الکافي في فقه أهل المدينة المالکي

الكافي في فقه أهل المدينة المالكي، تألیف فقیه مالکی ابن عبدالبر نمری قرطبی (متوفی 463ق)، در مبحث فقه مالکی است. این اثر در واقع رساله دکترای محمد محمد احید ولد موریتانی بوده که با مقدمه تحقیقی از ایشان منتشر شده است.

الکافی فی فقه أهل المدینة
پدیدآوران	ابن عبدالبر، یوسف بن عبدالله (نويسنده) موریتانی، محمد احمد (محقق) موریتانی، محمد احمد (مقدمه‌نويس)
سال نشر	1398ق - 1978م
چاپ	1
زبان	عربی
تعداد جلد	2
کد کنگره	الف2ک2 178/5 BP
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

این اثر مشتمل بر دو بخش تحقیق و نص کتاب است. بخش تحقیق حاوی تمهید و مقدمه است:

• تمهید: در آن تعریفی از اندلس و ساکنان آن پیش از فتح اسلامی ارائه شده است. همچنین از سبب فتح اسلامی و اسامی و تعداد امرایی که قبل از تأسیس دولت اموی بر این سرزمین حاکم بوده‌اند، ذکر شده است.

• مقدمه: در باب اول مقدمه، از اوضاع سیاسی اندلس در آن زمان بحث شده است. در باب دوم، زندگی ابن عبدالبر در پنج فصل مطرح شده است. سپس در باب سوم در دو فصل مهم‌ترین اساتید و شاگردانش و در باب چهارم آثار علمی وی معرفی شده‌‎اند. در خاتمه مقدمه، تحقیقی از تاریخ وفات ابن عبدالبر و محل آن و ثنای علما نسبت به این فقیه مالکی سخن رفته است.

• نص کتاب: متن اصلی است که با توثیقات اندک احادیث در پانوشت همراه است.

ابن عبدالبر در مقدمه، سبب نگارش کتاب را استجابت درخواست یکی از برادران علاقه‌مند به دانش، دانسته که از او خواسته کتاب مختصری در فقه گردآوری کند که مشتمل بر مسائل اساسی فقه و شناخت حلال و حرام باشد که البته در عین جامعیت، مطول و ملال‌آور نباشد. او سپس می‌افزاید که در این کتاب بر علم فقه نزد اهل مدینه و مسلک مذهب امام مالک بن انس اعتماد کرده است.

اگرچه ابن عبدالبر در مقدمه، منابع کتابش را هفت کتاب الموطأ، المدونة، کتاب ابن عبدالحکم، المبسوطة اسماعیل قاضی، الحاوي ابوالفرج، مختصر ابی‌مصعب و موطأ ابن وهب دانسته است، اما در متن به جهت رعایت اختصار کمتر منابع سخنان خود را ذکر می‌کند. گاه نیز به دیگر آثار خود مانند «التمهيد» ارجاع می‌دهد.

منابع مقاله

مقدمه و متن کتاب.