نصیرالدین کاشانی

نصیرالدین کاشانی

على بن محمد بن على کاشانى(؟- 777یا 775ه.ق‌)، معروف به کاشى حلى و نصیرالدین کاشانی(چون در کاشان ولادت و در شهر حله نشو و نما یافت) از برجستگان در علم کلام و حکمت و فقه در قرن هشتم هجرى و از معاصران علامه حلى و قطب رازى بود.

در کلام دیگران

صاحب ریاض العلماء او را چنین ستوده است: «او از اجله متکلمان اصحاب ما و از بزرگان فقهاى ایشان بود» و به طورى که قاضى نور اللّه در کتاب خود مجالس المؤمنین گفته است، نصیر الدّین کاشى معروف به دقت طبع و تیزفهمى بود چنانکه بر حکماى عصر و فقهاى دهر خود برترى داشت و در حله و بغداد مشغول افاده علوم دینى و معارف یقینى بود. شهید عاملى او را این‌گونه توصیف نموده است: «امام علامه محقق استاد فاضلان».

از وضع زندگى او اطلاعى نداریم و افکار و اندیشه‌هاى او بر ما مجهول است، ولى آنچه را که مى‌توان فهمید این است که او چندان اطمینان به این مطلب نداشت که فلسفه انسان را به حقیقت مطلوب مى‌رساند، زیرا سید حیدر بن على آملى در کتاب خود منبع الانوار چنین آورده است که: «از دانشمند عامل و حکیم فاضل نصیر الدّین کاشى شنیدم که گفت: آنچه در این هشتاد ساله عمر خود دانستم این است که این عالم ساخته‌شده یک سازنده است، با این حال ایمان و یقین پیرزنان کوفه از یقین من بیشتر است. پس بر شما باد که به افکار نیک مشغول باشید و کار نیک انجام دهید و از روش و طریقه ائمه معصومین(ع) دور نشوید، زیرا هرچه غیر از این باشد در شمار هوا و وسواس و بى‌فایده و بى‌ثمر است و سرانجام آن حسرت و پشیمانى است و توفیق از خداى معبود است».

شاگردان

کاشى شاگردان مبرزى داشت که یکى از آنها سید حیدر بن على عبیدى حسینى آملى. حکیم الهى است که خود از بزرگان علماى باطن و ظاهر و صاحب تألیفات متعدد است‌

وفات

وی در نجف به سال 775 هجرى و به قولى در سال 777 هجرى درگذشت.

آثار

کاشى تألیفاتى دارد و بیشتر تألیفات او به صورت حاشیه و تعلیق است از جمله:

1. حاشیه بر شرح تجرید فاضل اصفهانى در علم کلام، در این حاشیه ایرادات و اعتراضات شارح اصفهانى را بر تجرید خواجه طوسى رد کرده است.
2. شرح طوالع بیضاوى.
3. حاشیه شمسیه در منطق، که در این حاشیه بر اصل شمسیه اعتراضاتى وارد آورده و سید شریف جرجانى در حاشیه خود به رد این اعتراضات پرداخته است.
4. تعلیقاتى بر شرح اشارات در حکمت که اصل آن از ابن سیناست.
5. دیگر از آثار او رساله‌اى است مشتمل بر بیست اعتراض بر تعریف طهارت که در کتاب قواعد علامه حلى در فقه آمده است.

منابع مقاله

نعمه، عبدالله، فلاسفه شیعه، ترجمه جعفر غضبان، تهران، سازمان انتشارات و آموزش انقلاب اسلامى‌‏، جاپ یکم، 1367ش.