الإجتهاد بین أسر الماضي و آفاق المستقبل: تفاوت میان نسخه‌ها
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - 'هـ' به 'ه') برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - 'چـ' به 'چ') |
||
| (۱۳ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۸: | خط ۸: | ||
|زبان | |زبان | ||
| زبان = عربی | | زبان = عربی | ||
| کد کنگره = | | کد کنگره = BP۱۶۷/ف۶الف۳ | ||
| موضوع = | | موضوع =اجتهاد و تقلید - مطالعات تطبیقی,اسلام و سیاست,ولایت فقیه | ||
|ناشر | |ناشر | ||
| ناشر = المرکز الثقافي العربي | | ناشر = المرکز الثقافي العربي | ||
| خط ۲۴: | خط ۲۴: | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}} | }} | ||
'''الاجتهاد بين أسر الماضي و آفاق المستقبل'''، آخرین کتاب منتشرشده از علامه سید محمدحسین فضل‌اللّه (معاصر)، پیش از وفات وی است. این کتاب دربردارنده مجموعه مقالات و گفتگوهای این عالم اندیشمند است که غالب آنها درباره اجتهاد و پاسخ‌های اجتهادی و معاصر به پرسش‌های معاصر و نظریه‌پردازی برای | '''الاجتهاد بين أسر الماضي و آفاق المستقبل'''، آخرین کتاب منتشرشده از [[فضل‌الله، سید محمدحسین|علامه سید محمدحسین فضل‌اللّه]] (معاصر)، پیش از وفات وی است. این کتاب دربردارنده مجموعه مقالات و گفتگوهای این عالم اندیشمند است که غالب آنها درباره اجتهاد و پاسخ‌های اجتهادی و معاصر به پرسش‌های معاصر و نظریه‌پردازی برای فهم عصری و یافتن مبانی فکری و اجتهادی برای بازنگری در بخش‌هایی از فقه است که دوران جدید و تحولات مفهومی، نونگری در آنها را اقتضا می‌کند. | ||
این کتاب در چهار بخش تنظیم شده | این کتاب در چهار بخش تنظیم شده است: | ||
در بخش نخست که «اسلام و زندگی» نام دارد، شش مقاله گنجانده شده است؛ به‌عنوان نمونه، مقاله نخست، به نقش دین در جامعه بشری - در سطح فردی و اجتماعی - می‌پردازد و می‌کوشد به این پرسش پاسخ گوید که دین | در بخش نخست که «اسلام و زندگی» نام دارد، شش مقاله گنجانده شده است؛ به‌عنوان نمونه، مقاله نخست، به نقش دین در جامعه بشری - در سطح فردی و اجتماعی - می‌پردازد و می‌کوشد به این پرسش پاسخ گوید که دین چه کارکردهای مثبتی در سطح اجتماعی دارد؟وی به قدرت تفسیرگری دین نسبت به پرسش از پدیده‌های هستی و هم‌بستگی‌بخشی در سطح اجتماعی و تعالی روحی و آرامش‌بخشی و توازن‌بخشی میان فرد و جامعه و هویت مشترک بخشیدن به جامعه بشری، اشاره می‌کند. بخش عمده‌ای از این مقاله به طرح شبهات و پرسش‌ها درباره کارکردهای منفی دین و پاسخ به این شبهات و پرسش‌ها اختصاص دارد<ref>ر.ک: مرادی، مجید، ص43</ref>. | ||
بخش دوم این کتاب، با عنوان «اجتهاد و عصر کنونی» چند مقاله را در خود گنجانده | بخش دوم این کتاب، با عنوان «اجتهاد و عصر کنونی» چند مقاله را در خود گنجانده که هرکدام از زاویه‌ای به دشواری‌های فهم اجتهادی شریعت، معطوف است. این مقالات عبارتند از: «اجتهاد معاصر: رویکردها و کارکردها»، «نشانه‌های روش‌شناختی در تعامل با نص قرآن»، «اثر زمان و مکان در اجتهاد» و «بحثی پیرامون مسائل علمی نص و تأویل»<ref>ر.ک: همان، ص46</ref>. | ||
