نقدی بر مثنوی معنوی: تفاوت میان نسخه‌ها
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (۲ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۹: | خط ۹: | ||
|زبان | |زبان | ||
| زبان = | | زبان = | ||
| کد کنگره = | | کد کنگره =PIR۵۳۰۱/م۶ | ||
| موضوع = | | موضوع = مولوی، جلال‌الدین محمد بن محمد، ۶۰۴ - ۶۷۲ق. -- نقد و تفسیر | ||
|ناشر | |ناشر | ||
| ناشر =انتشارات انصاریان | | ناشر =انتشارات انصاریان | ||
| خط ۲۶: | خط ۲۶: | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}} | }} | ||
'''نقدی بر مثنوی معنوی''' تألیف [[مصلایی‌یزدی، علی‌اکبر|علی‌اکبر مصلایی‌یزدی]] | '''نقدی بر مثنوی معنوی''' تألیف آیت‌الله [[مصلایی‌یزدی، علی‌اکبر|علی‌اکبر مصلایی‌یزدی]]، آیت‌الله [[مصلایی‌یزدی، علی‌اکبر|جواد مدرسی‌یزدی]]؛ این کتاب، جدّی‌ترین نقد و ردی بر پاره‌ای مطالب [[مثنوی معنوی|مثنوی]] است که گاه به مناسبت، دامنۀ نقد، مطلق تصوف را در بر می‌گیرد و حتی در برخی موارد به نزاع شدید کلامی و فرقه‌ای(شیعه و سنی) نیز کشیده می‌شود. | ||
مؤلفان، فقیه اصولی و از مخالفان سرسخت تصوف هستند و مخاطب آنان، در این کتاب، بیشتر کسانی‌اند که به اشتباه [[مثنوی معنوی|مثنوی]] را کتاب شیعی می‌پندارند و آن را شعار و دثار خود نموده‌اند؛ نویسندگان تأکیدشان بر این است که [[مولوی، جلال‌الدین محمد|مولوی]] نه تنها شیعه نیست بلکه سنّی متعصب و صوفی اتحادی هم هست و کتاب مثنوی او بر اساس مبانی اعتقادی سنّیان و صوفیان، سروده شده است. | مؤلفان، فقیه اصولی و از مخالفان سرسخت تصوف هستند و مخاطب آنان، در این کتاب، بیشتر کسانی‌اند که به اشتباه [[مثنوی معنوی|مثنوی]] را کتاب شیعی می‌پندارند و آن را شعار و دثار خود نموده‌اند؛ نویسندگان تأکیدشان بر این است که [[مولوی، جلال‌الدین محمد|مولوی]] نه تنها شیعه نیست بلکه سنّی متعصب و صوفی اتحادی هم هست و کتاب مثنوی او بر اساس مبانی اعتقادی سنّیان و صوفیان، سروده شده است. | ||
| خط ۳۴: | خط ۳۴: | ||
مقدمه، با امضای (م. ع. م) نوشته شده و مهم‌ترین انتقادات وی بر [[مثنوی معنوی|مثنوی]] و [[مولوی، جلال‌الدین محمد|مولانا]]، بدین قرار است: او از این که مثنوی با یاد خدا آغاز نیافته، آن را سنّت‌شکنی می‌نامد و ادامه می‌دهد که [[مثنوی معنوی|مثنوی]] پُر از مطالب ناصواب، روایات مجعول و افکار انحرافی است و باید مانند کتاب [[إحياء علوم الدين|احیاء علوم الدین]] [[غزالی، محمد بن محمد|غزالی]] تهذیب می‌شد؛ وی همچنین می‌گوید [[مثنوی معنوی|مثنوی]] از [[کلیله و دمنه]] و کتب احادیث جعلی، مطالبی اقتباس کرده، ولی از منابع معتبر شیعه بهره‌ای نگرفته است و این نشان می‌دهد که [[مولوی، جلال‌الدین محمد|مولوی]] با معارف اهل‌بیت بیگانه بوده است. نگارنده، در ادامه به تفصیل به بررسی زندگانی [[شمس تبریزی، محمد|شمس]] می‌پردازد و با ذکر مثال‌هایی او را فرد بد اخلاق، عنصر نامطلوب و بیگانه با معارف شیعه معرفی و این پرسش را مطرح می‌کند که آیا [[شمس تبریزی، محمد|شمس]] با این خصوصیات استحقاق آن را داشت که مولوی وی را به عنوان معشوق بی‌انباز خود تلقی نماید؟ | مقدمه، با امضای (م. ع. م) نوشته شده و مهم‌ترین انتقادات وی بر [[مثنوی معنوی|مثنوی]] و [[مولوی، جلال‌الدین محمد|مولانا]]، بدین قرار است: او از این که مثنوی با یاد خدا آغاز نیافته، آن را سنّت‌شکنی می‌نامد و ادامه می‌دهد که [[مثنوی معنوی|مثنوی]] پُر از مطالب ناصواب، روایات مجعول و افکار انحرافی است و باید مانند کتاب [[إحياء علوم الدين|احیاء علوم الدین]] [[غزالی، محمد بن محمد|غزالی]] تهذیب می‌شد؛ وی همچنین می‌گوید [[مثنوی معنوی|مثنوی]] از [[کلیله و دمنه]] و کتب احادیث جعلی، مطالبی اقتباس کرده، ولی از منابع معتبر شیعه بهره‌ای نگرفته است و این نشان می‌دهد که [[مولوی، جلال‌الدین محمد|مولوی]] با معارف اهل‌بیت بیگانه بوده است. نگارنده، در ادامه به تفصیل به بررسی زندگانی [[شمس تبریزی، محمد|شمس]] می‌پردازد و با ذکر مثال‌هایی او را فرد بد اخلاق، عنصر نامطلوب و بیگانه با معارف شیعه معرفی و این پرسش را مطرح می‌کند که آیا [[شمس تبریزی، محمد|شمس]] با این خصوصیات استحقاق آن را داشت که مولوی وی را به عنوان معشوق بی‌انباز خود تلقی نماید؟ | ||
متن کتاب، نوشتۀ [[مدرسی‌یزدی، جواد|سید جواد مدرسی یزدی]] است و در آن کتابِ رساله در ردّ مثنوی، اثر [[مصلایی‌یزدی، علی‌اکبر|میرزا علی اکبر مصلایی]]، مورد شرح و تفسیر قرارگرفته است؛ کاری که جواد | متن کتاب، نوشتۀ [[مدرسی‌یزدی، جواد|سید جواد مدرسی یزدی]] است و در آن کتابِ رساله در ردّ مثنوی، اثر [[مصلایی‌یزدی، علی‌اکبر|میرزا علی اکبر مصلایی]]، مورد شرح و تفسیر قرارگرفته است؛ کاری که [[مدرسی‌یزدی، جواد|جواد مدرسی]]، بر این رساله انجام داده،این است که همان نقد، اندیشه و خط فکری [[مصلایی‌یزدی، علی‌اکبر|مصلایی]] را، البته با لحن ملایم‌تر، و با ارائه نمونه مثال‌های بسیار و توضیحات کافی شرح و بسط داده است. | ||
مهم‌ترین موضوع‌ها و عناوین این بخش بدین قرار است: [[مثنوی معنوی|مثنوی]] سنّی است؛ [[مثنوی معنوی|مثنوی]] صوفی است؛ سقوط تکالیف از نظر [[مثنوی معنوی|مثنوی]]؛ مسأله سماع؛ جبر و اختبار؛ وحدت وجود؛ اتحاد مذاهب و ادیان؛ نهی داود از ساخت مسجدالاقصی در [[مثنوی معنوی|مثنوی]]؛ ماجرای موسی و شبان؛ اطلاق عاشق و معشوق به خدا؛ هرزه سرایی، هزلیات، شطحیات و.... | مهم‌ترین موضوع‌ها و عناوین این بخش بدین قرار است: [[مثنوی معنوی|مثنوی]] سنّی است؛ [[مثنوی معنوی|مثنوی]] صوفی است؛ سقوط تکالیف از نظر [[مثنوی معنوی|مثنوی]]؛ مسأله سماع؛ جبر و اختبار؛ وحدت وجود؛ اتحاد مذاهب و ادیان؛ نهی داود از ساخت مسجدالاقصی در [[مثنوی معنوی|مثنوی]]؛ ماجرای موسی و شبان؛ اطلاق عاشق و معشوق به خدا؛ هرزه سرایی، هزلیات، شطحیات و.... | ||
| خط ۵۴: | خط ۵۴: | ||
[[رده:کتاب‌شناسی]] | [[رده:کتاب‌شناسی]] | ||
[[رده:زبان‌شناسی، علم زبان]] | |||
[[رده:زبان و ادبیات شرقی (آسیایی)]] | |||
[[رده:زبان و ادبیات فارسی]] | |||
[[رده:زبانها و ادبیات ایرانی]] | |||
[[رده:مقالات جدید(آبان) باقی زاده]] | [[رده:مقالات جدید(آبان) باقی زاده]] | ||
[[رده:مقالات بازبینی | [[رده:مقالات بازبینی شده2 آبان 1402]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۲۸ اکتبر ۲۰۲۳، ساعت ۱۰:۳۳
| نقدی بر مثنوی معنوی | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | مصلایی‌یزدی، علی‌اکبر (نویسنده) مدرسی‌یزدی، جواد (نویسنده) |
| ناشر | انتشارات انصاریان |
| مکان نشر | قم |
| سال نشر | 1386 |
| چاپ | سوم |
| موضوع | مولوی، جلال‌الدین محمد بن محمد، ۶۰۴ - ۶۷۲ق. -- نقد و تفسیر |
| کد کنگره | PIR۵۳۰۱/م۶ |
نقدی بر مثنوی معنوی تألیف آیت‌الله علی‌اکبر مصلایی‌یزدی، آیت‌الله جواد مدرسی‌یزدی؛ این کتاب، جدّی‌ترین نقد و ردی بر پاره‌ای مطالب مثنوی است که گاه به مناسبت، دامنۀ نقد، مطلق تصوف را در بر می‌گیرد و حتی در برخی موارد به نزاع شدید کلامی و فرقه‌ای(شیعه و سنی) نیز کشیده می‌شود.
