیه ابن مالک بیان شده است.<ref>همان، ص107-237</ref> | #'''مسائل نحوی''': در این فصل، قضیههای نحوی مانند: علل بنا، نواسخ، عطف، حذف و تأکید بر اساس بابهای کتاب الفیه ابن مالک بیان شده است.<ref>همان، ص107-237</ref> | ||
#'''حروف معانی''': معانی حروف «اذا"، «أن"، «انما"، «أو"، «أی» و... توضیح داده شده است.<ref>همان، ص239- 384</ref> | #'''حروف معانی''': معانی حروف «اذا"، «أن"، «انما"، «أو"، «أی» و... توضیح داده شده است.<ref>همان، ص239- 384</ref> | ||
| خط ۴۰: | خط ۴۰: | ||
#[[زرکشی، محمد بن عبدالله|زرکشی]]، نمونهای ممتاز از حرکت علمی در قرن هشتم هجری است و اجتهاد نحوی او تسلطش را بر سایر علوم اسلامی مثل فقه، اصول فقه، تفسیر و حدیث نشان میدهد. | #[[زرکشی، محمد بن عبدالله|زرکشی]]، نمونهای ممتاز از حرکت علمی در قرن هشتم هجری است و اجتهاد نحوی او تسلطش را بر سایر علوم اسلامی مثل فقه، اصول فقه، تفسیر و حدیث نشان میدهد. | ||
#[[زرکشی، محمد بن عبدالله|زرکشی]] از متقدمان مانند [[سیبویه، عمرو بن عثمان|سیبویه]] تقلید نمیکرد؛ بلکه بر اساس دلیل صحیح نظریات را برمیگزید. | #[[زرکشی، محمد بن عبدالله|زرکشی]] از متقدمان مانند [[سیبویه، عمرو بن عثمان|سیبویه]] تقلید نمیکرد؛ بلکه بر اساس دلیل صحیح نظریات را برمیگزید. | ||
#ترجیحهای [[زرکشی، محمد بن عبدالله|زرکشی]] بر دانشمندان بعدی مانند [[ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی|ابن حجر]]، [[سیوطی، عبدالرحمن بن ابیبکر|سیوطی]]، [[قسطلانی، احمد بن محمد|قسطلانی]] و [[مناوی، محمد عبدالرؤوف بن | #ترجیحهای [[زرکشی، محمد بن عبدالله|زرکشی]] بر دانشمندان بعدی مانند [[ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی|ابن حجر]]، [[سیوطی، عبدالرحمن بن ابیبکر|سیوطی]]، [[قسطلانی، احمد بن محمد|قسطلانی]] و [[مناوی، محمد عبدالرؤوف بن تاج العارفين|مناوی]] تأثیر گذاشته است. | ||
#[[ابن دمامینی، محمد بن ابیبکر|بدر دمامینی]] در کتابش المصابیح به نقد [[زرکشی، محمد بن عبدالله|زرکشی]] پرداخته، بلکه گویی این کتاب را فقط برای نقد کتاب التنقیح زرکشی نوشته است.<ref>همان، ص383-384</ref> | #[[ابن دمامینی، محمد بن ابیبکر|بدر دمامینی]] در کتابش المصابیح به نقد [[زرکشی، محمد بن عبدالله|زرکشی]] پرداخته، بلکه گویی این کتاب را فقط برای نقد کتاب التنقیح زرکشی نوشته است.<ref>همان، ص383-384</ref> | ||
==منابع نویسنده== | ==منابع نویسنده== | ||
نویسنده برای نگارش این اثر، افزون بر قرآن کریم از | نویسنده برای نگارش این اثر، افزون بر قرآن کریم از 214منبع (208 کتاب چاپی، 4 نسخه خطی و 2 پایاننامه دانشگاهی کارشناسی ارشد) به زبان عربی در موضوعات علوم قرآن، تفسیری، بلاغی، نحوی، اشعار، لغوی، روایی و... استفاده کرده است.<ref>همان، ص387-406</ref> | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
نسخهٔ کنونی تا ۱۷ سپتامبر ۲۰۲۵، ساعت ۱۶:۴۹
| الجهود النحوية لبدر الدين الزرکشي | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | رياض، عادل فتحی (نويسنده) |
| عنوانهای دیگر | أصول النحو - المسائل النحوية - حروف المعاني |
| ناشر | دار البصائر |
| مکان نشر | مصر - قاهره |
| سال نشر | 1385ش - 2006م |
| چاپ | 1 |
| شابک | - |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | /ر9ج9 6151 PJ |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
الجهود النحویة لبدرالدین الزرکشی، نوشته عادل فتحی ریاض (معاصر)، پژوهشی تخصصی با هدف گردآوری و سنجش نظریات بدرالدین زرکشی در مسائل نحوی است.