در مقاله «اجتهاد معاصر: رویکردها و کارکردها»، به ضرورت‌های منجر به شکل‌گیری اجتهاد و آسیب‌های ناشی از بسته | در مقاله «اجتهاد معاصر: رویکردها و کارکردها»، به ضرورت‌های منجر به شکل‌گیری اجتهاد و آسیب‌های ناشی از بسته شدن باب اجتهاد در میان اهل سنت - که یکی از بزرگ‌ترین آسیب‌های آن خارج شدن امامان اهل‌بیت(ع) از دایره مشروعیت رسمی حکومتی بود - اشاره می‌کند؛ اگرچه به تعبیر [[فضل‌الله، سید محمدحسین|فضل‌اللّه]] اجتهاد در دایره شیعی متوقف نشده و با پویایی و ژرفا به حرکت خود ادامه داد و در دوران جدید بخش گسترده‌ای از علمای اهل سنت بار دیگر به اجتهاد روی آورده‌اند. [[فضل‌الله، سید محمدحسین|فضل‌اللّه]] با ذکر رویکردی که به بازنگری در فقه بر اساس وضعیت عصر به کمک الهام‌گیری از روح اسلام فرامی‌خواند، بر آن است چنین گونه‌ای از اجتهاد به الغای نص و هرج و مرج منجر می‌شود؛ زیرا انسان در استنتاج روح اسلام، مبنای ثابت و معقولی ندارد؛ چراکه فهم این روح به‌تناسب اختلاف ذهنیت‌هایی که به فهم و الهام‌گیری نص روی می‌آورد، متفاوت است<ref>ر.ک: همان، ص47</ref>. | ||
بخش سوم، گفتگوهای اجتهادی، شامل | بخش سوم، گفتگوهای اجتهادی، شامل عناوین زیر است: عقل اجتهادی و نوشوندگی زندگی، مقاصد شریعت، رهیافت قاعده‌سازی و پیچیده‌سازی ثبات و تحول در فهم نص قرآن، استنباط فقهی، دشواره‌ها و پرتوها، اجتهاد و امکانات نواندیشی در روش و قرائت نص و... | ||
در گفتگوی | در گفتگوی نخست، [[فضل‌الله، سید محمدحسین|فضل‌اللّه،]] علم فقه را همانند دیگر علوم، نیروهای دایمی و نوشونده فعال در عرصه بررسی متون و اندیشیدن در آنها متناسب با پویایی زمانه و تحولات می‌داند و می‌گوید: «پویایی زندگی و تحولات آن، بر فقیه ایجاب می‌کند تلاشی سترگ و رنجی سخت برای رصد واقعیت و اکتشاف قدرت‌های پویای متن متحمل شود که اکتشاف آن جز پس از استنطاق و بازخوانی متن، بر اساس سازوکارهای پیچیده‌ای که فقیه با هدف بررسی متن آن را فرا‌می‌گیرد، میسر نخواهد بود»<ref>ر.ک: همان، ص49</ref>. | ||
بخش چهارم کتاب، مجموعه شش گفتگو درباره مسائل اجتهاد، تفسیر قرآن، روش اجتهادی امام خمینی(ره)، مسائل قدرت و | بخش چهارم کتاب، مجموعه شش گفتگو درباره مسائل اجتهاد، تفسیر قرآن، روش اجتهادی [[موسوی خمینی، سید روح‌الله|امام خمینی(ره)]]، مسائل قدرت و مسائل زنان است. در گفتگو درباره «تفسير من وحي القرآن»، [[فضل‌الله، سید محمدحسین|فضل‌اللّه]] شیوه تفسیری خود را تبیین می‌کند: «روشی که در این تفسیر در پیش گرفته‌ام، این است که قرآن را از رهگذر فضاهایی که قرآن در آن قرار دارد، بفهمم؛ یعنی قرآن را به‌عنوان کتاب حرکت اسلامی و دعوت اسلامی که خدا از طریق قرآن کریم، راه آن را به ما نموده است<ref>ر.ک: همان، ص54</ref>. | ||
