تاريخ العرب قبل الإسلام: تفاوت میان نسخه‌ها

    از ویکی‌نور
    جز (Hbaghizadeh صفحهٔ تاریخ العرب قبل الاسلام را بدون برجای‌گذاشتن تغییرمسیر به تاريخ العرب قبل الإسلام منتقل کرد)
    بدون خلاصۀ ویرایش
     
    (یک نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد)
    خط ۲۵: خط ۲۵:
    | پیش از =  
    | پیش از =  
    }}
    }}
    '''تاريخ العرب قبل الإسلام'''، تألیف راوی، مورخ، ادیب، قاری و واژه‌شناس ممتاز قرن دوم قمری، [[عبدالملک بن قریب اصمعی]] (حدود 123-‌216ق)، است که تاریخ و فرهنگ اولین شاهان و حاکمان عرب را توضیح می‌دهد. [[محمدحسن آل‌یاسین]] این کتاب را تحقیق کرده و برای آن مقدمه نوشته است.
    '''تاريخ العرب قبل الإسلام'''، تألیف راوی، مورخ، ادیب، قاری و واژه‌شناس ممتاز قرن دوم قمری، [[اصمعی، عبدالملک بن قریب|عبدالملک بن قریب اصمعی]] (حدود 123-‌216ق)، است که تاریخ و فرهنگ اولین شاهان و حاکمان عرب را توضیح می‌دهد. [[آل یاسین، محمد حسن|محمدحسن آل‌یاسین]] این کتاب را تحقیق کرده و برای آن مقدمه نوشته است.


    ==هدف و روش==
    ==هدف و روش==
    * [[عبدالملک بن قریب اصمعی]] با خطاب به دولت‌مردی که نامش را نیاورده، ولی او را مدح و ستایش فراوان کرده، افزوده است: به من فرمان دادی تا اخبار نخستین ملوک و حاکمان عرب منقرض‌شده و قسمتی از سیاست‌ها، نصیحت‌ها، اشعار، خطبه‌ها، فعالیت‌ها و حوادث آنان را جمع‌آوری کنم...<ref>ر.ک: مقدمه نویسنده، ص29- 30</ref>.
    * [[اصمعی، عبدالملک بن قریب|عبدالملک بن قریب اصمعی]] با خطاب به دولت‌مردی که نامش را نیاورده، ولی او را مدح و ستایش فراوان کرده، افزوده است: به من فرمان دادی تا اخبار نخستین ملوک و حاکمان عرب منقرض‌شده و قسمتی از سیاست‌ها، نصیحت‌ها، اشعار، خطبه‌ها، فعالیت‌ها و حوادث آنان را جمع‌آوری کنم...<ref>ر.ک: مقدمه نویسنده، ص29- 30</ref>.
    * [[محمدحسن آل‌یاسین]] با معرفی نویسنده و کتاب حاضر تأکید کرده است:
    * [[آل یاسین، محمد حسن|محمدحسن آل‌یاسین]] با معرفی نویسنده و کتاب حاضر تأکید کرده است:
    # با انگیزه شناخت و غیرتمندی نسبت به حفظ میراث عظیم فرهنگی خودمان، به تحقیق این کتاب ارزنده اهتمام ورزیدم که توجهی خاصّ به تاریخ، سیره، اشعار و وصایای پادشاهان عرب دارد<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ص6</ref>.
    # با انگیزه شناخت و غیرتمندی نسبت به حفظ میراث عظیم فرهنگی خودمان، به تحقیق این کتاب ارزنده اهتمام ورزیدم که توجهی خاصّ به تاریخ، سیره، اشعار و وصایای پادشاهان عرب دارد<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ص6</ref>.
    # نسخه خطی این اثر، نفیس است و بلکه از نوادر شمرده می‌شود؛ زیرا آن را دانشوری ممتاز و واژه‌شناسی بزرگ، [[یعقوب بن سکیت]] (۱۸۶-۲۴۴ق)، خودش با خطّ کوفی نوشته و کتابت آن را در تاریخ 243ق به پایان رسانده است؛ یعنی 26 سال بعد از رحلت [[اصمعی]]<ref>ر.ک: همان، ص27</ref>.
    # نسخه خطی این اثر، نفیس است و بلکه از نوادر شمرده می‌شود؛ زیرا آن را دانشوری ممتاز و واژه‌شناسی بزرگ، [[ابن سکیت، یعقوب بن اسحاق|یعقوب بن سکیت]] (۱۸۶-۲۴۴ق)، خودش با خطّ کوفی نوشته و کتابت آن را در تاریخ 243ق به پایان رسانده است؛ یعنی 26 سال بعد از رحلت [[اصمعی، عبدالملک بن قریب|اصمعی]]<ref>ر.ک: همان، ص27</ref>.
    # مورخان در روایاتشان نسبت به مسئله اولین عرب‌ها، در هرچه اختلاف داشته باشند، در این مطلب اشتراک نظر دارند که عرب از نظر نسب، دو دسته بودند:
    # مورخان در روایاتشان نسبت به مسئله اولین عرب‌ها، در هرچه اختلاف داشته باشند، در این مطلب اشتراک نظر دارند که عرب از نظر نسب، دو دسته بودند:
    ## عدنانی یا اسماعیلی که نسبشان به حضرت اسماعیل(ع) بازمی‌گردد.
    ## عدنانی یا اسماعیلی که نسبشان به حضرت اسماعیل(ع) بازمی‌گردد.
    ## قحطانی که عرب یمن هستند و نسبتشان به یعرب بن قحطان می‌رسد<ref>ر.ک: همان، ص11</ref>.
    ## قحطانی که عرب یمن هستند و نسبتشان به یعرب بن قحطان می‌رسد<ref>ر.ک: همان، ص11</ref>.
    * هرچند منابعی که فهرست آثار نویسنده را نوشته‌اند، یادی از این کتاب نکرده‌اند، ولیکن هیچ تردیدی نیست که این کتاب از آثار [[عبدالملک بن قریب اصمعی]] است و تاریخ نگارش نسخه خطی و شخصیت کاتب دانشمند آن، برای اثبات این مهمّ کفایت می‌کند و مورخانی که شرح ‌حال [[اصمعی]] را نوشته‌اند درصدد تعیین همه آثار او نبوده‌اند؛ زیرا سخنشان را با تعبیر «منها» (من مؤلفاته) آغاز کرده و با عبارت «و غير ذلك» پایان داده‌اند؛ یعنی فهرستشان جامع نیست<ref>ر.ک: همان، ص27</ref>.
    * هرچند منابعی که فهرست آثار نویسنده را نوشته‌اند، یادی از این کتاب نکرده‌اند، ولیکن هیچ تردیدی نیست که این کتاب از آثار [[اصمعی، عبدالملک بن قریب|عبدالملک بن قریب اصمعی]] است و تاریخ نگارش نسخه خطی و شخصیت کاتب دانشمند آن، برای اثبات این مهمّ کفایت می‌کند و مورخانی که شرح ‌حال [[اصمعی، عبدالملک بن قریب|اصمعی]] را نوشته‌اند درصدد تعیین همه آثار او نبوده‌اند؛ زیرا سخنشان را با تعبیر «منها» (من مؤلفاته) آغاز کرده و با عبارت «و غير ذلك» پایان داده‌اند؛ یعنی فهرستشان جامع نیست<ref>ر.ک: همان، ص27</ref>.


