آشنایی با علم رجال (رحمان‌ستایش): تفاوت میان نسخه‌ها

    از ویکی‌نور
    (صفحه‌ای تازه حاوی «{{جعبه اطلاعات کتاب | تصویر =NUR52762J1.jpg | عنوان = آشنایی با علم رجال | عنوان‌های دیگر = | پدیدآورندگان | پدیدآوران = رحمان ستایش، محمدکاظم (نويسنده) میرزایی، پوران ; تدوین (تدوین ) |زبان | زبان = فارسی | کد کنگره = ر3آ5 114 BP | موضوع = |ناشر | ناشر...» ایجاد کرد)
     
    جز (جایگزینی متن - 'آشنايی با علم رجال (ابهام زدایی)' به 'آشنايی با علم رجال (ابهام‌زدایی)')
     
    (۱۶ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد)
    خط ۱: خط ۱:
    {{جعبه اطلاعات کتاب
    {{جعبه اطلاعات کتاب
    | تصویر =NUR52762J1.jpg
    | تصویر =NUR52762J1.jpg
    | عنوان = آشنایی با علم رجال
    | عنوان =آشنایی با علم رجال
    | عنوان‌های دیگر =  
    | عنوان‌های دیگر =
    | پدیدآورندگان
    | پدیدآورندگان
    | پدیدآوران =  
    | پدیدآوران =
    [[رحمان ستایش، محمدکاظم]] (نويسنده)
    [[رحمان ستایش، محمدکاظم]] (نويسنده)
    [[میرزایی، پوران ; تدوین ]] (تدوین )
    [[میرزایی، پوران]] (تدوین)  
    |زبان
    |زبان
    | زبان = فارسی
    | زبان =فارسی
    | کد کنگره = ر3آ5 114 BP  
    | کد کنگره =ر3آ5 114 BP  
    | موضوع =
    | موضوع =
    |ناشر  
    |ناشر  
    | ناشر =  
    | ناشر =
    | مکان نشر =  
    | مکان نشر =
    | سال نشر = 1384ش
    | سال نشر =1384ش
    | کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE52762AUTOMATIONCODE
    | کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE52762AUTOMATIONCODE
    | چاپ = 1
    | چاپ =1
    | شابک =  
    | شابک =
    | تعداد جلد = 1
    | تعداد جلد =1
    | کتابخانۀ دیجیتال نور = 52762
    | کتابخانۀ دیجیتال نور =52762
    | کتابخوان همراه نور = 52762
    | کتابخوان همراه نور =52762
    | کد پدیدآور = 6064
    | کد پدیدآور =6064
    | پس از =  
    | پس از =
    | پیش از =  
    | پیش از =
    }}
    }}
    {{کاربردهای دیگر|آشنايی با علم رجال (ابهام‌زدایی)}}
    '''آشنایی با علم رجال'''، صورت مکتوب 20 جلسه از درس‌های [[رحمان‌ستایش، محمدکاظم|محمدکاظم رحمان‌ستایش]] برای دانشجویان دانشگاه قرآن و حدیث است.هر جلسه از این دروس به شیوه آموزشی با بیان اهداف و مروری بر مطالب پیشین شروع شده و با خلاصه مباحث پایان یافته است.


    '''آشنایی با علم رجال'''، از آثار سید محمد نجفی یزدی (متولد 1337شمجموعه درس‌هایی در توضیح عمده مباحث کلی دانش رجال و درایه و قواعد و اصطلاحات آن است. مخاطبان، دانش‌پژوهان دوره کارشناسی رشته فقه و اصول هستند. نویسنده تأکید کرده است که در این نوشتار سعی بر آن بوده است تا مطالب و مسائل علم رجال و درایه به‌صورت اجمال و بدون تطویل در بیان ادله و صرفاً جهت آشنایی در حد متوسط مطرح گردد و در موارد فراوانی به مبانی و کلمات اهل سنت نیز اشاره شده است. <ref>ر.ک: مقدمه نویسنده، ص20</ref>‏
    این مدرّس در دروس مذکور، مسائل مهمّی مانند زمینه‌ها، تعاریف، اهداف، پیشینه و فواید دانش رجال، دلایل نیاز به این علم و ادله منکران آن، ادعای اعتبار احادیث کتب اربعه ([[الكافي (ط. دارالحديث)|کافی]]، [[من‌ لا‌يحضره‌ الفقيه|من لایحضره الفقیه]]، [[تهذيب الأحكام|تهذیب]] و [[الاستبصار في ما اختلف من الأخبار|استبصار]])، نقش علم رجال در فقه، کلام، مطالعات تاریخی و قرآنی و مبانی اعتبار آرای رجالی را شناسایی و بررسی کرده است.  


    کتاب حاضر در 17 درس و 5 فصل (مبادی و مقدمات، کلیات و اصول علم رجال، مهمترین منابع حدیثی، فرقه‌های شیعه و اهل‌ سنت و اصطلاحات علم درایه) سامان یافته و برای هر درس، خلاصه، چند پرسش و منابع برای مطالعه بیشتر فراهم شده است.
    [[رحمان‌ستایش، محمدکاظم|محمدکاظم رحمان‌ستایش]]، بعد از توضیح و نقد چهار تعریف برای علم رجال، جامع‌ترین تعریف را معرفی کرده است: دانشی است که در آن از احوال راویان خبر واحد از معصومین(ع) از جهاتی که در رد و قبول روایات و تشخیص هویتشان هنگام اشتباه با دیگران مؤثر است، بحث می‌کند<ref>متن کتاب، ص13</ref>.


    نگارنده در تعریف علم رجال و تفاوت آن با علم تراجم چنین نوشته است: علم رجال، علمى است که از اسماء و احوال راویان در جهت دارا بودن شرایط‍‌ قبول خبر و طبقه راوى و اوصافى که افراد مشترک را تمییز دهد بحث مى‌کند. تفاوت آن با علم تراجم آن است که علم تراجم از احوال شخصیت‌ها و صاحبان حوادث مهم بحث مى‌کند؛ خواه مربوط‍‌ به اعتبار خبر باشد یا خیر، اما در علم رجال تنها در مورد راویان و هرچه در اعتبار حدیث ایشان مطرح است بحث مى‌شود. تاریخچه علم رجال به معناى جرح و تعدیل به صدر اسلام برمى‌گردد. <ref>ر.ک: متن کتاب، ص35</ref>
    [[رحمان‌ستایش، محمدکاظم|رحمان‌ستایش]] تأکید کرده است که فایدۀ دانش رجال، شناخت اعتبار سندی روایات است. حجیت و اعتبار خبر واحد وابسته است به وثوق و اطمینان به صدور آن خبر و مهم‌ترین راه اثبات صدور، بررسی راویان حدیث است و دست‌یابی به میزان معتمد بودن آنها<ref>همان، ص50</ref>.


    نویسنده یادآور شده است: غالیان براى اهل بیت(ع) مرتبه‌اى از الوهیت معتقد بودند و به ربوبیت ایشان قائل شدند. ائمه(ع) به شدت به مقابله با آنها پرداختند و آنها را تکفیر کردند. علما و رجالیون شیعه نیز به تبع امامان معصوم (ع) از آنها بیزارى جستند و راوى را به اتهام غلوّ، جرح می‌کردند. این کار به دو دلیل بود: یکى کفر غالیان و دیگرى اعتقاد آنها به اباحه‌گرى.<ref>ر.ک: همان، ص317</ref>
    این مدرّس با توضیح و نقد پنج مبنا برای حجیت آرای رجالی، مبنای پنجم را می‌پذیرد و در توضیحش می‌گوید: وثوق و اطمینان یعنی دست یافتن به حالتی که در اثر آن به احتمال خلاف آن التفاتی نمی‌شود. این حالت را علم عرفی و یقین عرفی هم می‌گویند. چه آن‌که در علم و یقین عقلی، شخص به هیچ شکلی احتمال خلاف نمی‌دهد و نمی‌تواند این احتمال را تصور کند لکن مواردی که مردم به‌صورت متعارف ادعای علم و یقین می‌کنند، غالباً این‌گونه نیست که اصولاً احتمال خلاف علم و یقین خودشان را غیرممکن و محال بدانند ولکن در این موارد احتمال مخالف را آنقدر کمرنگ و ضعیف می‌شمارند که در عمل توجهی به آن نمی‌کنند. در مواردی که در خطابات عرفی، نامی از علم و یقین به میان آمده، مراد همین نوع عرفی از آنها است نه علم و یقین فلسفی و ریاضی<ref>همان، ص180</ref> او افزوده است: شیوۀ شناخت وثاقت یا ضعف راوی، تعبدی نیست بلکه عقلایی است<ref>همان، ص181</ref>.


    نویسنده در ابتکاری جالب، جدولی تنظیم کرده و اسامی 153 نفر از راویان کثیرالروایة را همراه با ذکر طبقه، تعداد روایت و اعتبار آنان بر اساس کتاب معجم رجال الحدیث آیت‌الله سید ابوالقاسم خویی شناسانده است. <ref>ر.ک: همان، ص347- 355</ref>‏
    ==پانویس==
    او از تعداد 91 کتاب فارسی و عربی برای نگارش این اثر استفاده کرده است. <ref>ر.ک: همان، ص357- 360</ref>‏
     
    ==پانویس ==
    <references/>
    <references/>


    ==منابع مقاله==
    ==منابع مقاله==
    مقدمه و متن کتاب.
    متن کتاب.
     