==پانویس == | ==پانویس == | ||
| خط ۴۳: | خط ۴۳: | ||
==منابع مقاله== | ==منابع مقاله== | ||
مرادی، مجید، «نقد و بررسی کتاب دشواری‌های روش‌شناسی اجتهادی فهم شریعت در بازخوانی اندیشه علامه سید محمدحسین فضل‌الله»، آینه پژوهش، بهمن و اسفند 1390، شماره 132، ص41 تا 54 | [[:noormags:898843|مرادی، مجید، «نقد و بررسی کتاب دشواری‌های روش‌شناسی اجتهادی فهم شریعت در بازخوانی اندیشه علامه سید محمدحسین فضل‌الله»، آینه پژوهش، بهمن و اسفند 1390، شماره 132، ص41 تا 54]]. | ||
| خط ۵۲: | خط ۵۰: | ||
[[رده:کتاب‌شناسی]] | [[رده:کتاب‌شناسی]] | ||
[[رده:اسلام، عرفان، غیره]] | |||
[[رده: فقه و اصول]] | |||
[[رده:اصول فقه (مباحث خاص)]] | |||
[[رده:مقالات بازبینی | [[رده:مقالات بازبینی شده2 بهمن 1402]] | ||
[[رده:مقاله نوشته شده در تاریخ دی 1402 توسط سید محمد رضا موسوی]] | [[رده:مقاله نوشته شده در تاریخ دی 1402 توسط سید محمد رضا موسوی]] | ||
[[رده:مقاله بازبینی شده در تاریخ دی 1402 توسط محسن عزیزی]] | [[رده:مقاله بازبینی شده در تاریخ دی 1402 توسط محسن عزیزی]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۵ فوریهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۱۶:۰۴
| الإجتهاد بین أسر الماضي و آفاق المستقبل | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | فضل‌الله، محمدحسین (نويسنده) |
| ناشر | المرکز الثقافي العربي |
| مکان نشر | لبنان - بیروت |
| سال نشر | 2009م |
| چاپ | 1 |
| موضوع | اجتهاد و تقلید - مطالعات تطبیقی,اسلام و سیاست,ولایت فقیه |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | BP۱۶۷/ف۶الف۳ |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
الاجتهاد بين أسر الماضي و آفاق المستقبل، آخرین کتاب منتشرشده از علامه سید محمدحسین فضل‌اللّه (معاصر)، پیش از وفات وی است. این کتاب دربردارنده مجموعه مقالات و گفتگوهای این عالم اندیشمند است که غالب آنها درباره اجتهاد و پاسخ‌های اجتهادی و معاصر به پرسش‌های معاصر و نظریه‌پردازی برای فهم عصری و یافتن مبانی فکری و اجتهادی برای بازنگری در بخش‌هایی از فقه است که دوران جدید و تحولات مفهومی، نونگری در آنها را اقتضا می‌کند.
این کتاب در چهار بخش تنظیم شده است: در بخش نخست که «اسلام و زندگی» نام دارد، شش مقاله گنجانده شده است؛ به‌عنوان نمونه، مقاله نخست، به نقش دین در جامعه بشری - در سطح فردی و اجتماعی - می‌پردازد و می‌کوشد به این پرسش پاسخ گوید که دین چه کارکردهای مثبتی در سطح اجتماعی دارد؟وی به قدرت تفسیرگری دین نسبت به پرسش از پدیده‌های هستی و هم‌بستگی‌بخشی در سطح اجتماعی و تعالی روحی و آرامش‌بخشی و توازن‌بخشی میان فرد و جامعه و هویت مشترک بخشیدن به جامعه بشری، اشاره می‌کند. بخش عمده‌ای از این مقاله به طرح شبهات و پرسش‌ها درباره کارکردهای منفی دین و پاسخ به این شبهات و پرسش‌ها اختصاص دارد[۱].