    ==ساختار و محتوا==
    ==ساختار و محتوا==
    خط ۵۲: خط ۵۲:
    ==وابسته‌ها==
    ==وابسته‌ها==
    {{وابسته‌ها}}
    {{وابسته‌ها}}
    [[أيام العرب في الجاهلية]]


    [[رده:کتاب‌شناسی]]
    [[رده:کتاب‌شناسی]]
    [[رده: تاریخ (عمومی)]]
    [[رده: تاریخ آسیا]]
    [[رده: تاریخ شبه جزیره]]


    [[رده:مقالات بازبینی نشده2]]
    [[رده:مقالات بازبینی شده2 دی 1402]]
    [[رده:مقاله نوشته شده در تاریخ آذر 1402 توسط محمد خردمند]]
    [[رده:مقاله نوشته شده در تاریخ آذر 1402 توسط محمد خردمند]]
    [[رده:مقاله بازبینی شده در تاریخ آذر 1402 توسط محسن عزیزی]]
    [[رده:مقاله بازبینی شده در تاریخ آذر 1402 توسط محسن عزیزی]]

    نسخهٔ کنونی تا ‏۲۲ دسامبر ۲۰۲۳، ساعت ۱۰:۲۲

    تاريخ العرب قبل الإسلام
    تاريخ العرب قبل الإسلام
    پدیدآوراناصمعی، عبدالملک بن قریب (نويسنده) آل یاسین، محمد حسن (محقق)
    عنوان‌های دیگر[عن نسخه کتبت عام 243ه بخط یعقوب بن السکیت]
    ناشرالوراق للنشر
    مکان نشرلبنان - بیروت
    سال نشر2009م
    چاپ1
    شابک-
    زبانعربی
    تعداد جلد1
    کد کنگره
    /الف6ت2 231 DS
    نورلایبمطالعه و دانلود pdf

    تاريخ العرب قبل الإسلام، تألیف راوی، مورخ، ادیب، قاری و واژه‌شناس ممتاز قرن دوم قمری، عبدالملک بن قریب اصمعی (حدود 123-‌216ق)، است که تاریخ و فرهنگ اولین شاهان و حاکمان عرب را توضیح می‌دهد. محمدحسن آل‌یاسین این کتاب را تحقیق کرده و برای آن مقدمه نوشته است.

