فتوت‌نامه

فتوت نامه
پدیدآوران	ریاض، محمد (نویسنده) همدانی، سید علی بن شهاب‌الدین (محقق) جربزه‌دار، عبدالکریم (گردآورنده)
عنوان‌های دیگر	الفتوتیه رساله فتوتیه
ناشر	اساطیر
مکان نشر	ایران - تهران
سال نشر	1389ش.
چاپ	چاپ سوم
شابک	‎964-331-163-5
موضوع	فتوت - متون قدیمی تا قرن 14 آداب طریقت - متون قدیمی تا قرن 14
زبان	فارسی
تعداد جلد	1
کد کنگره	‏‎‏/‎‏ر‎‏9‎‏ف‎‏2‎‏ / 294 BP

برای دیگر کاربردها، فتوت‌نامه (ابهام‌زدایی) را ببینید.

فتوت‌نامه کتابی است که محمد ریاض (معاصر) آن را در موضوع فتوت و تصوف فراهم آورده است.

این کتاب از دو بخش جداگانه شکل گرفته است: 1- تاریخ، آیین، آداب و رسوم فتوت از آغاز تا کنون؛ نوشته محمد ریاض و 2- رساله فتوت‌نامه اثر امیر سید علی بن شهاب الدین همدانی(714 – 786ق) معروف به علی دوم که قطب سلسله ذهبیه، عالم و شاعر ایرانی قرن هشتم و از مبلغان عمده اسلام در کشمیر هند و از بزرگان سلسله کبرویه بوده است. این رساله را محمد ریاض تصحیح، حاشیه‌پردازی و با هشت نسخه دیگر مقابله کرده است.

فتوت یا آئین جوانمردی عنوان مسلکی صوفیانه است که در بسیاری از کشور‌های اسلامی رواج داشت. این آئین، شکلی از خدمت‌‌گزاری به جامعه و انسان‌‌ها با مرام و آداب ویژه بود. فتوت بر جنبه‌‌های اخلاقی اسلام تأکید داشت و از لحاظ اجتماعی وسیله‌‌ای برای دستگیری از فقیران و موجب استیصال ستمگران می‌‌شد.

محمد ریاض در نخستین بخش کتاب موضوعات متمایزی را همچون: فرق فتوت اسلامی با فتوت قبل از اسلام، فتوت انبیاء و صلحای پیش از اسلام تا نقش فتوت در زندگانی حضرت رسول(ص) و امام علی‌(ع)، رابطه فتوت با تصوف، ملامتیه، و اخیّت، فتوت در مغرب زمین، ایران و شبه‌ قاره پاکستان و هند آورده است.

سید علی همدانی رساله فتوتیه را به سبک منشیان و نویسندگان قرن هشتم هجری نگاشته که گاهی ساده و روان و گاهی مصنوع و مسجع بوده ولی کمتر مشکل و کلفَت‌آور است.وی از آیه‌های قرآن، حدیث‌های پیامبر(ص)، سخنان بزرگان و صوفیان و نیز شعرهای دیگران برای تأیید گفته‌های خود بهره برده است. این رساله -فتوتیه- تنها اثری است که موجودیت و چگونگی مسلک فتوت و اخیت را در قرن هشتم هجری در ایران به گونۀ کامل واضح می‌سازد.نویسنده فتوت را با تصوف یکی دانسته است.وی تشکیلات منظم فتوت را نوشته و در پایان رساله‌اش سلسله خرقۀ فتوت را درج کرده است.

منابع مقاله

1. متن کتاب