دیوان ابوطالب کلیم کاشانی: تفاوت میان نسخه‌ها

    از ویکی‌نور
    بدون خلاصۀ ویرایش
    بدون خلاصۀ ویرایش
     
    (یک نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد)
    خط ۲۶: خط ۲۶:
    | پیش از =  
    | پیش از =  
    }}
    }}
    '''دیوان ابوطالب کلیم کاشانی'''، مجموعه اشعار ابوطالب کلیم کاشانی (متوفی 1061 یا 1062ق)، مشتمل بر قصاید، غزلیات، مثنویات و مقطعات وی می‌باشد که با تصحیح ح. پرتو ضیایی، منتشر شده است.
    '''دیوان ابوطالب کلیم کاشانی'''، مجموعه اشعار [[ک‍ل‍ی‍م‌ کاشانی، اب‍وطال‍ب‌|ابوطالب کلیم کاشانی]] (متوفی 1061 یا 1062ق)، مشتمل بر قصاید، غزلیات، مثنویات و مقطعات وی می‌باشد که با تصحیح [[ب‍ی‍ض‍ای‍ی‌، ح‍س‍ی‍ن‌|ح. پرتو ضیایی]]، منتشر شده است.


    کلیم‌ را هم‌طراز صائب در رأس گویندگان سبک مشهور به هندی جا داده‌اند<ref>ر.ک: ذکاوتی قراگوزلو، علی‌رضا، ص29</ref>. صافی زبان و زلالی تعبیر، در‌ عین‌ دوری از ابتذال و نزدیکی عبارت به محاوره طبیعی عامه با ایجاز و صراحتی در حد ضرب‌المثل و تعریف توأم با حال و هوای شاعرانه، کلام و بیان و تشبیه و استعاره‌های گیرا و زیبا، تیزبینی‌ و ژرف‌‌اندیشی همراه با بدگمانی شدید و لحن طنز و تمسخر ‌که گاه به تهکم و پرخاش می‌رسد، از جمله خصوصیات اشعار کلیم می‌باشد. بااین‌حال، دیوان کلیم از‌ ضعف‌ عبارت و مضامین بارد نیز عاری نیست و سکته مجاز که در غزل قبیح است و «ملیح» محسوب نمی‌شود، فراوان دارد‌<ref>ر.ک: همان، ص30</ref>.
    [[ک‍ل‍ی‍م‌ کاشانی، اب‍وطال‍ب‌|کلیم‌]] را هم‌طراز صائب در رأس گویندگان سبک مشهور به هندی جا داده‌اند<ref>ر.ک: ذکاوتی قراگوزلو، علی‌رضا، ص29</ref>. صافی زبان و زلالی تعبیر، در‌ عین‌ دوری از ابتذال و نزدیکی عبارت به محاوره طبیعی عامه با ایجاز و صراحتی در حد ضرب‌المثل و تعریف توأم با حال و هوای شاعرانه، کلام و بیان و تشبیه و استعاره‌های گیرا و زیبا، تیزبینی‌ و ژرف‌‌اندیشی همراه با بدگمانی شدید و لحن طنز و تمسخر ‌که گاه به تهکم و پرخاش می‌رسد، از جمله خصوصیات اشعار کلیم می‌باشد. بااین‌حال، دیوان کلیم از‌ ضعف‌ عبارت و مضامین بارد نیز عاری نیست و سکته مجاز که در غزل قبیح است و «ملیح» محسوب نمی‌شود، فراوان دارد‌<ref>ر.ک: همان، ص30</ref>.
     
    با‌آنکه کلیم‌ ابیات عاشقانه‌ای در مایه وقوع‌گویی دارد، اما‌ در‌ عشق و عاشقی، یا به عبارت دقیق‌تر در مضامین مربوط به عشق و عاشقی، به افراط نمی‌رود و روی‌هم‌رفته کوتاه‌ آمده‌ است‌. چون اساسا آدمی است پخته و سنجیده و درعین‌حال بدگمان و مأیوس، اصراری ندارد؛ قانع است و واقع بین؛ خیلی به دل خود وعده نمی‌دهد و امیدوارش نمی‌کند؛ به‌ویژه در‌ سن‌ پیری‌ هوس عاشقی را به ریشخند می‌گیرد و نیشخند می‌زند:
    '''باریک بینی‌ات چو‌ ز پهلوی‌ عینک است
    باید ز فکر دلبر لاغرمیان گذشت'''
     
    '''قدت از پیری کمان شد گوشه خوش کرد‌ ای‌ کلیم
    ‌از پی خوبان دویدن با عصا بی‌نسبت است'''<ref>ر.ک: همان</ref>.


