زهر الخمائل علی الشمائل: تفاوت میان نسخه‌ها

(صفحه‌ای تازه حاوی «{{جعبه اطلاعات کتاب | تصویر =NUR75921J1.jpg | عنوان = زهر الخمائل على الشمائل أوصاف النبي صلی‌ الله‌ علیه‌ و آله‌ و سلم‌ | عنوان‌های دیگر = | پدیدآورندگان | پدیدآوران = سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌‌بکر (نويسنده) عاشور، مصطفی (محقق) |زبان | زبان = عربی |...» ایجاد کرد)
 
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(یک نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد)
خط ۲۵: خط ۲۵:
| پیش از =  
| پیش از =  
}}
}}
'''زهر الخمائل علی الشمائل'''، اثر جلال‌الدین سیوطی (متوفی 911ق)، رساله‌ای است کوچک و مختصر در تلخیص کتاب «الشمائل المحمدية» ابوعیسی محمد بن سوره ترمذی (متوفی 279ق).
'''زهر الخمائل علی الشمائل'''، اثر [[سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر|جلال‌الدین سیوطی]] (متوفی 911ق)، رساله‌ای است کوچک و مختصر در تلخیص کتاب «[[الشمائل المحمدية]]» [[ترمذی، محمد بن عیسی|ابوعیسی محمد بن سوره ترمذی]] (متوفی 279ق).


حاجی خلیفه در «كشف الظنون»، صحت انتساب این کتاب به سیوطی را تأیید نموده و آن را جزو آثار وی، برشمرده است<ref>ر.ک: مقدمه، ص7</ref>.
[[حاجی خلیفه، مصطفی بن عبدالله|حاجی خلیفه]] در «[[كشف الظنون عن أسامي الكتب و الفنون|كشف الظنون]]»، صحت انتساب این کتاب به سیوطی را تأیید نموده و آن را جزو آثار وی، برشمرده است<ref>ر.ک: مقدمه، ص7</ref>.


«الشمائل» جمع «شمال» (به کسر شین)، به معنای طبیعت و سرشت است و شامل خلق (به فتح خاء) و خلق (به ضم خاء) هر دو می‌شود. مراد از خلق (به فتح خاء)، صورت انسان و شکل ظاهری او مانند سفیدی، بلندی و... و منظور از خلق (به ضم خاء)، صورت باطنی انسان مانند حلم، علم و... است. اما «الخمائل» جمع «خمیله» به معنای هرچیزی است که دارای شاخه بوده و شاخه‌های آن، به هم گره خورده باشد و همین‌طور به معنای زمین هموار و پاکیزه‌ای است که گیاهانش شبیه گل همیشه بهار (یا گیاه تاج خروس، دارای برگ‌ها و شکوفه‌های مخملی و ارغوانی) است. علت نام‌گذاری کتاب به این نام زیبا، به این دلیل است که کار سیوطی در تلخیص خودش برای خوانندگان، مانند کار کسی است که اقدام به جمع‌آوری شکوفه و گلی از هر باغی کرده تا در اطراف شاخه‌ها پراکنده شود. وی سخنان اهل حدیث و علما را جمع‌آوری نموده تا آنها را پیرامون شمایل نبوی پراکنده سازد<ref>ر.ک: همان، ص8</ref>.
«الشمائل» جمع «شمال» (به کسر شین)، به معنای طبیعت و سرشت است و شامل خلق (به فتح خاء) و خلق (به ضم خاء) هر دو می‌شود. مراد از خلق (به فتح خاء)، صورت انسان و شکل ظاهری او مانند سفیدی، بلندی و... و منظور از خلق (به ضم خاء)، صورت باطنی انسان مانند حلم، علم و... است. اما «الخمائل» جمع «خمیله» به معنای هرچیزی است که دارای شاخه بوده و شاخه‌های آن، به هم گره خورده باشد و همین‌طور به معنای زمین هموار و پاکیزه‌ای است که گیاهانش شبیه گل همیشه بهار (یا گیاه تاج خروس، دارای برگ‌ها و شکوفه‌های مخملی و ارغوانی) است. علت نام‌گذاری کتاب به این نام زیبا، به این دلیل است که کار سیوطی در تلخیص خودش برای خوانندگان، مانند کار کسی است که اقدام به جمع‌آوری شکوفه و گلی از هر باغی کرده تا در اطراف شاخه‌ها پراکنده شود. وی سخنان اهل حدیث و علما را جمع‌آوری نموده تا آنها را پیرامون شمایل نبوی پراکنده سازد<ref>ر.ک: همان، ص8</ref>.


