آشنایی با علم رجال (رحمان‌ستایش): تفاوت میان نسخه‌ها

(صفحه‌ای تازه حاوی «{{جعبه اطلاعات کتاب | تصویر =NUR52762J1.jpg | عنوان = آشنایی با علم رجال | عنوان‌های دیگر = | پدیدآورندگان | پدیدآوران = رحمان ستایش، محمدکاظم (نويسنده) میرزایی، پوران ; تدوین (تدوین ) |زبان | زبان = فارسی | کد کنگره = ر3آ5 114 BP | موضوع = |ناشر | ناشر...» ایجاد کرد)
 
جز (جایگزینی متن - 'آشنايی با علم رجال (ابهام زدایی)' به 'آشنايی با علم رجال (ابهام‌زدایی)')
 
(۱۶ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{جعبه اطلاعات کتاب
{{جعبه اطلاعات کتاب
| تصویر =NUR52762J1.jpg
| تصویر =NUR52762J1.jpg
| عنوان = آشنایی با علم رجال
| عنوان =آشنایی با علم رجال
| عنوان‌های دیگر =  
| عنوان‌های دیگر =
| پدیدآورندگان
| پدیدآورندگان
| پدیدآوران =  
| پدیدآوران =
[[رحمان ستایش، محمدکاظم]] (نويسنده)
[[رحمان ستایش، محمدکاظم]] (نويسنده)
[[میرزایی، پوران ; تدوین ]] (تدوین )
[[میرزایی، پوران]] (تدوین)  
|زبان
|زبان
| زبان = فارسی
| زبان =فارسی
| کد کنگره = ر3آ5 114 BP  
| کد کنگره =ر3آ5 114 BP  
| موضوع =
| موضوع =
|ناشر  
|ناشر  
| ناشر =  
| ناشر =
| مکان نشر =  
| مکان نشر =
| سال نشر = 1384ش
| سال نشر =1384ش
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE52762AUTOMATIONCODE
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE52762AUTOMATIONCODE
| چاپ = 1
| چاپ =1
| شابک =  
| شابک =
| تعداد جلد = 1
| تعداد جلد =1
| کتابخانۀ دیجیتال نور = 52762
| کتابخانۀ دیجیتال نور =52762
| کتابخوان همراه نور = 52762
| کتابخوان همراه نور =52762
| کد پدیدآور = 6064
| کد پدیدآور =6064
| پس از =  
| پس از =
| پیش از =  
| پیش از =
}}
}}
{{کاربردهای دیگر|آشنايی با علم رجال (ابهام‌زدایی)}}
'''آشنایی با علم رجال'''، صورت مکتوب 20 جلسه از درس‌های [[رحمان‌ستایش، محمدکاظم|محمدکاظم رحمان‌ستایش]] برای دانشجویان دانشگاه قرآن و حدیث است.هر جلسه از این دروس به شیوه آموزشی با بیان اهداف و مروری بر مطالب پیشین شروع شده و با خلاصه مباحث پایان یافته است.


'''آشنایی با علم رجال'''، از آثار سید محمد نجفی یزدی (متولد 1337شمجموعه درس‌هایی در توضیح عمده مباحث کلی دانش رجال و درایه و قواعد و اصطلاحات آن است. مخاطبان، دانش‌پژوهان دوره کارشناسی رشته فقه و اصول هستند. نویسنده تأکید کرده است که در این نوشتار سعی بر آن بوده است تا مطالب و مسائل علم رجال و درایه به‌صورت اجمال و بدون تطویل در بیان ادله و صرفاً جهت آشنایی در حد متوسط مطرح گردد و در موارد فراوانی به مبانی و کلمات اهل سنت نیز اشاره شده است. <ref>ر.ک: مقدمه نویسنده، ص20</ref>‏
این مدرّس در دروس مذکور، مسائل مهمّی مانند زمینه‌ها، تعاریف، اهداف، پیشینه و فواید دانش رجال، دلایل نیاز به این علم و ادله منکران آن، ادعای اعتبار احادیث کتب اربعه ([[الكافي (ط. دارالحديث)|کافی]]، [[من‌ لا‌يحضره‌ الفقيه|من لایحضره الفقیه]]، [[تهذيب الأحكام|تهذیب]] و [[الاستبصار في ما اختلف من الأخبار|استبصار]])، نقش علم رجال در فقه، کلام، مطالعات تاریخی و قرآنی و مبانی اعتبار آرای رجالی را شناسایی و بررسی کرده است.  


