اخلاق مسئولان نظام اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - 'میکرد' به 'میکرد') |
||
| (۲۳ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱۴: | خط ۱۴: | ||
| مکان نشر =تهران | | مکان نشر =تهران | ||
| سال نشر = 1384 | | سال نشر = 1384 | ||
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE.....AUTOMATIONCODE | | کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE.....AUTOMATIONCODE | ||
| چاپ = | | چاپ = | ||
| خط ۲۷: | خط ۲۶: | ||
'''اخلاق مسئولان نظام اسلامی''' تألیف [[ذاکری، علی‌اکبر|علی‌اکبر ذاکری]] | '''اخلاق مسئولان نظام اسلامی''' تألیف [[ذاکری، علی‌اکبر|علی‌اکبر ذاکری]] | ||
نویسنده کتاب در پیشگفتار به لغت اخلاق اشاره دارد و آن را معنا میکند. سپس به معنا و جایگاه واژه مسئولان که به جای کارگزاران استفاده | نویسنده کتاب در پیشگفتار به لغت اخلاق اشاره دارد و آن را معنا میکند. سپس به معنا و جایگاه واژه مسئولان که به جای کارگزاران استفاده میشود می‌پردازد. و بدین ترتیب عنوان کتاب را تبیین میکند. | ||
اصول بنیادی اخلاق مسئولین که توضیح آن در بخش اول آمده شامل ایمان، تقوا، تزکیه و تهذیب نفس است. | اصول بنیادی اخلاق مسئولین که توضیح آن در بخش اول آمده شامل ایمان، تقوا، تزکیه و تهذیب نفس است. | ||
نویسنده با توجه به سخنان امام خمینی از ضررهای عدم تهذیب نفس که برای مردم ایجاد مشکل کرده و باعث اختلاف، طغیان، سرکشی و هلاکت در دنیا و آخرت | نویسنده با توجه به سخنان امام خمینی از ضررهای عدم تهذیب نفس که برای مردم ایجاد مشکل کرده و باعث اختلاف، طغیان، سرکشی و هلاکت در دنیا و آخرت میشود نام می‌برد و مفهوم دو اصل دیگر امانتداری و عدل‌گرایی را در اندیشه امام توضیح میدهد. | ||
فصل دوم به سلوک فردی و اجتماعی مسئولان پرداخته است که از جمله | فصل دوم به سلوک فردی و اجتماعی مسئولان پرداخته است که از جمله بایسته‌های آن در فرد، از اخلاص، اعتراف به اشتباه، اعتماد به نفس، و انتقادپذیری بحث شده است. از منظر امام دیگر موارد مطلوب در سلوک فردی انضباط، تواضع، خدمتگزاری، ساده‌زیستی، صبر و استقامت، عفو و احسان است که باید با رأفت، رحمت، رفق و مدارا، صفح و گذشت همراه باشد. مسئولان باید در سلوک فردی قانونگرایی که به دنبال آن تشویق عموم و اصلاح امور می‌آید و دو ویژگی مشورت و نظم را نیز درخود پرورش دهند. | ||
فصل سوم آسیبهای اخلاقی مسئولان که شامل اختلاف، چاپلوسی، حرص، دشمنی، زورگویی و فساد، قدرت‌طلبی و کم‌کاری | فصل سوم آسیبهای اخلاقی مسئولان که شامل اختلاف، چاپلوسی، حرص، دشمنی، زورگویی و فساد، قدرت‌طلبی و کم‌کاری میشود را بر می‌شمرد. | ||
صفات و | صفات و ویژگیهایی که در اخلاق و رفتار مدیران و مسئولان نظام اسلامی نقش بنیادی دارد و در سخنان امام بر آنها تأکید شده عبارتند از: | ||
ایمان؛ ایمان به خدا و | ایمان؛ ایمان به خدا و ارزش‌های اسلامی، یکی از نکات مهمی است که در سخنان امام بر آن تأکید شده است. | ||
از نظر امام زمانی که ایمان با علم توأم شود، نتیجه | از نظر امام زمانی که ایمان با علم توأم شود، نتیجه میدهد و به سود مردم و جامعه کار انجام میشود، زیرا در نظر ایشان اگر ایمان نباشد افراد گرفتار فساد و خلاف میشوند. | ||
