شعر عاشورایی: نقد و تحلیل: تفاوت میان نسخه‌ها
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - ' (ع)' به '(ع)') |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - 'رده:حسین بن علی(ع)' به 'رده:امام حسین(ع)') برچسب: واگردانی دستی |
||
| (۵ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۴۱: | خط ۴۱: | ||
==گزارش کتاب== | ==گزارش کتاب== | ||
ادبیات شیعی پدیده‌ی تاریخی تأثیر گذاری است که نمی‌توان به سادگی از کنار آن گذشت و هرگز قابل چشم پوشی نیست. گواه این حقیقت آشکار، شواهد و قراین بسیار در کتابهای تاریخ و تراجم و اعلام تا دیوان‌های شعر و قطعات ادبی و نیز گروه بی شمار شاعران وادیبان توانا در این حوزه‌ی ادبی است. شعر شیعی با برخورداری از جایگاهی ممتاز و استوار در ادبیات عربی و فارسی و آفرینش آثار ماندگار وجهت گیری‌های هدفمند اندیشه‌ها و باورها، جریانی پویا و پرخروش پدید آورده است. | ادبیات شیعی پدیده‌ی تاریخی تأثیر گذاری است که نمی‌توان به سادگی از کنار آن گذشت و هرگز قابل چشم پوشی نیست. گواه این حقیقت آشکار، شواهد و قراین بسیار در کتابهای تاریخ و تراجم و اعلام تا دیوان‌های شعر و قطعات ادبی و نیز گروه بی شمار شاعران وادیبان توانا در این حوزه‌ی ادبی است. شعر شیعی با برخورداری از جایگاهی ممتاز و استوار در ادبیات عربی و فارسی و آفرینش آثار ماندگار وجهت گیری‌های هدفمند اندیشه‌ها و باورها، جریانی پویا و پرخروش پدید آورده است. شکل‌گیری این جریان، پیوندی ناگسستنی با تغییر و تحولات اسلام و شیعه دارد. بی شک پس از قیام عاشورا شعر شیعی در مسیر دیگری گام برداشت، رثا، شکل حماسی – آیینی به خود گرفت و شعر عاشورایی کامل‌ترین تجلی و زیباترین جلوه‌ی هنری و ادبی آن شد. | ||
شعر عاشورایی هرساله با تکرار این واقعه‌ی مصیبت بار، حرارت دل‌های شنوندگان را بی می‌انگیزد، و بدین جهت است که این نوع قالب شعری سرشار از عواطف و احساسات است و شنونده را به افکار و اهدافی بلند فرا می‌خواند و بر آن است که این افکار بلند را دل ها و اندیشه‌های شنوندگان تثبیت کند. آنچه از شعر انتظار می‌رود این است که شاعر در سرودن و به نظم درآوردن آن دارای اخلاص و هدفی والا بوده است، از این رو شاعر تمام توانایی خود را برای ارائه‌ی بهترین شکل وحالت به کار می‌گیرد تا از این طریق شفاعت سرای آخرت را به دست آورد، چرا که پیامبر(ص) و | شعر عاشورایی هرساله با تکرار این واقعه‌ی مصیبت بار، حرارت دل‌های شنوندگان را بی می‌انگیزد، و بدین جهت است که این نوع قالب شعری سرشار از عواطف و احساسات است و شنونده را به افکار و اهدافی بلند فرا می‌خواند و بر آن است که این افکار بلند را دل ها و اندیشه‌های شنوندگان تثبیت کند. آنچه از شعر انتظار می‌رود این است که شاعر در سرودن و به نظم درآوردن آن دارای اخلاص و هدفی والا بوده است، از این رو شاعر تمام توانایی خود را برای ارائه‌ی بهترین شکل وحالت به کار می‌گیرد تا از این طریق شفاعت سرای آخرت را به دست آورد، چرا که پیامبر(ص) و اهل‌بیت ایشان و امام حسین(ع) یاریگر و تکیه گاه او در زندگی و الهام بخش قصیده و اشعارشان بوده‌اند. این شعر از ورطه‌ی مادیات و سودگرایی فراتر رفته و به مرتبه‌ی اخلاص و صداقت رسیده است، بنابراین مطالعه و بررسی دقیق آن در پی فهم ویژگی‌های اسلوبی و زیبایی شناسی آن امری شایسته است، زیرا شاعر می‌کوشد از یک شاعر پیرو و مقلد به شاعری نوآور، حرفه‌ای و یگانه بدل شود و او به آن اندازه که در برابر تعامل با این