دیوان ابوطالب کلیم همدانی: تفاوت میان نسخه‌ها
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - ' ]]' به ']]') |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (۴ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۵: | خط ۵: | ||
| پدیدآورندگان | | پدیدآورندگان | ||
| پدیدآوران = | | پدیدآوران = | ||
[[ | [[کلیم کاشانی، ابوطالب]] (نويسنده) | ||
[[قهرمان، محمد]] (مقدمه‌نويس) | [[قهرمان، محمد]] (مقدمه‌نويس) | ||
[[قهرمان، محمد]] ( مصحح) | [[قهرمان، محمد]] (مصحح) | ||
|زبان | |زبان | ||
| زبان = فارسی | | زبان = فارسی | ||
| کد کنگره = | | کد کنگره =PIR۶۵۲۰/د۹ ۱۳۶۹ | ||
| موضوع = | | موضوع =قرن ۱۱ق شعر فارسی | ||
|ناشر | |ناشر | ||
| ناشر = آستان قدس رضوی. مؤسسه چاپ و انتشارات | | ناشر = آستان قدس رضوی. مؤسسه چاپ و انتشارات | ||
| خط ۲۶: | خط ۲۶: | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}} | }} | ||
'''دیوان ابوطالب کلیم همدانی'''، مجموعه اشعار ابوطالب کلیم همدانی (بین 990 تا 994-1061ق) است که با تصحیح و تعلیقات محمد | '''دیوان ابوطالب کلیم همدانی'''، مجموعه اشعار [[کلیم کاشانی، ابوطالب|ابوطالب کلیم همدانی]] (بین 990 تا 994-1061ق) است که با تصحیح و تعلیقات [[قهرمان، محمد|محمد قهرمان]]، منتشر شده است. | ||
دیوان کلیم، شامل قصیده، مثنوی، قطعه، غزل، رباعی، ترکیب‌بند و ترجیع‌بند است در حدود ده هزار بیت<ref>ر.ک: مقدمه، صفحه پنجاه</ref>. | دیوان کلیم، شامل قصیده، مثنوی، قطعه، غزل، رباعی، ترکیب‌بند و ترجیع‌بند است در حدود ده هزار بیت<ref>ر.ک: مقدمه، صفحه پنجاه</ref>. | ||
شیوه‌ای که کلیم و اقران او در شعر و به‌خصوص در غزل، پیش گرفته بودند، به‌غلط به سبک هندی مشهور شده؛ زیرا خاستگاه آن ایران بوده است<ref>ر.ک: همان</ref>؛ درحالی‌که خود این شعرا، از آن به «طرز» و «طرز» نو تعبیر می‌کرده‌اند<ref>ر.ک: همان، پنجاه‌ویک</ref>. بنای این نوع شعر، بر تخییل و تمثیل و مضمون‌یابی است و از ویژگی‌های عمده شعرای این طرز، توجه آنان به اصطلاحات، کنایات و لغات روز است<ref>ر.ک: همان</ref>. | شیوه‌ای که [[کلیم کاشانی، ابوطالب|کلیم]] و اقران او در شعر و به‌خصوص در غزل، پیش گرفته بودند، به‌غلط به سبک هندی مشهور شده؛ زیرا خاستگاه آن ایران بوده است<ref>ر.ک: همان</ref>؛ درحالی‌که خود این شعرا، از آن به «طرز» و «طرز» نو تعبیر می‌کرده‌اند<ref>ر.ک: همان، پنجاه‌ویک</ref>. بنای این نوع شعر، بر تخییل و تمثیل و مضمون‌یابی است و از ویژگی‌های عمده شعرای این طرز، توجه آنان به اصطلاحات، کنایات و لغات روز است<ref>ر.ک: همان</ref>. | ||
کلیم با تسلطی که بر غزل دارد، از گویندگان خوب این طرز است. در عهد او، قصیده رونق چندانی نداشته و بیشترین توجه، معطوف به غزل بوده است. ویژگی مشترکی که غزل‌سرایان توانای این سبک دارند، به وزن مربوط می‌شود: اینان از میان اوزان متداول در غزل، بیش از همه، وزن «فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلات» را که در بحر رمل است، به‌کار گرفته‌اند. 143 غزل، یعنی در حدود یک‌چهارم از غزل‌های | [[کلیم کاشانی، ابوطالب|کلیم]] با تسلطی که بر غزل دارد، از گویندگان خوب این طرز است. در عهد او، قصیده رونق چندانی نداشته و بیشترین توجه، معطوف به غزل بوده است. ویژگی مشترکی که غزل‌سرایان توانای این سبک دارند، به وزن مربوط می‌شود: اینان از میان اوزان متداول در غزل، بیش از همه، وزن «فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلات» را که در بحر رمل است، به‌کار گرفته‌اند. 143 غزل، یعنی در حدود یک‌چهارم از غزل‌های [[کلیم کاشانی، ابوطالب|کلیم]]، به این وزن سروده شده است؛ درحالی‌که در اوزان کوتاه، سی غزل هم ندارد<ref>ر.ک: همان، صفحه پنجاه‌وپنج – پنجاه‌وشش</ref>. | ||
قصاید | قصاید [[کلیم کاشانی، ابوطالب|کلیم]]، اکثرا حال و هوای غزل دارد، با همان مضمون‌پردازی‌ها. مثنوی‌های [[کلیم کاشانی، ابوطالب|کلیم]]، خوب است و ابیات زیبایی در آنها به چشم می‌خورد. مثنوی «شکست دست» از آن جمله است. [[کلیم کاشانی، ابوطالب|کلیم]] دلجویی دوستان را با طنزی قوی، به تصویر کشیده است. در تاریخ‌سازی به‌خوبی از عهده برآمده است. تاریخ فوت قدسی را در شعری گیرا و ازدل‌برخاسته، چنین آورده است: | ||