تقوا؛ از نظر امام، تقوا از مدارج کمال و مقامات نیست ولی مقدمه کمال است و بدون به دست آوردن مقام معنوی امکان ندارد. بی تقوایی مساوی است با نابود کردن کشور و چنانچه مسئولی بی تقوا باشد، به زیردستان وی نیز سرایت | تقوا؛ از نظر امام، تقوا از مدارج کمال و مقامات نیست ولی مقدمه کمال است و بدون به دست آوردن مقام معنوی امکان ندارد. بی تقوایی مساوی است با نابود کردن کشور و چنانچه مسئولی بی تقوا باشد، به زیردستان وی نیز سرایت میکند. | ||
تزکیه و تهذیب نفس؛ ایشان برای جهاد با نفس مشارطه، مراقبه و محاسبه را لازم | تزکیه و تهذیب نفس؛ ایشان برای جهاد با نفس مشارطه، مراقبه و محاسبه را لازم می‌شمارد. و تهذیب نفس و مبارزه با هواهای نفس را در رأس همه امور میداند. | ||
امام مسئولان را متوجه خطرهایی که از | امام مسئولان را متوجه خطرهایی که از بیتوجهی به تهذیب نفس پیدا میشود میکند و آنها را این گونه بر می‌شمرد: ایجاد مشکل برای مردم، اختلاف، طغیان، و در پایان هلاکت در دنیا و آخرت. | ||
امانتداری؛ از | امانتداری؛ از ویژگیهایی است که تمام مسئولان نظام اسلامی باید از آن برخوردار باشند. امام نظام اسلامی را امانتی بزرگ میداند که باید در حفظ آن کوشید و آن را به نسلهای آینده منتقل کرد. | ||
عدل گرایی؛ امام اجرای عدالت را در تمام سطوح جامعه لازم دانسته و بر توجه مسئولان به آن توصیه | عدل گرایی؛ امام اجرای عدالت را در تمام سطوح جامعه لازم دانسته و بر توجه مسئولان به آن توصیه میکند. | ||
مسئولان نظام اسلامی باید به اخلاق نیک آراسته باشند و رفتار آنان حکایت از خُلق نیکوی آنها داشته باشد. -برخی | مسئولان نظام اسلامی باید به اخلاق نیک آراسته باشند و رفتار آنان حکایت از خُلق نیکوی آنها داشته باشد. -برخی ویژگیهای اخلاقی، مانند شجاعت و قاطعیت که [[موسوی خمینی، سید روح‌الله|امام خمینی]] خود به آن آراسته بودند، به طور مستقل طرح نشده است.- در اینجا به اهمیت و شاخص‌های برخی از شایستگی‌های اخلاقی فردی و اجتماعی از نگاه امام می‌پردازیم: | ||
اخلاص: یعنی اعمال را خالصانه و برای رضای خدا انجام دادن. امام به مسئولان چنین توصیه | اخلاص: یعنی اعمال را خالصانه و برای رضای خدا انجام دادن. امام به مسئولان چنین توصیه می‌کنند: «شما اخلاص داشته باشید و برای خدا به بندگان خدا خدمت کنید و ثنا و اجر را از او طلب کنید، که او جزای شما را و اجر شما را عطا می‌فرماید.» امام در اهمیت اخلاص به ضربت [[امام علی علیه‌السلام|علی(ع)]] در جنگ خندق اشاره میکند که برابری میکند با عبادت جن و انس. | ||
انضباط در مصرف بیت المال: [[موسوی خمینی، سید روح‌الله|امام خمینی]] برای تبیین مصرف درست بیت المال، در بسیاری از موارد به سیره امیرمؤمنان استناد | انضباط در مصرف بیت المال: [[موسوی خمینی، سید روح‌الله|امام خمینی]] برای تبیین مصرف درست بیت المال، در بسیاری از موارد به سیره امیرمؤمنان استناد میکردند و از حضرت به عنوان الگو برای مسئولان نظام یاد میکردند و بر این باور بودند که «اموال بیت المال یک درهم آن حساب دارد». | ||
تواضع: امام خمینی چنین توصیه | تواضع: امام خمینی چنین توصیه مینماید: «تو با تواضع دل مردم را فتح کن، دل که پیش تو آمد، آثار خود را ظاهر میکند. | ||
صبر و استقامت: امام | صبر و استقامت: امام می‌فرمودند: «راهی که مسئولان نظام اسلامی در پیش رو دارند خدمت به اسلام و مورد حمایت الهی است و چنانچه در این راه استقامت شود «تأییدات الهی» را به همراه دارد. اگر خدا را یاری کنید خدا هم شما را حمایت میکند». | ||
