جغرافیای سیاسی و فرهنگی آل فریغون

جغرافیای سیاسی و فرهنگی آل فریغون
پدیدآوران	شاه حسینی، لیلا (نویسنده)
ناشر	امید صبا
مکان نشر	تهران
سال نشر	۱۳۹۸ش
شابک	‎6-72-6269-600-978
کد کنگره	‏

جغرافیای سیاسی و فرهنگی آل فریغون تألیف لیلا شاه حسینی؛ کتاب حاضر نخستین پژوهش مستقل برای شناسایی تاریخ سیاسی، نظام دیوانی و جنبه‌های اجتماعی و فرهنگی آل فریغون، این خاندان ایرانی است.

ساختار

کتاب از یک مقدمه دو بخش و پنج فصل تشکیل شده و در ادامه پس از نتیجه‌گیری، پیوست، منابع و مآخذ و فهرست اعلام آمده است.

فهرست بخش‌ها و فصل‌های کتاب عبارت است از:

بخش اول: جغرافیای سیاسی آل فریغون

فصل اول: پیشینه تاریخ سیاسی ولایت جوزجان

فصل دوم: موقعیت جغرافیایی ولایت جوزجان

فصل سوم: امرای آل فریغون و تعاملات سیاسی آنان با حکومت‌های معاصر

بخش دوم: جغرافیای فرهنگی آل فریغون

فصل چهارم: اوضاع فرهنگی ولایت جوزجان در دوره آل فریغون

فصل پنجم: اوضاع مذهبی، اجتماعی و معیشتی در دوره آل فریغون

گزارش محتوا

در مطالعه تاریخ ایران در سده‌های نخستین اسلامی، همواره شاهد حضور حکومت‌های مستقل و نیمه مستقل در محدوده شرق ایران هستیم که هر یک به نحوی در راه احیای حاکمیت و فرهنگ کهن ایران تلاش کرده‌اند. در این میان برخی حکومت‌ها به دلیل نوپا بودن سازمان سیاسی یا عدم شکل‌گیری تاریخ‌نگاری سیاسی و به تبع آن فقدان منابع تاریخی و از همه مهم‌تر بی توجهی ایرانیان به علم انساب از پرداختن به آنها غفلت شده است؛ از جمله این حکومت‌ها، خاندان محلی آل فریغون است.

کتاب حاضر نخستین پژوهش مستقل برای شناسایی تاریخ سیاسی، نظام دیوانی و جنبه‌های اجتماعی و فرهنگی این خاندان ایرانی است که نزدیک به یک قرن و نیم، به شکل موروثی در ولایت جوزجان و نواحی اطراف آن، از توابع خراسان بزرگ حکومت می‌کردند و همواره نوعی سرسپردگی و در عین حال تعاملات سیاسی با حکومت‌های هم عصر خود همچون سامانیان و غزنویان داشتند. ادب‌پروری، دانش‌دوستی و عدالت‌محوری امرای فریغونی مهم‌ترین وجه تمایز ایشان از دیگر ملوک خراسان به شمار می‌رود که عامل مهمی در مطلوبیت سیاسی، محبوبیت اجتماعی و تعالی فرهنگی قلمرو تحت سیطره آنها در جوزجان بوده است.

فریغونیان و سرزمین تحت سیطره‌شان، جوزجان، همواره در طول تاریخ واحد سیاسی مستقلی به شمار نمی‌رفتند و متأثر از فضای سیاسی، فرهنگی و اجتماعی ولایت خراسان بودند.

بعد از تحقیقات مینورسکی، کتاب حاضر اولین پژوهشی است که پیرامون خاندان آل فریغون صورت گرفته و تفاوت آن در این است که علاوه بر بررسی مفصل تاریخ سیاسی و شرح امرای این خاندان و بیان تعاملات و روابط ایشان با حکومت‌های همجوار، به جنبه‌های فرهنگی، اجتماعی و نظام دیوانی این خاندان توجه کرده است.

منابع مقاله

کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران