دیوان ابوتراب بیک فرقتی انجدانی فراهانی: تفاوت میان نسخهها
A-esmaeili (بحث | مشارکتها) (صفحهای تازه حاوی «{{جعبه اطلاعات کتاب | تصویر =NUR111335J1.jpg | عنوان = ديوان ابو تراب بيک فرقتي انجداني فراهاني شاعر بزرگ قرن يازدهم(متوفی1025 هجری قمری) | عنوانهای دیگر = | پدیدآورندگان | پدیدآوران = فرقتی جوشقانی، ابوتراب بن علی (نويسن...» ایجاد کرد) |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - ' ' به '') |
||
| (۳ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۵: | خط ۵: | ||
| پدیدآورندگان | | پدیدآورندگان | ||
| پدیدآوران = | | پدیدآوران = | ||
[[ | [[فرقتی جوشقانی، ابوتراب بن علی]] (نويسنده) | ||
[[برز آبادی فراهانی، مجتبی]] (مصحح) | [[برز آبادی فراهانی، مجتبی]] (مصحح) | ||
|زبان | |زبان | ||
| زبان = فارسی | | زبان = فارسی | ||
| کد کنگره = | | کد کنگره =PIR۶۴۹۳/د۹ | ||
| موضوع =شعر فارسی | | موضوع =شعر فارسی | ||
|ناشر | |ناشر | ||
| خط ۲۵: | خط ۲۵: | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}} | }} | ||
'''دیوان ابوتراب بیک فرقتی انجدانی فراهانی'''، مجموعه اشعار شاعر بزرگ قرن یازدهم ابوتراب فرقتی انجدانی فراهانی (متوفی 1025ق) است که با تصحیح مجتبی برزآبادی فراهانی منتشر شده است. | '''دیوان ابوتراب بیک فرقتی انجدانی فراهانی'''، مجموعه اشعار شاعر بزرگ قرن یازدهم [[فرقتی جوشقانی، ابوتراب بن علی|ابوتراب فرقتی انجدانی فراهانی]] (متوفی 1025ق) است که با تصحیح [[برز آبادی فراهانی، مجتبی|مجتبی برزآبادی فراهانی]] منتشر شده است. | ||
این دیوان، مشتمل بر ساقینامه، ترکیببند، غزلیات و قطعات، مثنویها، مقطعات، رباعیات، دوبیتیها، ابیات پراکنده، قطعاتر در لغز و قطعاتی در ماده تاریخ میباشد. | این دیوان، مشتمل بر ساقینامه، ترکیببند، غزلیات و قطعات، مثنویها، مقطعات، رباعیات، دوبیتیها، ابیات پراکنده، قطعاتر در لغز و قطعاتی در ماده تاریخ میباشد. | ||
میرزا طاهر درباره او چنین نوشته است: «ابوتراب خوش طبیعت و درست سلیقه است. اشعارش اکثرا عاشقانه و یکدست است. دیوانش قریب به دو هزار بیت به نظر رسیده است»<ref>مقدمه، ص18</ref>. | [[نصرآبادی، محمدطاهر|میرزا طاهر]] درباره او چنین نوشته است: «ابوتراب خوش طبیعت و درست سلیقه است. اشعارش اکثرا عاشقانه و یکدست است. دیوانش قریب به دو هزار بیت به نظر رسیده است»<ref>مقدمه، ص18</ref>. | ||
سبب شهرت میرزا | سبب شهرت [[فرقتی جوشقانی، ابوتراب بن علی|میرزا ابوتراب]]، ساقینامه ارزشمند اوست که در ردیف بهترین ساقینامههای زبان فارسی است که در بحر متقارب سروده شده است و نیز ابیات بسیار زیبایی در این دیوان وجود دارد که به صورت ضربالمثل درآمده است: | ||
{{شعر}} | {{شعر}} | ||
* {{ب|'' بجز رخ تو که تا صبح حشر نورانیست ''|2='' چراغ هیچ کسی تا سحر نمیسوزد ''}} | * {{ب|'' بجز رخ تو که تا صبح حشر نورانیست ''|2='' چراغ هیچ کسی تا سحر نمیسوزد ''}} | ||
{{پایان شعر}} | {{پایان شعر}} | ||
