ابن مأمون، احمد بن على الزوال: تفاوت میان نسخهها
(صفحهای تازه حاوی «{{جعبه اطلاعات زندگینامه | عنوان = ابن مامون، احمد بن على الزوال | تصویر = NUR00000.jpg | اندازه تصویر = | توضیح تصویر = | نام کامل = احمد بن على الزوال؛ | نامهای دیگر = ابن مامون، احمد بن على الزوال، أحمد بن على بن هبة الله بن الحسن ب...» ایجاد کرد) |
جز (جایگزینی متن - '| کد مؤلف = AUTHORCODE' به '| کد مؤلف =AUTHORCODE') |
||
(۸ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد) | |||
خط ۱۷: | خط ۱۷: | ||
| شهادت = | | شهادت = | ||
| مدفن = باب حرب بغداد؛ | | مدفن = باب حرب بغداد؛ | ||
| طول عمر = 77؛ | | طول عمر = 77؛ | ||
| نام همسر = | | نام همسر = | ||
خط ۲۶: | خط ۲۵: | ||
| پیشه = نحوی، لغوی، محدث، خطاط ؛ | | پیشه = نحوی، لغوی، محدث، خطاط ؛ | ||
| منصب = قاضی؛ | | منصب = قاضی؛ | ||
| پس از = | | پس از = | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
خط ۴۲: | خط ۴۰: | ||
| وبگاه = | | وبگاه = | ||
| امضا = | | امضا = | ||
| کد مؤلف = AUTHORCODE00000AUTHORCODE | | کد مؤلف =AUTHORCODE00000AUTHORCODE | ||
}} | }} | ||
''' اِبْنِ مأْمون، احمد بن على الزوال''' (ذيقعده 509 -19 شعبان 586/ آوريل 1116-21 سپتامبر 1190)، نحوی، لغوی، محدث و خطاط. | |||
او از نادر کسانى است که زندگى نامه خود را نوشته و [[یاقوت حموی، یاقوت بن عبدالله|ياقوت]] عيناً آن را نقل کرده است. گفتههای ديگران نيز بيشتر نقل از همين زندگىنامه است. | |||
جد اعلای او مأمون خليفه بود و به همين سبب است که وی نيز به ابن مأمون شهرت يافته است. | |||
==ولادت، وفات== | ==ولادت، وفات== | ||
ابن مأمون در محله درب فيروز بغداد زاده شد و چون درگذشت در محله باب حرب همان شهر به خاک سپرده شد. | ابن مأمون در محله درب فيروز بغداد زاده شد و چون درگذشت در محله باب حرب همان شهر به خاک سپرده شد. | ||
خط ۶۱: | خط ۵۸: | ||
==تحصیلات== | ==تحصیلات== | ||
ابن مأمون در اوان جوانى قرائات دهگانه را به همراه اسماعيل بن جواليقى (پسر ابومنصور جواليقى) نزد ابوبکر على مرزوقى و فنون خوشنويسى را نيز نزد حسن بن منصور جزری آموخت. | ابن مأمون در اوان جوانى قرائات دهگانه را به همراه اسماعيل بن جواليقى (پسر ابومنصور جواليقى) نزد ابوبکر على مرزوقى و فنون خوشنويسى را نيز نزد حسن بن منصور جزری آموخت. | ||
وی مدت 11 سال در مصاحبت ابومنصور جواليقى (د 539ق/1144م) بود و نحو و لغت را از او آموخت و کتابهای متعددی نيز نزد او خواند. | وی مدت 11 سال در مصاحبت [[جوالیقی، موهوب بن احمد|ابومنصور جواليقى]] (د 539ق/1144م) بود و نحو و لغت را از او آموخت و کتابهای متعددی نيز نزد او خواند. | ||
ابن مأمون از استادان و مشاهير عصر خود از جمله ابن الحصين و ابوالعز ابن کادش و بدر مولى عبدالمحسن حديث شنيد. | ابن مأمون از استادان و مشاهير عصر خود از جمله ابن الحصين و ابوالعز ابن کادش و بدر مولى عبدالمحسن حديث شنيد. | ||
ابن دبيثى گويد که از وی حديث شنيده و ابوالفتوح ابن حصری از او روايت کرده است. | [[ابن دبیثی، محمد بن سعید|ابن دبيثى]] گويد که از وی حديث شنيده و [[ابوالفتوح ابن حصری]] از او روايت کرده است. | ||
==مناصب== | ==مناصب== | ||
ابن مأمون در 534ق/1140م منصب قضای دُجَيلِ بغداد را به عهده گرفت و مدتى در اين سمت باقى ماند، اما همينکه مستنجد به خلافت (555 -566ق/1160-1171م) رسيد، بر قضات سخت گرفت و اموال بسياری از آنان از جمله ابن مأمون را مصادره کرد. | ابن مأمون در 534ق/1140م منصب قضای دُجَيلِ بغداد را به عهده گرفت و مدتى در اين سمت باقى ماند، اما همينکه مستنجد به خلافت (555 -566ق/1160-1171م) رسيد، بر قضات سخت گرفت و اموال بسياری از آنان از جمله ابن مأمون را مصادره کرد. | ||