{{شعر}} | |||
دور از آن بلبل قدسی چمنم زندان شد | {{ب|''گل ز شبنم همه تن اشک مصیبت شد و گفت''|2=''دور از آن بلبل قدسی چمنم زندان شد''<ref>ر.ک: همان، صفحه شصت‌ویک</ref>}} | ||
{{پایان شعر}} | |||
کلیم به شهادت دیوانش، در سرودن اشعار فرمایشی، قوی‌دست است. رباعی‌های او که تعداد آنها هم زیاد نیست، چنگی به دل نمی‌زند. وی چند واژه هندی هم در شعر خود به‌کار برده است. فن غالب | [[کلیم کاشانی، ابوطالب|کلیم]] به شهادت دیوانش، در سرودن اشعار فرمایشی، قوی‌دست است. رباعی‌های او که تعداد آنها هم زیاد نیست، چنگی به دل نمی‌زند. وی چند واژه هندی هم در شعر خود به‌کار برده است. فن غالب [[کلیم کاشانی، ابوطالب|کلیم]]، غزل است. غزل‌های او، اکثرا نه‌بیتی است. تکرار قافیه هم در غزل‌های او، کم دیده می‌شود<ref>ر.ک: همان، شصت‌ودو</ref>. | ||
==پانویس == | ==پانویس == | ||
| خط ۵۱: | خط ۵۱: | ||
[[رده:کتاب‌شناسی]] | [[رده:کتاب‌شناسی]] | ||
[[رده:زبان‌شناسی، علم زبان]] | |||
[[رده:زبان و ادبیات شرقی (آسیایی)]] | |||
[[رده:زبان و ادبیات فارسی]] | |||
[[رده:مقالات بازبینی | [[رده:مقالات بازبینی شده2 بهمن 1402]] | ||
[[رده:مقاله نوشته شده در تاریخ دی 1402 توسط عباس مکرمی]] | [[رده:مقاله نوشته شده در تاریخ دی 1402 توسط عباس مکرمی]] | ||
[[رده:مقاله بازبینی شده در تاریخ دی 1402 توسط محسن عزیزی]] | [[رده:مقاله بازبینی شده در تاریخ دی 1402 توسط محسن عزیزی]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۱۸ ژانویهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۱۵:۵۹
دیوان ابوطالب کلیم همدانی، مجموعه اشعار ابوطالب کلیم همدانی (بین 990 تا 994-1061ق) است که با تصحیح و تعلیقات محمد قهرمان، منتشر شده است.
| دیوان ابوطالب کلیم همدانی | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | کلیم کاشانی، ابوطالب (نويسنده)
قهرمان، محمد (مقدمه‌نويس) قهرمان، محمد (مصحح) |
| ناشر | آستان قدس رضوی. مؤسسه چاپ و انتشارات |
| مکان نشر | ایران - مشهد مقدس |
| سال نشر | 1369ش |
| چاپ | 0 |
| موضوع | قرن ۱۱ق شعر فارسی |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | PIR۶۵۲۰/د۹ ۱۳۶۹ |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
دیوان کلیم، شامل قصیده، مثنوی، قطعه، غزل، رباعی، ترکیب‌بند و ترجیع‌بند است در حدود ده هزار بیت[۱].
شیوه‌ای که کلیم و اقران او در شعر و به‌خصوص در غزل، پیش گرفته بودند، به‌غلط به سبک هندی مشهور شده؛ زیرا خاستگاه آن ایران بوده است[۲]؛ درحالی‌که خود این شعرا، از آن به «طرز» و «طرز» نو تعبیر می‌کرده‌اند[۳]. بنای این نوع شعر، بر تخییل و تمثیل و مضمون‌یابی است و از ویژگی‌های عمده شعرای این طرز، توجه آنان به اصطلاحات، کنایات و لغات روز است[۴].
کلیم با تسلطی که بر غزل دارد، از گویندگان خوب این طرز است. در عهد او، قصیده رونق چندانی نداشته و بیشترین توجه، معطوف به غزل بوده است. ویژگی مشترکی که غزل‌سرایان توانای این سبک دارند، به وزن مربوط می‌شود: اینان از میان اوزان متداول در غزل، بیش از همه، وزن «فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلات» را که در بحر رمل است، به‌کار گرفته‌اند. 143 غزل، یعنی در حدود یک‌چهارم از غزل‌های کلیم، به این وزن سروده شده است؛ درحالی‌که در اوزان کوتاه، سی غزل هم ندارد[۵].
قصاید کلیم، اکثرا حال و هوای غزل دارد، با همان مضمون‌پردازی‌ها. مثنوی‌های کلیم، خوب است و ابیات زیبایی در آنها به چشم می‌خورد. مثنوی «شکست دست» از آن جمله است. کلیم دلجویی دوستان را با طنزی قوی، به تصویر کشیده است. در تاریخ‌سازی به‌خوبی از عهده برآمده است. تاریخ فوت قدسی را در شعری گیرا و ازدل‌برخاسته، چنین آورده است:
| گل ز شبنم همه تن اشک مصیبت شد و گفت | دور از آن بلبل قدسی چمنم زندان شد[۶] |
کلیم به شهادت دیوانش، در سرودن اشعار فرمایشی، قوی‌دست است. رباعی‌های او که تعداد آنها هم زیاد نیست، چنگی به دل نمی‌زند. وی چند واژه هندی هم در شعر خود به‌کار برده است. فن غالب کلیم، غزل است. غزل‌های او، اکثرا نه‌بیتی است. تکرار قافیه هم در غزل‌های او، کم دیده می‌شود[۷].
پانویس
منابع مقاله
مقدمه کتاب.