مسئله و فهم و بیان آن است، در برابر قدرت و سلطه‌ای نیست. این مسئله‌ای است که دشمنان آن را احساس کرده و بر آن آگاهی یافته‌اند، از این رو در طول سال‌های متمادی سعی کردند حق این شعر تابان و پرفروغ را کوچک بشمارند و آن را با الفاظی تحقیر کننده و توهین آمیز توصیف کنند، تناقض تأسف بار این که، آن‌ها به خود اجازه می‌دهند یک جانبه به مطالعه و صدور حکم های ناعادلانه و افتراهای بسیار در حق این شعر بپردازند، در حال حاضر کسی نتوانسته این شعر را یاری کرده یا حق آن را ادا کند، یا استدلال‌هایی بیاورد که باورهای آنان به این شعر تکذیب کند. اینجاست که مسئله‌ی بازنگری در این شعر و تعامل با آن بر اساس روشی به دور از طرح‌هایی که به آن‌ها لطمه زده است، برای نویسنده اهمیت یافت. لذا وی روش جدیدی اتخاذ نمود تا شعر را از منبع اصلی، یعنی واقعه‌ی کربلا بررسی کند. این شیوه را تحت عنوان (اشعار عاشورایی) نام گذاری کرد تا شعری را که در رابطه با این واقعه و ابعاد آن و وصف تصویر جوانمردی و فداکاری و قربانی شدن است، تبیین کند. بنابراین نوشتار حاضر پروژه‌ی بزرگی است که بیانگر بازنگری در ادبیات شیعه و نگاه به آن از زاویه‌ی جدیدی است که شایسته‌ی آن است و از موارد پنهان پرده برمی دارد. به این ترتیب پایه‌ی این پژوهش برخورد با متن‌ها به صورت تحلیلی جهت کشف ابعاد اسلوبی و زیباشناسی است که به اطلاعات برون متنی توجه ندارد، مگر به مقداری که متن بدان نیاز داشته باشد زیرا این امور خواننده را از کشف روش شاعر در پرداختن به موضوع با استفاده از عامل زبان و چگونگی برانگیختن و جلب توجه او با استفاده از روش‌های مختلف باز می‌دارد.<ref> [https://www.historylib.com/books/2255 ر.ک: کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران] </ref> | ||
==پانويس == | ==پانويس == | ||
| خط ۶۲: | خط ۶۲: | ||
[[رده:مقالات(فروردین) باقی زاده]] | [[رده:مقالات(فروردین) باقی زاده]] | ||
[[رده:مقالات بازبینی شده2 اردیبهشت 1403]] | [[رده:مقالات بازبینی شده2 اردیبهشت 1403]] | ||
[[رده:امام حسین(ع)]] | |||
نسخهٔ کنونی تا ۲۲ دسامبر ۲۰۲۴، ساعت ۲۱:۰۳
| شعر عاشورایی: نقد و تحلیل | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | المصلاوی، علی‌کاظم (نویسنده)
قاسمی، ناصر (نویسنده) حسینی، سیده نرجس (نویسنده) |
| ناشر | نشر دانشگاه تهران |
| مکان نشر | تهران |
| سال نشر | ۱۳۹۶ش |
| موضوع | حسین بن علی(ع)، امام سوم، ۴-۶۱ق.- شعر,شریف الرضی، محمد بن حسین، ۳۵۹ - ۴۰۶ق.- نقد و تفسیر,کواز حلی، صالح، ۱۸۱۸-۱۸۷۳م.- نقد و تفسیر,ابوالحب، محسن، ۱۸۸۸ -۱۹۴۹م.- نقد و تفسیر,واقعه کربلا، ۶۱ق. - شعر - تاریخ و نقد,شعر عربی - تاریخ و نقد,شعر مذهبی عربی - تاریخ و نقد |
| کد کنگره | PJA۴۸۷۰/ص۸ط۷۰۳۳ ۱۳۹۶ |
شعر عاشورایی: نقد و تحلیل تألیف علی‌کاظم المصلاوی، مترجمان ناصر قاسمی، سیده نرجس حسینی؛ نوشتار حاضر پروژه‌ی بزرگی است که بیانگر بازنگری در ادبیات شیعه و نگاه به آن از زاویه جدیدی است که شایسته‌ی آن است و از موارد پنهان پرده برمی دارد. پایه‌ی این پژوهش برخورد با متن‌ها به صورت تحلیلی جهت کشف ابعاد اسلوبی و زیباشناسی است که به اطلاعات برون متنی توجه ندارد، مگر به مقداری که متن بدان نیاز داشته باشد زیرا این امور خواننده را از کشف روش شاعر در پرداختن به موضوع با استفاده از عامل زبان و چگونگی برانگیختن و جلب توجه او با استفاده از روش‌های مختلف باز می‌دارد.
ساختار
کتاب در چهار فصل منتشر شده است.