قانونگرایی: ایشان بارها از حکومت پیامبر و مؤمنان به عنوان بهترین حاکمان قانون مدار یاد | قانونگرایی: ایشان بارها از حکومت پیامبر و مؤمنان به عنوان بهترین حاکمان قانون مدار یاد میکند که [[امام علی علیه‌السلام|حضرت علی]] مانند یک مرد عادی در مجلس قاضی حاضر می‌شد. | ||
مشورت: امام خمینی خود در بسیاری از موارد با یاران خود مشورت | مشورت: امام خمینی خود در بسیاری از موارد با یاران خود مشورت میکردند و نظرات آنها را محترم میشمردند. اما در مواردی نیز خود تصمیم نهایی را میگرفتند. | ||
آسیبهای اخلاقی مسئولان | |||
اختلاف: [[موسوی خمینی، سید روح‌الله|امام خمینی]] منشأ اختلاف را هوای نفس | اختلاف: [[موسوی خمینی، سید روح‌الله|امام خمینی]] منشأ اختلاف را هوای نفس میدانند و آن را ناشی از نفسانیات می‌شمارند و در این باره فرمودند: «طرح اختلاف از سوی هر کسی که باشد آن (زبان شیطان) است». | ||
چاپلوسی: | چاپلوسی: حضرت امام فرمودند: افراد در دوران انقلاب خود را وفادار به اسلام و انقلاب معرفی میکردند، اما به مرور از انقلاب و اسلام جدا شده و داعیه‌های دیگری پیدا کردند، باید حال فعلی آنان ملاک داوری قرار گیرد. | ||
حرص: امام در توصیه به فرزند خود به این نکته اشاره | حرص: امام در توصیه به فرزند خود به این نکته اشاره میکند:» ولی هیهات خصوصا از مثل من گرفتار به دامهای ابلیس و نفس خبیث». | ||
دشمنی: [[موسوی خمینی، سید روح‌الله|امام خمینی]] نیروهای مسئول در کشور را دعوت به وحدت نموده و از دشمنی و مخاصمه باز | دشمنی: [[موسوی خمینی، سید روح‌الله|امام خمینی]] نیروهای مسئول در کشور را دعوت به وحدت نموده و از دشمنی و مخاصمه باز می‌دارد و بارها بر این نکته تأکید مینماید که دشمنی کار اهل جهنم است. | ||
قدرت‌طلبی: امام قدرت طلبی را در هر جا که پیدا شود باعث شکست | قدرت‌طلبی: امام قدرت طلبی را در هر جا که پیدا شود باعث شکست میدانند. | ||
کم کاری: امام فرمودند: امروز دعوت به بی کاری و دعوت به اعتصاب خیانت به این کشور است و خیانت به جمهوری اسلامی.<ref> ر.ک: بی‌نام، ص71-72</ref> | کم کاری: امام فرمودند: امروز دعوت به بی کاری و دعوت به اعتصاب خیانت به این کشور است و خیانت به جمهوری اسلامی.<ref> ر.ک: بی‌نام، ص71-72</ref> | ||
| خط ۹۳: | خط ۹۲: | ||
[[رده:کتاب‌شناسی]] | [[رده:کتاب‌شناسی]] | ||
[[رده: تاریخ]] | |||
[[رده: تاریخ ایران]] | |||
[[رده:درباره امام خمینی]] | |||
[[رده:مقالات جدید(خرداد) باقی زاده]] | [[رده:مقالات جدید(خرداد) باقی زاده]] | ||
[[رده:مقالات بازبینی | [[رده:مقالات بازبینی شده2 خرداد 1402]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۴ مهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۱۱:۴۹
اخلاق مسئولان نظام اسلامی تألیف علی‌اکبر ذاکری
| اخلاق مسئولان نظام اسلامی | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | ذاکری، علی‌اکبر (نویسنده) |
| ناشر | مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ُس)، مؤسسه چاپ و نشر عروج |
| مکان نشر | تهران |
| سال نشر | 1384 |
| موضوع | خمینی، روح‌الله رهبر انقلاب و بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران -۱۲۷۹، -۱۳۶۸ نظریه درباره مدیران دولتی نظریه درباره اخلاق حرفه‌ای مدیران ایران جنبه‌های مذهبی --اسلام |
| کد کنگره | ۱۵۷۴DSR۵/ /الف۲۵الف۸ |
نویسنده کتاب در پیشگفتار به لغت اخلاق اشاره دارد و آن را معنا میکند. سپس به معنا و جایگاه واژه مسئولان که به جای کارگزاران استفاده میشود می‌پردازد. و بدین ترتیب عنوان کتاب را تبیین میکند.
