مثير العزم الساكن إلى أشرف الأماكن

مثير العزم الساكن إلی أشرف الأماكن، اثر ابوالفرج عبدالرحمن بن على بن جوزى (597-508ق)، عالم بغدادی قرن ششم هجری است که در دانش‌های گوناگون زمانه خود چیره‌دست بوده است. این اثر درباره مکه و مدینه و مسائل پیرامونی آن‌ها نوشته شده و با مقدمه حماد بن محمد انصاری و با تحقیق مرزوق علی ابراهیم مصری در دو جلد عرضه شده است.

مثير العزم الساكن إلى أشرف الأماكن
پدیدآوران	ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی (نويسنده) ان‍ص‍اری‌، ح‍م‍اد (مقدمه‌نويس) ابراهیم، مرزوق علی (محقق)
عنوان‌های دیگر	من روائع التراث عن الحرمین الشریفین
ناشر	دار الراية
مکان نشر	عربستان - جده ** عربستان - ریاض
سال نشر	1415ق - 1995م
چاپ	1
زبان	عربی
تعداد جلد	2
کد کنگره	م7الف2 248 DS
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

مثير العزم، از آثار شگفتی‌ساز ابن جوزی است که درباره حرمین شریفین و اطراف آن‌ها نوشته شده است و خواننده را با برخی از مناسک حج و عمره آشنا می‌کند و نیز گزارش‌های بسیاری را از مکه مکرمه مانند نام‌های آن، تاریخ این شهر، کعبه و مطالب فراوان پیرامونی دیگر را ارائه می‌کند. همچنین از مدینة النبی(ص)، نام‌ها، شایستگی‌ها، مسجدها (به‌ویژه مسجد قبا)، گورستان بقیع و مانند اینها گزارش‌هایی را فراهم آورده است. دیگر اینکه، نام‌های کسانی از صحابه، تابعین و سرشناسان مکه و مدینه در آن گردآوری شده است.

ابن جوزی در پایان، نوشتارهایی از اندرزها و حکمت‌های ارزنده‌ای را که در دل‌ها اثر می‌گذارند و سرای جاوید را فرایاد آدمی می‌آورند، جمع نموده است. در سراسر این اثر، نکته‌هایی از تفسیر، حدیث، سیره، فقه، تاریخ، زبان، ادبیات و مانند اینها به چشم می‌خورد و این‌همه، نویسنده را بر آن داشته است که کتابش را اثری فراگیرنده و جامع بداند‏. ابن جوزی در شیوه نوشتاری خود برای هر عنوان در آغاز، دیدگاه خود را می‌نویسد. سپس آن را با تکیه بر آیه‌های قرآن و احادیثی که سندشان را نیز آورده است، در ذهن خواننده می‌نشاند‏.

انصاری در تقریظ خود، پژوهش مرزوق مصری (محقق) را ارج می‌نهد و کارهای او را در گردآوری نسخه‌‎های کتاب، تخریج احادیث و بررسی برخی از آن‌ها، شماره‌بندی متن و درج دیدگاه‌های عالمان در جاهایی که ابن جوزی با آرای دیگران مخالفت کرده است، برمی‌شمرد و همچنین، فهرست‌هایی را که او از آیه‌های قرآنی، حدیث‌ها، آثار، کسان، شهرها، سکونت‌گاه‌ها، شعرها، مصدرها و موضوع‌های کتاب فراهم آورده است، بزرگ می‌شمارد‏.

منابع مقاله

تقریظ، مقدمه محقق و متن کتاب.