الاربعون الودعانیة الموضوعة: تفاوت میان نسخهها
بدون خلاصۀ ویرایش |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - ' ' به '') |
||
| (۴ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۵: | خط ۵: | ||
| پدیدآورندگان | | پدیدآورندگان | ||
| پدیدآوران = | | پدیدآوران = | ||
[[ابن | [[ابن ودعان، محمد بن علی]] (نويسنده) | ||
[[عبدالحمید، علی حسن علی]] (محقق) | [[عبدالحمید، علی حسن علی]] (محقق) | ||
|زبان | |زبان | ||
| زبان = عربی | | زبان = عربی | ||
| کد کنگره = | | کد کنگره =4الف2الف 143 BP | ||
| موضوع =اربعینات - قرن 5ق. - احادیث اهل سنت - قرن 5ق. | | موضوع =اربعینات - قرن 5ق. - احادیث اهل سنت - قرن 5ق. | ||
|ناشر | |ناشر | ||
| خط ۲۶: | خط ۲۵: | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}} | }} | ||
'''الأربعون الودعانية الموضوعة'''، از آثار قاضی موصل در قرن پنجم هجری قمری، [[ابونصر محمد بن علی بن ودعان موصلی]]، مشهور به [[ابن وَدعان]] (٤٠١-٤٩٤ق)، است که چهل حدیث همراه با سند در موضوع سخنان و خطبههای پیامبر(ص) میآورد و هیچ توضیح دیگری را ارائه نمیکند. پژوهنده معاصر، [[علی حسن علی عبدالحمید]]، این کتاب را تصحیح و تحقیق کرده و مقدمه و تعلیقاتی را بر آن افزوده و شخصیت و آثار [[ابن ودعان]] را با اختصار معرفی و نقد کرده است. | '''الأربعون الودعانية الموضوعة'''، از آثار قاضی موصل در قرن پنجم هجری قمری، [[ابن ودعان، محمد بن علی|ابونصر محمد بن علی بن ودعان موصلی]]، مشهور به [[ابن ودعان، محمد بن علی|ابن وَدعان]] (٤٠١-٤٩٤ق)، است که چهل حدیث همراه با سند در موضوع سخنان و خطبههای پیامبر(ص) میآورد و هیچ توضیح دیگری را ارائه نمیکند. پژوهنده معاصر، [[عبدالحمید، علی حسن علی|علی حسن علی عبدالحمید]]، این کتاب را تصحیح و تحقیق کرده و مقدمه و تعلیقاتی را بر آن افزوده و شخصیت و آثار [[ابن ودعان، محمد بن علی|ابن ودعان]] را با اختصار معرفی و نقد کرده است. | ||
==اسم کتاب== | ==اسم کتاب== | ||
* [[علی حسن علی عبدالحمید]] در نام کتاب، صفت «الموضوعة» (ساختگی) را مغرضانه افزوده است؛ درحالیکه تراجمنگاران و فهرستنویسان چنین اسمی برای اثر حاضر ذکر نکردهاند و پدیدآورنده نیز سخنی درباره نام کتاب ندارد. از تعبیر آغازین: «أمّا بعد: فَهَذِهِ أَرْبَعُونَ حَدِيثًا فِي الْخُطَبِ النَّبَوِيةِ»<ref>ر.ک: مقدمه کتاب، ص25</ref>، نیز فقط همین مقدار فهمیده میشود که این چهل حدیث در زمینه خطبههای رسول اکرم(ص) است و بلکه [[ابن ودعان]] در ادامه، احادیث مذکور را تأیید کرده و بهروشنی گفته است که اسانید این سماعات را استخراج کردم و این روایات، صحیح است<ref>ر.ک: همان، ص26</ref>. | * [[عبدالحمید، علی حسن علی|علی حسن علی عبدالحمید]] در نام کتاب، صفت «الموضوعة» (ساختگی) را مغرضانه افزوده است؛ درحالیکه تراجمنگاران و فهرستنویسان چنین اسمی برای اثر حاضر ذکر نکردهاند و پدیدآورنده نیز سخنی درباره نام کتاب ندارد. از تعبیر آغازین: «أمّا بعد: فَهَذِهِ أَرْبَعُونَ حَدِيثًا فِي الْخُطَبِ النَّبَوِيةِ»<ref>ر.ک: مقدمه کتاب، ص25</ref>، نیز فقط همین مقدار فهمیده میشود که این چهل حدیث در زمینه خطبههای رسول اکرم(ص) است و بلکه [[ابن ودعان]] در ادامه، احادیث مذکور را تأیید کرده و بهروشنی گفته است که اسانید این سماعات را استخراج کردم و این روایات، صحیح است<ref>ر.ک: همان، ص26</ref>. | ||
