مختصر تهذيب الألفاظ

مختصر تهذیب الألفاظ (و هو متن کتاب الألفاظ)
پدیدآوران	ابن سکیت، یعقوب بن اسحاق (نويسنده) شیخو، لویس (مصحح)
ناشر	المطبعة الکاثوليکية
مکان نشر	لبنان - بیروت
سال نشر	1897م
چاپ	1
زبان	عربی
تعداد جلد	1
کد کنگره	الف2م3 6622 PJ
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

مختصر تهذيب الألفاظ، اثری است برگرفته‌شده از متن کتاب «الألفاظ» ابویوسف یعقوب بن اسحاق سکّیت، معروف به ابن سکیت (۱۸۶ـ۲۴۴ق)، که با شرح خطیب ابوزکریا یحیی تبریزی بر آن عرضه شده است. لویس شیخو یسوعی (1927-1859م)، تحقیق و تدوین کتاب را انجام داده است.

«الألفاظ» جایگاه والایی در علم لغت دارد؛ به‌گونه‌ای که مرجعی برای لغت‌شناسی عرب بوده است. لویس شیخو برای بهره‌گیری فزون‌تر دانشجویان مدارس و رغبت بیشتر آنان به این کتاب، آن را مختصر نموده است؛ بدین‌گونه که متن کتاب «الألفاظ» را جدا کرده و آن را به شکل کتاب درسی و با حجم کم و با نام «مختصر تهذيب الألفاظ» عرضه نموده است. او در تدوین این اثر، از شرح خطیب بر «الألفاظ» بهره جسته است. او می‌گوید: میان این کتاب و کتاب «الألفاظ الكتابية» از همدانی، همانندی‌های درخور توجهی دیده می‌شود که همدانی آن‌ها را از کتاب ابن سکیت برگرفته است. لویس آنچه را که با کتاب «فقه اللغة» ثعالبی و «الألفاظ الكتابية» موافقت دارد، مقابله نموده و آن‌ها را در آغاز هر فصل نشان داده است. او برای آسانی فهم مطالب کتاب، دو فهرست به آخر آن افزوده است؛ یکی نمایش باب‌ها و دیگری، الفاظی است که بر مبنای حروف معجم ترتیب یافته است‏.

«الألفاظ» کتابی درباره واژه‌های متشابه است که در 148 فصل سامان یافته است. روش کار ابن سکیت در این اثر بر اساس تفسیم‌بندی موضوعی است و مباحثی را درباره «الغنی و الخصب»، «الفقر و الجدب»، «الجماعة»، «الكتائب» و جز آن‌ها ارائه می‌دهد. این کتاب در بیروت با عنوان «تهذيب الألفاظ» به‌همراه اضافاتی از نسخه‌های گوناگون به چاپ رسیده است. نام دیگر این کتاب «كنز الحفاظ» است‏.

منابع مقاله

1. مقدمه محقق.
2. فاتحی‌نژاد، عنایت‌الله، «دائرةالمعارف بزرگ اسلامی»، زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی، تهران، مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، چاپ دوم، 1374.

وابسته‌ها

الألفاظ: أقدم معجم في المعاني