معلمة المغرب

معلمة المغرب: قا‌موس‌ مرتب‌ علي‌ حروف‌ الهجا‌ء يحيط با‌لمعا‌رف‌ المتعلقة‌ بمختلف‌ الجوانب‌ التا‌ريخية‌ و الجغرافية‌ و البشرية‌ و الحضا‌رية‌ للمغرب‌ الأقصي
پدیدآوران	الجمعية المغربية للتأليف و الترجمة و النشر (پدیدآور اصلی)
ناشر	مطابع سلا - دار الأمان
مکان نشر	مغرب - رباط
سال نشر	1989م.
چاپ	جلدهاي 1,4,5,6,9,10,11,12,13,14,15,16,17,18,19,20,21,22,23,24,25,26=چاپ يکم؛ جلدهاي 2,3,7,8 =چاپ دوم
موضوع	مغرب -- دايره‌المعا‌رف‌ها‌ مغرب -- تاريخ -- دايره‌المعا‌رف‌ها‌ مغرب - سرگذشت نامه
زبان	عربي
تعداد جلد	31ج
کد کنگره	‏6م / 184 DT

معلمة المغرب دانشنامه‌ای است دربارۀ تاریخ و جغرافیا و فرهنگ و دیگر موضوعات مرتبط با مغرب اقصا، این دانشنامه از سال 1989م انتشارش را آغاز کرد و تا کنون 31 جلد آن منتشر شده است که به جنبه‌های مختلف تاریخی، جغرافیایی، انسانی، و فرهنگی مغرب زمین می‌پردازد. این دانشنامه به دو زبان عربی و فرانسوی منتشر گردیده است.

مدیران و ناشران

این دانشنامه را الجمعية المغربية للتأليف والترجمة والنشر زير نظر محمد حجى، مغرب‌‌شناس فقید، توليد و انتشارات مطابع سلا آن را منتشر کرده است. محمد حجی و احمد توفیق، از استادان دانشگاه رباط، و برخی دیگر از استادان این دانشگاه، هینت تحریریۀ معلمةالمغرب بوده‌اند.

کمیته‌های نگارش کتاب

سه کمیته در نگارش کتاب مشارکت داشتند:

1. کمیته تحریریه: محمد حجی، احمد التوفیق
2. کمیته علوم انسانی: محمد بنشريفة، محمد زنيبر، سالم يفوت، مصطفى ناعمي
3. کمیته علوم طبیعی و جغرافیایی: عبدالله عوينة، مصطفى عياد، ادريس فاسي، عبد المالك بنعبيد، محمد رمضاني

ویژگی‌های دانشنامه

در ابتدای هر جلد، نقشۀ مغرب و در انتهای آن، جدول ادوار تاریخی مغرب تاکنون آمده است. فهرست منابع اصلی و پربسامد و اختصارات آنها و سایر اختصارات نیز در ابتدای مجلدات آمده است. در صفحات آغازین هر جلد، فهرست مؤلفان آن جلد نیز درج شده است و ظاهراً تمام نویسندگان آن، مغربی‌اند. در ذیل هر مقاله نام مؤلف درج شده است.

نظم این دانشنامه الفبایی است، بدون توجه به کلماتی چون ابن، ابو، اهل، جامع، زاویه، مسجد، و واد. مثلاً، ابن‌ احمد بعد از احمد بن على و پیش از احمد بن عمار آمده؛ يعنى در ترتیب الفبایی، ابن در نظر گرفته نشده است.

کوتاه‌ترین مقاله آن حدود صد کلمه و بلندترین آن حدود ٢٨٠٠ کلمه است، به‌جز مقالاتی مانند «الادب المغربی» که خود به چند قسمت تقسیم می‌شود. در پایان مقالات، فهرست منابع، با جلد و صفحه، آمده است و بنابراین در متن ارجاع ندارد. این دانشنامه، دارای تصوير ونقشه است.

منابع مقاله

1. متن کتاب
2. طاوسی مسرور، سعید؛ دانشنامه و دانشنامه‌نگاری، تاریخچه، روش‌هاو نمونه‌ها؛ زیر نظر غلامعلی حداد عادل، تهران، کتاب مرجع، 1399.
3. الرباط.. تقديم المجلد ال31 من موسوعة «معلمة المغرب»، 14 اکتبر 2023