    با‌آنکه [[ک‍ل‍ی‍م‌ کاشانی، اب‍وطال‍ب‌|کلیم‌]] ابیات عاشقانه‌ای در مایه وقوع‌گویی دارد، اما‌ در‌ عشق و عاشقی، یا به عبارت دقیق‌تر در مضامین مربوط به عشق و عاشقی، به افراط نمی‌رود و روی‌هم‌رفته کوتاه‌ آمده‌ است‌. چون اساسا آدمی است پخته و سنجیده و درعین‌حال بدگمان و مأیوس، اصراری ندارد؛ قانع است و واقع بین؛ خیلی به دل خود وعده نمی‌دهد و امیدوارش نمی‌کند؛ به‌ویژه در‌ سن‌ پیری‌ هوس عاشقی را به ریشخند می‌گیرد و نیشخند می‌زند:
    {{شعر}}
    {{ب|''باریک بینی‌ات چو‌ ز پهلوی‌ عینک است''|2=''باید ز فکر دلبر لاغرمیان گذشت''}}
    {{پایان شعر}}
    {{شعر}}
    {{ب|''قدت از پیری کمان شد گوشه خوش کرد‌ ای‌ کلیم''|2=''از پی خوبان دویدن با عصا بی‌نسبت است''<ref>ر.ک: همان</ref>}}
    {{پایان شعر}}
    کلیم در اشعار خود، به‌ عشق‌ معنای والا نمی‌دهد و از حسن و عشق همین‌ مفاهیم‌ ابتدایی‌ و بدیهی متبادر به ذهن را مراد می‌کند‌. در‌ این معنا البته حسن، گیرایی دارد؛ مخصوصا وقتی بی‌پرده و طناز باشد، اما‌ در واقع از آشنایی آن نتیجه‌ای‌ عاید نمی‌شود‌:
    کلیم در اشعار خود، به‌ عشق‌ معنای والا نمی‌دهد و از حسن و عشق همین‌ مفاهیم‌ ابتدایی‌ و بدیهی متبادر به ذهن را مراد می‌کند‌. در‌ این معنا البته حسن، گیرایی دارد؛ مخصوصا وقتی بی‌پرده و طناز باشد، اما‌ در واقع از آشنایی آن نتیجه‌ای‌ عاید نمی‌شود‌:
    '''به‌ ملک‌ حسن که فیضی ز آشنایی نیست
    {{شعر}}
    در‌ آشنایی‌ خورشید روشنایی نیست'''
    {{ب|''به‌ ملک‌ حسن که فیضی ز آشنایی نیست''|2=''در‌ آشنایی‌ خورشید روشنایی نیست''}}
     
    {{پایان شعر}}
    '''با من آمیزش او الفت موج است و کنار
    {{شعر}}
    دم‌به‌دم‌ با‌ من و پیوسته گریزان از من'''<ref>ر.ک: همان</ref>.
    {{ب|''با من آمیزش او الفت موج است و کنار''|2=''دم‌به‌دم‌ با‌ من و پیوسته گریزان از من''<ref>ر.ک: همان</ref>}}
     
    {{پایان شعر}}
    ==پانویس ==
    ==پانویس ==
    <references />
    <references />


    ==منابع مقاله==
    ==منابع مقاله==
    ذکاوتی قراگزلو، علی‌رضا، «ابوطالب کلیم، شاعر حکیم و طنزآور»، پایگاه مجلات تخصصی نور، کیهان فرهنگی، خرداد 1365- شماره 27، به آدرس:
    [[:noormags:18006|ذکاوتی قراگزلو، علی‌رضا، «ابوطالب کلیم، شاعر حکیم و طنزآور»، پایگاه مجلات تخصصی نور، کیهان فرهنگی، خرداد 1365- شماره 27]].
    https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/18006
     




    خط ۵۶: خط ۵۶:


    [[رده:کتاب‌شناسی]]
    [[رده:کتاب‌شناسی]]
    [[رده:زبان‌شناسی، علم زبان]]
    [[رده:زبان و ادبیات شرقی (آسیایی)]]
    [[رده:زبان و ادبیات فارسی]]


    [[رده:مقالات بازبینی نشده2]]
    [[رده:مقالات بازبینی شده2 بهمن 1402]]
    [[رده:مقاله نوشته شده در تاریخ دی 1402 توسط عباس مکرمی]]
    [[رده:مقاله نوشته شده در تاریخ دی 1402 توسط عباس مکرمی]]
    [[رده:مقاله بازبینی شده در تاریخ دی 1402 توسط محسن عزیزی]]
    [[رده:مقاله بازبینی شده در تاریخ دی 1402 توسط محسن عزیزی]]