ابوتراب چند ترکیببند زیبا دارد که در کتاب نقل شده است. دو مثنوی او هم بسیار جالب و خواندنی است و نیز غزلیات و قطعات فراوانی دارد که تا حد امکان جمعآوری شده است<ref>ر.ک: همان، ص14</ref>. | [[فرقتی جوشقانی، ابوتراب بن علی|ابوتراب]] چند ترکیببند زیبا دارد که در کتاب نقل شده است. دو مثنوی او هم بسیار جالب و خواندنی است و نیز غزلیات و قطعات فراوانی دارد که تا حد امکان جمعآوری شده است<ref>ر.ک: همان، ص14</ref>. | ||
ساقینامه به صورت ترجیعبند است که آن را به بحر هزج مثمن اخرب مکفوف محذوف (مفعول، مفاعیل، مفاعیل، فعولن) سروده است که ترجیع آن: | ساقینامه به صورت ترجیعبند است که آن را به بحر هزج مثمن اخرب مکفوف محذوف (مفعول، مفاعیل، مفاعیل، فعولن) سروده است که ترجیع آن: | ||
| خط ۴۸: | خط ۴۸: | ||
در این دیوان، دو مثنوی بسیار زیبا وجود دارد که یکی در توحید است با سخنان بسیار جالب و جاذب و دیگری مربوط به حاتم طائی است که سراسر حکمت است<ref>ر.ک: همان</ref>. | در این دیوان، دو مثنوی بسیار زیبا وجود دارد که یکی در توحید است با سخنان بسیار جالب و جاذب و دیگری مربوط به حاتم طائی است که سراسر حکمت است<ref>ر.ک: همان</ref>. | ||
فرقتی قصایدی دارد در مدح از جمله در مدح حضرت علی(ع) و امام رضا(ع) و در مدح شاه عباس صفوی<ref>همان</ref>. | فرقتی قصایدی دارد در مدح از جمله در مدح [[امام علی علیهالسلام|حضرت علی(ع)]] و [[امام رضا علیهالسلام|امام رضا(ع)]] و در مدح شاه عباس صفوی<ref>همان</ref>. | ||
ابوتراب در ترکیببند نیز مانند ترجیعبند، مهارت بسزایی دارد. وی در سایر موارد شعری، همچون رباعی، دوبیتی، قطعات، مفردات، معما و ماده تاریخ، طبع آزمایی کرده است که همگی در این دیوان، جمعآوری شده است<ref>ر.ک: همان</ref>. | ابوتراب در ترکیببند نیز مانند ترجیعبند، مهارت بسزایی دارد. وی در سایر موارد شعری، همچون رباعی، دوبیتی، قطعات، مفردات، معما و ماده تاریخ، طبع آزمایی کرده است که همگی در این دیوان، جمعآوری شده است<ref>ر.ک: همان</ref>. | ||
فرقتی در مدح امیرالمؤمنین علی(ع) چه خوش میسراید: | فرقتی در مدح [[امام علی علیهالسلام|امیرالمؤمنین علی(ع)]] چه خوش میسراید: | ||
{{شعر}} | {{شعر}} | ||
* {{ب|'' امیر ملک ولایت علی عالیقدر ''|2='' که هست خاک درش نور دیده احرار ''}} | * {{ب|'' امیر ملک ولایت علی عالیقدر ''|2='' که هست خاک درش نور دیده احرار ''}} | ||
| خط ۷۰: | خط ۷۰: | ||
[[رده:کتابشناسی]] | [[رده:کتابشناسی]] | ||
[[رده:زبانشناسی، علم زبان]] | |||
[[رده:زبان و ادبیات شرقی (آسیایی)]] | |||
[[رده:زبان و ادبیات فارسی]] | |||
[[رده:مقالات بازبینی | [[رده:مقالات بازبینی شده2 بهمن 1402]] | ||
[[رده:مقاله نوشته شده در تاریخ دی 1402 توسط عباس مکرمی]] | [[رده:مقاله نوشته شده در تاریخ دی 1402 توسط عباس مکرمی]] | ||
[[رده:مقاله بازبینی شده در تاریخ دی 1402 توسط سید محمد رضا موسوی]] | [[رده:مقاله بازبینی شده در تاریخ دی 1402 توسط سید محمد رضا موسوی]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۳۰ اوت ۲۰۲۵، ساعت ۱۱:۱۵
دیوان ابوتراب بیک فرقتی انجدانی فراهانی، مجموعه اشعار شاعر بزرگ قرن یازدهم ابوتراب فرقتی انجدانی فراهانی (متوفی 1025ق) است که با تصحیح مجتبی برزآبادی فراهانی منتشر شده است.
