لسان الأرض

لسان الأرض یا تاریخ تخت فولاد اصفهان، عنوان کتابی است به فارسی از مصلح‌الدین مهدوی با موضوع تاریخ و جغرافیای قبرستان تخت فولاد اصفهان و برخی شخصیت‌های مدفون در آن.

لسان الأرض
پدیدآوران	مهدوی، مصلح‌الدین (نويسنده)
عنوان‌های دیگر	تاريخ تخت فولاد اصفهان
ناشر	انجمن کتابخانه‌های عمومی اصفهان
مکان نشر	ایران - اصفهان
سال نشر	1370ش
چاپ	1
شابک	‎-
زبان	فارسی
تعداد جلد	1
کد کنگره	/الف6م9 264/7 BP
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

نویسنده علت نگارش این اثر را تخریب بخش‌هایی از تخت فولاد، ذکر می‌کند. او به جهت ماندگار شدن یاد این اشخاص، کتاب را نگاشته است.

تخت فولاد مزار مؤمنین و مؤمنات از دورترین زمان‌ها مطمح نظر عالمان اندیشمند و عارفان نکته‌سنج بوده است. گفته شده پیامبرانی در این جایگاه دفن هستند. چه‌بسیار عالمان، شاعران، عارفان، سیاستمداران، هنرمندان، انقلابیون، قهرمانان، نویسندگان، صنعتگران لایق و شایسته‌ای که در آنجا مدفونند. بر هر جامعه فرهنگ‌دوست و متمدنی لازم است سوابق تفکر و اندیشه و فضیلت را حفظ کند و آثار، دست‌نوشته‌ها و وسایل شخصی و حتی منزل مسکونی متفکرانش را برای دیدار آیندگان نگه دارد.

نویسنده در مقدمه‌اش بر کتاب نوشته: در اندیشه مرگ و گذر زندگی بودم تا خاطرم متوجه سرنوشت مقابر اصفهان عموما (که نام آنها را در مقدمه کتاب، دانشمندان و بزرگان اصفهان متذکر شده ام) و قبرستان متبرک تخت فولاد، خصوصا گردید که دست غدار روزگار به‌وسیله عده‌ای از افراد بی‌خبر که پند ناصحان نمی‌پذیرند و همچنان آثار آن‌همه بزرگان علم و هنر و صنعت و شعر و ادب و فلسفه و حکمت و عرفان و تصوف را که همه از خدمت‌گزاران به فرهنگ اسلامی و شیعی و بالاخره اجتماع بوده‌اند را از بین می‌بردند و متأسفانه کار خود را خدمت می‌شمارند و دیری نخواهد گذشت که هیچ اثری از آن جایگاه علم و فضیلت باقی نمی‌ماند. بهتر آن است که مجموعه‌ای فراهم سازم و نام آنان و آثارشان را در آن ثبت کنم که اگر قبورشان از بین رفت، نامشان مخلد بماند.

رساله حاضر شامل مباحث زیر است:

1. وجه تسمیه (علت نام‌گذاری)؛
2. تخت فولاد قبل از اسلام: لسان الأرض؛
3. دوره دیالمه؛
4. از دیالمه تا صفویه؛
5. دوره پرافتخار صفویه؛
6. دوره قاجاریه و بعد از آن؛
7. منع دفن اموات؛
8. اماکن متبرکه در تخت فولاد، لسان الأرض، مسجد مصلی، مسجد رکن الملک؛
9. اسامی تکایای تخت فولاد و برخی از مدفونین در آنها برحسب حروف تهجی.

منابع مقاله

پیشگفتار و مقدمه کتاب.