تاريخ العرب قبل الإسلام: تفاوت میان نسخهها
(صفحهای تازه حاوی «{{جعبه اطلاعات کتاب | تصویر =NUR20245J1.jpg | عنوان = تاريخ العرب قبل الإسلام | عنوانهای دیگر = [عن نسخه کتبت عام 243ه بخط یعقوب بن السکیت] | پدیدآورندگان | پدیدآوران = اصمعی، عبدالملک بن قریب (نويسنده) آل یاسین، محمد حسن (محقق) |زبان | زبان = عربی | کد کن...» ایجاد کرد) |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (۲ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۲۵: | خط ۲۵: | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}} | }} | ||
'''تاريخ العرب قبل الإسلام'''، تألیف راوی، مورخ، ادیب، قاری و واژهشناس ممتاز قرن دوم قمری، [[عبدالملک بن قریب اصمعی]] (حدود 123-216ق)، است که تاریخ و فرهنگ اولین شاهان و حاکمان عرب را توضیح میدهد. [[محمدحسن آلیاسین]] این کتاب را تحقیق کرده و برای آن مقدمه نوشته است. | '''تاريخ العرب قبل الإسلام'''، تألیف راوی، مورخ، ادیب، قاری و واژهشناس ممتاز قرن دوم قمری، [[اصمعی، عبدالملک بن قریب|عبدالملک بن قریب اصمعی]] (حدود 123-216ق)، است که تاریخ و فرهنگ اولین شاهان و حاکمان عرب را توضیح میدهد. [[آل یاسین، محمد حسن|محمدحسن آلیاسین]] این کتاب را تحقیق کرده و برای آن مقدمه نوشته است. | ||
==هدف و روش== | ==هدف و روش== | ||
* [[عبدالملک بن قریب اصمعی]] با خطاب به دولتمردی که نامش را نیاورده، ولی او را مدح و ستایش فراوان کرده، افزوده است: به من فرمان دادی تا اخبار نخستین ملوک و حاکمان عرب منقرضشده و قسمتی از سیاستها، نصیحتها، اشعار، خطبهها، فعالیتها و حوادث آنان را جمعآوری کنم...<ref>ر.ک: مقدمه نویسنده، ص29- 30</ref>. | * [[اصمعی، عبدالملک بن قریب|عبدالملک بن قریب اصمعی]] با خطاب به دولتمردی که نامش را نیاورده، ولی او را مدح و ستایش فراوان کرده، افزوده است: به من فرمان دادی تا اخبار نخستین ملوک و حاکمان عرب منقرضشده و قسمتی از سیاستها، نصیحتها، اشعار، خطبهها، فعالیتها و حوادث آنان را جمعآوری کنم...<ref>ر.ک: مقدمه نویسنده، ص29- 30</ref>. | ||
* [[محمدحسن آلیاسین]] با معرفی نویسنده و کتاب حاضر تأکید کرده است: | * [[آل یاسین، محمد حسن|محمدحسن آلیاسین]] با معرفی نویسنده و کتاب حاضر تأکید کرده است: | ||
# با انگیزه شناخت و غیرتمندی نسبت به حفظ میراث عظیم فرهنگی خودمان، به تحقیق این کتاب ارزنده اهتمام ورزیدم که توجهی خاصّ به تاریخ، سیره، اشعار و وصایای پادشاهان عرب دارد<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ص6</ref>. | # با انگیزه شناخت و غیرتمندی نسبت به حفظ میراث عظیم فرهنگی خودمان، به تحقیق این کتاب ارزنده اهتمام ورزیدم که توجهی خاصّ به تاریخ، سیره، اشعار و وصایای پادشاهان عرب دارد<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ص6</ref>. | ||
# نسخه خطی این اثر، نفیس است و بلکه از نوادر شمرده میشود؛ زیرا آن را دانشوری ممتاز و واژهشناسی بزرگ، [[یعقوب بن سکیت]] (۱۸۶-۲۴۴ق)، خودش با خطّ کوفی نوشته و کتابت آن را در تاریخ 243ق به پایان رسانده است؛ یعنی 26 سال بعد از رحلت [[اصمعی]]<ref>ر.