| ديوان ابو تراب بيک فرقتي انجداني فراهاني شاعر بزرگ قرن يازدهم(متوفی1025 هجری قمری) | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | فرقتی جوشقانی، ابوتراب بن علی (نويسنده) برز آبادی فراهانی، مجتبی (مصحح) |
| ناشر | فردوسی |
| مکان نشر | ایران - تهران |
| سال نشر | 1376ش |
| چاپ | 1 |
| موضوع | شعر فارسی |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | PIR۶۴۹۳/د۹ |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
این دیوان، مشتمل بر ساقینامه، ترکیببند، غزلیات و قطعات، مثنویها، مقطعات، رباعیات، دوبیتیها، ابیات پراکنده، قطعاتر در لغز و قطعاتی در ماده تاریخ میباشد.
میرزا طاهر درباره او چنین نوشته است: «ابوتراب خوش طبیعت و درست سلیقه است. اشعارش اکثرا عاشقانه و یکدست است. دیوانش قریب به دو هزار بیت به نظر رسیده است»[۱].
سبب شهرت میرزا ابوتراب، ساقینامه ارزشمند اوست که در ردیف بهترین ساقینامههای زبان فارسی است که در بحر متقارب سروده شده است و نیز ابیات بسیار زیبایی در این دیوان وجود دارد که به صورت ضربالمثل درآمده است:
| بجز رخ تو که تا صبح حشر نورانیست | چراغ هیچ کسی تا سحر نمیسوزد |
ابوتراب چند ترکیببند زیبا دارد که در کتاب نقل شده است. دو مثنوی او هم بسیار جالب و خواندنی است و نیز غزلیات و قطعات فراوانی دارد که تا حد امکان جمعآوری شده است[۲].
ساقینامه به صورت ترجیعبند است که آن را به بحر هزج مثمن اخرب مکفوف محذوف (مفعول، مفاعیل، مفاعیل، فعولن) سروده است که ترجیع آن:
| ما خشک لبان تشنه دیدار شرابیم | تا کاسه ما گشت تهی خانه خرابیم |
میباشد که متضمن اندیشههای بلند حکیمانه و عارفانه است[۳].
غزلیات فرقتی کوتاه و موجز و اکثرا در حدود پنج بیت است. در هیچ غزلی تخلص ندارد و در آنها هیچگاه از فرقتی استفاده نکرده است[۴].
در این دیوان، دو مثنوی بسیار زیبا وجود دارد که یکی در توحید است با سخنان بسیار جالب و جاذب و دیگری مربوط به حاتم طائی است که سراسر حکمت است[۵].
فرقتی قصایدی دارد در مدح از جمله در مدح حضرت علی(ع) و امام رضا(ع) و در مدح شاه عباس صفوی[۶].
ابوتراب در ترکیببند نیز مانند ترجیعبند، مهارت بسزایی دارد. وی در سایر موارد شعری، همچون رباعی، دوبیتی، قطعات، مفردات، معما و ماده تاریخ، طبع آزمایی کرده است که همگی در این دیوان، جمعآوری شده است[۷].
فرقتی در مدح امیرالمؤمنین علی(ع) چه خوش میسراید:
| امیر ملک ولایت علی عالیقدر | که هست خاک درش نور دیده احرار | |
| دمی که گشت بنای فلک تمام قضا | بدست صنعت خود در سرای لیل و نهار | |
| برای آنکه ز رأیت شوند عکس پذیر | نشانده آینه مهر و ماه بر دیوار [۸] |
پانویس
منابع مقاله
مقدمه کتاب.