    هدف و روش

    • عبدالملک بن قریب اصمعی با خطاب به دولت‌مردی که نامش را نیاورده، ولی او را مدح و ستایش فراوان کرده، افزوده است: به من فرمان دادی تا اخبار نخستین ملوک و حاکمان عرب منقرض‌شده و قسمتی از سیاست‌ها، نصیحت‌ها، اشعار، خطبه‌ها، فعالیت‌ها و حوادث آنان را جمع‌آوری کنم...[۱].
    • محمدحسن آل‌یاسین با معرفی نویسنده و کتاب حاضر تأکید کرده است:
    1. با انگیزه شناخت و غیرتمندی نسبت به حفظ میراث عظیم فرهنگی خودمان، به تحقیق این کتاب ارزنده اهتمام ورزیدم که توجهی خاصّ به تاریخ، سیره، اشعار و وصایای پادشاهان عرب دارد[۲].
    2. نسخه خطی این اثر، نفیس است و بلکه از نوادر شمرده می‌شود؛ زیرا آن را دانشوری ممتاز و واژه‌شناسی بزرگ، یعقوب بن سکیت (۱۸۶-۲۴۴ق)، خودش با خطّ کوفی نوشته و کتابت آن را در تاریخ 243ق به پایان رسانده است؛ یعنی 26 سال بعد از رحلت اصمعی[۳].
    3. مورخان در روایاتشان نسبت به مسئله اولین عرب‌ها، در هرچه اختلاف داشته باشند، در این مطلب اشتراک نظر دارند که عرب از نظر نسب، دو دسته بودند:
      1. عدنانی یا اسماعیلی که نسبشان به حضرت اسماعیل(ع) بازمی‌گردد.
      2. قحطانی که عرب یمن هستند و نسبتشان به یعرب بن قحطان می‌رسد[۴].
    • هرچند منابعی که فهرست آثار نویسنده را نوشته‌اند، یادی از این کتاب نکرده‌اند، ولیکن هیچ تردیدی نیست که این کتاب از آثار عبدالملک بن قریب اصمعی است و تاریخ نگارش نسخه خطی و شخصیت کاتب دانشمند آن، برای اثبات این مهمّ کفایت می‌کند و مورخانی که شرح ‌حال اصمعی را نوشته‌اند درصدد تعیین همه آثار او نبوده‌اند؛ زیرا سخنشان را با تعبیر «منها» (من مؤلفاته) آغاز کرده و با عبارت «و غير ذلك» پایان داده‌اند؛ یعنی فهرستشان جامع نیست[۵].

    ساختار و محتوا

    نویسنده سامان‌دهی مشخصی برای کتابش تعیین نکرده است. برخی از محورهای مهمّ این اثر عبارت است از: اولین شاه عرب، نسب قحطان و اشعار و وصیت او به پسرانش، وصیت و شعر یعرب، عمالقه، وصیت حمیر به پسرانش، امرؤالقیس، ذوالقرنین.

    نمونه مباحث

    • اطلاعات درباره اولین شاهان و حاکمان عرب، اندک است. آنچه نسب‌شناسان و پیرراویان بر آن اشتراک نظر دارند این است: اولین حاکمی که در بین عرب، تاج شاهی بر سر نهاد، قحطان بن هود(ع) بن عابر بن شالخ بود و هود(ع) همان اولین پیامبری است که بعد از نوح فرستاده شد[۶].
    • ورود، مهمانی و تبریک «عبدالمطلب بن هاشم» و همراهانش بر «سیف بن ذی‌یزن» و گفتگوی آن دو و بشارت به امامت و رسالت حضرت رسول اکرم(ص)، از خواندنی‌ترین مطالب این اثر است[۷].

    پانویس

    1. ر.ک: مقدمه نویسنده، ص29- 30
    2. ر.ک: مقدمه محقق، ص6
    3. ر.ک: همان، ص27
    4. ر.ک: همان، ص11
    5. ر.ک: همان، ص27
    6. ر.ک: متن کتاب، ص29-30
    7. ر.ک: همان، ص88- 93

    منابع مقاله

    مقدمه و متن کتاب.

    وابسته‌ها