ک: همان، ص27</ref>. | # نسخه خطی این اثر، نفیس است و بلکه از نوادر شمرده میشود؛ زیرا آن را دانشوری ممتاز و واژهشناسی بزرگ، [[ابن سکیت، یعقوب بن اسحاق|یعقوب بن سکیت]] (۱۸۶-۲۴۴ق)، خودش با خطّ کوفی نوشته و کتابت آن را در تاریخ 243ق به پایان رسانده است؛ یعنی 26 سال بعد از رحلت [[اصمعی، عبدالملک بن قریب|اصمعی]]<ref>ر.ک: همان، ص27</ref>. | ||
# مورخان در روایاتشان نسبت به مسئله اولین عربها، در هرچه اختلاف داشته باشند، در این مطلب اشتراک نظر دارند که عرب از نظر نسب، دو دسته بودند: | # مورخان در روایاتشان نسبت به مسئله اولین عربها، در هرچه اختلاف داشته باشند، در این مطلب اشتراک نظر دارند که عرب از نظر نسب، دو دسته بودند: | ||
## عدنانی یا اسماعیلی که نسبشان به حضرت اسماعیل(ع) بازمیگردد. | ## عدنانی یا اسماعیلی که نسبشان به حضرت اسماعیل(ع) بازمیگردد. | ||
## قحطانی که عرب یمن هستند و نسبتشان به یعرب بن قحطان میرسد<ref>ر.ک: همان، ص11</ref>. | ## قحطانی که عرب یمن هستند و نسبتشان به یعرب بن قحطان میرسد<ref>ر.ک: همان، ص11</ref>. | ||
* هرچند منابعی که فهرست آثار نویسنده را نوشتهاند، یادی از این کتاب نکردهاند، ولیکن هیچ تردیدی نیست که این کتاب از آثار [[عبدالملک بن قریب اصمعی]] است و تاریخ نگارش نسخه خطی و شخصیت کاتب دانشمند آن، برای اثبات این مهمّ کفایت میکند و مورخانی که شرح حال [[اصمعی]] را نوشتهاند درصدد تعیین همه آثار او نبودهاند؛ زیرا سخنشان را با تعبیر «منها» (من مؤلفاته) آغاز کرده و با عبارت «و غير ذلك» پایان دادهاند؛ یعنی فهرستشان جامع نیست<ref>ر.ک: همان، ص27</ref>. | * هرچند منابعی که فهرست آثار نویسنده را نوشتهاند، یادی از این کتاب نکردهاند، ولیکن هیچ تردیدی نیست که این کتاب از آثار [[اصمعی، عبدالملک بن قریب|عبدالملک بن قریب اصمعی]] است و تاریخ نگارش نسخه خطی و شخصیت کاتب دانشمند آن، برای اثبات این مهمّ کفایت میکند و مورخانی که شرح حال [[اصمعی، عبدالملک بن قریب|اصمعی]] را نوشتهاند درصدد تعیین همه آثار او نبودهاند؛ زیرا سخنشان را با تعبیر «منها» (من مؤلفاته) آغاز کرده و با عبارت «و غير ذلك» پایان دادهاند؛ یعنی فهرستشان جامع نیست<ref>ر.ک: همان، ص27</ref>. | ||
==ساختار و محتوا== | ==ساختار و محتوا== | ||
| خط ۵۲: | خط ۵۲: | ||
==وابستهها== | ==وابستهها== | ||
{{وابستهها}} | {{وابستهها}} | ||
[[أيام العرب في الجاهلية]] | |||
[[رده:کتابشناسی]] | [[رده:کتابشناسی]] | ||
[[رده: تاریخ (عمومی)]] | |||
[[رده: تاریخ آسیا]] | |||
[[رده: تاریخ شبه جزیره]] | |||
[[رده:مقالات بازبینی | [[رده:مقالات بازبینی شده2 دی 1402]] | ||
[[رده:مقاله نوشته شده در تاریخ آذر 1402 توسط محمد خردمند]] | [[رده:مقاله نوشته شده در تاریخ آذر 1402 توسط محمد خردمند]] | ||
[[رده:مقاله بازبینی شده در تاریخ آذر 1402 توسط محسن عزیزی]] | [[رده:مقاله بازبینی شده در تاریخ آذر 1402 توسط محسن عزیزی]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۲۲ دسامبر ۲۰۲۳، ساعت ۱۰:۲۲
تاريخ العرب قبل الإسلام، تألیف راوی، مورخ، ادیب، قاری و واژهشناس ممتاز قرن دوم قمری، عبدالملک بن قریب اصمعی (حدود 123-216ق)، است که تاریخ و فرهنگ اولین شاهان و حاکمان عرب را توضیح میدهد. محمدحسن آلیاسین این کتاب را تحقیق کرده و برای آن مقدمه نوشته است.
