گنجینه گویشهای ایرانی استان خراسان 1:گویشهای اردکولی، دشت بیاضی، دربندی، وکیلآبادی، بجستانی، گاشی، نهالدانی: تفاوت میان نسخهها
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) (صفحهای تازه حاوی «{{جعبه اطلاعات کتاب | تصویر =NURگنجینه گویشهای ایرانی استان خراسانJ1.jpg | عنوان =گنجینه گویشهای ایرانی استان خراسان | عنوانهای دیگر = |پدیدآورندگان | پدیدآوران = صادقی، محسن (نویسنده) |زبان | زبان = | کد کنگره = | موضوع = |ناشر | ناشر =فرهنگستان...» ایجاد کرد) |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - ' .' به '.') برچسبها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
||
| (۲ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۸: | خط ۸: | ||
|زبان | |زبان | ||
| زبان = | | زبان = | ||
| کد کنگره = | | کد کنگره =PIR ۳۰۲۴/ص۲گ۸ | ||
| موضوع = | | موضوع =زبانهای ایرانی,Iranian languages,گویششناسی,Dialectology,فارسی,Persian language, -- واژهنامهها, -- Dictionaries, -- گویشها, -- Dialects, -- ریشهشناسی, -- Etymology, --خراسان, -- Khorasan,a01,a01,a02,a02,a03,a03 | ||
|ناشر | |ناشر | ||
| ناشر =فرهنگستان زبان و ادب فارسی | | ناشر =فرهنگستان زبان و ادب فارسی | ||
| خط ۲۵: | خط ۲۵: | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}} | }} | ||
'''گنجینه گویشهای ایرانی استان خراسان 1:گویشهای اردکولی، دشت بیاضی، دربندی، وکیلآبادی، بجستانی، گاشی، نهالدانی''' تألیف محسن صادقی با همکاری گروهی از پژوهشگران، این کتاب دربردارندۀ دادههای گردآوریشده از هفت گویش رو به زوال خراسان است. | '''گنجینه گویشهای ایرانی استان خراسان 1:گویشهای اردکولی، دشت بیاضی، دربندی، وکیلآبادی، بجستانی، گاشی، نهالدانی''' تألیف [[صادقی، محسن|محسن صادقی]] با همکاری گروهی از پژوهشگران، این کتاب دربردارندۀ دادههای گردآوریشده از هفت گویش رو به زوال خراسان است. | ||
==گزارش کتاب== | ==گزارش کتاب== | ||
سرزمین پهناور ایران در طول تاریخ دیرپای خود، زبانها و گویشهای پرشماری داشته است که بسیاری از آنها اکنون گویشوری ندارد و از میان رفته است و تنها از روی نوشتههای بازمانده بر سنگ، فلز، چوب، دیوار، پوست و .... به خطها و زبانهای مختلف به وجود آنها میتوان پی برد. از میان همۀ زبانها و گویشهای کهن، زبان فارسی با گویندگان پرشمار خود به عنوان زبان رسمی و گویشهای متنوع آن به همت سخنوران، نویسندگان و گویشوران آن بر جای مانده و آثار ارزشمند ادبی و علمی که حاصل کوشش متفکران ایرانی است، به آن نوشته شده و برترین عامل پیوند اقوام گوناگون و سند افتخار ملی و هویتبخش ایران و ایرانی به شمار میرود. | سرزمین پهناور ایران در طول تاریخ دیرپای خود، زبانها و گویشهای پرشماری داشته است که بسیاری از آنها اکنون گویشوری ندارد و از میان رفته است و تنها از روی نوشتههای بازمانده بر سنگ، فلز، چوب، دیوار، پوست و.... به خطها و زبانهای مختلف به وجود آنها میتوان پی برد. از میان همۀ زبانها و گویشهای کهن، زبان فارسی با گویندگان پرشمار خود به عنوان زبان رسمی و گویشهای متنوع آن به همت سخنوران، نویسندگان و گویشوران آن بر جای مانده و آثار ارزشمند ادبی و علمی که حاصل کوشش متفکران ایرانی است، به آن نوشته شده و برترین عامل پیوند اقوام گوناگون و سند افتخار ملی و هویتبخش ایران و ایرانی به شمار میرود. | ||