* از میان 3 دلیلی که [[علی حسن علی عبدالحمید]] برای گزینش این عنوان آورده تنها این سخن قابل توجه است که ادعا کرده که [[ذهبی]] آن را اینچنین نامیده است<ref>ر.ک: همان، ص21، پاورقی 1</ref>، ولی این گزارش صحیح نیست؛ زیرا معنای عبارت [[ذهبی]] («7983- محمد بن علي بن ودعان القاضي، أبونصر | * از میان 3 دلیلی که [[عبدالحمید، علی حسن علی|علی حسن علی عبدالحمید]] برای گزینش این عنوان آورده تنها این سخن قابل توجه است که ادعا کرده که [[ذهبی، محمد بن احمد|ذهبی]] آن را اینچنین نامیده است<ref>ر.ک: همان، ص21، پاورقی 1</ref>، ولی این گزارش صحیح نیست؛ زیرا معنای عبارت [[ذهبی، محمد بن احمد|ذهبی]] («7983- [[ابن ودعان، محمد بن علی|محمد بن علي بن ودعان القاضي، أبونصر الموصلي]]، صاحب تلك الأربعين الودعانية الموضوعة ذمه أبوطاهر السلفي...»)<ref>ر.ک: الذهبي، ج3، ص657</ref>، نامگذاری نیست، بلکه نقد است؛ یعنی ابن ودعان نویسنده همان اربعین ودعانی است که گفتم موضوع است و ابوطاهر ذمّش کرده است. | ||
==هدف و روش== | ==هدف و روش== | ||
* [[علی حسن علی عبدالحمید]]، غرض خودش را از تحقیق این کتاب، تحذیر و دور کردن مردم از آن دانسته است تا مشمول عذاب دروغگویی بر پیامبر(ص) نشوند<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ص6</ref>. | * [[عبدالحمید، علی حسن علی|علی حسن علی عبدالحمید]]، غرض خودش را از تحقیق این کتاب، تحذیر و دور کردن مردم از آن دانسته است تا مشمول عذاب دروغگویی بر پیامبر(ص) نشوند<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ص6</ref>. | ||
==تحلیلی احتمالی== | ==تحلیلی احتمالی== | ||
* پژوهشگر معاصر، [[سید محمدجواد حسینى جلالى]] نوشته است: سبب تشکیک در اربعین ودعانی به احتمال قویّ به این جهت است که [[ابن ودعان]] و عمویش از شیعیانی بودند که در برابر دستگاه حکومتی امویان و عباسیان مقاومت کردند و آنان را مورد انتقاد قرار دادند و روایات بسیاری را در فضائل اهلبیت(ع) و حقانیت آنها نقل کردند، پس مورد غضب واقع شدند. <ref>ر.ک: الحسيني الجلالي، السيد محمدجواد، ص190-191</ref>. | * پژوهشگر معاصر، [[حسینی جلالی، سید محمدجواد|سید محمدجواد حسینى جلالى]] نوشته است: سبب تشکیک در اربعین ودعانی به احتمال قویّ به این جهت است که [[ابن ودعان]] و عمویش از شیعیانی بودند که در برابر دستگاه حکومتی امویان و عباسیان مقاومت کردند و آنان را مورد انتقاد قرار دادند و روایات بسیاری را در فضائل اهلبیت(ع) و حقانیت آنها نقل کردند، پس مورد غضب واقع شدند. <ref>ر.ک: الحسيني الجلالي، السيد محمدجواد، ص190-191</ref>. | ||
==ساختار و محتوا== | ==ساختار و محتوا== | ||
| خط ۴۹: | خط ۴۸: | ||
==منابع مقاله== | ==منابع مقاله== | ||
* مقدمه و متن کتاب. | * مقدمه و متن کتاب. | ||
* | * [https://lib.eshia.ir/27288/1/190 الحسيني الجلالي، السيد محمدجواد، الحسيني الجلالي، السيد محمدجواد، تحقيق «الأربعون الودعانية»، پایگاه کتابخانه مدرسه فقاهت] | ||
https://lib.eshia.ir/27288/1/190 | |||
* الذهبي، شمسالدين، «ميزان الاعتدال في نقد الرجال»، تحقيق علي محمد البجاوي، دارالمعرفة، بيروت، 1382ق. | * الذهبي، شمسالدين، «ميزان الاعتدال في نقد الرجال»، تحقيق علي محمد البجاوي، دارالمعرفة، بيروت، 1382ق. | ||
| خط ۶۱: | خط ۵۹: | ||
[[رده:متون احادیث]] | [[رده:متون احادیث]] | ||
[[رده:اربعینات]] | [[رده:اربعینات]] | ||
[[رده:مقالات بازبینی شده2 بهمن 1403]] | |||
[[رده:مقالات بازبینی | |||
[[رده:مقاله نوشته شده در تاریخ بهمن 1403 توسط محمد خردمند]] | [[رده:مقاله نوشته شده در تاریخ بهمن 1403 توسط محمد خردمند]] | ||
[[رده:مقاله بازبینی شده در تاریخ بهمن 1403 توسط محسن عزیزی]] | [[رده:مقاله بازبینی شده در تاریخ بهمن 1403 توسط محسن عزیزی]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۱ سپتامبر ۲۰۲۵، ساعت ۱۸:۲۶
الأربعون الودعانية الموضوعة، از آثار قاضی موصل در قرن پنجم هجری قمری، ابونصر محمد بن علی بن ودعان موصلی، مشهور به ابن وَدعان (٤٠١-٤٩٤ق)، است که چهل حدیث همراه با سند در موضوع سخنان و خطبههای پیامبر(ص) میآورد و هیچ توضیح دیگری را ارائه نمیکند. پژوهنده معاصر، علی حسن علی عبدالحمید، این کتاب را تصحیح و تحقیق کرده و مقدمه و تعلیقاتی را بر آن افزوده و شخصیت و آثار ابن ودعان را با اختصار معرفی و نقد کرده است.
