شکوه شمس، سیری در آثار و افکار مولانا: تفاوت میان نسخه‌ها
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) (صفحه‌ای تازه حاوی «{{جعبه اطلاعات کتاب | تصویر =NUR.....J1.jpg | عنوان =شکوه شمس، سیری در آثار و افکار مولانا | عنوان‌های دیگر = |پدیدآورندگان | پدیدآوران = شیمل، آنه ماری (نویسنده) لاهوتی، حسن (مترجم) آشتیانی، جلال‌الدین (مقدمه‌نویس) |زبان | زبان = | کد کنگره = | موض...» ایجاد کرد) |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - ' ،' به '،') |
||
| (۱۰ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات کتاب | {{جعبه اطلاعات کتاب | ||
| تصویر = | | تصویر =NUR30681J1.jpg | ||
| عنوان =شکوه شمس، سیری در آثار و افکار مولانا | | عنوان =شکوه شمس، سیری در آثار و افکار مولانا | ||
| عنوان‌های دیگر = | | عنوان‌های دیگر = | ||
|پدیدآورندگان | |پدیدآورندگان | ||
| پدیدآوران = | | پدیدآوران = | ||
[[شیمل، | [[شیمل، آنه ماری]] (نویسنده) | ||
[[لاهوتی، حسن]] (مترجم) | [[لاهوتی، حسن]] (مترجم) | ||
[[آشتیانی، جلال‌الدین]] (مقدمه‌نویس) | [[آشتیانی، سید جلال‌الدین]] (مقدمه‌نویس) | ||
|زبان | |زبان | ||
| زبان = | | زبان = | ||
| کد کنگره = | | کد کنگره =1 /ش9ش8 / 5279 PIR | ||
| موضوع = | | موضوع =مولوی، جلال‌الدين محمد بن محمد، 604 - 672ق. شمس تبريزي - نقد و تفسير | ||
شعر فارسي - قرن 7ق. - تاريخ و نقد | |||
|ناشر | |ناشر | ||
| ناشر = | | ناشر =شرکت انتشارات علمي و فرهنگي | ||
| مکان نشر = | | مکان نشر =ايران - تهران | ||
| سال نشر = | | سال نشر =1382ش. | ||
| کد اتوماسیون = | | کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE30681AUTOMATIONCODE | ||
| چاپ = | | چاپ =چهارم | ||
| شابک = | | شابک =964-445-021-3 | ||
| تعداد جلد = | | تعداد جلد = | ||
| کتابخانۀ دیجیتال نور = | | کتابخانۀ دیجیتال نور = | ||
| خط ۲۷: | خط ۲۸: | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}} | }} | ||
'''شکوه شمس، سیری در آثار و افکار مولانا''' تألیف آنه | '''شکوه شمس، سیری در آثار و افکار مولانا''' تألیف [[شیمل، آنه ماری|آنه ماری شیمل]]؛ ترجمه [[لاهوتی، حسن|حسن لاهوتی]]، با مقدمه [[جلال‌الدین لاهوتی]]، این کتاب، از مهم‌ترین پژوهش‌های برجسته و مبسوطی است که یکی از محققان و مولوی شناسان مشهور غربی، دربارۀ زندگی، آثار، اندیشه و نفوذ [[مولوی، جلال‌الدین محمد|مولانا]] انجام داده و در چهار بخش: زمینه تاریخی؛ خیال‌بندی [[مولوی، جلال‌الدین محمد|مولوی]]؛ الهیات [[مولوی، جلال‌الدین محمد|مولوی]]؛ و نفوذ [[مولوی، جلال‌الدین محمد|مولوی]] در شرق و غرب؛ تنظیم و تدوین کرده است. | ||
مترجم پس از برگردان آن از انگلیسی به فارسی، مقدمه‌ای از جلال‌الدین آشتیانی و تکمله‌ای از نجیب مایل هروی را نیز به ترتیب در آغاز و پایان کتاب افزوده است. | مترجم پس از برگردان آن از انگلیسی به فارسی، مقدمه‌ای از [[آشتیانی، سید جلال‌الدین|جلال‌الدین آشتیانی]] و تکمله‌ای از [[مایل هروی، نجیب|نجیب مایل هروی]] را نیز به ترتیب در آغاز و پایان کتاب افزوده است. | ||
