زهر الربیع: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - 'کشکول (ابهام زدایی)' به 'کشکول (ابهام‌زدایی)') |
||
| (۵ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۲۴: | خط ۲۴: | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}} | }} | ||
{{کاربردهای دیگر|کشکول ( | {{کاربردهای دیگر|ربيع (ابهام‌زدایی)}} | ||
{{کاربردهای دیگر|کشکول (ابهام‌زدایی)}} | |||
'''زهر الربیع''' نوشته [[جزایری، سید نعمت‌الله|سید نعمت‌الله جزایری]] (1050-1112ق) کشکولی مشتمل بر لطایف، اشعار و حکمت‌های پند آموز که به زبان عربی به رشته تحریر درآمده است. | '''زهر الربیع''' نوشته [[جزایری، سید نعمت‌الله|سید نعمت‌الله جزایری]] (1050-1112ق) کشکولی مشتمل بر لطایف، اشعار و حکمت‌های پند آموز که به زبان عربی به رشته تحریر درآمده است. | ||
نویسنده در مقدمه کتاب با اشاره به روایتی که دلالت بر این دارد که به هنگام اقبال | نویسنده در مقدمه کتاب با اشاره به روایتی که دلالت بر این دارد که به هنگام اقبال قلوب، نوافل را انجام بدهید و به هنگام ادبار قلوب، نوافل را رها کنید. همچنین با توجه به شیوه صحابی رسول‌الله(ص) عبدالله بن عباس که پس از تدریس و روایت احادیث به نقل اشعار و ظرایف و حکم می‌پرداخت، تصمیم به نگارش این کتاب می‌گیرد که به هنگام ملال، سبب انبساط خاطر شود. این کتاب همانند [[ربيع الأبرار و نصوص الأخبار|ربیع الأبرار]] [[زمخشری، محمود بن عمر|زمخشری]] و [[الكشكول (شیخ بهایي)|کشکول]] [[شیخ بهایی، محمد بن حسین|شیخ بهایی]] مشتمل بر سخنان لطیف و اشعار و حکم و اخبار و آثار عجیب است. البته به گفته نویسنده، بخش عمده‌ای از این مطالب در مجلد دوم انوار النعمانیه و اندکی از آن را نیز در دو کتاب دیگرش مقامات النجاة و مسکن الشجون آورده است.<ref>ر.ک: مقدمه، ص6-5</ref> | ||
کتاب با ذکر مطایبات و شوخی‌های انبیاء آغاز شده است. انبیاء در عین وقار، با مردم اختلاط و مزاح می‌کرده‌اند: «بدان که انبیاء و ائمه(ع) و علمای دینی پس از ایشان، اگرچه از وقار نبوت و وزانت امامت برخوردار بوده‌اند، ولی با مردم نیز اختلاط و شوخی می‌کرده‌اند. پیامبر(ص) نیز با اصحاب فراوان مزاح می‌کردند. نقل شده که پیرزنی از انصار نزد | کتاب با ذکر مطایبات و شوخی‌های انبیاء آغاز شده است. انبیاء در عین وقار، با مردم اختلاط و مزاح می‌کرده‌اند: «بدان که انبیاء و ائمه(ع) و علمای دینی پس از ایشان، اگرچه از وقار نبوت و وزانت امامت برخوردار بوده‌اند، ولی با مردم نیز اختلاط و شوخی می‌کرده‌اند. پیامبر(ص) نیز با اصحاب فراوان مزاح می‌کردند. نقل شده که پیرزنی از انصار نزد آن حضرت آمد و پرسید: ای رسول خدا از خداوند برای من طلب مغفرت کن. آن حضرت فرمود: آیا نمی‌دانی که پیرزنها داخل بهشت نمی‌شوند. پس پیرزن فریادی کشید. آن حضرت تبسمی نمود و به او گفت: آیا کلام خداوند را نخوانده‌ای: {{متن قرآن|[[quran:56/35|إِنَّآ أَنشَأۡنَٰهُنَّ إِنشَآءٗ * | ||
فَجَعَلۡنَٰهُنَّ أَبۡكَارًا]]|سوره=واقعه|آیه=36-37}}.<ref>ر.ک: متن کتاب، ص8-7</ref> | فَجَعَلۡنَٰهُنَّ أَبۡكَارًا]]|سوره=واقعه|آیه=36-37}}.<ref>ر.ک: متن کتاب، ص8-7</ref> | ||
حکایات پند آموز در | حکایات پند آموز در کتاب، فراوان نقل شده است: از سقراط حکیم در سبب کم‌گویی او پرسیدند. پاسخ داد زیرا خداوند برای انسان یک زبان و دو گوش آفرید: | ||
{{شعر}} | {{شعر}} | ||
| خط ۳۸: | خط ۳۹: | ||
{{پایان شعر}} | {{پایان شعر}} | ||
نویسنده، اکثر لطایف و حکایات کتاب را به شیوه | نویسنده، اکثر لطایف و حکایات کتاب را به شیوه رایج، بدون ذکر منبع و قائل نقل کرده است؛ اما گاه نیز از استادش [[فیض کاشانی، محمد بن شاه‌مرتضی|مولی محسن فیض کاشانی]] نویسنده الوافی یاد می‌کند و یا لطیفه‌ای از سرگذشت خود به میان می‌آورد.<ref>ر.ک: همان، ص259-258</ref> | ||
==پانویس == | ==پانویس == | ||
نسخهٔ کنونی تا ۱۷ سپتامبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۰:۳۳
زهر الربیع نوشته سید نعمت‌الله جزایری (1050-1112ق) کشکولی مشتمل بر لطایف، اشعار و حکمت‌های پند آموز که به زبان عربی به رشته تحریر درآمده است.