اصول بنیادی اخلاق مسئولین که توضیح آن در بخش اول آمده شامل ایمان، تقوا، تزکیه و تهذیب نفس است.
نویسنده با توجه به سخنان امام خمینی از ضررهای عدم تهذیب نفس که برای مردم ایجاد مشکل کرده و باعث اختلاف، طغیان، سرکشی و هلاکت در دنیا و آخرت میشود نام می‌برد و مفهوم دو اصل دیگر امانتداری و عدل‌گرایی را در اندیشه امام توضیح میدهد.
فصل دوم به سلوک فردی و اجتماعی مسئولان پرداخته است که از جمله بایسته‌های آن در فرد، از اخلاص، اعتراف به اشتباه، اعتماد به نفس، و انتقادپذیری بحث شده است. از منظر امام دیگر موارد مطلوب در سلوک فردی انضباط، تواضع، خدمتگزاری، ساده‌زیستی، صبر و استقامت، عفو و احسان است که باید با رأفت، رحمت، رفق و مدارا، صفح و گذشت همراه باشد. مسئولان باید در سلوک فردی قانونگرایی که به دنبال آن تشویق عموم و اصلاح امور می‌آید و دو ویژگی مشورت و نظم را نیز درخود پرورش دهند.
فصل سوم آسیبهای اخلاقی مسئولان که شامل اختلاف، چاپلوسی، حرص، دشمنی، زورگویی و فساد، قدرت‌طلبی و کم‌کاری میشود را بر می‌شمرد.
صفات و ویژگیهایی که در اخلاق و رفتار مدیران و مسئولان نظام اسلامی نقش بنیادی دارد و در سخنان امام بر آنها تأکید شده عبارتند از:
ایمان؛ ایمان به خدا و ارزش‌های اسلامی، یکی از نکات مهمی است که در سخنان امام بر آن تأکید شده است.
از نظر امام زمانی که ایمان با علم توأم شود، نتیجه میدهد و به سود مردم و جامعه کار انجام میشود، زیرا در نظر ایشان اگر ایمان نباشد افراد گرفتار فساد و خلاف میشوند.
تقوا؛ از نظر امام، تقوا از مدارج کمال و مقامات نیست ولی مقدمه کمال است و بدون به دست آوردن مقام معنوی امکان ندارد. بی تقوایی مساوی است با نابود کردن کشور و چنانچه مسئولی بی تقوا باشد، به زیردستان وی نیز سرایت میکند.
تزکیه و تهذیب نفس؛ ایشان برای جهاد با نفس مشارطه، مراقبه و محاسبه را لازم می‌شمارد. و تهذیب نفس و مبارزه با هواهای نفس را در رأس همه امور میداند.
امام مسئولان را متوجه خطرهایی که از بیتوجهی به تهذیب نفس پیدا میشود میکند و آنها را این گونه بر می‌شمرد: ایجاد مشکل برای مردم، اختلاف، طغیان، و در پایان هلاکت در دنیا و آخرت.