وی مدت 11 سال يعنى تا پايان خلافت مستنجد در چنين وضعى به سر برد، ولى با روی کار آمدن مستضىء (566 - 575ق/1171- 1179م) مورد لطف وی قرار گرفت و با وساطت وزير عضدالدوله در برخى امور حکومتى به کار گمارده شد. | وی مدت 11 سال يعنى تا پايان خلافت مستنجد در چنين وضعى به سر برد، ولى با روی کار آمدن مستضىء (566 - 575ق/1171- 1179م) مورد لطف وی قرار گرفت و با وساطت وزير عضدالدوله در برخى امور حکومتى به کار گمارده شد. | ||
ابن مأمون شعر نيز مىسرود و ياقوت 6 بيت از اشعار او را ضبط کرده است. | ابن مأمون شعر نيز مىسرود و [[یاقوت حموی، یاقوت بن عبدالله|ياقوت]] 6 بيت از اشعار او را ضبط کرده است. | ||
==آثار== | ==آثار== | ||
#اسرار الحروف، که در آن از مخارج و مواضع حروف و اشتقاق اسمها و آراء مختلف علمای لغت در اين باره به بحث پرداخته بود؛ | |||
#شرح کتاب فصيح ثعلب<ref>رحمتپور، محمد شيرجوپشت، ج4، ص573</ref>. | |||
| |||
== پانویس== | == پانویس== | ||
خط ۹۶: | خط ۸۵: | ||
==منابع مقاله== | ==منابع مقاله== | ||
رحمتپور، محمد شيرجوپشت، | رحمتپور، محمد شيرجوپشت، دائرةالمعارف بزرگ اسلامی زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی، تهران، مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، چاپ دوم، 1377. | ||
خط ۱۰۵: | خط ۹۴: | ||
[[رده:زندگینامه]] | [[رده:زندگینامه]] | ||
[[رده:مقالات بازبینی | [[رده:مقالات بازبینی شده2 آذر 1402]] | ||
[[رده:فاقد کد پدیدآور]] | [[رده:فاقد کد پدیدآور]] |
نسخهٔ کنونی تا ۲ ژوئیهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۰۸:۴۶
اِبْنِ مأْمون، احمد بن على الزوال (ذيقعده 509 -19 شعبان 586/ آوريل 1116-21 سپتامبر 1190)، نحوی، لغوی، محدث و خطاط.
او از نادر کسانى است که زندگى نامه خود را نوشته و ياقوت عيناً آن را نقل کرده است. گفتههای ديگران نيز بيشتر نقل از همين زندگىنامه است.
جد اعلای او مأمون خليفه بود و به همين سبب است که وی نيز به ابن مأمون شهرت يافته است.
ولادت، وفات
ابن مأمون در محله درب فيروز بغداد زاده شد و چون درگذشت در محله باب حرب همان شهر به خاک سپرده شد.
پدرش در دوران خلافت مستظهر (487-512ق/1094- 1118م) و بعد در عهد مسترشد (512 -529ق/1118- 1135م) مدتى رياست «ديوان زمام» را به عهده داشت.
تحصیلات
ابن مأمون در اوان جوانى قرائات دهگانه را به همراه اسماعيل بن جواليقى (پسر ابومنصور جواليقى) نزد ابوبکر على مرزوقى و فنون خوشنويسى را نيز نزد حسن بن منصور جزری آموخت.
وی مدت 11 سال در مصاحبت ابومنصور جواليقى (د 539ق/1144م) بود و نحو و لغت را از او آموخت و کتابهای متعددی نيز نزد او خواند.
ابن مأمون از استادان و مشاهير عصر خود از جمله ابن الحصين و ابوالعز ابن کادش و بدر مولى عبدالمحسن حديث شنيد.
ابن دبيثى گويد که از وی حديث شنيده و ابوالفتوح ابن حصری از او روايت کرده است.
مناصب
ابن مأمون در 534ق/1140م منصب قضای دُجَيلِ بغداد را به عهده گرفت و مدتى در اين سمت باقى ماند، اما همينکه مستنجد به خلافت (555 -566ق/1160-1171م) رسيد، بر قضات سخت گرفت و اموال بسياری از آنان از جمله ابن مأمون را مصادره کرد.
وی مدت 11 سال يعنى تا پايان خلافت مستنجد در چنين وضعى به سر برد، ولى با روی کار آمدن مستضىء (566 - 575ق/1171- 1179م) مورد لطف وی قرار گرفت و با وساطت وزير عضدالدوله در برخى امور حکومتى به کار گمارده شد.
ابن مأمون شعر نيز مىسرود و ياقوت 6 بيت از اشعار او را ضبط کرده است.
آثار
- اسرار الحروف، که در آن از مخارج و مواضع حروف و اشتقاق اسمها و آراء مختلف علمای لغت در اين باره به بحث پرداخته بود؛
- شرح کتاب فصيح ثعلب[۱].
پانویس
- ↑ رحمتپور، محمد شيرجوپشت، ج4، ص573
منابع مقاله
رحمتپور، محمد شيرجوپشت، دائرةالمعارف بزرگ اسلامی زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی، تهران، مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، چاپ دوم، 1377.