گویشهای ایرانی در شهرها و روستاهای ایران و کشورهای همجوار سدههای متمادی را درنوردیده و میراث پربار فرهنگی و فکری مردم را در درازای تاریخ پاییده است. این گویشها در حفظ واژههای کهن و ویژگیهای دستوری از زبانهای رسمی محافظهکارترند و راویان راستین اندیشهها و پندارهای عامۀ مردم و نسلهای پیشیناند که امروزه با گسترش رسانههای همگانی و ارتباطهای آسان میان شهرها و کشورها و توسعۀ مدارس و اقبال به آموختن زبانهای دیگر و ... در معرض زوال و خاموشیاند و بیم آن است که در آیندهای نهچندان دور به فراموشی سپرده شوند یا اینکه بسی از ویژگیهای کهن آن زیر سلطۀ زبان معیار کمرنگ و بیاثر شود؛ بنابراین ثبت و حفظ گویشها در بعد واژهها، دستور زبان، مکالمههای روزانه، داستانها، مثلها و اصطلاحات محلی خاص پیشهها ضرورتی انکارناپذیر است. | گویشهای ایرانی در شهرها و روستاهای ایران و کشورهای همجوار سدههای متمادی را درنوردیده و میراث پربار فرهنگی و فکری مردم را در درازای تاریخ پاییده است. این گویشها در حفظ واژههای کهن و ویژگیهای دستوری از زبانهای رسمی محافظهکارترند و راویان راستین اندیشهها و پندارهای عامۀ مردم و نسلهای پیشیناند که امروزه با گسترش رسانههای همگانی و ارتباطهای آسان میان شهرها و کشورها و توسعۀ مدارس و اقبال به آموختن زبانهای دیگر و... در معرض زوال و خاموشیاند و بیم آن است که در آیندهای نهچندان دور به فراموشی سپرده شوند یا اینکه بسی از ویژگیهای کهن آن زیر سلطۀ زبان معیار کمرنگ و بیاثر شود؛ بنابراین ثبت و حفظ گویشها در بعد واژهها، دستور زبان، مکالمههای روزانه، داستانها، مثلها و اصطلاحات محلی خاص پیشهها ضرورتی انکارناپذیر است. | ||
این کتاب دربردارندۀ دادههای گردآوریشده از هفت گویش رو به زوال خراسان است. از میان گویشهای این دفتر، اردکولی و دشت بیاضی در خراسان جنوبی و سایر گویشها در خراسان رضوی رواج دارند؛ اگر شهرهای مهم خراسان قدیم ملاک قرار گیرد، اردکولی، وکیلآبادی و دربندی در حوزۀ فرهنگی قهستان و هرات، دشت بیاضی در حوزۀ پارس خراسان، بجستانی در حوزۀ نیشابور و نهالدانی در حوزۀ بیهق (سبزوار) قرار میگیرد؛ گاش نیز در مرکز منطقۀ کوهستانی و پررمزوراز بین طوس، چناران، رادکان، قوچان، درگز، کلات نادری و سرخس واقع شده است. | این کتاب دربردارندۀ دادههای گردآوریشده از هفت گویش رو به زوال خراسان است. از میان گویشهای این دفتر، اردکولی و دشت بیاضی در خراسان جنوبی و سایر گویشها در خراسان رضوی رواج دارند؛ اگر شهرهای مهم خراسان قدیم ملاک قرار گیرد، اردکولی، وکیلآبادی و دربندی در حوزۀ فرهنگی قهستان و هرات، دشت بیاضی در حوزۀ پارس خراسان، بجستانی در حوزۀ نیشابور و نهالدانی در حوزۀ بیهق (سبزوار) قرار میگیرد؛ گاش نیز در مرکز منطقۀ کوهستانی و پررمزوراز بین طوس، چناران، رادکان، قوچان، درگز، کلات نادری و سرخس واقع شده است. | ||
| خط ۳۶: | خط ۳۶: | ||