بخش دوم این کتاب، با عنوان «اجتهاد و عصر کنونی» چند مقاله را در خود گنجانده که هرکدام از زاویه‌ای به دشواری‌های فهم اجتهادی شریعت، معطوف است. این مقالات عبارتند از: «اجتهاد معاصر: رویکردها و کارکردها»، «نشانه‌های روش‌شناختی در تعامل با نص قرآن»، «اثر زمان و مکان در اجتهاد» و «بحثی پیرامون مسائل علمی نص و تأویل»[۲].
در مقاله «اجتهاد معاصر: رویکردها و کارکردها»، به ضرورت‌های منجر به شکل‌گیری اجتهاد و آسیب‌های ناشی از بسته شدن باب اجتهاد در میان اهل سنت - که یکی از بزرگ‌ترین آسیب‌های آن خارج شدن امامان اهل‌بیت(ع) از دایره مشروعیت رسمی حکومتی بود - اشاره می‌کند؛ اگرچه به تعبیر فضل‌اللّه اجتهاد در دایره شیعی متوقف نشده و با پویایی و ژرفا به حرکت خود ادامه داد و در دوران جدید بخش گسترده‌ای از علمای اهل سنت بار دیگر به اجتهاد روی آورده‌اند. فضل‌اللّه با ذکر رویکردی که به بازنگری در فقه بر اساس وضعیت عصر به کمک الهام‌گیری از روح اسلام فرامی‌خواند، بر آن است چنین گونه‌ای از اجتهاد به الغای نص و هرج و مرج منجر می‌شود؛ زیرا انسان در استنتاج روح اسلام، مبنای ثابت و معقولی ندارد؛ چراکه فهم این روح به‌تناسب اختلاف ذهنیت‌هایی که به فهم و الهام‌گیری نص روی می‌آورد، متفاوت است[۳].
بخش سوم، گفتگوهای اجتهادی، شامل عناوین زیر است: عقل اجتهادی و نوشوندگی زندگی، مقاصد شریعت، رهیافت قاعده‌سازی و پیچیده‌سازی ثبات و تحول در فهم نص قرآن، استنباط فقهی، دشواره‌ها و پرتوها، اجتهاد و امکانات نواندیشی در روش و قرائت نص و...
در گفتگوی نخست، فضل‌اللّه، علم فقه را همانند دیگر علوم، نیروهای دایمی و نوشونده فعال در عرصه بررسی متون و اندیشیدن در آنها متناسب با پویایی زمانه و تحولات می‌داند و می‌گوید: «پویایی زندگی و تحولات آن، بر فقیه ایجاب می‌کند تلاشی سترگ و رنجی سخت برای رصد واقعیت و اکتشاف قدرت‌های پویای متن متحمل شود که اکتشاف آن جز پس از استنطاق و بازخوانی متن، بر اساس سازوکارهای پیچیده‌ای که فقیه با هدف بررسی متن آن را فرا‌می‌گیرد، میسر نخواهد بود»[۴].
بخش چهارم کتاب، مجموعه شش گفتگو درباره مسائل اجتهاد، تفسیر قرآن، روش اجتهادی امام خمینی(ره)، مسائل قدرت و مسائل زنان است. در گفتگو درباره «تفسير من وحي القرآن»، فضل‌اللّه شیوه تفسیری خود را تبیین می‌کند: «روشی که در این تفسیر در پیش گرفته‌ام، این است که قرآن را از رهگذر فضاهایی که قرآن در آن قرار دارد، بفهمم؛ یعنی قرآن را به‌عنوان کتاب حرکت اسلامی و دعوت اسلامی که خدا از طریق قرآن کریم، راه آن را به ما نموده است[۵].
پانویس
منابع مقاله