کتاب حاضر در 17 درس و 5 فصل (مبادی و مقدمات، کلیات و اصول علم رجال، مهمترین منابع حدیثی، فرقه‌های شیعه و اهل‌ سنت و اصطلاحات علم درایه) سامان یافته و برای هر درس، خلاصه، چند پرسش و منابع برای مطالعه بیشتر فراهم شده است.
[[رحمان‌ستایش، محمدکاظم|محمدکاظم رحمان‌ستایش]]، بعد از توضیح و نقد چهار تعریف برای علم رجال، جامع‌ترین تعریف را معرفی کرده است: دانشی است که در آن از احوال راویان خبر واحد از معصومین(ع) از جهاتی که در رد و قبول روایات و تشخیص هویتشان هنگام اشتباه با دیگران مؤثر است، بحث می‌کند<ref>متن کتاب، ص13</ref>.


نگارنده در تعریف علم رجال و تفاوت آن با علم تراجم چنین نوشته است: علم رجال، علمى است که از اسماء و احوال راویان در جهت دارا بودن شرایط‍‌ قبول خبر و طبقه راوى و اوصافى که افراد مشترک را تمییز دهد بحث مى‌کند. تفاوت آن با علم تراجم آن است که علم تراجم از احوال شخصیت‌ها و صاحبان حوادث مهم بحث مى‌کند؛ خواه مربوط‍‌ به اعتبار خبر باشد یا خیر، اما در علم رجال تنها در مورد راویان و هرچه در اعتبار حدیث ایشان مطرح است بحث مى‌شود. تاریخچه علم رجال به معناى جرح و تعدیل به صدر اسلام برمى‌گردد. <ref>ر.ک: متن کتاب، ص35</ref>
[[رحمان‌ستایش، محمدکاظم|رحمان‌ستایش]] تأکید کرده است که فایدۀ دانش رجال، شناخت اعتبار سندی روایات است. حجیت و اعتبار خبر واحد وابسته است به وثوق و اطمینان به صدور آن خبر و مهم‌ترین راه اثبات صدور، بررسی راویان حدیث است و دست‌یابی به میزان معتمد بودن آنها<ref>همان، ص50</ref>.


نویسنده یادآور شده است: غالیان براى اهل بیت(ع) مرتبه‌اى از الوهیت معتقد بودند و به ربوبیت ایشان قائل شدند. ائمه(ع) به شدت به مقابله با آنها پرداختند و آنها را تکفیر کردند. علما و رجالیون شیعه نیز به تبع امامان معصوم (ع) از آنها بیزارى جستند و راوى را به اتهام غلوّ، جرح می‌کردند. این کار به دو دلیل بود: یکى کفر غالیان و دیگرى اعتقاد آنها به اباحه‌گرى.<ref>ر.ک: همان، ص317</ref>
این مدرّس با توضیح و نقد پنج مبنا برای حجیت آرای رجالی، مبنای پنجم را می‌پذیرد و در توضیحش می‌گوید: وثوق و اطمینان یعنی دست یافتن به حالتی که در اثر آن به احتمال خلاف آن التفاتی نمی‌شود. این حالت را علم عرفی و یقین عرفی هم می‌گویند. چه آن‌که در علم و یقین عقلی، شخص به هیچ شکلی احتمال خلاف نمی‌دهد و نمی‌تواند این احتمال را تصور کند لکن مواردی که مردم به‌صورت متعارف ادعای علم و یقین می‌کنند، غالباً این‌گونه نیست که اصولاً احتمال خلاف علم و یقین خودشان را غیرممکن و محال بدانند ولکن در این موارد احتمال مخالف را آنقدر کمرنگ و ضعیف می‌شمارند که در عمل توجهی به آن نمی‌کنند. در مواردی که در خطابات عرفی، نامی از علم و یقین به میان آمده، مراد همین نوع عرفی از آنها است نه علم و یقین فلسفی و ریاضی<ref>همان، ص180</ref> او افزوده است: شیوۀ شناخت وثاقت یا ضعف راوی، تعبدی نیست بلکه عقلایی است<ref>همان، ص181</ref>.


نویسنده در ابتکاری جالب، جدولی تنظیم کرده و اسامی 153 نفر از راویان کثیرالروایة را همراه با ذکر طبقه، تعداد روایت و اعتبار آنان بر اساس کتاب معجم رجال الحدیث آیت‌الله سید ابوالقاسم خویی شناسانده است. <ref>ر.ک: همان، ص347- 355</ref>‏
==پانویس==
او از تعداد 91 کتاب فارسی و عربی برای نگارش این اثر استفاده کرده است. <ref>ر.ک: همان، ص357- 360</ref>‏
 
==پانویس ==
<references/>
<references/>


==منابع مقاله==
==منابع مقاله==
مقدمه و متن کتاب.
متن کتاب.
 