واژهنامۀ موضوعی، فعلها و مصدرها، جملههای فارسی و معادل گویشی آنها نیز بر مبنای الگوی گنجینۀ گویشهای ایرانی فرهنگستان زبان و ادب فارسی ارائه شده است. در این کتاب همچنین برای آشنایی بیشتر مخاطب، از هر گویش یک افسانه یا داستان محلی آورده شده است. اغلب در افسانهها و داستانهای محلی شاخصههای گویشی بیشتر و کهنتری مشاهده میشود. افزون بر فواید زبانی، برخی بنمایهها و مضمونهای کهن ایرانی نیز از طریق این شاخه از ادبیات شفاهی به روزگار کنونی رسیده است.<ref> [https://literaturelib.com/books/5066 ر.ک: پایگاه کتابخانه تخصصی ادبیات]</ref> | واژهنامۀ موضوعی، فعلها و مصدرها، جملههای فارسی و معادل گویشی آنها نیز بر مبنای الگوی گنجینۀ گویشهای ایرانی فرهنگستان زبان و ادب فارسی ارائه شده است. در این کتاب همچنین برای آشنایی بیشتر مخاطب، از هر گویش یک افسانه یا داستان محلی آورده شده است. اغلب در افسانهها و داستانهای محلی شاخصههای گویشی بیشتر و کهنتری مشاهده میشود. افزون بر فواید زبانی، برخی بنمایهها و مضمونهای کهن ایرانی نیز از طریق این شاخه از ادبیات شفاهی به روزگار کنونی رسیده است.<ref> [https://literaturelib.com/books/5066 ر.ک: پایگاه کتابخانه تخصصی ادبیات]</ref> | ||
==پانويس == | ==پانويس == | ||
<references /> | <references /> | ||
| خط ۴۹: | خط ۴۷: | ||
[[رده:کتابشناسی]] | [[رده:کتابشناسی]] | ||
[[رده:زبانشناسی، زبان و ادبیات]] | |||
[[رده:زبان و ادبیات شرقی (آسیایی)]] | |||
[[رده:زبان و ادبیات فارسی]] | |||
[[رده:مقالات(مهر) باقی زاده]] | [[رده:مقالات(مهر) باقی زاده]] | ||
[[رده:مقالات بازبینی | [[رده:مقالات بازبینی شده2 مهر 1403]] | ||
[[رده:فاقد اتوماسیون]] | [[رده:فاقد اتوماسیون]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۹ دسامبر ۲۰۲۵، ساعت ۱۳:۳۰
گنجینه گویشهای ایرانی استان خراسان 1:گویشهای اردکولی، دشت بیاضی، دربندی، وکیلآبادی، بجستانی، گاشی، نهالدانی تألیف محسن صادقی با همکاری گروهی از پژوهشگران، این کتاب دربردارندۀ دادههای گردآوریشده از هفت گویش رو به زوال خراسان است.
| گنجینه گویشهای ایرانی استان خراسان | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | صادقی، محسن (نویسنده) |
| ناشر | فرهنگستان زبان و ادب فارسی |
| مکان نشر | تهران |
| سال نشر | 1399 |
| شابک | 8ـ90ـ8735ـ600ـ978 |
| موضوع | زبانهای ایرانی,Iranian languages,گویششناسی,Dialectology,فارسی,Persian language, -- واژهنامهها, -- Dictionaries, -- گویشها, -- Dialects, -- ریشهشناسی, -- Etymology, --خراسان, -- Khorasan,a01,a01,a02,a02,a03,a03 |
| کد کنگره | PIR ۳۰۲۴/ص۲گ۸ |
گزارش کتاب
سرزمین پهناور ایران در طول تاریخ دیرپای خود، زبانها و گویشهای پرشماری داشته است که بسیاری از آنها اکنون گویشوری ندارد و از میان رفته است و تنها از روی نوشتههای بازمانده بر سنگ، فلز، چوب، دیوار، پوست و.... به خطها و زبانهای مختلف به وجود آنها میتوان پی برد. از میان همۀ زبانها و گویشهای کهن، زبان فارسی با گویندگان پرشمار خود به عنوان زبان رسمی و گویشهای متنوع آن به همت سخنوران، نویسندگان و گویشوران آن بر جای مانده و آثار ارزشمند ادبی و علمی که حاصل کوشش متفکران ایرانی است، به آن نوشته شده و برترین عامل پیوند اقوام گوناگون و سند افتخار ملی و هویتبخش ایران و ایرانی به شمار میرود.
