التحبیر في التذکیر

التحبیر في التذکیر
پدیدآوران	قشیری، عبدالکریم بن هوازن (نويسنده) بسیونی، ابراهیم (محقق)
عنوان‌های دیگر	نفائس في القیم و السلوک مستوحات من أسماء الله الحسنی
ناشر	المکتبة التازیة
مکان نشر	مصر - قاهره
سال نشر	1414ق - 1993م
چاپ	1
شابک	‎977-254-028-2
موضوع	خدا -- نامها -- متون‌ قدیمی‌ تا‌ قرن‌ 14 - خدا - صفات - متون قدیمی تا قرن 14 - عرفان - متون قدیمی تا قرن 14
زبان	عربی
تعداد جلد	1
کد کنگره	3ت5ق 219/9 BP
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

التحبير في التذكير، از آثار شاعر و صوفی مشهور قرن پنجم هجری قمری، عبدالکریم قشیرى نیشابورى (حدود ۳۷۶-۴۶۵ق) است که می‌کوشد تفسیری کاربردی از اسماء زیبای الهی عرضه کند. مدرّس اندیشه اسلامی دانشگاه عین‌شمس، ابراهیم بسیونی، این کتاب را تحقیق و تصحیح کرده و برای آن مقدمه‌ای سودمند و روشمند نوشته است. نام کتاب به معنای «سخن‌آرایی در باب موعظه و یادآوری» است که بر جنبه عملی و تأثیرگذاری سلوکی تأکید دارد.

هدف و روش

• عبدالکریم قشیرى نیشابورى، گوید:... هرکسی که خدا را با یکی از اسم‌هایش یاد کند و با یکی از صفاتش بر او ثنا گوید، بر او لازم است که از خودش مقتضای آن اسم و لازمه آن ذکر را بطلبد.
• ابراهیم بسیونی با تأکید بر آنکه موضوع این کتاب (اسماء و صفات الهی)، مهم‌ترین و باارزش‌ترین بحث است و نویسندگان اسلامی این مبحث را از دیدگاه تفسیری و کلامی و... بررسی کرده‌اند، افزوده است: ولیکن عبدالکریم قشیرى در این اثر نگاهی به تطبیق عملی دارد و گویی می‌خواهد بگوید: وقتی معانی اسامی و صفات الهی را دریافتی پس بر تو لازم است که چنین و چنان باشی و این و آن رفتار را انجام دهی....

ساختار و محتوا

• در این اثر، معانی 101 اسم از اسامی حسنای الهی همراه با آیات مرتبط بیان می‌شود. اولین اسم، «الله» است و آخرین، «صبور».

نمونه مباحث

• «سلام» به معنای دارای سلامت، در مورد خدا، یعنی اینکه آفتی ندارد... کسی که معنای این اسم را بداند پس باید که با قلب سلیم و بدون کینه و حسد به دیدار خدای خودش برود....
• «صبور» در هنگام وصف خدای متعال، به معنای حلیم است. ریشه معنای صبر در لغت به معنای حبس و بازداشتن است و در این معنا، آمده است که: «شهر الصوم شهر الصبر»؛ یعنی رمضان، ماه صبر است و بازداشتن نفس از خواسته‌هایش؛ زیرا نفس را از شهوت خوردن و آشامیدن و... نگاه‌‌می‌داری. در مورد خدای عزّوجلّ، معنای حبس نفس درست نیست، بلکه به این معنا است که بردباری می‌کند و عقوبت مجرم را به تأخیر می‌افکند... صبر واجب بر بنده آن است که در انجام طاعاتی که خدا دستور داده و ترک کردن حرام‌هایی که از آن نهی کرده و در برابر همه قضا و قدرش، صبوری کند و آرام باشد.

منابع مقاله

مقدمه و متن کتاب.