ديوان فهمی استرآبادی: تفاوت میان نسخه‌ها

    از ویکی‌نور
    جز (جایگزینی متن - ' ]]' به ']]')
    بدون خلاصۀ ویرایش
     
    (۳ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد)
    خط ۷: خط ۷:
    [[فهمی استر آبادی]] (نويسنده)
    [[فهمی استر آبادی]] (نويسنده)
    [[كرمی، محمدحسين]] (مصحح)
    [[كرمی، محمدحسين]] (مصحح)
    [[كرمی، محمدحسين]] ( مقدمه‌نويس)
    [[كرمی، محمدحسين]] (مقدمه‌نويس)
    |زبان
    |زبان
    | زبان = فارسی
    | زبان = فارسی
    خط ۲۶: خط ۲۶:
    | پیش از =  
    | پیش از =  
    }}
    }}
    '''دیوان فهمی استرآبادی''' مجموعه اشعار فهمی استرآبادی (زنده تا 948ق)، از شعرای خوب قرن دهم هجری است که با تصحیح محمدحسین کرمی منتشر شده است.
    '''دیوان فهمی استرآبادی''' مجموعه اشعار [[فهمی استرآبادی]] (زنده تا 948ق)، از شعرای خوب قرن دهم هجری است که با تصحیح [[كرمی، محمدحسين|محمدحسین کرمی]] منتشر شده است.


    در این دیوان، به ترتیب 1 ترجیع‌بند، 6 ترکیب‌بند، 389 غزل، 16 قطعه و 30 رباعی، آمده است که هریک از آنها در برسی تحولات تاریخی و سبک‌شناسانه شعر فارسی، بسیار پراهمیت است<ref>درآمد، صفحه ده</ref>.
    در این دیوان، به ترتیب 1 ترجیع‌بند، 6 ترکیب‌بند، 389 غزل، 16 قطعه و 30 رباعی، آمده است که هریک از آنها در برسی تحولات تاریخی و سبک‌شناسانه شعر فارسی، بسیار پراهمیت است<ref>درآمد، صفحه ده</ref>.
    خط ۳۳: خط ۳۳:


    برخی از ویژگی‌های شعر فهی، به شرح زیر می‌باشد:
    برخی از ویژگی‌های شعر فهی، به شرح زیر می‌باشد:
    # ردیف‌داری اشعار: به جرئت می‌توان گفت که بیش از 90 درصد اشعار فهمی، مردّف است و گویی در نظر او، شعری که ردیف نداشته باشد، چیزی کم دارد. ردیف‌های اشعار او، اغلب کوتاه و معمولی است؛ اما گاهی نیز واژه‌های دشواری را برای ردیف شعر خود انتخاب کرده است، به عنوان مثال:
    *ردیف‌داری اشعار: به جرئت می‌توان گفت که بیش از 90 درصد اشعار فهمی، مردّف است و گویی در نظر او، شعری که ردیف نداشته باشد، چیزی کم دارد. ردیف‌های اشعار او، اغلب کوتاه و معمولی است؛ اما گاهی نیز واژه‌های دشواری را برای ردیف شعر خود انتخاب کرده است، به عنوان مثال:
    '''می‌رود یار و من خسته گرفتار مرض/ آن از آن دم که غم هجر شود یار مرض'''<ref>همان، صفحه سی‌ونه</ref>.
    {{شعر}}
    # به کار بردن مصوت بلند «ای» به جای مصوت کوتاه، مانند:
    {{ب|''می‌رود یار و من خسته گرفتار مرض''|2=''آن از آن دم که غم هجر شود یار مرض''<ref>همان، صفحه سی‌ونه</ref>}}
    '''عالمی دون بر قرار خود نمی‌آید دمی/ ظاهراً بر بیقراری یافته عالم قرار'''<ref>همان، صفحه چهل</ref>.
    {{پایان شعر}}
    *به کار بردن مصوت بلند «ای» به جای مصوت کوتاه، مانند:
    {{شعر}}
    {{ب|''عالمی دون بر قرار خود نمی‌آید دمی''|2=''ظاهراً بر بیقراری یافته عالم قرار''<ref>همان، صفحه چهل</ref>}}
    {{پایان شعر}}
    «دست و گریبان» به جای «دست به گریبان»:
    «دست و گریبان» به جای «دست به گریبان»:
    '''دامن وصل خود از دست من خسته ربود/ باز با بخت سیه دست و گریبانم ساخت'''<ref>همان، صفحه چهل‌ویک</ref>.
    {{شعر}}
    # استفاده از مصدر جعلی «نزاکت» در معنی «نازکی»، مانند:
    {{ب|''دامن وصل خود از دست من خسته ربود''|2=''باز با بخت سیه دست و گریبانم ساخت''<ref>همان، صفحه چهل‌ویک</ref>}}
    '''اگرچه پیرهنش هست همچو گل نازک/ ولی ز روی نزاکت نمی‌رسد به تنش'''<ref>همان</ref>.
    {{پایان شعر}}
    # کاربرد فراوان واژه «سگ»: در دیوان فهمی، صدها بار واژه «سگ» به کار رفته و او خود را سگ معشوق یا امام رضا(ع) و.. خوانده است، مانند:
    *استفاده از مصدر جعلی «نزاکت» در معنی «نازکی»، مانند:
    '''زین سبب شاها که در عالم دعاگوی توام/ پادشاه عالمم، اما سگ کوی توام'''<ref>همان</ref>.
    {{شعر}}
     