| الاربعون الودعانیة الموضوعة | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | ابن ودعان، محمد بن علی (نويسنده) عبدالحمید، علی حسن علی (محقق) |
| ناشر | المکتب الإسلامي ** دار عمار |
| مکان نشر | اردن - عمان ** لبنان - بیروت |
| سال نشر | 1407ق - 1987م |
| چاپ | 1 |
| موضوع | اربعینات - قرن 5ق. - احادیث اهل سنت - قرن 5ق. |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | 4الف2الف 143 BP |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
اسم کتاب
- علی حسن علی عبدالحمید در نام کتاب، صفت «الموضوعة» (ساختگی) را مغرضانه افزوده است؛ درحالیکه تراجمنگاران و فهرستنویسان چنین اسمی برای اثر حاضر ذکر نکردهاند و پدیدآورنده نیز سخنی درباره نام کتاب ندارد. از تعبیر آغازین: «أمّا بعد: فَهَذِهِ أَرْبَعُونَ حَدِيثًا فِي الْخُطَبِ النَّبَوِيةِ»[۱]، نیز فقط همین مقدار فهمیده میشود که این چهل حدیث در زمینه خطبههای رسول اکرم(ص) است و بلکه ابن ودعان در ادامه، احادیث مذکور را تأیید کرده و بهروشنی گفته است که اسانید این سماعات را استخراج کردم و این روایات، صحیح است[۲].
- از میان 3 دلیلی که علی حسن علی عبدالحمید برای گزینش این عنوان آورده تنها این سخن قابل توجه است که ادعا کرده که ذهبی آن را اینچنین نامیده است[۳]، ولی این گزارش صحیح نیست؛ زیرا معنای عبارت ذهبی («7983- محمد بن علي بن ودعان القاضي، أبونصر الموصلي، صاحب تلك الأربعين الودعانية الموضوعة ذمه أبوطاهر السلفي...»)[۴]، نامگذاری نیست، بلکه نقد است؛ یعنی ابن ودعان نویسنده همان اربعین ودعانی است که گفتم موضوع است و ابوطاهر ذمّش کرده است.
هدف و روش
- علی حسن علی عبدالحمید، غرض خودش را از تحقیق این کتاب، تحذیر و دور کردن مردم از آن دانسته است تا مشمول عذاب دروغگویی بر پیامبر(ص) نشوند[۵].
تحلیلی احتمالی
- پژوهشگر معاصر، سید محمدجواد حسینى جلالى نوشته است: سبب تشکیک در اربعین ودعانی به احتمال قویّ به این جهت است که ابن ودعان و عمویش از شیعیانی بودند که در برابر دستگاه حکومتی امویان و عباسیان مقاومت کردند و آنان را مورد انتقاد قرار دادند و روایات بسیاری را در فضائل اهلبیت(ع) و حقانیت آنها نقل کردند، پس مورد غضب واقع شدند. [۶].
ساختار و محتوا
- این چهل حدیث، در باب مسائل اعتقادی، اخلاقی، تربیتی و اجتماعی است. برخی از موضوعات مورد بحث عبارت است از: آمادگی برای سفر آخرت و پرهیز از غفلت، محاسبه نفس، توبه، ارتباط دنیا و آخرت، توکل، صبر، کمال ایمان، پرهیز از آزاررسانی به همسایگان، سکوت و گفتگو و ثواب تلاش برای اصلاح بین مردم.
نمونه مباحث
- ابوالدرداء گفت: رسول خدا(ص) روز جمعه برای ما خطبه خواند و گفت: ای مردم توبه کنید قبل از آنکه بمیرید و اعمال صالح انجام دهید قبل از آنکه مشغول و ناتوان شوید...[۷].
پانویس
منابع مقاله
- مقدمه و متن کتاب.
- الحسيني الجلالي، السيد محمدجواد، الحسيني الجلالي، السيد محمدجواد، تحقيق «الأربعون الودعانية»، پایگاه کتابخانه مدرسه فقاهت
- الذهبي، شمسالدين، «ميزان الاعتدال في نقد الرجال»، تحقيق علي محمد البجاوي، دارالمعرفة، بيروت، 1382ق.