گویشهای ایرانی در شهرها و روستاهای ایران و کشورهای همجوار سدههای متمادی را درنوردیده و میراث پربار فرهنگی و فکری مردم را در درازای تاریخ پاییده است. این گویشها در حفظ واژههای کهن و ویژگیهای دستوری از زبانهای رسمی محافظهکارترند و راویان راستین اندیشهها و پندارهای عامۀ مردم و نسلهای پیشیناند که امروزه با گسترش رسانههای همگانی و ارتباطهای آسان میان شهرها و کشورها و توسعۀ مدارس و اقبال به آموختن زبانهای دیگر و... در معرض زوال و خاموشیاند و بیم آن است که در آیندهای نهچندان دور به فراموشی سپرده شوند یا اینکه بسی از ویژگیهای کهن آن زیر سلطۀ زبان معیار کمرنگ و بیاثر شود؛ بنابراین ثبت و حفظ گویشها در بعد واژهها، دستور زبان، مکالمههای روزانه، داستانها، مثلها و اصطلاحات محلی خاص پیشهها ضرورتی انکارناپذیر است.
این کتاب دربردارندۀ دادههای گردآوریشده از هفت گویش رو به زوال خراسان است. از میان گویشهای این دفتر، اردکولی و دشت بیاضی در خراسان جنوبی و سایر گویشها در خراسان رضوی رواج دارند؛ اگر شهرهای مهم خراسان قدیم ملاک قرار گیرد، اردکولی، وکیلآبادی و دربندی در حوزۀ فرهنگی قهستان و هرات، دشت بیاضی در حوزۀ پارس خراسان، بجستانی در حوزۀ نیشابور و نهالدانی در حوزۀ بیهق (سبزوار) قرار میگیرد؛ گاش نیز در مرکز منطقۀ کوهستانی و پررمزوراز بین طوس، چناران، رادکان، قوچان، درگز، کلات نادری و سرخس واقع شده است.
در این کتاب، پس از معرفی مختصر مناطق مورد مطالعه و نشان دادن موقعیت جغرافیایی هر یک از آنها روی نقشه، با هدف آشنایی مقدماتی مخاطب، برخی نکات دستوری گویشها ذکر شده که البته بیان فنی و تخصصی همۀ خصوصیات مدنظر نبوده است. گفتنی است در اغلب گویشها به دلیل تأثیرپذیری از فارسی امروز ایران یا دیگر گویشهای خراسان بزرگ برخی استثناها و چندگونگیهای دستوری دیده میشود. برخی از این استثناها و چندگونگیهای دستوری، نتیجۀ مقبولیت ادبیات شفاهی یک گویش در دیگر گویشهاست؛ با این توضیح که در خراسان، داستانهای منظوم و منثور زیادی رواج دارد که کل یا منتخبی از آنها از یک گویش به گویش دیگر راه مییابد.
واژهنامۀ موضوعی، فعلها و مصدرها، جملههای فارسی و معادل گویشی آنها نیز بر مبنای الگوی گنجینۀ گویشهای ایرانی فرهنگستان زبان و ادب فارسی ارائه شده است. در این کتاب همچنین برای آشنایی بیشتر مخاطب، از هر گویش یک افسانه یا داستان محلی آورده شده است. اغلب در افسانهها و داستانهای محلی شاخصههای گویشی بیشتر و کهنتری مشاهده میشود. افزون بر فواید زبانی، برخی بنمایهها و مضمونهای کهن ایرانی نیز از طریق این شاخه از ادبیات شفاهی به روزگار کنونی رسیده است.[۱]
پانويس
منابع مقاله
پایگاه کتابخانه تخصصی ادبیات