در بخش زمینۀ تاریخی، پیشینۀ تصوف، سرگذشت مولانا از تولد تا وفات، سنت شعری و الهام‌گیری او از شاعران و عارفان بزرگ، به اختصار مورد تحقیق و بررسی قرار می‌گیرد. | در بخش زمینۀ تاریخی، پیشینۀ تصوف، سرگذشت مولانا از تولد تا وفات، سنت شعری و الهام‌گیری او از شاعران و عارفان بزرگ، به اختصار مورد تحقیق و بررسی قرار می‌گیرد. | ||
در بخش دوم، به بررسی موضوع خیال‌بندی یا صور خیال مولوی می‌پردازد. مؤلف، برای رسیدن به نظم فکری مولانا و منظم سازی حدود شصت هزار بیت مثنوی و دیوان کبیر، می‌نویسد: «از آنجا که مولانا پیش از هر چیز شاعری عارف است، تفسیر کردن زوایای مختلف شعر او که نخستین آن زبان شعری و بعد از آن، اندیشه عارفانه او باشد، روش منطقی به نظر می‌آید. این دو تصویر که با هم تلفیق شود می‌تواند دست کم بخشی از شخصیت و آثار شعری پایان ناپذیر او را آشکار سازد». بنابر این وی کوشیده است، مسأله خیال‌بندی مولانا را از آیات قرآن که منبع هر دو بُعد به حساب می‌آید، استنباط کند؛ خصوصا آیه | در بخش دوم، به بررسی موضوع خیال‌بندی یا صور خیال مولوی می‌پردازد. مؤلف، برای رسیدن به نظم فکری [[مولوی، جلال‌الدین محمد|مولانا]] و منظم سازی حدود شصت هزار بیت مثنوی و دیوان کبیر، می‌نویسد: «از آنجا که [[مولوی، جلال‌الدین محمد|مولانا]] پیش از هر چیز شاعری عارف است، تفسیر کردن زوایای مختلف شعر او که نخستین آن زبان شعری و بعد از آن، اندیشه عارفانه او باشد، روش منطقی به نظر می‌آید. این دو تصویر که با هم تلفیق شود می‌تواند دست کم بخشی از شخصیت و آثار شعری پایان ناپذیر او را آشکار سازد». بنابر این وی کوشیده است، مسأله خیال‌بندی مولانا را از آیات قرآن که منبع هر دو بُعد به حساب می‌آید، استنباط کند؛ خصوصا آیه «سَنُرِيهِمۡ ءَايَٰتِنَا فِي ٱلۡأٓفَاقِ وَفِيٓ أَنفُسِهِمۡ .....» (فصلت:53) که به گفته مؤلف؛ به مولانا و دیگران امکانات بی‌پایان بخشید تا قدرت خلاقه آفریدگار را در یکایک وجوه و ظواهر زندگی مشاهده کنند، قدرتی که خود را در جماد، رنگین کمان، در گل، مرغ، در آدمی و فرشته آشکار می‌سازد. خانم [[شیمل، آنه ماری|پرفسور شیمل]]، بر اساس این تحلیل می‌گوید [[مولوی، جلال‌الدین محمد|مولانا]] برای بیان معانی و مفاهیم والای عرفانی به زبان و هنر شعری از خیال‌بندی یا صورخیال، مثل تشبیه، تمثیل، استعاره در زمینه‌های گوناگون، به طور بسیار زیبا و شگفت انگیز بهره گرفته است. | ||
<ref> ر.ک: عالمی، محمدعلم، | |||
او در این بخش، موضوع خیال‌بندی در اشعار مولانا را به طور گسترده، عمیق و عالمانه مورد مطالعه و تحقیق قرار داده و نتیجه کارش را در ذیل این عناوین، تنظیم و ترتیب داده است: | |||
خیال بندی خورشید؛ خیال بندی آب؛ صور خیال باغ؛ خیال بندی از حیوانات؛ کودکان در خیال بندی [[مولوی، جلال‌الدین محمد|مولوی]]؛ خیال بندی از زندگی روزمره؛ خیال بندی خوراکی‌ها در اشعار مولوی؛ خیال بندی با امراض؛ خیال بندی قرآنی؛ خیال بندی گرفته شده از تاریخ و جغرافیا؛ خیال بندی از تاریخ تصوف ؛ خیال بندی از رقص و موسیقی. | |||
روش کار وی، در این بخش به این ترتیب است که هر بخش با آیه‌ای از قرآن که متناسب با موضوع بحث است، آغاز می‌شود و بعد با ذکر نمونه‌ها و مثال‌هایی از آثار مولانا، دلیل و مناسبت کاربرد خیال بندی را تحلیل و بررسی می‌کند. | |||