    نسخهٔ کنونی تا ‏۱۸ ژانویهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۱۶:۱۳

    دیوان قصائد - غزليات - مثنويات - مقطعات ابوطالب کلیم کاشانی
    دیوان ابوطالب کلیم کاشانی
    پدیدآورانک‍ل‍ی‍م‌ کاشانی، اب‍وطال‍ب‌ (نويسنده)

    ب‍ی‍ض‍ای‍ی‌، ح‍س‍ی‍ن‌ (مصحح)

    ب‍ی‍ض‍ای‍ی‌، ح‍س‍ی‍ن‌ (مقدمه‌نويس)
    عنوان‌های دیگرقصائد - غزلیات - مثنویات - مقطعات
    سال نشر13سده
    چاپ0
    زبانفارسی
    تعداد جلد1
    نورلایبمطالعه و دانلود pdf

    دیوان ابوطالب کلیم کاشانی، مجموعه اشعار ابوطالب کلیم کاشانی (متوفی 1061 یا 1062ق)، مشتمل بر قصاید، غزلیات، مثنویات و مقطعات وی می‌باشد که با تصحیح ح. پرتو ضیایی، منتشر شده است.

    کلیم‌ را هم‌طراز صائب در رأس گویندگان سبک مشهور به هندی جا داده‌اند[۱]. صافی زبان و زلالی تعبیر، در‌ عین‌ دوری از ابتذال و نزدیکی عبارت به محاوره طبیعی عامه با ایجاز و صراحتی در حد ضرب‌المثل و تعریف توأم با حال و هوای شاعرانه، کلام و بیان و تشبیه و استعاره‌های گیرا و زیبا، تیزبینی‌ و ژرف‌‌اندیشی همراه با بدگمانی شدید و لحن طنز و تمسخر ‌که گاه به تهکم و پرخاش می‌رسد، از جمله خصوصیات اشعار کلیم می‌باشد. بااین‌حال، دیوان کلیم از‌ ضعف‌ عبارت و مضامین بارد نیز عاری نیست و سکته مجاز که در غزل قبیح است و «ملیح» محسوب نمی‌شود، فراوان دارد‌[۲].

    با‌آنکه کلیم‌ ابیات عاشقانه‌ای در مایه وقوع‌گویی دارد، اما‌ در‌ عشق و عاشقی، یا به عبارت دقیق‌تر در مضامین مربوط به عشق و عاشقی، به افراط نمی‌رود و روی‌هم‌رفته کوتاه‌ آمده‌ است‌. چون اساسا آدمی است پخته و سنجیده و درعین‌حال بدگمان و مأیوس، اصراری ندارد؛ قانع است و واقع بین؛ خیلی به دل خود وعده نمی‌دهد و امیدوارش نمی‌کند؛ به‌ویژه در‌ سن‌ پیری‌ هوس عاشقی را به ریشخند می‌گیرد و نیشخند می‌زند:

    باریک بینی‌ات چو‌ ز پهلوی‌ عینک استباید ز فکر دلبر لاغرمیان گذشت
    قدت از پیری کمان شد گوشه خوش کرد‌ ای‌ کلیماز پی خوبان دویدن با عصا بی‌نسبت است[۳]

    کلیم در اشعار خود، به‌ عشق‌ معنای والا نمی‌دهد و از حسن و عشق همین‌ مفاهیم‌ ابتدایی‌ و بدیهی متبادر به ذهن را مراد می‌کند‌. در‌ این معنا البته حسن، گیرایی دارد؛ مخصوصا وقتی بی‌پرده و طناز باشد، اما‌ در واقع از آشنایی آن نتیجه‌ای‌ عاید نمی‌شود‌:

    به‌ ملک‌ حسن که فیضی ز آشنایی نیستدر‌ آشنایی‌ خورشید روشنایی نیست
    با من آمیزش او الفت موج است و کناردم‌به‌دم‌ با‌ من و پیوسته گریزان از من[۴]

    پانویس

    1. ر.ک: ذکاوتی قراگوزلو، علی‌رضا، ص29
    2. ر.ک: همان، ص30
    3. ر.ک: همان
    4. ر.ک: همان

    منابع مقاله

    ذکاوتی قراگزلو، علی‌رضا، «ابوطالب کلیم، شاعر حکیم و طنزآور»، پایگاه مجلات تخصصی نور، کیهان فرهنگی، خرداد 1365- شماره 27.


    وابسته‌ها