    ==وابسته‌ها==
    ==وابسته‌ها==
    {{وابسته‌ها}}
    {{وابسته‌ها}}
    [[رده:کتاب‌شناسی]]
    [[رده:کتاب‌شناسی]]
     
    [[رده:اسلام، عرفان، غیره]]
    [[رده:مقالات بازبینی نشده2]]
    [[رده:حدیث]]
    [[رده:علم الحدیث]]
    [[رده:مباحث خاص علم الحدیث]]
    [[رده:مقالات بازبینی شده2 بهمن 1401]]
    [[رده:مقاله نوشته شده در تاریخ بهمن 1401 توسط محمد خردمند]]
    [[رده:مقاله نوشته شده در تاریخ بهمن 1401 توسط محمد خردمند]]
    [[رده:مقاله بازبینی شده در تاریخ بهمن 1401 توسط سید محمد رضا موسوی]]
    [[رده:مقاله بازبینی شده در تاریخ بهمن 1401 توسط سید محمد رضا موسوی]]

    نسخهٔ کنونی تا ‏۲۲ اوت ۲۰۲۴، ساعت ۱۰:۲۳

    آشنایی با علم رجال
    آشنایی با علم رجال (رحمان‌ستایش)
    پدیدآورانرحمان ستایش، محمدکاظم (نويسنده) میرزایی، پوران (تدوین)
    سال نشر1384ش
    چاپ1
    زبانفارسی
    تعداد جلد1
    کد کنگره
    ر3آ5 114 BP
    نورلایبمطالعه و دانلود pdf

    آشنایی با علم رجال، صورت مکتوب 20 جلسه از درس‌های محمدکاظم رحمان‌ستایش برای دانشجویان دانشگاه قرآن و حدیث است.هر جلسه از این دروس به شیوه آموزشی با بیان اهداف و مروری بر مطالب پیشین شروع شده و با خلاصه مباحث پایان یافته است.

    این مدرّس در دروس مذکور، مسائل مهمّی مانند زمینه‌ها، تعاریف، اهداف، پیشینه و فواید دانش رجال، دلایل نیاز به این علم و ادله منکران آن، ادعای اعتبار احادیث کتب اربعه (کافی، من لایحضره الفقیه، تهذیب و استبصار)، نقش علم رجال در فقه، کلام، مطالعات تاریخی و قرآنی و مبانی اعتبار آرای رجالی را شناسایی و بررسی کرده است.

    محمدکاظم رحمان‌ستایش، بعد از توضیح و نقد چهار تعریف برای علم رجال، جامع‌ترین تعریف را معرفی کرده است: دانشی است که در آن از احوال راویان خبر واحد از معصومین(ع) از جهاتی که در رد و قبول روایات و تشخیص هویتشان هنگام اشتباه با دیگران مؤثر است، بحث می‌کند[۱].

    رحمان‌ستایش تأکید کرده است که فایدۀ دانش رجال، شناخت اعتبار سندی روایات است. حجیت و اعتبار خبر واحد وابسته است به وثوق و اطمینان به صدور آن خبر و مهم‌ترین راه اثبات صدور، بررسی راویان حدیث است و دست‌یابی به میزان معتمد بودن آنها[۲].

    این مدرّس با توضیح و نقد پنج مبنا برای حجیت آرای رجالی، مبنای پنجم را می‌پذیرد و در توضیحش می‌گوید: وثوق و اطمینان یعنی دست یافتن به حالتی که در اثر آن به احتمال خلاف آن التفاتی نمی‌شود. این حالت را علم عرفی و یقین عرفی هم می‌گویند. چه آن‌که در علم و یقین عقلی، شخص به هیچ شکلی احتمال خلاف نمی‌دهد و نمی‌تواند این احتمال را تصور کند لکن مواردی که مردم به‌صورت متعارف ادعای علم و یقین می‌کنند، غالباً این‌گونه نیست که اصولاً احتمال خلاف علم و یقین خودشان را غیرممکن و محال بدانند ولکن در این موارد احتمال مخالف را آنقدر کمرنگ و ضعیف می‌شمارند که در عمل توجهی به آن نمی‌کنند. در مواردی که در خطابات عرفی، نامی از علم و یقین به میان آمده، مراد همین نوع عرفی از آنها است نه علم و یقین فلسفی و ریاضی[۳] او افزوده است: شیوۀ شناخت وثاقت یا ضعف راوی، تعبدی نیست بلکه عقلایی است[۴].

    پانویس

    1. متن کتاب، ص13
    2. همان، ص50
    3. همان، ص180
    4. همان، ص181

    منابع مقاله

    متن کتاب.

    وابسته‌ها