بخش سوم، به الهیات [[مولوی، جلال‌الدین محمد|مولوی]] اختصاص دارد؛ مؤلف می‌گوید در باب کلام یا الهیات عرفانی مولانا، تقریبا غیرممکن است که تصویر خلاصه شده‌ای ترسیم کند؛ زیرا سخنان مولانا دربارۀ این موضوع در مواقع مختلف بسیار متفاوت است. اما او، در عین حال، موضوعاتی مانند خدا شناسی؛ مقام آدمی؛ نبوت؛ عشق؛ و دعا را از دیدگاه [[مولوی، جلال‌الدین محمد|مولانا]] به طور بسیار فشرده و به دقت مورد تحقیق و بررسی قرار می‌دهد. در بحث خدا شناسی؛ با استفاده از آیات قرآنی و گفتار مولانا این مسأله بررسی می‌شود که خداشناسی [[مولوی، جلال‌الدین محمد|مولانا]]، گفت و شنود مدام با خداوندی است که اوصافش به خوبی در آیةالکرسی بیان شده و او دنیا را آفرید و در هر لحظه چیزی نو از کتم عدم به وجود می‌آورد و منظور خداوند از آفرینش آن است که مخلوقات، او را عبادت و پرستش کنند. همچنین دربارۀ آدمی و مقام او از نظر [[مولوی، جلال‌الدین محمد|مولانا]] این موضوع طرح و بررسی می‌شود که عالی‌ترین مقام در آفرینش به انسان بخشیده شده و انسان موجود انتخابگر است و بر حیوان و فرشته برتری دارد. | |||
بررسی نظر [[مولوی، جلال‌الدین محمد|مولانا]] در بحث نبوت به این صورت است که اگر آدمیان عالی‌تری تجلی قدرت خدا هستند، پیامبر اسلام(ص) در این میان عالی‌ترین مرتبه را دارد. او برای همه رحمت و وجود او محور زهد و تقوای هر مسلمان محسوب می‌شود. | |||
اما دربارۀ عشق و دعا، این اصل که عشق الهی سابق بر عشق بشری است و وجود عشق متقابل و جریان عشق در تمامی حیات آفرینش، به عنوان اساس اندیشه مولانا معرفی و تشریح می‌شود؛ و سرانجام به این بحث می‌رسد که عالی‌ترین تجربه این عشق، عشق متقابل میان آدمی و خداوند است که در دعا تجلی می‌یابد. | |||
در اینجا نیز بحث با آیه‌ای از قرآن آغاز می‌شود و سپس با استناد به کلام [[مولوی، جلال‌الدین محمد|مولانا]]، دیدگاهوی در این زمینه، مورد تحلیل و بررسی قرار می‌گیرد. | |||
در بخش چهارم، با عنوان نفوذ [[مولوی، جلال‌الدین محمد|جلال‌الدین مولوی]] در شرق و غرب، گزارشی از فعالیت‌های [[مولوی، جلال‌الدین محمد|مولوی]] شناسی و مثنوی پژوهی در ترکیه، شبهه قارۀ هند و مغرب زمین ارائه می‌دهد، ولی نسبت به پژوهش‌های انجام شده، توسط فارسی زبانان کمتر می‌پردازد. برای جبران این کاستی، گزارشی از تحقیقات ایران و افغانستان و دیگر فارسی زبانان، توسط [[مایل هروی، نجیب|نجیب مایل هروی]]، تدوین و در پایان کتاب به عنوان تکملۀ بخش چهارم افزوده شده است. | |||
در پایان کتاب و در بخش ضمایم 137 صفحه به یادداشت‌های مؤلف و 154 صفحه دیگر به یادداشت‌های مترجم اختصاص دار. فهرست آیات قرآنی، احادیث، نام افراد و جای‌ها فهرست منابع به خط عربی و لاتین در پایان کتاب درج شده است.<ref> ر.ک: عالمی، محمدعلم، ص67-69</ref> | |||
| خط ۴۸: | خط ۶۹: | ||
[[رده:کتاب‌شناسی]] | [[رده:کتاب‌شناسی]] | ||
[[رده:زبان‌شناسی، زبان و ادبیات]] | |||
[[رده:زبان و ادبیات شرقی (آسیایی)]] | |||
[[رده:زبان و ادبیات فارسی]] | |||
[[رده:مقالات جدید(مهر) باقی زاده]] | [[رده:مقالات جدید(مهر) باقی زاده]] | ||
[[رده:مقالات بازبینی | [[رده:مقالات بازبینی شده2 مهر 1402]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۱۹ ژانویهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۱۰:۲۲