==وابسته‌ها==
==وابسته‌ها==
{{وابسته‌ها}}
{{وابسته‌ها}}
[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:کتاب‌شناسی]]
 
[[رده:اسلام، عرفان، غیره]]
[[رده:مقالات بازبینی نشده2]]
[[رده:حدیث]]
[[رده:علم الحدیث]]
[[رده:مباحث خاص علم الحدیث]]
[[رده:مقالات بازبینی شده2 بهمن 1401]]
[[رده:مقاله نوشته شده در تاریخ بهمن 1401 توسط محمد خردمند]]
[[رده:مقاله نوشته شده در تاریخ بهمن 1401 توسط محمد خردمند]]
[[رده:مقاله بازبینی شده در تاریخ بهمن 1401 توسط سید محمد رضا موسوی]]
[[رده:مقاله بازبینی شده در تاریخ بهمن 1401 توسط سید محمد رضا موسوی]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۲ اوت ۲۰۲۴، ساعت ۱۰:۲۳

آشنایی با علم رجال، صورت مکتوب 20 جلسه از درس‌های محمدکاظم رحمان‌ستایش برای دانشجویان دانشگاه قرآن و حدیث است.هر جلسه از این دروس به شیوه آموزشی با بیان اهداف و مروری بر مطالب پیشین شروع شده و با خلاصه مباحث پایان یافته است.

آشنایی با علم رجال
آشنایی با علم رجال (رحمان‌ستایش)
پدیدآورانرحمان ستایش، محمدکاظم (نويسنده) میرزایی، پوران (تدوین)
سال نشر1384ش
چاپ1
زبانفارسی
تعداد جلد1
کد کنگره
ر3آ5 114 BP
نورلایبمطالعه و دانلود pdf

این مدرّس در دروس مذکور، مسائل مهمّی مانند زمینه‌ها، تعاریف، اهداف، پیشینه و فواید دانش رجال، دلایل نیاز به این علم و ادله منکران آن، ادعای اعتبار احادیث کتب اربعه (کافی، من لایحضره الفقیه، تهذیب و استبصار)، نقش علم رجال در فقه، کلام، مطالعات تاریخی و قرآنی و مبانی اعتبار آرای رجالی را شناسایی و بررسی کرده است.

محمدکاظم رحمان‌ستایش، بعد از توضیح و نقد چهار تعریف برای علم رجال، جامع‌ترین تعریف را معرفی کرده است: دانشی است که در آن از احوال راویان خبر واحد از معصومین(ع) از جهاتی که در رد و قبول روایات و تشخیص هویتشان هنگام اشتباه با دیگران مؤثر است، بحث می‌کند[۱].

رحمان‌ستایش تأکید کرده است که فایدۀ دانش رجال، شناخت اعتبار سندی روایات است. حجیت و اعتبار خبر واحد وابسته است به وثوق و اطمینان به صدور آن خبر و مهم‌ترین راه اثبات صدور، بررسی راویان حدیث است و دست‌یابی به میزان معتمد بودن آنها[۲].

این مدرّس با توضیح و نقد پنج مبنا برای حجیت آرای رجالی، مبنای پنجم را می‌پذیرد و در توضیحش می‌گوید: وثوق و اطمینان یعنی دست یافتن به حالتی که در اثر آن به احتمال خلاف آن التفاتی نمی‌شود. این حالت را علم عرفی و یقین عرفی هم می‌گویند. چه آن‌که در علم و یقین عقلی، شخص به هیچ شکلی احتمال خلاف نمی‌دهد و نمی‌تواند این احتمال را تصور کند لکن مواردی که مردم به‌صورت متعارف ادعای علم و یقین می‌کنند، غالباً این‌گونه نیست که اصولاً احتمال خلاف علم و یقین خودشان را غیرممکن و محال بدانند ولکن در این موارد احتمال مخالف را آنقدر کمرنگ و ضعیف می‌شمارند که در عمل توجهی به آن نمی‌کنند. در مواردی که در خطابات عرفی، نامی از علم و یقین به میان آمده، مراد همین نوع عرفی از آنها است نه علم و یقین فلسفی و ریاضی[۳] او افزوده است: شیوۀ شناخت وثاقت یا ضعف راوی، تعبدی نیست بلکه عقلایی است[۴].

پانویس

  1. متن کتاب، ص13
  2. همان، ص50
  3. همان، ص180
  4. همان، ص181

منابع مقاله

متن کتاب.

وابسته‌ها