عرشیان: تفاوت میان نسخه‌ها
(صفحه ای تازه حاوی «<div class='wikiInfo'>
[[پرونده:NUR03878J1.jpg|بندانگش» ایجاد کرد.) |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - 'عرشیان (ابهام زدایی)' به 'عرشیان (ابهام‌زدایی)') برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
||
| (۲۹ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات کتاب | |||
| تصویر =NUR03878J1.jpg | |||
| عنوان =عرشیان | |||
| عنوان‌های دیگر = | |||
| پدیدآوران = | |||
[[شهیدی، سید جعفر]] (نویسنده) | |||
| | | زبان =فارسی | ||
| کد کنگره =BP 188/8 /ش9ع4 | |||
| | | موضوع = | ||
حج | |||
|زبان | |||
|کد کنگره | |||
|موضوع | |||
مدینه - مسجدها | مدینه - مسجدها | ||
مکه - | مکه - زیارتگاهها | ||
مکه - مسجدها | مکه - مسجدها | ||
| ناشر = | |||
|ناشر | مشعر | ||
| مکان نشر =تهران - ایران | |||
| سال نشر = 1386 ش | |||
|مکان نشر | |||
|سال نشر | |||
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE03878AUTOMATIONCODE | |||
| چاپ =7 | |||
| تعداد جلد =1 | |||
| کتابخانۀ دیجیتال نور =03878 | |||
| کتابخوان همراه نور =03878 | |||
| کد پدیدآور = | |||
| پس از = | |||
| پیش از = | |||
}} | |||
{{کاربردهای دیگر|عرشیان (ابهام‌زدایی)}} | |||
'''عرشيان''' تأليف [[شهیدی، سید جعفر|دكتر سيد جعفر شهيدى]]، اثر كوتاهى از ايشان درباره حرمين شريفين و آثار تاريخى آن است كه بيشتر براى حجاج نوشته شده است. | |||
اصل كتاب «عرشيان» مقدمه‌اى بود كه ايشان بر كتاب «در راه خانه خدا» اثر عزالدين قلوز نوشتند<ref>مجاهديان، سيد مجتبى</ref> | |||
آنچه در اين مختصر فراهم آمده، حداقل معلوماتى است كه هر زيارت‌كننده خانه خدا بايد دارا باشد، بلكه هر مسلمان مستطيع يا غير مستطيع بايد آن را بداند<ref>متن كتاب، ص24</ref> | |||
آنچه در اين مختصر فراهم آمده، حداقل معلوماتى است كه هر زيارت‌كننده خانه خدا بايد دارا باشد، بلكه هر مسلمان مستطيع يا غير مستطيع بايد آن را بداند | |||
== ساختار == | == ساختار == | ||
كتاب، مشتمل بر مقدمه ناشر و نویسنده، مطالبى درباره استطاعت، عربستان سعودى و وهابيت و در آخر دو فصل كلى درباره مكه و مدينه و آثار آن دو است. نویسنده در نگارش كتاب از منابع مكتوب بهره گرفته و ديدگاه و نظر خود را نيز همراه با ذكر مشاهدات و تغييرات امروزين بيان كرده است. | |||
كتاب، مشتمل بر مقدمه ناشر و | |||
== گزارش محتوا == | == گزارش محتوا == | ||
نویسنده در اولين مبحث كتاب، استطاعت را چنين معنا مى‌كند: «استطاعت حج را فقهاى مذاهب اسلام در رساله‌هاى عملى و كتاب‌هاى مناسك معنى كرده‌اند؛ آن‌قدر پول كه بتوان به مكه رفت و برگشت، آن اندازه كه زن و بچه او تا بازگشت وى، بدان زندگى كنند؛ به‌علاوه دارا بودن مايه‌اى براى گذران خود و عائله‌اش پس از بازگشت از سفر؛ همين و همين؛ تكليفى ساده»<ref>همان، ص14</ref> | |||
وى در ادامه، استطاعتى كه فقها شرط دانسته‌اند را استطاعت مالى و جسمى‌دانسته است. وى معتقد است كه: «پيش از اين دو بايد استطاعت ديگرى تحصيل شده باشد؛ استطاعتى كه مخصوص زائر خانه خدا نيست؛ استطاعتى كه هر مسلمان مكلف بايد دارا باشد. استطاعت علمى؛ يعنى چه بايد بكند و استطاعت اخلاقى؛ يعنى آنچه را مى‌داند چگونه انجام دهد». وى سپس به آسيب‌شناسى جامعه اسلامى پرداخته و چنين مى‌نويسد: «بايد پذيرفت كه مقدار توجه به فراگرفتن احكام و آداب دين، نمايانگر درجه علاقه ما نسبت به دين است. اگر در مكه و مدينه اعمال بعضى حاجيان نشان مى‌دهد كه از دين و معارف اسلامى جز تعليماتى سطحى ندارند، علامت اين است كه اجتماع مسلمان نسبت به آموختن احكام دين و فقه اسلام و اخلاق اسلامى بى‌اعتناست. مگرنه اين است كه در حديث مى‌خوانيم مسلمان نسبت به مسلمان ديگر مانند اندامى از كالبد است كه اگر فاسد شود به همه كالبد اثر مى‌گذارد»<ref>همان، ص22-20</ref> | |||
شهيدى در جهت افزايش اطلاعات علمى حجاج لازم مى‌داند كه مكانى را كه حجاج قصد مسافرت به آن را دارند معرفى كند و لذا جمعيت، مساحت، موقعيت جغرافيايى، اوضاع اقتصادى، سياسى و مذهبى عربستان سعودى را به‌اختصار بيان مى‌كند<ref>ر.ک: همان، ص27-25</ref> | |||
وى در | وى درباره مذهب ساكنان عربستان مى‌نويسد: «ساكنان عربستان سعودى مسلمانند، اما در فروع، پيرو مذهب احمد بن محمد بن حنبل و در اصول اعتقاد، پيرو مكتب [[اشعری، علی بن اسماعیل|ابوالحسن اشعرى]] هستند. كلام اشعرى برخلاف كلام شيعه و معتزلى به عقل توجهى ندارد و ظاهر حديث‌هاى رسيده از پيغمبر و نيز ظاهر آيه‌هاى قرآن را حجت مى‌داند»<ref>همان، ص27</ref> | ||
از آنجا كه حاكمان سعودى مبلغ «وهابيت» هستند، لازم است حجاج از اين مذهب نيز اطلاعات اجمالى داشته باشند؛ بنابراین مؤسس وهابيت «محمد بن عبدالوهاب» و انديشه‌هاى او به‌اختصار معرفى شده است. اين نكته نيز مهم است كه در عربستان سعودى حلّ و فصل دعاوى و خصومات به دست قاضيان است و قدرت قضائى در دست علمائى است كه تربيت‌شده به روش محمد بن عبدالوهابند. البته در عربستان سعودى پيروان ديگر مذاهب اسلامى نيز وجود دارند و از جمله در مدينه، مكه و قطيف اقليت شيعه زندگى مى‌كنند<ref>ر.ک: همان، ص28</ref> | |||
فصل مهمى از كتاب به مكه معظمه و اماكن موجود در اين شهر اختصاص يافته است. نویسنده پس از ذكر تاريخ مكه و حاكمان آن، به معرفى خانه كعبه، ركن‌ها، حجرالاسود، حطيم و نيز اماكنى چون شعب ابى‌طالب، دارالندوه، عرفات، منا و جمرات پرداخته است. همچنين چهار مسجد خيف، نمرَه، جن و تنعيم معرفى شده‌اند<ref>ر.ک: همان، ص77-31</ref> | |||
مدينه منوره و آثار موجود در آن، آخرين مبحث كتاب است. شهرت اين شهر به‌خاطر هجرت پيغمبر اكرم(ص) بدانجاست، اما شهر خود تاريخى طولانى دارد. نام پيشين آن يثرب است و بعضى تاريخ‌نويسان احتمال داده‌اند حدود قرن دوم پيش ازميلاد مسيح مردمى از نژاد مصر قديم اين شهر را در دست داشته‌اند و بدين جهت واژه يثرب را لغتى قبطى گرفته‌اند<ref>ر.ک: همان، ص83</ref> | |||
آخرين مكانى كه به آن پرداخته شده «بدر» است. بدر در سابق سر راه مدينه به مكه بود، ليكن امروز از راه عمومى به كنار است. بدر در تاريخ اسلام اهميتى خاص دارد؛ چراكه در اين سرزمين پايه فتح‌هاى اسلام نهاده شد. در اين جنگ هفتاد تن كه بيشتر از مهتران مكه بودند كشته شدند. در جنگ بدر على(ع) پشت سپاه پيغمبر بود و چند تن از دلاوران مكه به دست حضرتش كشته شدند<ref>ر.ک: همان، ص116</ref> | |||
== وضعيت كتاب == | |||