هدف و روش نگارش
نویسنده با بیان اینکه بدرالدین زرکشی دانشمندی است که در دو علم اصول فقه و علوم قرآن تخصص و شهرت دارد، افزوده است: او بسیاری از مسائل ادبی و بهخصوص نحوی را در سایر آثارش مطرح کرده است که با گردآوری آن، کتابی مستقل پدید میآید.[۱] عادل فتحی ریاض میگوید کنکاش در کوششهای نحوی زرکشی را برای آن برگزیدم تا این جنبه علمی از شخصیتی پیشتاز را روشن سازم و نظریههای او را در ردیف سایر نحویان بسنجم. نگارنده در ادامه، راهنمایی و تشویق استادش شعبان صلاح را برای نگارش این اثر ستوده و اضافه کرده که همو مرا با بسیاری از منابع این پژوهش مانند کتاب التنقیح زرکشی و المصابیح دمامینی آشنا کرد.[۲]
ساختار و گزارش محتوا
این کتاب از 3 فصل به ترتیب ذیل تشکیل شده است:
- اصول نحو از دیدگاه زرکشی: نویسنده در این فصل، ادله اجمالی نحوی راکه زرکشی بر اساس آن استدلال کرده و ترجیح داده، شناسانده است.[۳]
- مسائل نحوی: در این فصل، قضیههای نحوی مانند: علل بنا، نواسخ، عطف، حذف و تأکید بر اساس بابهای کتاب الفیه ابن مالک بیان شده است.[۴]
- حروف معانی: معانی حروف «اذا"، «أن"، «انما"، «أو"، «أی» و... توضیح داده شده است.[۵]
نتیجهها
نویسنده سرانجام در این پژوهش به چهار نتیجه رسیده است:
- زرکشی، نمونهای ممتاز از حرکت علمی در قرن هشتم هجری است و اجتهاد نحوی او تسلطش را بر سایر علوم اسلامی مثل فقه، اصول فقه، تفسیر و حدیث نشان میدهد.
- زرکشی از متقدمان مانند سیبویه تقلید نمیکرد؛ بلکه بر اساس دلیل صحیح نظریات را برمیگزید.
- ترجیحهای زرکشی بر دانشمندان بعدی مانند ابن حجر، سیوطی، قسطلانی و مناوی تأثیر گذاشته است.
- بدر دمامینی در کتابش المصابیح به نقد زرکشی پرداخته، بلکه گویی این کتاب را فقط برای نقد کتاب التنقیح زرکشی نوشته است.[۶]
منابع نویسنده
نویسنده برای نگارش این اثر، افزون بر قرآن کریم از 214منبع (208 کتاب چاپی، 4 نسخه خطی و 2 پایاننامه دانشگاهی کارشناسی ارشد) به زبان عربی در موضوعات علوم قرآن، تفسیری، بلاغی، نحوی، اشعار، لغوی، روایی و... استفاده کرده است.[۷]
پانویس
منابع مقاله
مقدمه و متن کتاب.