عوامل جذابیت سخنان مولوی

عوامل جذابیت سخنان مولوی
پدیدآوران	جعفری تبریزی، محمدتقی (نویسنده)
ناشر	مؤسسه تدوین و نشر آثار علامه جعفری
مکان نشر	تهران
سال نشر	1389ش.
چاپ	چهارم
شابک	‎978-964-6608-26-9
موضوع	مولوی، جلال‎الدين محمدبن محمد، 604 - 672ق. - زيبايي شناسي شعر فارسی - قرن 7ق. - تاريخ و نقد
کد کنگره	‏/ز94 ج7 / 5307 PIR
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

عوامل جذابیت سخنان مولوی تألیف علامه محمدتقی جعفری، این کتاب شامل مقدمه و دو بخش است.

در مقدمه، نگارنده کارنامه مثنوی‌پژوهی خود را توضیح می‌دهد. آنگاه دربارۀ امکان وجود خطا و لغزش در آثار و اندیشۀ مولانا سخن می‌گوید. سپس این سؤال را مطرح می‌کند که آیا جلال‌الدین مولوی را می‌توان از آثارش شناخت؟ در پاسخ با ذکر و بررسی چند مورد از تضادها و تناقضات مولانا در مثنوی، از جمله با بیان هفت نظریه مختلف او دربارۀ جبر و اختیار، می‌گوید از میان آن‌ها استنباط یک عقیدۀ واحد امکان پذیر نیست و سرانجام به این نتیجه می‌رسد که نمی‌توان با اصول تحلیلی معمولی برخی از تفسیرها و اندیشه‌های او را درک و دریافت کرد.

در بخش اول، کوشیده است به این پرسش مهم پاسخ دهد که علل و عوامل اقبال و توجه فوق‌العاده به آثار مولانا چیست و چه ویژگی‌هایی در آثارش هست که در همه زمان‌ها و مکان‌ها جذابیت شدید خود را حفظ کرده و همیشه دل‌ها را مسخّر خود می‌کند؟

در ادامه، با بیان ۲۵ ویژگی در کلام مولانا آن‌ها را با ارائه شواهدی از کتاب مثنوی به عنوان عوامل جذابیت سخنانش بررسی و تشریح می‌کند. برخی از این عوامل جذابیت از نظر مؤلف عبارت است از: استناد مولوی به آیات قرآن مجید؛ استناد مولوی به روایات؛ اطلاعات فراوان مولوی از معارف متنوع بشری و الهی؛ مولوی بیان مطالب را برای خود حرفه تلقی نکرد؛ قابل فهم کردن دریافت‌های شهودی در قالب مثال‌ها و داستان‌ها؛ او از اعماق دل و جان خود سخن می‌گفت؛ مولوی در حال خودآگاهی، حقایق را دریافت و بیان می‌کرد؛ ...

عامل بیست و پنجم جذابیت، فراوانی جملات نهایی (قضایای مطلق) در سخنان مولوی است. در ذیل این عامل ۱۲۴ اصل و قاعدۀ ثابت به عنوان قضایای مطلق با مثال‌هایی از مثنوی بیان شده است.

بخش دوم، به بررسی دیدگاه حکیم ملاهادی سبزواری، مؤلف شرح اسرار که دربارۀ امتیازات کتاب مثنوی مطرح کرده پرداخته است؛ این بررسی با ذکر ابیاتی از مثنوی به عنوان مثال انجام گرفته است. امتیازات مثنوی از منظر ایشان عبارت است از: اسلوب حکمت آمیز مثنوی، بلکه تفسیر قرآن در قالب هنر شعری؛ تبیین کنندۀ آیات بینات قرآن؛ جامع شریعت و طریقت و حقیقت؛ اندیشه‌های عمیق؛ تعقّل نقاد و کاوشگر؛ دارای حکمت اصیل، زیبا، عالی و شگفت انگیز؛ ذوق شعله‌ور؛ توانایی‌ها و بینایی‌های متتوّع.

در پایان، فهرست آیات و روایات و اعلام و کتب درج است.

منابع مقاله

عالمی، محمدعَلَم، کتاب‌شناسی توصیفی مولانا (شامل جدیدترین تحقیقات و قدیمی‌ترین کتاب‌های مولوی پژوهی)، قم، انتشارات دانشگاه قم، 1392ش.