سیوطی در تلخیص خود، ویژگی‌های زیر را (با ذکر و شرح و بیان غریب الحدیث در آنها، با ذکر نظرات ائمه لغت و شارحان حدیث و اظهار نظر خویش)، بیان کرده است:
[[سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر|سیوطی]] در تلخیص خود، ویژگی‌های زیر را (با ذکر و شرح و بیان غریب الحدیث در آنها، با ذکر نظرات ائمه لغت و شارحان حدیث و اظهار نظر خویش)، بیان کرده است:
# صفت پیامبر(ص)؛
# صفت پیامبر(ص)؛
# مهر نبوت؛
# مهر نبوت؛
خط ۵۵: خط ۵۵:


[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:اسلام، عرفان، غیره]]
[[رده:تفسیر]]
[[رده:تفاسیر سور و آیات]]


[[رده:مقالات بازبینی نشده2]]
[[رده:مقالات بازبینی شده2 دی 1402]]
[[رده:مقاله نوشته شده در تاریخ آذر 1402 توسط عباس مکرمی]]
[[رده:مقاله نوشته شده در تاریخ آذر 1402 توسط عباس مکرمی]]
[[رده:مقاله بازبینی شده در تاریخ آذر 1402 توسط محسن عزیزی]]
[[رده:مقاله بازبینی شده در تاریخ آذر 1402 توسط محسن عزیزی]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۳ دسامبر ۲۰۲۳، ساعت ۱۳:۵۴

زهر الخمائل علی الشمائل، اثر جلال‌الدین سیوطی (متوفی 911ق)، رساله‌ای است کوچک و مختصر در تلخیص کتاب «الشمائل المحمدية» ابوعیسی محمد بن سوره ترمذی (متوفی 279ق).

زهر الخمائل على الشمائل أوصاف النبي صلی‌ الله‌ علیه‌ و آله‌ و سلم‌
زهر الخمائل علی الشمائل
پدیدآورانسیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌‌بکر (نويسنده) عاشور، مصطفی (محقق)
ناشرمکتبة القرآن
مکان نشرمصر - قاهره
سال نشر13سده
چاپ1
زبانعربی
تعداد جلد1
کد کنگره
س9ز9 22/7 BP
نورلایبمطالعه و دانلود pdf

حاجی خلیفه در «كشف الظنون»، صحت انتساب این کتاب به سیوطی را تأیید نموده و آن را جزو آثار وی، برشمرده است[۱].

«الشمائل» جمع «شمال» (به کسر شین)، به معنای طبیعت و سرشت است و شامل خلق (به فتح خاء) و خلق (به ضم خاء) هر دو می‌شود. مراد از خلق (به فتح خاء)، صورت انسان و شکل ظاهری او مانند سفیدی، بلندی و... و منظور از خلق (به ضم خاء)، صورت باطنی انسان مانند حلم، علم و... است. اما «الخمائل» جمع «خمیله» به معنای هرچیزی است که دارای شاخه بوده و شاخه‌های آن، به هم گره خورده باشد و همین‌طور به معنای زمین هموار و پاکیزه‌ای است که گیاهانش شبیه گل همیشه بهار (یا گیاه تاج خروس، دارای برگ‌ها و شکوفه‌های مخملی و ارغوانی) است. علت نام‌گذاری کتاب به این نام زیبا، به این دلیل است که کار سیوطی در تلخیص خودش برای خوانندگان، مانند کار کسی است که اقدام به جمع‌آوری شکوفه و گلی از هر باغی کرده تا در اطراف شاخه‌ها پراکنده شود. وی سخنان اهل حدیث و علما را جمع‌آوری نموده تا آنها را پیرامون شمایل نبوی پراکنده سازد[۲].

سیوطی در تلخیص خود، ویژگی‌های زیر را (با ذکر و شرح و بیان غریب الحدیث در آنها، با ذکر نظرات ائمه لغت و شارحان حدیث و اظهار نظر خویش)، بیان کرده است:

  1. صفت پیامبر(ص)؛
  2. مهر نبوت؛
  3. موی پیامبر(ص) و خضاب نمودن و سرمه کشیدن؛
  4. لباس آن حضرت(ص)؛
  5. عیش و تفریح ایشان؛
  6. کفش راحتی، نعلین، انگشتر، شمشیر و سپر؛
  7. عمامه؛
  8. آنچه درباره ازار پیامبر(ص) و راه رفتن، نشستن، تکیه دادن و خوابیدنش ذکر شده است.
  9. آنچه درباره سخن گفتن، خندیدن و مزاح ایشان آمده و...
  10. آنچه درباره خوردن و نوشیدن و میوه و عطر آن حضرت وارد شده است؛
  11. آنچه در کلام آن حضرت در گفتگوی شبانه پیرامون حکایات (از جمله حدیث ام‌زرع) وارد شده است[۳].

پانویس

  1. ر.ک: مقدمه، ص7
  2. ر.ک: همان، ص8
  3. ر.ک: همان، ص9

منابع مقاله

مقدمه کتاب.


وابسته‌ها