فصل اول- اشعار عاشورایی شریف رضی؛ بررسی ساختار فنی
فصل دوم- اشعار عاشورایی شیخ صالح الکواز الحلی
فصل سوم- مفهوم قرآنی در اشعار عاشورایی شیخ صالح الکواز الحلی
فصل چهارم- دیوان شیخ محسن ابو الحب الکبیر؛ بررسی موضوعات شعری
گزارش کتاب
ادبیات شیعی پدیده‌ی تاریخی تأثیر گذاری است که نمی‌توان به سادگی از کنار آن گذشت و هرگز قابل چشم پوشی نیست. گواه این حقیقت آشکار، شواهد و قراین بسیار در کتابهای تاریخ و تراجم و اعلام تا دیوان‌های شعر و قطعات ادبی و نیز گروه بی شمار شاعران وادیبان توانا در این حوزه‌ی ادبی است. شعر شیعی با برخورداری از جایگاهی ممتاز و استوار در ادبیات عربی و فارسی و آفرینش آثار ماندگار وجهت گیری‌های هدفمند اندیشه‌ها و باورها، جریانی پویا و پرخروش پدید آورده است. شکل‌گیری این جریان، پیوندی ناگسستنی با تغییر و تحولات اسلام و شیعه دارد. بی شک پس از قیام عاشورا شعر شیعی در مسیر دیگری گام برداشت، رثا، شکل حماسی – آیینی به خود گرفت و شعر عاشورایی کامل‌ترین تجلی و زیباترین جلوه‌ی هنری و ادبی آن شد.
شعر عاشورایی هرساله با تکرار این واقعه‌ی مصیبت بار، حرارت دل‌های شنوندگان را بی می‌انگیزد، و بدین جهت است که این نوع قالب شعری سرشار از عواطف و احساسات است و شنونده را به افکار و اهدافی بلند فرا می‌خواند و بر آن است که این افکار بلند را دل ها و اندیشه‌های شنوندگان تثبیت کند. آنچه از شعر انتظار می‌رود این است که شاعر در سرودن و به نظم درآوردن آن دارای اخلاص و هدفی والا بوده است، از این رو شاعر تمام توانایی خود را برای ارائه‌ی بهترین شکل وحالت به کار می‌گیرد تا از این طریق شفاعت سرای آخرت را به دست آورد، چرا که پیامبر(ص) و اهل‌بیت ایشان و امام حسین(ع) یاریگر و تکیه گاه او در زندگی و الهام بخش قصیده و اشعارشان بوده‌اند. این شعر از ورطه‌ی مادیات و سودگرایی فراتر رفته و به مرتبه‌ی اخلاص و صداقت رسیده است، بنابراین مطالعه و بررسی دقیق آن در پی فهم ویژگی‌های اسلوبی و زیبایی شناسی آن امری شایسته است، زیرا شاعر می‌کوشد از یک شاعر پیرو و مقلد به شاعری نوآور، حرفه‌ای و یگانه بدل شود و او به آن اندازه که در برابر تعامل با این مسئله و فهم و بیان آن است، در برابر قدرت و سلطه‌ای نیست. این مسئله‌ای است که دشمنان آن را احساس کرده و بر آن آگاهی یافته‌اند، از این رو در طول سال‌های متمادی سعی کردند حق این شعر تابان و پرفروغ را کوچک بشمارند و آن را با الفاظی تحقیر کننده و توهین آمیز توصیف کنند، تناقض تأسف بار این که، آن‌ها به خود اجازه می‌دهند یک جانبه به مطالعه و صدور حکم های ناعادلانه و افتراهای بسیار در حق این شعر بپردازند، در حال حاضر کسی نتوانسته این شعر را یاری کرده یا حق آن را ادا کند، یا استدلال‌هایی بیاورد که باورهای آنان به این شعر تکذیب کند. اینجاست که مسئله‌ی بازنگری در این شعر و تعامل با آن بر اساس روشی به دور از طرح‌هایی که به آن‌ها لطمه زده است، برای نویسنده اهمیت یافت. لذا وی روش جدیدی اتخاذ نمود تا شعر را از منبع اصلی، یعنی واقعه‌ی کربلا بررسی کند. این شیوه را تحت عنوان (اشعار عاشورایی) نام گذاری کرد تا شعری را که در رابطه با این واقعه و ابعاد آن و وصف تصویر جوانمردی و فداکاری و قربانی شدن است، تبیین کند. بنابراین نوشتار حاضر پروژه‌ی بزرگی است که بیانگر بازنگری در ادبیات شیعه و نگاه به آن از زاویه‌ی جدیدی است که شایسته‌ی آن است و از موارد پنهان پرده برمی دارد. به این ترتیب پایه‌ی این پژوهش برخورد با متن‌ها به صورت تحلیلی جهت کشف ابعاد اسلوبی و زیباشناسی است که به اطلاعات برون متنی توجه ندارد، مگر به مقداری که متن بدان نیاز داشته باشد زیرا این امور خواننده را از کشف روش شاعر در پرداختن به موضوع با استفاده از عامل زبان و چگونگی برانگیختن و جلب توجه او با استفاده از روش‌های مختلف باز می‌دارد.[۱]
پانويس
منابع مقاله
کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران