سمک عیار: تفاوت میان نسخه‌ها
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - 'مقدمه نويس' به 'مقدمه‌نويس') |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (۳ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۶: | خط ۶: | ||
| پدیدآوران = | | پدیدآوران = | ||
[[ارجانی، فرامرز بن خداداد]] (نويسنده) | [[ارجانی، فرامرز بن خداداد]] (نويسنده) | ||
[[شیرازی، صدقة بن ابوالقاسم ]] (سایر) | [[شیرازی، صدقة بن ابوالقاسم]] (سایر) | ||
[[خانلری، پرویز ]] ( مقدمه‌نويس) | [[خانلری، پرویز]] (مقدمه‌نويس) | ||
[[خانلری، پرویز]] ( مصحح) | [[خانلری، پرویز]] (مصحح) | ||
|زبان | |زبان | ||
| زبان = فارسی | | زبان = فارسی | ||
| خط ۲۷: | خط ۲۷: | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}} | }} | ||
'''سمک عیار'''، اثر فرامرز بن خداداد بن عبدالله کاتب ارجانی (زنده در قرن ششم یا پس از آن)، یکی از قدیمی‌ترین نمونه‌های داستان‌پردازی در ادبیات فارسی است که با مقدمه و تصحیح پرویز ناتل | '''سمک عیار'''، اثر [[ارجانی، فرامرز بن خداداد|فرامرز بن خداداد بن عبدالله کاتب ارجانی]] (زنده در قرن ششم یا پس از آن)، یکی از قدیمی‌ترین نمونه‌های داستان‌پردازی در ادبیات فارسی است که با مقدمه و تصحیح [[خانلری، پرویز|پرویز ناتل خانلری]]، منتشر شده است. | ||
این کتاب، یکی از داستانهای عامیانه فارسی است که قرن‌ها مایه سرگرمی و نشان مردم این سرزمین در اوقات فراغت بوده است<ref>ر.ک: مقدمه مصحح، ج1، صفحه شش</ref>. | این کتاب، یکی از داستانهای عامیانه فارسی است که قرن‌ها مایه سرگرمی و نشان مردم این سرزمین در اوقات فراغت بوده است<ref>ر.ک: مقدمه مصحح، ج1، صفحه شش</ref>. | ||
| خط ۵۰: | خط ۵۰: | ||
[[رده:کتاب‌شناسی]] | [[رده:کتاب‌شناسی]] | ||
[[رده:زبان‌شناسی، علم زبان]] | |||
[[رده:زبان و ادبیات شرقی (آسیایی)]] | |||
[[رده:زبان و ادبیات فارسی]] | |||
[[رده:مقالات بازبینی | [[رده:مقالات بازبینی شده2 بهمن 1402]] | ||
[[رده:مقاله نوشته شده در تاریخ دی 1402 توسط عباس مکرمی]] | [[رده:مقاله نوشته شده در تاریخ دی 1402 توسط عباس مکرمی]] | ||
[[رده:مقاله بازبینی شده در تاریخ دی 1402 توسط محسن عزیزی]] | [[رده:مقاله بازبینی شده در تاریخ دی 1402 توسط محسن عزیزی]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۱۴ فوریهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۱۶:۵۰
| سمک عیار | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | ارجانی، فرامرز بن خداداد (نويسنده)
شیرازی، صدقة بن ابوالقاسم (سایر) خانلری، پرویز (مقدمه‌نويس) خانلری، پرویز (مصحح) |
| ناشر | آگاه |
| مکان نشر | ایران - تهران |
| سال نشر | 1362ش - 1363ش |
| چاپ | 5 |
| موضوع | داستانهای فارسی - قرن 6ق. - نثر فارسی - قرن 6ق. |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 5 |
| کد کنگره | س8 4812 PIR |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
سمک عیار، اثر فرامرز بن خداداد بن عبدالله کاتب ارجانی (زنده در قرن ششم یا پس از آن)، یکی از قدیمی‌ترین نمونه‌های داستان‌پردازی در ادبیات فارسی است که با مقدمه و تصحیح پرویز ناتل خانلری، منتشر شده است.
این کتاب، یکی از داستانهای عامیانه فارسی است که قرن‌ها مایه سرگرمی و نشان مردم این سرزمین در اوقات فراغت بوده است[۱].
این داستان، از چند جهت اهمیت بسیار دارد. نخست از جهت عبارات و لغات و اصطلاحات که گنجیه‌ای گران‌بهاست و اگر از کتاب‌های تفسیر و تاریخ بگذریم، مفصل‌ترین و بزرگ‌ترین متنی است که از قرن‌های ششم و هفتم، در دست مانده است. ارزش این کتاب شاید از این جهت بیشتر باشد که انشای آن ادیبانه نیست و زبان معمول و رایج زمان را بهتر از نوشته‌های مصنوع و متکلف و منشیانه نشان می‌دهد[۲].
متن کتاب، شامل لغات فراوانی است که یا در کتاب‌های دیگر این زمان دیده نمی‌شود، یا اینجا در معنی اصطلاحی خاص آمده است. تعبیرات و اصطلاحات فراوان نیز در این متن وجود دارد که شایان دقت است و از مطالعه آنها فواید بسیار می‌توان برد[۳].
اما فایده مهم‌تر، اطلاعاتی است که از روی این کتاب، درباره اوضاع اجتماعی و فرهنگی ایران در قرون ششم و هفتم به دست می‌توان آورد و از این حیث، شاید از صد دیوان شعر به این اندازه، استفاده نتوان کرد. از جمله این اطلاعات اجتماعی در مرحله اول، وضع عیاران یا جوانمردان در جامعه آن روزگارست و شرایط و اوصاف اخلاقی این طبقه که جای‌جای کتاب، به‌تفصیل آمده است و از مجموع کتاب هم که قهرمان نخستین آن، یکی از عیاران است، در این باب، نکته‌های فراوان می‌توان دریافت[۴].
از دیگر امور اجتماعی مذکور در کتاب، می‌توان از تشریح و توضیح وضع ساختمان خانه‌ها، کوچه و برزن، بازار و سرای، وضع شهر، جامه و زینت زنان، لباس طبقات مختلف مردان و وضع آرایش ایشان، سلاح جنگیان، طرز آراستن صف جنگ، آداب پیکار، ساختمان کاخ شاه، خانه طبقات مختلف و اثاثیه و زینت‌های هریک، آداب دربار و مراسم فرستادن رسول و طرز پذیرفتن او، نوشیدنی‌ها و خوردنی‌ها، آلات موسیقی و آداب اجتماعی، نام برد[۵].
پانویس
منابع مقاله
مقدمه مصحح.