امانتداری؛ از ویژگیهایی است که تمام مسئولان نظام اسلامی باید از آن برخوردار باشند. امام نظام اسلامی را امانتی بزرگ میداند که باید در حفظ آن کوشید و آن را به نسلهای آینده منتقل کرد.
عدل گرایی؛ امام اجرای عدالت را در تمام سطوح جامعه لازم دانسته و بر توجه مسئولان به آن توصیه میکند.
مسئولان نظام اسلامی باید به اخلاق نیک آراسته باشند و رفتار آنان حکایت از خُلق نیکوی آنها داشته باشد. -برخی ویژگیهای اخلاقی، مانند شجاعت و قاطعیت که امام خمینی خود به آن آراسته بودند، به طور مستقل طرح نشده است.- در اینجا به اهمیت و شاخص‌های برخی از شایستگی‌های اخلاقی فردی و اجتماعی از نگاه امام می‌پردازیم:
اخلاص: یعنی اعمال را خالصانه و برای رضای خدا انجام دادن. امام به مسئولان چنین توصیه می‌کنند: «شما اخلاص داشته باشید و برای خدا به بندگان خدا خدمت کنید و ثنا و اجر را از او طلب کنید، که او جزای شما را و اجر شما را عطا می‌فرماید.» امام در اهمیت اخلاص به ضربت علی(ع) در جنگ خندق اشاره میکند که برابری میکند با عبادت جن و انس.
انضباط در مصرف بیت المال: امام خمینی برای تبیین مصرف درست بیت المال، در بسیاری از موارد به سیره امیرمؤمنان استناد میکردند و از حضرت به عنوان الگو برای مسئولان نظام یاد میکردند و بر این باور بودند که «اموال بیت المال یک درهم آن حساب دارد».
تواضع: امام خمینی چنین توصیه مینماید: «تو با تواضع دل مردم را فتح کن، دل که پیش تو آمد، آثار خود را ظاهر میکند.
صبر و استقامت: امام می‌فرمودند: «راهی که مسئولان نظام اسلامی در پیش رو دارند خدمت به اسلام و مورد حمایت الهی است و چنانچه در این راه استقامت شود «تأییدات الهی» را به همراه دارد. اگر خدا را یاری کنید خدا هم شما را حمایت میکند».
قانونگرایی: ایشان بارها از حکومت پیامبر و مؤمنان به عنوان بهترین حاکمان قانون مدار یاد میکند که حضرت علی مانند یک مرد عادی در مجلس قاضی حاضر می‌شد.
مشورت: امام خمینی خود در بسیاری از موارد با یاران خود مشورت میکردند و نظرات آنها را محترم میشمردند. اما در مواردی نیز خود تصمیم نهایی را میگرفتند.
آسیبهای اخلاقی مسئولان
اختلاف: امام خمینی منشأ اختلاف را هوای نفس میدانند و آن را ناشی از نفسانیات می‌شمارند و در این باره فرمودند: «طرح اختلاف از سوی هر کسی که باشد آن (زبان شیطان) است».
چاپلوسی: حضرت امام فرمودند: افراد در دوران انقلاب خود را وفادار به اسلام و انقلاب معرفی میکردند، اما به مرور از انقلاب و اسلام جدا شده و داعیه‌های دیگری پیدا کردند، باید حال فعلی آنان ملاک داوری قرار گیرد.
حرص: امام در توصیه به فرزند خود به این نکته اشاره میکند:» ولی هیهات خصوصا از مثل من گرفتار به دامهای ابلیس و نفس خبیث».
دشمنی: امام خمینی نیروهای مسئول در کشور را دعوت به وحدت نموده و از دشمنی و مخاصمه باز می‌دارد و بارها بر این نکته تأکید مینماید که دشمنی کار اهل جهنم است.
قدرت‌طلبی: امام قدرت طلبی را در هر جا که پیدا شود باعث شکست میدانند.
کم کاری: امام فرمودند: امروز دعوت به بی کاری و دعوت به اعتصاب خیانت به این کشور است و خیانت به جمهوری اسلامی.[۱]
پانویس
- ↑ ر.ک: بی‌نام، ص71-72
منابع مقاله
بی‌نام، طوبی اندیشه (سطح دوم)، سیر مطالعاتی اندیشه‌های حضرت امام خمینی(ره)