فهرست مطالب در ابتدا و منابع در انتهاى كتاب ذكر شده است. كتاب مشتمل بر تصاوير و نقشه‌هاى فراوانى است. معناى برخى لغات، آدرس منابع، ارجاعات و برخى توضيحات نویسنده در پاورقى‌هاى كتاب آمده است. نویسنده گاه در پاورقى مطالب ذكرشده در منابع مورد استفاده‌اش را مورد ارزيابى قرار داده است<ref>ر.ک: پاورقى 3، ص47</ref> | |||
==پانويس == | |||
<references/> | |||
== منابع مقاله == | == منابع مقاله == | ||
1. مقدمه و متن كتاب. | 1. مقدمه و متن كتاب. | ||
2. مجاهديان، سيد مجتبى، «شبِ شهيدى، گزارش نكوداشت زنده‌ياد علامه دكتر سيد جعفر شهيدى»، نشريه آموزشى اطلاع‌رسانى معارف، به آدرس اينترنتى: | 2. مجاهديان، سيد مجتبى، «شبِ شهيدى، گزارش نكوداشت زنده‌ياد علامه دكتر سيد جعفر شهيدى»، نشريه آموزشى اطلاع‌رسانى معارف، به آدرس اينترنتى: http://maarefmags.ir/node/2972. | ||
[[رده:کتاب‌شناسی]] | [[رده:کتاب‌شناسی]] | ||
[[رده:اسلام، عرفان، غیره]] | [[رده:اسلام، عرفان، غیره]] | ||
[[رده:فقه و اصول]] | [[رده: فقه و اصول]] | ||
[[رده:مباحث خاص فقه]] | [[رده:مباحث خاص فقه]] | ||
[[رده:عبادات]] | [[رده:عبادات]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۶ سپتامبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۷:۳۳
| عرشیان | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | شهیدی، سید جعفر (نویسنده) |
| ناشر | مشعر |
| مکان نشر | تهران - ایران |
| سال نشر | 1386 ش |
| چاپ | 7 |
| موضوع | حج
مدینه - مسجدها مکه - زیارتگاهها مکه - مسجدها |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | BP 188/8 /ش9ع4 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
عرشيان تأليف دكتر سيد جعفر شهيدى، اثر كوتاهى از ايشان درباره حرمين شريفين و آثار تاريخى آن است كه بيشتر براى حجاج نوشته شده است.
اصل كتاب «عرشيان» مقدمه‌اى بود كه ايشان بر كتاب «در راه خانه خدا» اثر عزالدين قلوز نوشتند[۱]
آنچه در اين مختصر فراهم آمده، حداقل معلوماتى است كه هر زيارت‌كننده خانه خدا بايد دارا باشد، بلكه هر مسلمان مستطيع يا غير مستطيع بايد آن را بداند[۲]
ساختار
كتاب، مشتمل بر مقدمه ناشر و نویسنده، مطالبى درباره استطاعت، عربستان سعودى و وهابيت و در آخر دو فصل كلى درباره مكه و مدينه و آثار آن دو است. نویسنده در نگارش كتاب از منابع مكتوب بهره گرفته و ديدگاه و نظر خود را نيز همراه با ذكر مشاهدات و تغييرات امروزين بيان كرده است.
گزارش محتوا
نویسنده در اولين مبحث كتاب، استطاعت را چنين معنا مى‌كند: «استطاعت حج را فقهاى مذاهب اسلام در رساله‌هاى عملى و كتاب‌هاى مناسك معنى كرده‌اند؛ آن‌قدر پول كه بتوان به مكه رفت و برگشت، آن اندازه كه زن و بچه او تا بازگشت وى، بدان زندگى كنند؛ به‌علاوه دارا بودن مايه‌اى براى گذران خود و عائله‌اش پس از بازگشت از سفر؛ همين و همين؛ تكليفى ساده»[۳]
وى در ادامه، استطاعتى كه فقها شرط دانسته‌اند را استطاعت مالى و جسمى‌دانسته است. وى معتقد است كه: «پيش از اين دو بايد استطاعت ديگرى تحصيل شده باشد؛ استطاعتى كه مخصوص زائر خانه خدا نيست؛ استطاعتى كه هر مسلمان مكلف بايد دارا باشد. استطاعت علمى؛ يعنى چه بايد بكند و استطاعت اخلاقى؛ يعنى آنچه را مى‌داند چگونه انجام دهد». وى سپس به آسيب‌شناسى جامعه اسلامى پرداخته و چنين مى‌نويسد: «بايد پذيرفت كه مقدار توجه به فراگرفتن احكام و آداب دين، نمايانگر درجه علاقه ما نسبت به دين است. اگر در مكه و مدينه اعمال بعضى حاجيان نشان مى‌دهد كه از دين و معارف اسلامى جز تعليماتى سطحى ندارند، علامت اين است كه اجتماع مسلمان نسبت به آموختن احكام دين و فقه اسلام و اخلاق اسلامى بى‌اعتناست. مگرنه اين است كه در حديث مى‌خوانيم مسلمان نسبت به مسلمان ديگر مانند اندامى از كالبد است كه اگر فاسد شود به همه كالبد اثر مى‌گذارد»[۴]