| زهر الربیع | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | جزایری، سید نعمت‌الله (نويسنده) |
| ناشر | مؤسسة العالمیة للتجلید |
| مکان نشر | لبنان - بیروت |
| سال نشر | 1421ق - 2000م |
| چاپ | 1 |
| شابک | - |
| موضوع | ادبیات عربی - لطیفه، هجو و طنز - ادبیات عربی - مجموعه‌ها - داستانهای طنز آمیز عربی - مجموعه‌ها - لطیفههای عربی - مجموعه‌ها |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | /ز9 4585 PJA |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
نویسنده در مقدمه کتاب با اشاره به روایتی که دلالت بر این دارد که به هنگام اقبال قلوب، نوافل را انجام بدهید و به هنگام ادبار قلوب، نوافل را رها کنید. همچنین با توجه به شیوه صحابی رسول‌الله(ص) عبدالله بن عباس که پس از تدریس و روایت احادیث به نقل اشعار و ظرایف و حکم می‌پرداخت، تصمیم به نگارش این کتاب می‌گیرد که به هنگام ملال، سبب انبساط خاطر شود. این کتاب همانند ربیع الأبرار زمخشری و کشکول شیخ بهایی مشتمل بر سخنان لطیف و اشعار و حکم و اخبار و آثار عجیب است. البته به گفته نویسنده، بخش عمده‌ای از این مطالب در مجلد دوم انوار النعمانیه و اندکی از آن را نیز در دو کتاب دیگرش مقامات النجاة و مسکن الشجون آورده است.[۱]
کتاب با ذکر مطایبات و شوخی‌های انبیاء آغاز شده است. انبیاء در عین وقار، با مردم اختلاط و مزاح می‌کرده‌اند: «بدان که انبیاء و ائمه(ع) و علمای دینی پس از ایشان، اگرچه از وقار نبوت و وزانت امامت برخوردار بوده‌اند، ولی با مردم نیز اختلاط و شوخی می‌کرده‌اند. پیامبر(ص) نیز با اصحاب فراوان مزاح می‌کردند. نقل شده که پیرزنی از انصار نزد آن حضرت آمد و پرسید: ای رسول خدا از خداوند برای من طلب مغفرت کن. آن حضرت فرمود: آیا نمی‌دانی که پیرزنها داخل بهشت نمی‌شوند. پس پیرزن فریادی کشید. آن حضرت تبسمی نمود و به او گفت: آیا کلام خداوند را نخوانده‌ای: 
إِنَّآ أَنشَأۡنَٰهُنَّ إِنشَآءٗ *
فَجَعَلۡنَٰهُنَّ أَبۡكَارًا [واقعه–36-37] 
.[۲]
حکایات پند آموز در کتاب، فراوان نقل شده است: از سقراط حکیم در سبب کم‌گویی او پرسیدند. پاسخ داد زیرا خداوند برای انسان یک زبان و دو گوش آفرید:
| دو گوش بدادند و یکی تیغ زبان | یعنی که دو بشنو و یکی بیش مگوی |
نویسنده، اکثر لطایف و حکایات کتاب را به شیوه رایج، بدون ذکر منبع و قائل نقل کرده است؛ اما گاه نیز از استادش مولی محسن فیض کاشانی نویسنده الوافی یاد می‌کند و یا لطیفه‌ای از سرگذشت خود به میان می‌آورد.[۳]
پانویس
منابع مقاله
مقدمه و متن کتاب.