مؤلفان، فقیه اصولی و از مخالفان سرسخت تصوف هستند و مخاطب آنان، در این کتاب، بیشتر کسانی‌اند که به اشتباه مثنوی را کتاب شیعی می‌پندارند و آن را شعار و دثار خود نموده‌اند؛ نویسندگان تأکیدشان بر این است که مولوی نه تنها شیعه نیست بلکه سنّی متعصب و صوفی اتحادی هم هست و کتاب مثنوی او بر اساس مبانی اعتقادی سنّیان و صوفیان، سروده شده است.
کتاب دارای سه بخش: مقدمه، متن، و تتمه است.
مقدمه، با امضای (م. ع. م) نوشته شده و مهم‌ترین انتقادات وی بر مثنوی و مولانا، بدین قرار است: او از این که مثنوی با یاد خدا آغاز نیافته، آن را سنّت‌شکنی می‌نامد و ادامه می‌دهد که مثنوی پُر از مطالب ناصواب، روایات مجعول و افکار انحرافی است و باید مانند کتاب احیاء علوم الدین غزالی تهذیب می‌شد؛ وی همچنین می‌گوید مثنوی از کلیله و دمنه و کتب احادیث جعلی، مطالبی اقتباس کرده، ولی از منابع معتبر شیعه بهره‌ای نگرفته است و این نشان می‌دهد که مولوی با معارف اهل‌بیت بیگانه بوده است. نگارنده، در ادامه به تفصیل به بررسی زندگانی شمس می‌پردازد و با ذکر مثال‌هایی او را فرد بد اخلاق، عنصر نامطلوب و بیگانه با معارف شیعه معرفی و این پرسش را مطرح می‌کند که آیا شمس با این خصوصیات استحقاق آن را داشت که مولوی وی را به عنوان معشوق بی‌انباز خود تلقی نماید؟
متن کتاب، نوشتۀ سید جواد مدرسی یزدی است و در آن کتابِ رساله در ردّ مثنوی، اثر میرزا علی اکبر مصلایی، مورد شرح و تفسیر قرارگرفته است؛ کاری که جواد مدرسی، بر این رساله انجام داده،این است که همان نقد، اندیشه و خط فکری مصلایی را، البته با لحن ملایم‌تر، و با ارائه نمونه مثال‌های بسیار و توضیحات کافی شرح و بسط داده است.
مهم‌ترین موضوع‌ها و عناوین این بخش بدین قرار است: مثنوی سنّی است؛ مثنوی صوفی است؛ سقوط تکالیف از نظر مثنوی؛ مسأله سماع؛ جبر و اختبار؛ وحدت وجود؛ اتحاد مذاهب و ادیان؛ نهی داود از ساخت مسجدالاقصی در مثنوی؛ ماجرای موسی و شبان؛ اطلاق عاشق و معشوق به خدا؛ هرزه سرایی، هزلیات، شطحیات و....
به عنوان مثال، در بحث مثنوی سنّی است، با استفاده از مثنوی دلایل و شواهد بسیاری، مبنی بر سنّی بودن مولوی ارائه می‌نماید و نشان می‌دهد که بسیاری از افکار مطرح شده در مثنوی همگی بر مذاق سنیان تبیین شده است. همچنین در بحث مثنوی صوفی است. دلایل و شواهد بسیاری از سراسر مثنوی، مبنی بر صوفی بودن مولوی ارائه می‌کند.
در بخش تتمه، اصل رساله در ردّ مثنوی، اثر مصلایی، قرار دارد، این رساله، حدود پنجاه صفحه کتاب را در بر گرفته و شش دفتر مثنوی را به ترتیب تحقیق نموده و ابیاتی را که به قول وی صراحتی در عقاید فاسد دارد، استخراج و با لحن تند و گزنده نقد و رد کرده است. در پایان کتاب فهرست‌های آیات. روایات اشخاص و کتاب‌ها تدوین ودرج گردیده است.[۱]
پانويس
- ↑ ر.ک: عالمی، محمدعلم، ص250-251
منابع مقاله
عالمی، محمدعَلَم، کتاب‌شناسی توصیفی مولانا (شامل جدیدترین تحقیقات و قدیمی‌ترین کتاب‌های مولوی پژوهی)، قم، انتشارات دانشگاه قم، 1392ش.