شهيدى در جهت افزايش اطلاعات علمى حجاج لازم مى‌داند كه مكانى را كه حجاج قصد مسافرت به آن را دارند معرفى كند و لذا جمعيت، مساحت، موقعيت جغرافيايى، اوضاع اقتصادى، سياسى و مذهبى عربستان سعودى را به‌اختصار بيان مى‌كند[۵]
وى درباره مذهب ساكنان عربستان مى‌نويسد: «ساكنان عربستان سعودى مسلمانند، اما در فروع، پيرو مذهب احمد بن محمد بن حنبل و در اصول اعتقاد، پيرو مكتب ابوالحسن اشعرى هستند. كلام اشعرى برخلاف كلام شيعه و معتزلى به عقل توجهى ندارد و ظاهر حديث‌هاى رسيده از پيغمبر و نيز ظاهر آيه‌هاى قرآن را حجت مى‌داند»[۶]
از آنجا كه حاكمان سعودى مبلغ «وهابيت» هستند، لازم است حجاج از اين مذهب نيز اطلاعات اجمالى داشته باشند؛ بنابراین مؤسس وهابيت «محمد بن عبدالوهاب» و انديشه‌هاى او به‌اختصار معرفى شده است. اين نكته نيز مهم است كه در عربستان سعودى حلّ و فصل دعاوى و خصومات به دست قاضيان است و قدرت قضائى در دست علمائى است كه تربيت‌شده به روش محمد بن عبدالوهابند. البته در عربستان سعودى پيروان ديگر مذاهب اسلامى نيز وجود دارند و از جمله در مدينه، مكه و قطيف اقليت شيعه زندگى مى‌كنند[۷]
فصل مهمى از كتاب به مكه معظمه و اماكن موجود در اين شهر اختصاص يافته است. نویسنده پس از ذكر تاريخ مكه و حاكمان آن، به معرفى خانه كعبه، ركن‌ها، حجرالاسود، حطيم و نيز اماكنى چون شعب ابى‌طالب، دارالندوه، عرفات، منا و جمرات پرداخته است. همچنين چهار مسجد خيف، نمرَه، جن و تنعيم معرفى شده‌اند[۸]
مدينه منوره و آثار موجود در آن، آخرين مبحث كتاب است. شهرت اين شهر به‌خاطر هجرت پيغمبر اكرم(ص) بدانجاست، اما شهر خود تاريخى طولانى دارد. نام پيشين آن يثرب است و بعضى تاريخ‌نويسان احتمال داده‌اند حدود قرن دوم پيش ازميلاد مسيح مردمى از نژاد مصر قديم اين شهر را در دست داشته‌اند و بدين جهت واژه يثرب را لغتى قبطى گرفته‌اند[۹]
آخرين مكانى كه به آن پرداخته شده «بدر» است. بدر در سابق سر راه مدينه به مكه بود، ليكن امروز از راه عمومى به كنار است. بدر در تاريخ اسلام اهميتى خاص دارد؛ چراكه در اين سرزمين پايه فتح‌هاى اسلام نهاده شد. در اين جنگ هفتاد تن كه بيشتر از مهتران مكه بودند كشته شدند. در جنگ بدر على(ع) پشت سپاه پيغمبر بود و چند تن از دلاوران مكه به دست حضرتش كشته شدند[۱۰]
وضعيت كتاب
فهرست مطالب در ابتدا و منابع در انتهاى كتاب ذكر شده است. كتاب مشتمل بر تصاوير و نقشه‌هاى فراوانى است. معناى برخى لغات، آدرس منابع، ارجاعات و برخى توضيحات نویسنده در پاورقى‌هاى كتاب آمده است. نویسنده گاه در پاورقى مطالب ذكرشده در منابع مورد استفاده‌اش را مورد ارزيابى قرار داده است[۱۱]
پانويس
منابع مقاله
1. مقدمه و متن كتاب.
2. مجاهديان، سيد مجتبى، «شبِ شهيدى، گزارش نكوداشت زنده‌ياد علامه دكتر سيد جعفر شهيدى»، نشريه آموزشى اطلاع‌رسانى معارف، به آدرس اينترنتى: http://maarefmags.ir/node/2972.