| تاريخ العرب قبل الإسلام | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | اصمعی، عبدالملک بن قریب (نويسنده) آل یاسین، محمد حسن (محقق) |
| عنوانهای دیگر | [عن نسخه کتبت عام 243ه بخط یعقوب بن السکیت] |
| ناشر | الوراق للنشر |
| مکان نشر | لبنان - بیروت |
| سال نشر | 2009م |
| چاپ | 1 |
| شابک | - |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | /الف6ت2 231 DS |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
هدف و روش
- عبدالملک بن قریب اصمعی با خطاب به دولتمردی که نامش را نیاورده، ولی او را مدح و ستایش فراوان کرده، افزوده است: به من فرمان دادی تا اخبار نخستین ملوک و حاکمان عرب منقرضشده و قسمتی از سیاستها، نصیحتها، اشعار، خطبهها، فعالیتها و حوادث آنان را جمعآوری کنم...[۱].
- محمدحسن آلیاسین با معرفی نویسنده و کتاب حاضر تأکید کرده است:
- با انگیزه شناخت و غیرتمندی نسبت به حفظ میراث عظیم فرهنگی خودمان، به تحقیق این کتاب ارزنده اهتمام ورزیدم که توجهی خاصّ به تاریخ، سیره، اشعار و وصایای پادشاهان عرب دارد[۲].
- نسخه خطی این اثر، نفیس است و بلکه از نوادر شمرده میشود؛ زیرا آن را دانشوری ممتاز و واژهشناسی بزرگ، یعقوب بن سکیت (۱۸۶-۲۴۴ق)، خودش با خطّ کوفی نوشته و کتابت آن را در تاریخ 243ق به پایان رسانده است؛ یعنی 26 سال بعد از رحلت اصمعی[۳].
- مورخان در روایاتشان نسبت به مسئله اولین عربها، در هرچه اختلاف داشته باشند، در این مطلب اشتراک نظر دارند که عرب از نظر نسب، دو دسته بودند:
- عدنانی یا اسماعیلی که نسبشان به حضرت اسماعیل(ع) بازمیگردد.
- قحطانی که عرب یمن هستند و نسبتشان به یعرب بن قحطان میرسد[۴].
- هرچند منابعی که فهرست آثار نویسنده را نوشتهاند، یادی از این کتاب نکردهاند، ولیکن هیچ تردیدی نیست که این کتاب از آثار عبدالملک بن قریب اصمعی است و تاریخ نگارش نسخه خطی و شخصیت کاتب دانشمند آن، برای اثبات این مهمّ کفایت میکند و مورخانی که شرح حال اصمعی را نوشتهاند درصدد تعیین همه آثار او نبودهاند؛ زیرا سخنشان را با تعبیر «منها» (من مؤلفاته) آغاز کرده و با عبارت «و غير ذلك» پایان دادهاند؛ یعنی فهرستشان جامع نیست[۵].
ساختار و محتوا
نویسنده ساماندهی مشخصی برای کتابش تعیین نکرده است. برخی از محورهای مهمّ این اثر عبارت است از: اولین شاه عرب، نسب قحطان و اشعار و وصیت او به پسرانش، وصیت و شعر یعرب، عمالقه، وصیت حمیر به پسرانش، امرؤالقیس، ذوالقرنین.
نمونه مباحث
- اطلاعات درباره اولین شاهان و حاکمان عرب، اندک است. آنچه نسبشناسان و پیرراویان بر آن اشتراک نظر دارند این است: اولین حاکمی که در بین عرب، تاج شاهی بر سر نهاد، قحطان بن هود(ع) بن عابر بن شالخ بود و هود(ع) همان اولین پیامبری است که بعد از نوح فرستاده شد[۶].
- ورود، مهمانی و تبریک «عبدالمطلب بن هاشم» و همراهانش بر «سیف بن ذییزن» و گفتگوی آن دو و بشارت به امامت و رسالت حضرت رسول اکرم(ص)، از خواندنیترین مطالب این اثر است[۷].
پانویس
منابع مقاله
مقدمه و متن کتاب.