    {{ب|''اگرچه پیرهنش هست همچو گل نازک''|2=''ولی ز روی نزاکت نمی‌رسد به تنش''<ref>همان</ref>}}
    {{پایان شعر}}
    *کاربرد فراوان واژه «سگ»: در دیوان فهمی، صدها بار واژه «سگ» به کار رفته و او خود را سگ معشوق یا [[امام رضا علیه‌السلام|امام رضا(ع)]] و.. خوانده است، مانند:
    {{شعر}}
    {{ب|''زین سبب شاها که در عالم دعاگوی توام''|2=''پادشاه عالمم، اما سگ کوی توام''<ref>همان</ref>}}
    {{پایان شعر}}
    ==پانویس ==
    ==پانویس ==
    <references />
    <references />
    خط ۵۵: خط ۶۴:


    [[رده:کتاب‌شناسی]]
    [[رده:کتاب‌شناسی]]
    [[رده:زبان‌شناسی، علم زبان]]
    [[رده:زبان و ادبیات شرقی (آسیایی)]]
    [[رده:زبان و ادبیات فارسی]]


    [[رده:مقالات بازبینی نشده2]]
    [[رده:مقالات بازبینی شده2 بهمن 1402]]
    [[رده:مقاله نوشته شده در تاریخ دی 1402 توسط عباس مکرمی]]
    [[رده:مقاله نوشته شده در تاریخ دی 1402 توسط عباس مکرمی]]
    [[رده:مقاله بازبینی شده در تاریخ دی 1402 توسط سید محمد رضا موسوی]]
    [[رده:مقاله بازبینی شده در تاریخ دی 1402 توسط سید محمد رضا موسوی]]

    نسخهٔ کنونی تا ‏۱۸ ژانویهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۱۸:۵۲

    ديوان فهمی استر آبادی
    ديوان فهمی استرآبادی
    پدیدآورانفهمی استر آبادی (نويسنده)

    كرمی، محمدحسين (مصحح)

    كرمی، محمدحسين (مقدمه‌نويس)
    ناشرمرکز پژوهشی ميراث مکتوب
    مکان نشرایران - تهران
    سال نشر1389ش
    چاپ1
    شابک978-964-8700-93-0
    موضوعشعر فارسی - قرن 10ق.
    زبانفارسی
    تعداد جلد1
    کد کنگره
    ‎‏/‎‏د‎‏9 6069 ‏PIR‎‏
    نورلایبمطالعه و دانلود pdf

    دیوان فهمی استرآبادی مجموعه اشعار فهمی استرآبادی (زنده تا 948ق)، از شعرای خوب قرن دهم هجری است که با تصحیح محمدحسین کرمی منتشر شده است.

    در این دیوان، به ترتیب 1 ترجیع‌بند، 6 ترکیب‌بند، 389 غزل، 16 قطعه و 30 رباعی، آمده است که هریک از آنها در برسی تحولات تاریخی و سبک‌شناسانه شعر فارسی، بسیار پراهمیت است[۱].

    بسیاری از اشعار فهمی، به‌ویژه ترکیب‌بندها و غزل‌های او، نمونه اعلای سبک وقوع هستند، هرچند نام و اشعار این شاعر خوش‌ذوق، از ذهن و قلم پژوهشگران به‌دور مانده است. شعر او، زبانی زلال و صمیمی دارد، عاری از تکلفات بارد و بی‌ارزش که در عین حال، گاهی از صنایع زیبا و طبیعی، خالی نیست و در برخی از اشعار، به‌ویژه قصاید، از چاشنی آرایه‌های زیبای معنوی برخوردر است و دانش‌ها و مهارت‌های شاعر نیز گاهی در اشعارش، آشکار شده است[۲].

    برخی از ویژگی‌های شعر فهی، به شرح زیر می‌باشد:

    • ردیف‌داری اشعار: به جرئت می‌توان گفت که بیش از 90 درصد اشعار فهمی، مردّف است و گویی در نظر او، شعری که ردیف نداشته باشد، چیزی کم دارد. ردیف‌های اشعار او، اغلب کوتاه و معمولی است؛ اما گاهی نیز واژه‌های دشواری را برای ردیف شعر خود انتخاب کرده است، به عنوان مثال:
    می‌رود یار و من خسته گرفتار مرضآن از آن دم که غم هجر شود یار مرض[۳]
    • به کار بردن مصوت بلند «ای» به جای مصوت کوتاه، مانند:
    عالمی دون بر قرار خود نمی‌آید دمیظاهراً بر بیقراری یافته عالم قرار[۴]

    «دست و گریبان» به جای «دست به گریبان»:

    دامن وصل خود از دست من خسته ربودباز با بخت سیه دست و گریبانم ساخت[۵]
    • استفاده از مصدر جعلی «نزاکت» در معنی «نازکی»، مانند:
    اگرچه پیرهنش هست همچو گل نازکولی ز روی نزاکت نمی‌رسد به تنش[۶]
    • کاربرد فراوان واژه «سگ»: در دیوان فهمی، صدها بار واژه «سگ» به کار رفته و او خود را سگ معشوق یا امام رضا(ع) و.. خوانده است، مانند:
    زین سبب شاها که در عالم دعاگوی توامپادشاه عالمم، اما سگ کوی توام[۷]

    پانویس

    1. درآمد، صفحه ده
    2. همان، صفحه سی‌وشش
    3. همان، صفحه سی‌ونه
    4. همان، صفحه چهل
    5. همان، صفحه چهل‌ویک
    6. همان
    7. همان

    منابع مقاله

    مقدمه کتاب.


    وابسته‌ها