| شکوه شمس، سیری در آثار و افکار مولانا | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | شیمل، آنه ماری (نویسنده)
لاهوتی، حسن (مترجم) آشتیانی، سید جلال‌الدین (مقدمه‌نویس) |
| ناشر | شرکت انتشارات علمي و فرهنگي |
| مکان نشر | ايران - تهران |
| سال نشر | 1382ش. |
| چاپ | چهارم |
| شابک | 964-445-021-3 |
| موضوع | مولوی، جلال‌الدين محمد بن محمد، 604 - 672ق. شمس تبريزي - نقد و تفسير شعر فارسي - قرن 7ق. - تاريخ و نقد |
| کد کنگره | 1 /ش9ش8 / 5279 PIR |
شکوه شمس، سیری در آثار و افکار مولانا تألیف آنه ماری شیمل؛ ترجمه حسن لاهوتی، با مقدمه جلال‌الدین لاهوتی، این کتاب، از مهم‌ترین پژوهش‌های برجسته و مبسوطی است که یکی از محققان و مولوی شناسان مشهور غربی، دربارۀ زندگی، آثار، اندیشه و نفوذ مولانا انجام داده و در چهار بخش: زمینه تاریخی؛ خیال‌بندی مولوی؛ الهیات مولوی؛ و نفوذ مولوی در شرق و غرب؛ تنظیم و تدوین کرده است.
مترجم پس از برگردان آن از انگلیسی به فارسی، مقدمه‌ای از جلال‌الدین آشتیانی و تکمله‌ای از نجیب مایل هروی را نیز به ترتیب در آغاز و پایان کتاب افزوده است.
در بخش زمینۀ تاریخی، پیشینۀ تصوف، سرگذشت مولانا از تولد تا وفات، سنت شعری و الهام‌گیری او از شاعران و عارفان بزرگ، به اختصار مورد تحقیق و بررسی قرار می‌گیرد.
در بخش دوم، به بررسی موضوع خیال‌بندی یا صور خیال مولوی می‌پردازد. مؤلف، برای رسیدن به نظم فکری مولانا و منظم سازی حدود شصت هزار بیت مثنوی و دیوان کبیر، می‌نویسد: «از آنجا که مولانا پیش از هر چیز شاعری عارف است، تفسیر کردن زوایای مختلف شعر او که نخستین آن زبان شعری و بعد از آن، اندیشه عارفانه او باشد، روش منطقی به نظر می‌آید. این دو تصویر که با هم تلفیق شود می‌تواند دست کم بخشی از شخصیت و آثار شعری پایان ناپذیر او را آشکار سازد». بنابر این وی کوشیده است، مسأله خیال‌بندی مولانا را از آیات قرآن که منبع هر دو بُعد به حساب می‌آید، استنباط کند؛ خصوصا آیه «سَنُرِيهِمۡ ءَايَٰتِنَا فِي ٱلۡأٓفَاقِ وَفِيٓ أَنفُسِهِمۡ .....» (فصلت:53) که به گفته مؤلف؛ به مولانا و دیگران امکانات بی‌پایان بخشید تا قدرت خلاقه آفریدگار را در یکایک وجوه و ظواهر زندگی مشاهده کنند، قدرتی که خود را در جماد، رنگین کمان، در گل، مرغ، در آدمی و فرشته آشکار می‌سازد. خانم پرفسور شیمل، بر اساس این تحلیل می‌گوید مولانا برای بیان معانی و مفاهیم والای عرفانی به زبان و هنر شعری از خیال‌بندی یا صورخیال، مثل تشبیه، تمثیل، استعاره در زمینه‌های گوناگون، به طور بسیار زیبا و شگفت انگیز بهره گرفته است.
او در این بخش، موضوع خیال‌بندی در اشعار مولانا را به طور گسترده، عمیق و عالمانه مورد مطالعه و تحقیق قرار داده و نتیجه کارش را در ذیل این عناوین، تنظیم و ترتیب داده است:
خیال بندی خورشید؛ خیال بندی آب؛ صور خیال باغ؛ خیال بندی از حیوانات؛ کودکان در خیال بندی مولوی؛ خیال بندی از زندگی روزمره؛ خیال بندی خوراکی‌ها در اشعار مولوی؛ خیال بندی با امراض؛ خیال بندی قرآنی؛ خیال بندی گرفته شده از تاریخ و جغرافیا؛ خیال بندی از تاریخ تصوف ؛ خیال بندی از رقص و موسیقی.
روش کار وی، در این بخش به این ترتیب است که هر بخش با آیه‌ای از قرآن که متناسب با موضوع بحث است، آغاز می‌شود و بعد با ذکر نمونه‌ها و مثال‌هایی از آثار مولانا، دلیل و مناسبت کاربرد خیال بندی را تحلیل و بررسی می‌کند.
بخش سوم، به الهیات مولوی اختصاص دارد؛ مؤلف می‌گوید در باب کلام یا الهیات عرفانی مولانا، تقریبا غیرممکن است که تصویر خلاصه شده‌ای ترسیم کند؛ زیرا سخنان مولانا دربارۀ این موضوع در مواقع مختلف بسیار متفاوت است. اما او، در عین حال، موضوعاتی مانند خدا شناسی؛ مقام آدمی؛ نبوت؛ عشق؛ و دعا را از دیدگاه مولانا به طور بسیار فشرده و به دقت مورد تحقیق و بررسی قرار می‌دهد. در بحث خدا شناسی؛ با استفاده از آیات قرآنی و گفتار مولانا این مسأله بررسی می‌شود که خداشناسی مولانا، گفت و شنود مدام با خداوندی است که اوصافش به خوبی در آیةالکرسی بیان شده و او دنیا را آفرید و در هر لحظه چیزی نو از کتم عدم به وجود می‌آورد و منظور خداوند از آفرینش آن است که مخلوقات، او را عبادت و پرستش کنند. همچنین دربارۀ آدمی و مقام او از نظر مولانا این موضوع طرح و بررسی می‌شود که عالی‌ترین مقام در آفرینش به انسان بخشیده شده و انسان موجود انتخابگر است و بر حیوان و فرشته برتری دارد.
بررسی نظر مولانا در بحث نبوت به این صورت است که اگر آدمیان عالی‌تری تجلی قدرت خدا هستند، پیامبر اسلام(ص) در این میان عالی‌ترین مرتبه را دارد. او برای همه رحمت و وجود او محور زهد و تقوای هر مسلمان محسوب می‌شود.
اما دربارۀ عشق و دعا، این اصل که عشق الهی سابق بر عشق بشری است و وجود عشق متقابل و جریان عشق در تمامی حیات آفرینش، به عنوان اساس اندیشه مولانا معرفی و تشریح می‌شود؛ و سرانجام به این بحث می‌رسد که عالی‌ترین تجربه این عشق، عشق متقابل میان آدمی و خداوند است که در دعا تجلی می‌یابد.
در اینجا نیز بحث با آیه‌ای از قرآن آغاز می‌شود و سپس با استناد به کلام مولانا، دیدگاهوی در این زمینه، مورد تحلیل و بررسی قرار می‌گیرد.
در بخش چهارم، با عنوان نفوذ جلال‌الدین مولوی در شرق و غرب، گزارشی از فعالیت‌های مولوی شناسی و مثنوی پژوهی در ترکیه، شبهه قارۀ هند و مغرب زمین ارائه می‌دهد، ولی نسبت به پژوهش‌های انجام شده، توسط فارسی زبانان کمتر می‌پردازد. برای جبران این کاستی، گزارشی از تحقیقات ایران و افغانستان و دیگر فارسی زبانان، توسط نجیب مایل هروی، تدوین و در پایان کتاب به عنوان تکملۀ بخش چهارم افزوده شده است.
در پایان کتاب و در بخش ضمایم 137 صفحه به یادداشت‌های مؤلف و 154 صفحه دیگر به یادداشت‌های مترجم اختصاص دار. فهرست آیات قرآنی، احادیث، نام افراد و جای‌ها فهرست منابع به خط عربی و لاتین در پایان کتاب درج شده است.[۱]
پانويس
- ↑ ر.ک: عالمی، محمدعلم، ص67-69
منابع مقاله
عالمی، محمدعَلَم، کتاب‌شناسی توصیفی مولانا (شامل جدیدترین تحقیقات و قدیمی‌ترین کتاب‌های مولوی پژوهی)، قم، انتشارات دانشگاه قم، 1392ش.